| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
६. चम्पकपुप्फियत्थेरअपदानवण्णना
6. Campakapupphiyattheraapadānavaṇṇanā
कणिकारंव जोतन्तन्तिआदिकं आयस्मतो चम्पकपुप्फियत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो वेस्सभुस्स भगवतो काले ब्राह्मणकुले निब्बत्तो वुद्धिप्पत्तो सकसिप्पेसु निप्फत्तिं पत्वा तत्थ सारं अपस्सन्तो घरावासं पहाय तापसपब्बज्जं पब्बजित्वा वनन्तरे वसन्तो वेस्सभुं भगवन्तं उद्दिस्स सिस्सेहि आनीतेहि चम्पकपुप्फेहि पूजेसि। भगवा अनुमोदनं अकासि। सो तेनेव कुसलेन देवमनुस्सेसु संसरन्तो उभयसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे कुलगेहे निब्बत्तो विञ्ञुतं पापुणित्वा पुब्बवासनाबलेन घरावासे अनल्लीनो पब्बजित्वा नचिरस्सेव अरहा अहोसि।
Kaṇikāraṃvajotantantiādikaṃ āyasmato campakapupphiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vessabhussa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbatto vuddhippatto sakasippesu nipphattiṃ patvā tattha sāraṃ apassanto gharāvāsaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā vanantare vasanto vessabhuṃ bhagavantaṃ uddissa sissehi ānītehi campakapupphehi pūjesi. Bhagavā anumodanaṃ akāsi. So teneva kusalena devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto viññutaṃ pāpuṇitvā pubbavāsanābalena gharāvāse anallīno pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi.
४१. सो अपरभागे अत्तनो पुब्बपुञ्ञकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो कणिकारंव जोतन्तन्तिआदिमाह। तत्थ कणिकारन्ति सकलपत्तपलासानि परिभज्ज पातेत्वा पुप्फगहणसमये कण्णिकाबद्धो हुत्वा पुप्फमकुळानं गहणतो कण्णिकाकारेन पकतोति कणिकारो, ‘‘कण्णिकारो’’ति वत्तब्बे निरुत्तिनयेन एकस्स पुब्ब ण-कारस्स लोपं कत्वा ‘‘कणिकार’’न्ति वुत्तन्ति दट्ठब्बं। तं पुप्फितं कणिकाररुक्खं इव जोतन्तं बुद्धं अद्दसन्ति अत्थो। सेसं उत्तानत्थमेवाति।
41. So aparabhāge attano pubbapuññakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento kaṇikāraṃva jotantantiādimāha. Tattha kaṇikāranti sakalapattapalāsāni paribhajja pātetvā pupphagahaṇasamaye kaṇṇikābaddho hutvā pupphamakuḷānaṃ gahaṇato kaṇṇikākārena pakatoti kaṇikāro, ‘‘kaṇṇikāro’’ti vattabbe niruttinayena ekassa pubba ṇa-kārassa lopaṃ katvā ‘‘kaṇikāra’’nti vuttanti daṭṭhabbaṃ. Taṃ pupphitaṃ kaṇikārarukkhaṃ iva jotantaṃ buddhaṃ addasanti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
चम्पकपुप्फियत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Campakapupphiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / ६. चम्पकपुप्फियत्थेरअपदानं • 6. Campakapupphiyattheraapadānaṃ
