| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๓. จนฺทนปูชนกเตฺถรอปทานวณฺณนา
3. Candanapūjanakattheraapadānavaṇṇanā
จนฺทภาคานทีตีเรติอาทิกํ อายสฺมโต จนฺทนปูชนกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต อตฺถทสฺสิสฺส ภควโต กาเล หิมวเนฺต จนฺทภาคานทิยา สมีเป กินฺนรโยนิยํ นิพฺพโตฺต ปุปฺผภโกฺข ปุปฺผนิวสโน จนฺทนอครุอาทีสุ คนฺธวิภูสิโต หิมวเนฺต ภุมฺมเทวตา วิย อุยฺยานกีฬชลกีฬาทิอเนกสุขํ อนุภวโนฺต วาสํ กเปฺปสิฯ ตทา อตฺถทสฺสี ภควา ตสฺสานุกมฺปาย หิมวนฺตํ คนฺตฺวา อากาสโต โอรุยฺห สงฺฆาฎิํ ปญฺญาเปตฺวา นิสีทิฯ โส กินฺนโร ตํ ภควนฺตํ วิโชฺชตมานํ ตตฺถ นิสินฺนํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส สุคนฺธจนฺทเนน ปูเชสิฯ ตสฺส ภควา อนุโมทนํ อกาสิฯ
Candabhāgānadītīretiādikaṃ āyasmato candanapūjanakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto atthadassissa bhagavato kāle himavante candabhāgānadiyā samīpe kinnarayoniyaṃ nibbatto pupphabhakkho pupphanivasano candanaagaruādīsu gandhavibhūsito himavante bhummadevatā viya uyyānakīḷajalakīḷādianekasukhaṃ anubhavanto vāsaṃ kappesi. Tadā atthadassī bhagavā tassānukampāya himavantaṃ gantvā ākāsato oruyha saṅghāṭiṃ paññāpetvā nisīdi. So kinnaro taṃ bhagavantaṃ vijjotamānaṃ tattha nisinnaṃ disvā pasannamānaso sugandhacandanena pūjesi. Tassa bhagavā anumodanaṃ akāsi.
๑๗. โส เตน ปุเญฺญน เตน โสมนเสฺสน ยาวตายุกํ ฐตฺวา ตโต จุโต เทวโลเก นิพฺพโตฺต อปราปรํ ฉ กามาวจรสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา มนุเสฺสสุ จกฺกวตฺติรชฺชปเทสรชฺชสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหตฺตํ ปตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต จนฺทภาคานทีตีเรติอาทิมาหฯ ตตฺถ จนฺทํ มนํ รุจิํ อชฺฌาสยํ ญตฺวา วิย ชาโตติ จโนฺทฯ จนฺทมณฺฑเลน ปสนฺนนิมฺมโลทเกน อุโภสุ ปเสฺสสุ มุตฺตาทลสทิสสนฺถรธวลปุลินตเลน จ สมนฺนาคตตฺตา จเนฺทน ภาคา สทิสาติ จนฺทภาคา, ตสฺสา จนฺทภาคาย นทิยา ตีเร สมีเปติ อโตฺถฯ เสสํ สพฺพํ เหฎฺฐา วุตฺตนยตฺตา สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
17. So tena puññena tena somanassena yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto devaloke nibbatto aparāparaṃ cha kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu cakkavattirajjapadesarajjasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto viññutaṃ patto pabbajitvā nacirasseva arahattaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento candabhāgānadītīretiādimāha. Tattha candaṃ manaṃ ruciṃ ajjhāsayaṃ ñatvā viya jātoti cando. Candamaṇḍalena pasannanimmalodakena ubhosu passesu muttādalasadisasantharadhavalapulinatalena ca samannāgatattā candena bhāgā sadisāti candabhāgā, tassā candabhāgāya nadiyā tīre samīpeti attho. Sesaṃ sabbaṃ heṭṭhā vuttanayattā suviññeyyamevāti.
จนฺทนปูชนกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Candanapūjanakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
อฎฺฐมภาณวารวณฺณนา สมตฺตาฯ
Aṭṭhamabhāṇavāravaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๓. จนฺทนปูชนกเตฺถรอปทานํ • 3. Candanapūjanakattheraapadānaṃ
