Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā

    ੯. ਚਕ੍ਖੁਨਾਰੂਪਂਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    9. Cakkhunārūpaṃpassatītikathāvaṇṇanā

    ੮੨੬-੮੨੭. ਇਦਾਨਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਪਸਾਦਚਕ੍ਖੁਮੇવ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਯੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਹਾਸਙ੍ਘਿਕਾਨਂ , ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਯਦਿ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਰੂਪੇਨ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਤੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਰੂਪੇਨ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਹ। ਇਤਰੋ ਰੂਪਾਯਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਚਕ੍ਖੁਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪਟਿવਿਜਾਨਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਹਿ ਮਯਂ ਪਟਿਜਾਨਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਨ ਚਕ੍ਖੂਪਸਂਹਾਰਮਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ વਦੇਹਿ ਤਾવ ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਰੂਪੇਨ ਰੂਪਂ ਪਟਿવਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ। ਇਤਰੋ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਚੇવ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ ਚ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਰੂਪਂ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਪਟਿવਿਜਾਨਾਤਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਰੂਪਂ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਆਹ। ਇਤਰੋ ਲੇਸਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤੇવ। ਅਤ੍ਥਿ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆવਟ੍ਟਨਾਤਿਆਦਿ ‘‘ਯਦਿ ਚਕ੍ਖੁ ਪਟਿવਿਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ વਿਯ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਆવਜ੍ਜਨਾਯ ਭવਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਇਤਰੋ ਯਸ੍ਮਾ ਨ ਆવਜ੍ਜਨਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਚਕ੍ਖੁ, ਨ ਤਂ ਆવਜ੍ਜਨਾਨਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਹੇવਨ੍ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਸਮ੍ਭਾਰਕਥਾਨਯੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾ ਹਿ ਉਸੁਨਾ વਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਧਨੁਨਾ વਿਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਾਧਕਮੇਤਂ। ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋਪਿ।

    826-827. Idāni cakkhunā rūpaṃ passatītikathā nāma hoti. Tattha ‘‘cakkhunā rūpaṃ disvā’’ti vacanaṃ nissāya ‘‘pasādacakkhumeva rūpaṃ passatī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi mahāsaṅghikānaṃ , te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi cakkhunā rūpaṃ passeyya, rūpena rūpaṃ passeyyātī’’ti codetuṃ rūpena rūpaṃ passatīti āha. Itaro rūpāyatanaṃ sandhāya paṭikkhipitvā puna puṭṭho cakkhumeva sandhāya paṭijānāti. Paṭivijānātīti ettha ayamadhippāyo – passatīti hi mayaṃ paṭijānanaṃ sandhāya pucchāma, na cakkhūpasaṃhāramattaṃ. Tasmā vadehi tāva ‘‘kiṃ te cakkhumā rūpena rūpaṃ paṭivijānātī’’ti. Itaro purimanayeneva paṭikkhipati ceva paṭijānāti ca. Atha naṃ ‘‘evaṃ sante rūpaṃ manoviññāṇaṃ āpajjati, tañhi paṭivijānāti nāmā’’ti codetuṃ rūpaṃ manoviññāṇanti āha. Itaro lesaṃ alabhanto paṭikkhipateva. Atthi cakkhussa āvaṭṭanātiādi ‘‘yadi cakkhu paṭivijānanaṭṭhena passati, cakkhuviññāṇassa viya tassāpi āvajjanāya bhavitabba’’nti codetuṃ pucchati. Itaro yasmā na āvajjanapaṭibaddhaṃ cakkhu, na taṃ āvajjanānantaraṃ uppajjati, tasmā na hevanti paṭikkhipati. Sotena saddantiādīsupi eseva nayo. Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ passatīti sasambhārakathānayena vuttaṃ. Yathā hi usunā vijjhantopi ‘‘dhanunā vijjhatī’’ti vuccati, evaṃ cakkhuviññāṇena passantopi ‘‘cakkhunā passatī’’ti vutto, tasmā asādhakametaṃ. Sesesupi eseva nayopi.

    ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Cakkhunā rūpaṃ passatītikathāvaṇṇanā.

    ਅਟ੍ਠਾਰਸਮੋ વਗ੍ਗੋ।

    Aṭṭhārasamo vaggo.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੮੫) ੯. ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾ • (185) 9. Cakkhunā rūpaṃ passatītikathā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੯. ਚਕ੍ਖੁਨਾਰੂਪਂਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Cakkhunārūpaṃpassatītikathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੯. ਚਕ੍ਖੁਨਾਰੂਪਂਪਸ੍ਸਤੀਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Cakkhunārūpaṃpassatītikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact