| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
2. දුතියවග්‌ගො
2. Dutiyavaggo
1. චක්‌ඛුසුත්‌තං
1. Cakkhusuttaṃ
198. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති. අථ ඛො ආයස්‌මා රාහුලො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො ආයස්‌මන්‌තං රාහුලං භගවා එතදවොච – ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, රාහුල, චක්‌ඛුං නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති? ‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං, දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘සොතං…පෙ.… ඝානං… ජිව්‌හා… කායො… මනො නිච්‌චො වා අනිච්‌චො වා’’ති? ‘‘අනිච්‌චො, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං, දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘එවං පස්‌සං, රාහුල, සුතවා අරියසාවකො චක්‌ඛුස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති…පෙ.… සොතස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති… ඝානස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති … ජිව්‌හායපි නිබ්‌බින්‌දති… කායස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති… මනස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති; නිබ්‌බින්‌දං විරජ්‌ජති; විරාගා විමුච්‌චති; විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාතී’’ති. එතෙන පෙය්‍යාලෙන දස සුත්‌තන්‌තා කාතබ්‌බා. පඨමං.
198. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati. Atha kho āyasmā rāhulo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ rāhulaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, rāhula, cakkhuṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sotaṃ…pe… ghānaṃ… jivhā… kāyo… mano nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Evaṃ passaṃ, rāhula, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati…pe… sotasmimpi nibbindati… ghānasmimpi nibbindati … jivhāyapi nibbindati… kāyasmimpi nibbindati… manasmimpi nibbindati; nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Etena peyyālena dasa suttantā kātabbā. Paṭhamaṃ.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1-10. චක්‌ඛුසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-10. Cakkhusuttādivaṇṇanā
