| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੨. ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Cakkavattisuttavaṇṇanā
੨੨੩. ਦੁਤਿਯੇ ਰਞ੍ਞੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਿਰਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰਾਜਤਿ, ਚਤੂਹਿ વਾ ਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਹਿ ਲੋਕਂ ਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਰਾਜਾ, ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ। ‘‘ਪવਤ੍ਤਤੁ ਭવਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾવੇਨ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਾਯ વਾਚਾਯ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਚਕ੍ਕਂ વਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ, ਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ। ਪਾਤੁਭਾવਾਤਿ ਪਾਤੁਭਾવੇਨ। ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ। ਰਤਨਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ। વਚਨਤ੍ਥੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਰਤਿਜਨਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ। ਅਪਿਚ –
223. Dutiye rañño, bhikkhave, cakkavattissāti ettha attano sirisampattiyā rājati, catūhi vā saṅgahavatthūhi lokaṃ rañjetīti rājā, tassa rañño. ‘‘Pavattatu bhavaṃ cakkaratana’’nti puññānubhāvena abbhuggatāya vācāya codento cakkaṃ vattetīti cakkavattī, tassa cakkavattissa. Pātubhāvāti pātubhāvena. Sattannanti gaṇanaparicchedo. Ratanānanti paricchinnaatthadassanaṃ. Vacanattho panettha ratijananaṭṭhena ratanaṃ. Apica –
‘‘ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ, ਅਤੁਲਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ।
‘‘Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;
ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂ, ਰਤਨਂ ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥
Anomasattaparibhogaṃ, ratanaṃ tena vuccatī’’ti.
ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਞ੍ਞਂ ਦੇવਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬੇવ ਗਨ੍ਧਪੁਪ੍ਫਾਦੀਹਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਪੂਜਞ੍ਚ ਅਭਿવਾਦਨਾਦੀਨਿ ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ। ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਧਨਂ ਅਗ੍ਘਤੀ’’ਤਿ ਅਗ੍ਘੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਇਤਿ ਮਹਗ੍ਘਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਰਤਨਂ। ਚਕ੍ਕਰਤਨਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਲੋਕੇ વਿਜ੍ਜਮਾਨਰਤਨੇਹਿ ਅਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਅਤੁਲਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ , ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ, ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਰਤਨਂ। ਤਦੇਤਂ ਜਾਤਿਰੂਪਕੁਲਇਸ੍ਸਰਿਯਾਦੀਹਿ ਅਨੋਮਸ੍ਸ ਉਲ਼ਾਰਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਟ੍ਠੇਨਾਪਿ ਰਤਨਂ। ਯਥਾ ਚ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ, ਏવਂ ਸੇਸਾਨਿਪੀਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ –
Cakkaratanassa ca nibbattakālato paṭṭhāya aññaṃ devaṭṭhānaṃ nāma na hoti, sabbeva gandhapupphādīhi tasseva pūjañca abhivādanādīni ca karontīti cittīkataṭṭhena ratanaṃ. Cakkaratanassa ca ‘‘ettakaṃ nāma dhanaṃ agghatī’’ti aggho natthi, iti mahagghaṭṭhenāpi ratanaṃ. Cakkaratanañca aññehi loke vijjamānaratanehi asadisanti atulaṭṭhena ratanaṃ. Yasmā pana yasmiṃ kappe buddhā uppajjanti , tasmiṃyeva cakkavattino, buddhā ca kadāci karahaci uppajjanti, tasmā dullabhadassanaṭṭhena ratanaṃ. Tadetaṃ jātirūpakulaissariyādīhi anomassa uḷārasattasseva uppajjati, na aññassāti anomasattaparibhogaṭṭhenāpi ratanaṃ. Yathā ca cakkaratanaṃ, evaṃ sesānipīti. Tena vuttaṃ –
‘‘ਚਿਤ੍ਤੀਕਤਂ ਮਹਗ੍ਘਞ੍ਚ, ਅਤੁਲਂ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਂ।
‘‘Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;
ਅਨੋਮਸਤ੍ਤਪਰਿਭੋਗਂ, ਰਤਨਂ ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥
Anomasattaparibhogaṃ, ratanaṃ tena vuccatī’’ti.
ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਰਤਨਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾવੋਤਿ ਅਯੁਤ੍ਤਂ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਹਿ ਚਕ੍ਕਂ વਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਨਾਯੁਤ੍ਤਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਨਨਿਯਮਾਪੇਕ੍ਖਤਾਯ। ਯੋ ਹਿ ਨਿਯਮੇਨ ਚਕ੍ਕਂ વਤ੍ਤੇਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੋ ਪਭੁਤਿ ‘‘ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿ ਪਾਤੁਭੂਤੋ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸ ਚ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮੂਲੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿવਚਨਤੋਪਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇવੇਤਂ। ਯੋ ਹਿ ਏਸ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਸਤ੍ਤવਿਸੇਸੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਪਾਤੁਭਾવੋਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਰਤਨਾਨਿ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ। ਪਾਤੁਭੂਤੇਹਿ ਪਨ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੇ ਸੋ ਸਂਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਲੋਕਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਪਾਤੁਭਾવਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਬਹੁਲવਚਨਤੋ ਚਾਪਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇવੇਤਂ। ਯਦਾ ਹਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਪਾਤੁਭਾવਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾ ਏਕਮੇવ ਪਠਮਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਇਤਰਾਨਿ ਛ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤੀਤਿ ਬਹੁਲવਚਨਤੋ ਚਾਪਿ ਏਤਂ ਯੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਤੁਭਾવਸ੍ਸ ਚ ਅਤ੍ਥਭੇਦਤੋਪਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇવੇਤਂ। ਨ ਕੇવਲਞ੍ਹਿ ਪਾਤੁਭੂਤਮੇવ ਪਾਤੁਭਾવੋ, ਪਾਤੁਭਾવਯਤੀਤਿ ਪਾਤੁਭਾવੋ। ਅਯਂ ਪਾਤੁਭਾવਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਭੇਦੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਯੋ ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ ਰਾਜਾਨਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਾਤੁਭਾવਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾ। ਨ ਕੇવਲਞ੍ਹਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਯੇવ, ਇਮਾਨਿ ਪਨ ਸਤ੍ਤ ਰਤਨਾਨਿਪਿ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥੇવ ਹਿ ਸੋ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰੋ ਰਞ੍ਞੋ ਜਨਕਹੇਤੁ, ਏવਂ ਰਤਨਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਹੇਤੂਤਿ ਯੁਤ੍ਤਮੇવੇਤਂ ‘‘ਰਞ੍ਞੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਰਤਨਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
Pātubhāvo hotīti nibbatti hoti. Tatrāyaṃ yojanā – cakkavattissa pātubhāvā sattannaṃ ratanānaṃ pātubhāvoti ayuttaṃ. Uppannañhi cakkaṃ vattetvā so cakkavattī nāma hotīti nāyuttaṃ. Kasmā? Cakkavattananiyamāpekkhatāya. Yo hi niyamena cakkaṃ vattessati, so paṭisandhito pabhuti ‘‘cakkavatti pātubhūto’’ti vattabbataṃ āpajjati. Laddhanāmassa ca purisassa mūluppattivacanatopi yuttamevetaṃ. Yo hi esa cakkavattīti laddhanāmo sattaviseso, tassa paṭisandhisaṅkhāto pātubhāvoti ayamettha attho. Tassa hi pātubhāvā ratanāni pātubhavanti. Pātubhūtehi pana tehi saddhiṃ paripakke puññasambhāre so saṃyujjati, tadā lokassa tesu pātubhāvacittaṃ uppajjati. Bahulavacanato cāpi yuttamevetaṃ. Yadā hi lokassa tesu pātubhāvasaññā uppajjati, tadā ekameva paṭhamaṃ, pacchā itarāni cha pātubhavantīti bahulavacanato cāpi etaṃ yuttaṃ. Pātubhāvassa ca atthabhedatopi yuttamevetaṃ. Na kevalañhi pātubhūtameva pātubhāvo, pātubhāvayatīti pātubhāvo. Ayaṃ pātubhāvassa atthabhedo. Yasmā yo so puññasambhāro rājānaṃ cakkavattiṃ paṭisandhivasena pātubhāvayati, tasmā rañño cakkavattissa pātubhāvā. Na kevalañhi cakkavattiyeva, imāni pana satta ratanānipi pātubhavantīti ayamettha attho. Yatheva hi so puññasambhāro rañño janakahetu, evaṃ ratanānampi pariyāyena upanissayahetūti yuttamevetaṃ ‘‘rañño, bhikkhave, cakkavattissa pātubhāvā sattannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo hotī’’ti.
ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਰਤਨਾਨਂ ਸਰੂਪવਸੇਨ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਅਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਦ੍વਿਸਹਸ੍ਸਦੀਪਪਰਿવਾਰਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਦੀਪਾਨਂ ਸਿਰਿવਿਭવਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਮੇવ ਸਾਗਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਂ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਨਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ વੇਹਾਸਙ੍ਗਮਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਸ੍ਸ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸੇવ ਅਸ੍ਸਰਤਨਸ੍ਸ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ વਿਧਮਿਤ੍વਾ ਆਲੋਕਦਸ੍ਸਨਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਣਿਰਤਨਸ੍ਸ, ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਦੋਸਂ વਿવਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਮਨਾਪਚਾਰਿਨੋ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਸ੍ਸ, ਯੋਜਨਪ੍ਪਮਾਣੇ ਪਦੇਸੇ ਅਨ੍ਤੋਪਥવਿਗਤਾਨਂ ਨਿਧੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਰਤਨਸ੍ਸ, ਅਗ੍ਗਮਹੇਸਿਯਾ ਕੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਕਲਰਜ੍ਜਾਨੁਸਾਸਨਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤੀਤਿ । ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ। વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਪਨ ਤੇਸਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਦੀਨਂ ਪਾਤੁਭਾવવਿਧਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਾਦੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਆਗਤਮੇવ। ਅਤ੍ਥੋਪਿਸ੍ਸ ਤੇਸਂ વਣ੍ਣਨਾਯ ਸਂવਣ੍ਣਿਤੋਯੇવ।
Idāni tesaṃ ratanānaṃ sarūpavasena dassanatthaṃ katamesaṃ sattannaṃ cakkaratanassātiādimāha. Tattha cakkaratanassātiādīsu ayaṃ saṅkhepādhippāyo – dvisahassadīpaparivārānaṃ catunnaṃ mahādīpānaṃ sirivibhavaṃ gahetvā dātuṃ samatthassa cakkaratanassa pātubhāvo hoti, tathā purebhattameva sāgarapariyantaṃ pathaviṃ anupariyāyanasamatthassa vehāsaṅgamassa hatthiratanassa, tādisasseva assaratanassa, caturaṅgasamannāgatepi andhakāre yojanappamāṇaṃ andhakāraṃ vidhamitvā ālokadassanasamatthassa maṇiratanassa, chabbidhaṃ dosaṃ vivajjetvā manāpacārino itthiratanassa, yojanappamāṇe padese antopathavigatānaṃ nidhīnaṃ dassanasamatthassa gahapatiratanassa, aggamahesiyā kucchimhi nibbattitvā sakalarajjānusāsanasamatthassa jeṭṭhaputtasaṅkhātassa pariṇāyakaratanassa ca pātubhāvo hotīti . Ayamettha saṅkhepo. Vitthārato pana tesaṃ cakkaratanādīnaṃ pātubhāvavidhānaṃ mahāsudassanādīsu suttesu āgatameva. Atthopissa tesaṃ vaṇṇanāya saṃvaṇṇitoyeva.
ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸਰਿਕ੍ਖਕਤਾ ਏવਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ – ਯਥੇવ ਹਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਸਬ੍ਬਰਤਨਾਨਂ ਪੁਰੇਚਰਂ, ਏવਂ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਰੇਚਰਨ੍ਤਿ, ਪੁਰੇਚਰਣਟ੍ਠੇਨ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਚ ਰਤਨੇਸੁ ਮਹਾਕਾਯੂਪਪਨ੍ਨਂ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਂ વਿਪੁਲਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮવਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਕਾਯੂਪਪਨ੍ਨਂ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤਂ વਿਪੁਲਂ ਮਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ ਸੀਘਂ ਲਹੁ ਜવਂ, ਇਦਮ੍ਪਿ વੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਸੀਘਂ ਲਹੁ ਜવਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਸੀਘਲਹੁਜવਤਾਯ ਅਸ੍ਸਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਮਣਿਰਤਨਂ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ વਿਧਮਤਿ, ਆਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਤਾਯ ਏਕਨ੍ਤਕੁਸਲਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਨ੍ਧਕਾਰਂ વਿਧਮਤਿ, ਸਹਜਾਤਪਚ੍ਚਯਾਦਿવਸੇਨ ਞਾਣਾਲੋਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਧਕਾਰવਿਧਮਨਆਲੋਕਦਸ੍ਸਨਭਾવੇਨ ਮਣਿਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ।
Satisambojjhaṅgaratanassātiādīsu sarikkhakatā evaṃ veditabbā – yatheva hi cakkavattino cakkaratanaṃ sabbaratanānaṃ purecaraṃ, evaṃ satisambojjhaṅgaratanaṃ sabbesaṃ catubhūmakadhammānaṃ purecaranti, purecaraṇaṭṭhena cakkavattirañño cakkaratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino ca ratanesu mahākāyūpapannaṃ accuggataṃ vipulaṃ mahantaṃ hatthiratanaṃ, idampi dhammavicayasambojjhaṅgaratanaṃ mahantaṃ dhammakāyūpapannaṃ accuggataṃ vipulaṃ mahantanti hatthiratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino assaratanaṃ sīghaṃ lahu javaṃ, idampi vīriyasambojjhaṅgaratanaṃ sīghaṃ lahu javanti imāya sīghalahujavatāya assaratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino maṇiratanaṃ andhakāraṃ vidhamati, ālokaṃ dasseti, idampi pītisambojjhaṅgaratanaṃ tāya ekantakusalattā kilesandhakāraṃ vidhamati, sahajātapaccayādivasena ñāṇālokaṃ dassetīti iminā andhakāravidhamanaālokadassanabhāvena maṇiratanasadisaṃ hoti.
ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤਿ, ਪਰਿਲ਼ਾਹਂ વੂਪਸਮੇਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਦਰਥਂ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਤਿ, ਪਰਿਲ਼ਾਹਂ વੂਪਸਮੇਤੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਧਨਦਾਨੇਨ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਕਰੋਤਿ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਯਥਿਚ੍ਛਿਤਾਦਿવਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ, વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਗਹਪਤਿਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨੋ ਚ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਕਿਚ੍ਚਸਮ੍ਪਾਦਨੇਨ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਂ ਕਰੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਂ ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਤੋ ਮੋਚੇਤ੍વਾ ਪਯੋਗਮਜ੍ਝਤ੍ਤੇ ਠਪਯਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਸਦਿਸਂ ਹੋਤਿ। ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਤੁਭੂਮਕੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਥਿਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Cakkavattino itthiratanaṃ kāyacittadarathaṃ paṭipassambheti, pariḷāhaṃ vūpasameti. Idampi passaddhisambojjhaṅgaratanaṃ kāyacittadarathaṃ paṭipassambheti, pariḷāhaṃ vūpasametīti itthiratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino gahapatiratanaṃ icchiticchitakkhaṇe dhanadānena vikkhepaṃ pacchinditvā cittaṃ ekaggaṃ karoti, idampi samādhisambojjhaṅgaratanaṃ yathicchitādivasena appanaṃ sampādeti, vikkhepaṃ pacchinditvā cittaṃ ekaggaṃ karotīti gahapatiratanasadisaṃ hoti. Cakkavattino ca pariṇāyakaratanaṃ sabbatthakiccasampādanena appossukkataṃ karoti. Idampi upekkhāsambojjhaṅgaratanaṃ cittuppādaṃ līnuddhaccato mocetvā payogamajjhatte ṭhapayamānaṃ appossukkataṃ karotīti pariṇāyakaratanasadisaṃ hoti. Iti imasmiṃ sutte catubhūmako sabbasaṅgāhikadhammaparicchedo kathitoti veditabbo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੨. ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Cakkavattisuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Cakkavattisuttavaṇṇanā
