Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతకపాళి • Jātakapāḷi |
౫౦౬. చమ్పేయ్యజాతకం (౧౦)
506. Campeyyajātakaṃ (10)
౨౪౦.
240.
కా ను విజ్జురివాభాసి, ఓసధీ వియ తారకా;
Kā nu vijjurivābhāsi, osadhī viya tārakā;
౨౪౧.
241.
నమ్హి దేవీ న గన్ధబ్బీ, న మహారాజ మానుసీ;
Namhi devī na gandhabbī, na mahārāja mānusī;
నాగకఞ్ఞాస్మి భద్దన్తే, అత్థేనమ్హి ఇధాగతా.
Nāgakaññāsmi bhaddante, atthenamhi idhāgatā.
౨౪౨.
242.
విబ్భన్తచిత్తా కుపితిన్ద్రియాసి, నేత్తేహి తే వారిగణా సవన్తి;
Vibbhantacittā kupitindriyāsi, nettehi te vārigaṇā savanti;
కిం తే నట్ఠం కిం పన పత్థయానా, ఇధాగతా నారి తదిఙ్ఘ బ్రూహి.
Kiṃ te naṭṭhaṃ kiṃ pana patthayānā, idhāgatā nāri tadiṅgha brūhi.
౨౪౩.
243.
యముగ్గతేజో ఉరగోతి చాహు, నాగోతి నం ఆహు జనా జనిన్ద;
Yamuggatejo uragoti cāhu, nāgoti naṃ āhu janā janinda;
తమగ్గహీ పురిసో జీవికత్థో, తం బన్ధనా ముఞ్చ పతీ మమేసో.
Tamaggahī puriso jīvikattho, taṃ bandhanā muñca patī mameso.
౨౪౪.
244.
కథం న్వయం బలవిరియూపపన్నో, హత్థత్త 3 మాగచ్ఛి వనిబ్బకస్స;
Kathaṃ nvayaṃ balaviriyūpapanno, hatthatta 4 māgacchi vanibbakassa;
అక్ఖాహి మే నాగకఞ్ఞే తమత్థం, కథం విజానేము గహీతనాగం.
Akkhāhi me nāgakaññe tamatthaṃ, kathaṃ vijānemu gahītanāgaṃ.
౨౪౫.
245.
నగరమ్పి నాగో భస్మం కరేయ్య, తథా హి సో బలవిరియూపపన్నో;
Nagarampi nāgo bhasmaṃ kareyya, tathā hi so balaviriyūpapanno;
ధమ్మఞ్చ నాగో అపచాయమానో, తస్మా పరక్కమ్మ తపో కరోతి.
Dhammañca nāgo apacāyamāno, tasmā parakkamma tapo karoti.
౨౪౬.
246.
చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం 5 చ రాజ, చతుప్పథే సమ్మతి నాగరాజా;
Cātuddasiṃ pañcadasiṃ 6 ca rāja, catuppathe sammati nāgarājā;
తమగ్గహీ పురిసో జీవికత్థో, తం బన్ధనా ముఞ్చ పతీ మమేసో.
Tamaggahī puriso jīvikattho, taṃ bandhanā muñca patī mameso.
౨౪౭.
247.
సోళసిత్థిసహస్సాని, ఆముత్తమణికుణ్డలా;
Soḷasitthisahassāni, āmuttamaṇikuṇḍalā;
౨౪౮.
248.
ధమ్మేన మోచేహి అసాహసేన, గామేన నిక్ఖేన గవం సతేన;
Dhammena mocehi asāhasena, gāmena nikkhena gavaṃ satena;
ఓస్సట్ఠకాయో ఉరగో చరాతు, పుఞ్ఞత్థికో ముఞ్చతు బన్ధనస్మా.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
౨౪౯.
249.
ధమ్మేన మోచేమి అసాహసేన, గామేన నిక్ఖేన గవం సతేన;
Dhammena mocemi asāhasena, gāmena nikkhena gavaṃ satena;
ఓస్సట్ఠకాయో ఉరగో చరాతు, పుఞ్ఞత్థికో ముఞ్చతు బన్ధనస్మా.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
౨౫౦.
250.
దమ్మి నిక్ఖసతం లుద్ద, థూలఞ్చ మణికుణ్డలం;
Dammi nikkhasataṃ ludda, thūlañca maṇikuṇḍalaṃ;
చతుస్సదఞ్చ పల్లఙ్కం, ఉమాపుప్ఫసరిన్నిభం.
Catussadañca pallaṅkaṃ, umāpupphasarinnibhaṃ.
౨౫౧.
251.
ద్వే చ సాదిసియో భరియా, ఉసభఞ్చ గవం సతం;
Dve ca sādisiyo bhariyā, usabhañca gavaṃ sataṃ;
ఓస్సట్ఠకాయో ఉరగో చరాతు, పుఞ్ఞత్థికో ముఞ్చతు బన్ధనస్మా.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
౨౫౨.
252.
వినాపి దానా తవ వచనం జనిన్ద, ముఞ్చేము నం ఉరగం బన్ధనస్మా;
Vināpi dānā tava vacanaṃ janinda, muñcemu naṃ uragaṃ bandhanasmā;
ఓస్సట్ఠకాయో ఉరగో చరాతు, పుఞ్ఞత్థికో ముఞ్చతు బన్ధనస్మా.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
౨౫౩.
253.
ముత్తో చమ్పేయ్యకో నాగో, రాజానం ఏతదబ్రవి;
Mutto campeyyako nāgo, rājānaṃ etadabravi;
నమో తే కాసిరాజత్థు, నమో తే కాసివడ్ఢన;
Namo te kāsirājatthu, namo te kāsivaḍḍhana;
అఞ్జలిం తే పగ్గణ్హామి, పస్సేయ్యం మే నివేసనం.
Añjaliṃ te paggaṇhāmi, passeyyaṃ me nivesanaṃ.
౨౫౪.
254.
అద్ధా హి దుబ్బిస్ససమేతమాహు, యం మానుసో విస్ససే అమానుసమ్హి;
Addhā hi dubbissasametamāhu, yaṃ mānuso vissase amānusamhi;
సచే చ మం యాచసి ఏతమత్థం, దక్ఖేము తే నాగ నివేసనాని.
Sace ca maṃ yācasi etamatthaṃ, dakkhemu te nāga nivesanāni.
౨౫౫.
255.
సచేపి 9 వాతో గిరిమావహేయ్య, చన్దో చ సురియో చ ఛమా పతేయ్యుం;
Sacepi 10 vāto girimāvaheyya, cando ca suriyo ca chamā pateyyuṃ;
సబ్బా చ నజ్జో పటిసోతం వజేయ్యుం, న త్వేవహం రాజ ముసా భణేయ్యం.
Sabbā ca najjo paṭisotaṃ vajeyyuṃ, na tvevahaṃ rāja musā bhaṇeyyaṃ.
౨౫౬.
256.
నభం ఫలేయ్య ఉదధీపి సుస్సే, సంవట్టయే 11 భూతధరా వసున్ధరా;
Nabhaṃ phaleyya udadhīpi susse, saṃvaṭṭaye 12 bhūtadharā vasundharā;
సిలుచ్చయో మేరు సమూలముప్పతే 13, న త్వేవహం రాజ ముసా భణేయ్యం.
Siluccayo meru samūlamuppate 14, na tvevahaṃ rāja musā bhaṇeyyaṃ.
౨౫౭.
257.
అద్ధా హి దుబ్బిస్ససమేతమాహు, యం మానుసో విస్ససే అమానుసమ్హి;
Addhā hi dubbissasametamāhu, yaṃ mānuso vissase amānusamhi;
సచే చ మం యాచసి ఏతమత్థం, దక్ఖేము తే నాగ నివేసనాని.
Sace ca maṃ yācasi etamatthaṃ, dakkhemu te nāga nivesanāni.
౨౫౮.
258.
తుమ్హే ఖోత్థ ఘోరవిసా ఉళారా, మహాతేజా ఖిప్పకోపీ చ హోథ;
Tumhe khottha ghoravisā uḷārā, mahātejā khippakopī ca hotha;
౨౫౯.
259.
సో పచ్చతం నిరయే ఘోరరూపే, మా కాయికం సాతమలత్థ కిఞ్చి;
So paccataṃ niraye ghorarūpe, mā kāyikaṃ sātamalattha kiñci;
పేళాయ బద్ధో మరణం ఉపేతు, యో తాదిసం కమ్మకతం న జానే.
Peḷāya baddho maraṇaṃ upetu, yo tādisaṃ kammakataṃ na jāne.
౨౬౦.
260.
సచ్చప్పటిఞ్ఞా తవమేస హోతు, అక్కోధనో హోహి అనుపనాహీ;
Saccappaṭiññā tavamesa hotu, akkodhano hohi anupanāhī;
సబ్బఞ్చ తే నాగకులం సుపణ్ణా, అగ్గింవ గిమ్హేసు 19 వివజ్జయన్తు.
Sabbañca te nāgakulaṃ supaṇṇā, aggiṃva gimhesu 20 vivajjayantu.
౨౬౧.
261.
అనుకమ్పసీ నాగకులం జనిన్ద, మాతా యథా సుప్పియం ఏకపుత్తం;
Anukampasī nāgakulaṃ janinda, mātā yathā suppiyaṃ ekaputtaṃ;
అహఞ్చ తే నాగకులేన సద్ధిం, కాహామి వేయ్యావటికం ఉళారం.
Ahañca te nāgakulena saddhiṃ, kāhāmi veyyāvaṭikaṃ uḷāraṃ.
౨౬౨.
262.
యోజేన్తు వే రాజరథే సుచిత్తే, కమ్బోజకే అస్సతరే సుదన్తే;
Yojentu ve rājarathe sucitte, kambojake assatare sudante;
నాగే చ యోజేన్తు సువణ్ణకప్పనే, దక్ఖేము నాగస్స నివేసనాని.
Nāge ca yojentu suvaṇṇakappane, dakkhemu nāgassa nivesanāni.
౨౬౩.
263.
భేరీ ముదిఙ్గా 21 పణవా చ సఙ్ఖా, అవజ్జయింసు ఉగ్గసేనస్స రఞ్ఞో;
Bherī mudiṅgā 22 paṇavā ca saṅkhā, avajjayiṃsu uggasenassa rañño;
పాయాసి రాజా బహుసోభమానో, పురక్ఖతో నారిగణస్స మజ్ఝే.
Pāyāsi rājā bahusobhamāno, purakkhato nārigaṇassa majjhe.
౨౬౪.
264.
సువణ్ణచితకం భూమిం, అద్దక్ఖి కాసివడ్ఢనో;
Suvaṇṇacitakaṃ bhūmiṃ, addakkhi kāsivaḍḍhano;
సోవణ్ణమయపాసాదే, వేళురియఫలకత్థతే.
Sovaṇṇamayapāsāde, veḷuriyaphalakatthate.
౨౬౫.
265.
స రాజా పావిసి బ్యమ్హం, చమ్పేయ్యస్స నివేసనం;
Sa rājā pāvisi byamhaṃ, campeyyassa nivesanaṃ;
ఆదిచ్చవణ్ణసన్నిభం, కంసవిజ్జు పభస్సరం.
Ādiccavaṇṇasannibhaṃ, kaṃsavijju pabhassaraṃ.
౨౬౬.
266.
నానారుక్ఖేహి సఞ్ఛన్నం, నానాగన్ధసమీరితం;
Nānārukkhehi sañchannaṃ, nānāgandhasamīritaṃ;
సో పావేక్ఖి కాసిరాజా, చమ్పేయ్యస్స నివేసనం.
So pāvekkhi kāsirājā, campeyyassa nivesanaṃ.
౨౬౭.
267.
పవిట్ఠస్మిం కాసిరఞ్ఞే, చమ్పేయ్యస్స నివేసనం;
Paviṭṭhasmiṃ kāsiraññe, campeyyassa nivesanaṃ;
౨౬౮.
268.
తం నాగకఞ్ఞా చరితం గణేన, అన్వారుహీ కాసిరాజా పసన్నో;
Taṃ nāgakaññā caritaṃ gaṇena, anvāruhī kāsirājā pasanno;
నిసీది సోవణ్ణమయమ్హి పీఠే, సాపస్సయే 25 చన్దనసారలిత్తే.
Nisīdi sovaṇṇamayamhi pīṭhe, sāpassaye 26 candanasāralitte.
౨౬౯.
269.
సో తత్థ భుత్వా చ అథో రమిత్వా, చమ్పేయ్యకం కాసిరాజా అవోచ;
So tattha bhutvā ca atho ramitvā, campeyyakaṃ kāsirājā avoca;
విమానసేట్ఠాని ఇమాని తుయ్హం, ఆదిచ్చవణ్ణాని పభస్సరాని;
Vimānaseṭṭhāni imāni tuyhaṃ, ādiccavaṇṇāni pabhassarāni;
నేతాదిసం అత్థి మనుస్సలోకే, కిం పత్థయం 27 నాగ తపో కరోసి.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ 28 nāga tapo karosi.
౨౭౦.
270.
తా కమ్బుకాయూరధరా సువత్థా, వట్టఙ్గులీ తమ్బతలూపపన్నా;
Tā kambukāyūradharā suvatthā, vaṭṭaṅgulī tambatalūpapannā;
పగ్గయ్హ పాయేన్తి అనోమవణ్ణా, నేతాదిసం అత్థి మనుస్సలోకే;
Paggayha pāyenti anomavaṇṇā, netādisaṃ atthi manussaloke;
కిం పత్థయం నాగ తపో కరోసి.
Kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
౨౭౧.
271.
నజ్జో చ తేమా పుథులోమమచ్ఛా, ఆటా 29 సకున్తాభిరుదా సుతిత్థా;
Najjo ca temā puthulomamacchā, āṭā 30 sakuntābhirudā sutitthā;
నేతాదిసం అత్థి మనుస్సలోకే, కిం పత్థయం నాగ తపో కరోసి.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
౨౭౨.
272.
కోఞ్చా మయూరా దివియా చ హంసా, వగ్గుస్సరా కోకిలా సమ్పతన్తి;
Koñcā mayūrā diviyā ca haṃsā, vaggussarā kokilā sampatanti;
నేతాదిసం అత్థి మనుస్సలోకే, కిం పత్థయం నాగ తపో కరోసి.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
౨౭౩.
273.
అమ్బా చ సాలా తిలకా చ జమ్బుయో, ఉద్దాలకా పాటలియో చ ఫుల్లా;
Ambā ca sālā tilakā ca jambuyo, uddālakā pāṭaliyo ca phullā;
నేతాదిసం అత్థి మనుస్సలోకే, కిం పత్థయం నాగ తపో కరోసి.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
౨౭౪.
274.
ఇమా చ తే పోక్ఖరఞ్ఞో సమన్తతో, దిబ్బా 31 చ గన్ధా సతతం పవాయన్తి;
Imā ca te pokkharañño samantato, dibbā 32 ca gandhā satataṃ pavāyanti;
నేతాదిసం అత్థి మనుస్సలోకే, కిం పత్థయం నాగ తపో కరోసి.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
౨౭౫.
275.
న పుత్తహేతు న ధనస్స హేతు, న ఆయునో చాపి 33 జనిన్ద హేతు;
Na puttahetu na dhanassa hetu, na āyuno cāpi 34 janinda hetu;
మనుస్సయోనిం అభిపత్థయానో, తస్మా పరక్కమ్మ తపో కరోమి.
Manussayoniṃ abhipatthayāno, tasmā parakkamma tapo karomi.
౨౭౬.
276.
త్వం లోహితక్ఖో విహతన్తరంసో, అలఙ్కతో కప్పితకేసమస్సు;
Tvaṃ lohitakkho vihatantaraṃso, alaṅkato kappitakesamassu;
సురోసితో లోహితచన్దనేన, గన్ధబ్బరాజావ దిసా పభాససి.
Surosito lohitacandanena, gandhabbarājāva disā pabhāsasi.
౨౭౭.
277.
దేవిద్ధిపత్తోసి మహానుభావో, సబ్బేహి కామేహి సమఙ్గిభూతో;
Deviddhipattosi mahānubhāvo, sabbehi kāmehi samaṅgibhūto;
పుచ్ఛామి తం నాగరాజేతమత్థం, సేయ్యో ఇతో కేన మనుస్సలోకో.
Pucchāmi taṃ nāgarājetamatthaṃ, seyyo ito kena manussaloko.
౨౭౮.
278.
జనిన్ద నాఞ్ఞత్ర మనుస్సలోకా, సుద్ధీ వ సంవిజ్జతి సంయమో వా;
Janinda nāññatra manussalokā, suddhī va saṃvijjati saṃyamo vā;
అహఞ్చ లద్ధాన మనుస్సయోనిం, కాహామి జాతిమరణస్స అన్తం.
Ahañca laddhāna manussayoniṃ, kāhāmi jātimaraṇassa antaṃ.
౨౭౯.
279.
అద్ధా హవే సేవితబ్బా సపఞ్ఞా, బహుస్సుతా యే బహుఠానచిన్తినో;
Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;
నారియో చ దిస్వాన తువఞ్చ నాగ, కాహామి పుఞ్ఞాని అనప్పకాని.
Nāriyo ca disvāna tuvañca nāga, kāhāmi puññāni anappakāni.
౨౮౦.
280.
అద్ధా హవే సేవితబ్బా సపఞ్ఞా, బహుస్సుతా యే బహుఠానచిన్తినో;
Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;
నారియో చ దిస్వాన మమఞ్చ రాజ, కరోహి పుఞ్ఞాని అనప్పకాని.
Nāriyo ca disvāna mamañca rāja, karohi puññāni anappakāni.
౨౮౧.
281.
ఇదఞ్చ మే జాతరూపం పహూతం, రాసీ సువణ్ణస్స చ తాలమత్తా;
Idañca me jātarūpaṃ pahūtaṃ, rāsī suvaṇṇassa ca tālamattā;
౨౮౨.
282.
ముత్తా చ 39 వాహసహస్సాని పఞ్చ, వేళురియమిస్సాని ఇతో హరిత్వా;
Muttā ca 40 vāhasahassāni pañca, veḷuriyamissāni ito haritvā;
అన్తేపురే భూమియం సన్థరన్తు, నిక్కద్దమా హేహితి నీరజా చ.
Antepure bhūmiyaṃ santharantu, nikkaddamā hehiti nīrajā ca.
౨౮౩.
283.
ఏతాదిసం ఆవస రాజసేట్ఠ, విమానసేట్ఠం బహు సోభమానం;
Etādisaṃ āvasa rājaseṭṭha, vimānaseṭṭhaṃ bahu sobhamānaṃ;
బారాణసిం నగరం ఇద్ధం ఫీతం, రజ్జఞ్చ కారేహి అనోమపఞ్ఞాతి.
Bārāṇasiṃ nagaraṃ iddhaṃ phītaṃ, rajjañca kārehi anomapaññāti.
చమ్పేయ్యజాతకం దసమం.
Campeyyajātakaṃ dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā / [౫౦౬] ౧౦. చమ్పేయ్యజాతకవణ్ణనా • [506] 10. Campeyyajātakavaṇṇanā