| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
7. රාහුලසංයුත්‌තං
7. Rāhulasaṃyuttaṃ
1. පඨමවග්‌ගො
1. Paṭhamavaggo
1-8. චක්‌ඛුසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
1-8. Cakkhusuttādivaṇṇanā
188-195. එකවිහාරීති චතූසුපි ඉරියාපථෙසු එකාකී හුත්‌වා විහරන්‌තො. විවෙකට්‌ඨොති විවිත්‌තට්‌ඨො, තෙනාහ ‘‘නිස්‌සද්‌දො’’ති. සතියා අවිප්‌පවසන්‌තොති සතියා අවිප්‌පවාසෙන ඨිතො, සබ්‌බදා අවිජහනවසෙන පවත්‌තො. ආතාපීති වීරියසම්‌පන්‌නොති සබ්‌බසො කිලෙසානං ආතාපනපරිතාපනවසෙන පවත්‌තවීරියසමඞ්‌ගීභූතො. පහිතත්‌තොති තස්‌මිං විසෙසාධිගමෙ පෙසිතචිත්‌තො, තත්‌ථ නින්‌නො තප්‌පබ්‌භාරොති අත්‌ථො. හුත්‌වා අභාවාකාරෙනාති උප්‌පත්‌තිතො පුබ්‌බෙ අවිජ්‌ජමානො පච්‌චයසමවායෙන හුත්‌වා උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා භඞ්‌ගුපරමසඞ්‌ඛාතෙන අභාවාකාරෙන. අනිච්‌චන්‌ති නිච්‌චධුවතාභාවතො. උප්‌පාදවයවන්‌තතායාති ඛණෙ ඛණෙ උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා නිරුජ්‌ඣනතො. තාවකාලිකතායාති තඞ්‌ඛණිකතාය. විපරිණාමකොටියාති විපරිණාමවන්‌තතාය. චක්‌ඛුඤ්‌හි උපාදාය විකාරාපජ්‌ජනෙන විපරිණමන්‌තං විනාසං පටිපීළං පාපුණාති. නිච්‌චපටික්‌ඛෙපතොති නිච්‌චතාය පටික්‌ඛිපිතබ්‌බතො ලෙසමත්‌තස්‌සපි අනුපලබ්‌භනතො. දුක්‌ඛමනට්‌ඨෙනාති නිරන්‌තරදුක්‌ඛතාය දුක්‌ඛෙන ඛමිතබ්‌බතො. දුක්‌ඛවත්‌ථුකට්‌ඨෙනාති නානප්‌පකාරදුක්‌ඛාධිට්‌ඨානතො. සතතසම්‌පීළනට්‌ඨෙනාති අභිණ්‌හතාපසභාවතො. සුඛපටික්‌ඛෙපෙනාති සුඛභාවස්‌ස පටික්‌ඛිපිතබ්‌බතො. තණ්‌හාගාහො මමංකාරභාවතො. මානගාහො අහංකාරභාවතො. දිට්‌ඨිගාහො ‘‘අත්‌තා මෙ’’ති විපල්‌ලාසභාවතො. විරාගවසෙනාති විරාගග්‌ගහණෙන. තථා විමුත්‌තිවසෙනාති විමුත්‌තිග්‌ගහණෙන.
188-195.Ekavihārīti catūsupi iriyāpathesu ekākī hutvā viharanto. Vivekaṭṭhoti vivittaṭṭho, tenāha ‘‘nissaddo’’ti. Satiyā avippavasantoti satiyā avippavāsena ṭhito, sabbadā avijahanavasena pavatto. Ātāpīti vīriyasampannoti sabbaso kilesānaṃ ātāpanaparitāpanavasena pavattavīriyasamaṅgībhūto. Pahitattoti tasmiṃ visesādhigame pesitacitto, tattha ninno tappabbhāroti attho. Hutvā abhāvākārenāti uppattito pubbe avijjamāno paccayasamavāyena hutvā uppajjitvā bhaṅguparamasaṅkhātena abhāvākārena. Aniccanti niccadhuvatābhāvato. Uppādavayavantatāyāti khaṇe khaṇe uppajjitvā nirujjhanato. Tāvakālikatāyāti taṅkhaṇikatāya. Vipariṇāmakoṭiyāti vipariṇāmavantatāya. Cakkhuñhi upādāya vikārāpajjanena vipariṇamantaṃ vināsaṃ paṭipīḷaṃ pāpuṇāti. Niccapaṭikkhepatoti niccatāya paṭikkhipitabbato lesamattassapi anupalabbhanato. Dukkhamanaṭṭhenāti nirantaradukkhatāya dukkhena khamitabbato. Dukkhavatthukaṭṭhenāti nānappakāradukkhādhiṭṭhānato. Satatasampīḷanaṭṭhenāti abhiṇhatāpasabhāvato. Sukhapaṭikkhepenāti sukhabhāvassa paṭikkhipitabbato. Taṇhāgāho mamaṃkārabhāvato. Mānagāho ahaṃkārabhāvato. Diṭṭhigāho ‘‘attā me’’ti vipallāsabhāvato. Virāgavasenāti virāgaggahaṇena. Tathā vimuttivasenāti vimuttiggahaṇena.
පසාදාව ගහිතා ද්‌වාරභාවප්‌පත්‌තස්‌ස අධිප්‌පෙතත්‌තා. සම්‌මසනචාරචිත්‌තං ද්‌වාරභූතමනොති අධිප්‌පායො.
Pasādāva gahitā dvārabhāvappattassa adhippetattā. Sammasanacāracittaṃ dvārabhūtamanoti adhippāyo.
ඡට්‌ඨෙ ආරම්‌මණෙ තෙභූමකධම්‌මා සම්‌මසනචාරස්‌ස අධිප්‌පෙතත්‌තා. යථා පඨමසුත්‌තෙ පඤ්‌ච පසාදා ගහිතා, න සසම්‌භාරචක්‌ඛුආදයො, එවං තතියසුත්‌තෙ න පසාදවත්‌ථුකචිත්‌තමෙව ගහිතං. න තංසම්‌පයුත්‌තා ධම්‌මා. එවඤ්‌හි අවධාරණං සාත්‌ථකං හොති අඤ්‌ඤථා තෙන අපනෙතබ්‌බස්‌ස අභාවතො. සබ්‌බත්‌ථාති සබ්‌බෙසු චතුත්‌ථසුත්‌තාදීසු. ජවනප්‌පත්‌තාති ජවනචිත්‌තසංයුත්‌තා.
Chaṭṭhe ārammaṇe tebhūmakadhammā sammasanacārassa adhippetattā. Yathā paṭhamasutte pañca pasādā gahitā, na sasambhāracakkhuādayo, evaṃ tatiyasutte na pasādavatthukacittameva gahitaṃ. Na taṃsampayuttā dhammā. Evañhi avadhāraṇaṃ sātthakaṃ hoti aññathā tena apanetabbassa abhāvato. Sabbatthāti sabbesu catutthasuttādīsu. Javanappattāti javanacittasaṃyuttā.
චක්‌ඛුසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Cakkhusuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
1. චක්‌ඛුසුත්‌තං • 1. Cakkhusuttaṃ
2. රූපසුත්‌තං • 2. Rūpasuttaṃ
3. විඤ්‌ඤාණසුත්‌තං • 3. Viññāṇasuttaṃ
4. සම්‌ඵස්‌සසුත්‌තං • 4. Samphassasuttaṃ
5. වෙදනාසුත්‌තං • 5. Vedanāsuttaṃ
6. සඤ්‌ඤාසුත්‌තං • 6. Saññāsuttaṃ
7. සඤ්‌චෙතනාසුත්‌තං • 7. Sañcetanāsuttaṃ
8. තණ්‌හාසුත්‌තං • 8. Taṇhāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1-8. චක්‌ඛුසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-8. Cakkhusuttādivaṇṇanā
