Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൮. ഗാമണിസംയുത്തം
8. Gāmaṇisaṃyuttaṃ
൧. ചണ്ഡസുത്തം
1. Caṇḍasuttaṃ
൩൫൩. സാവത്ഥിനിദാനം . അഥ ഖോ ചണ്ഡോ ഗാമണി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ചണ്ഡോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹേതു, കോ പച്ചയോ യേന മിധേകച്ചോ ചണ്ഡോ ചണ്ഡോത്വേവ 1 സങ്ഖം ഗച്ഛതി. കോ പന, ഭന്തേ, ഹേതു, കോ പച്ചയോ യേന മിധേകച്ചോ സോരതോ സോരതോത്വേവ 2 സങ്ഖം ഗച്ഛതീ’’തി? ‘‘ഇധ, ഗാമണി, ഏകച്ചസ്സ രാഗോ അപ്പഹീനോ ഹോതി. രാഗസ്സ അപ്പഹീനത്താ പരേ കോപേന്തി, പരേഹി കോപിയമാനോ കോപം പാതുകരോതി. സോ ചണ്ഡോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. ദോസോ അപ്പഹീനോ ഹോതി. ദോസസ്സ അപ്പഹീനത്താ പരേ കോപേന്തി, പരേഹി കോപിയമാനോ കോപം പാതുകരോതി. സോ ചണ്ഡോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. മോഹോ അപ്പഹീനോ ഹോതി. മോഹസ്സ അപ്പഹീനത്താ പരേ കോപേന്തി, പരേഹി കോപിയമാനോ കോപം പാതുകരോതി. സോ ചണ്ഡോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ഹേതു, അയം പച്ചയോ യേന മിധേകച്ചോ ചണ്ഡോ ചണ്ഡോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി’’.
353. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho caṇḍo gāmaṇi yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho caṇḍo gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo yena midhekacco caṇḍo caṇḍotveva 3 saṅkhaṃ gacchati. Ko pana, bhante, hetu, ko paccayo yena midhekacco sorato soratotveva 4 saṅkhaṃ gacchatī’’ti? ‘‘Idha, gāmaṇi, ekaccassa rāgo appahīno hoti. Rāgassa appahīnattā pare kopenti, parehi kopiyamāno kopaṃ pātukaroti. So caṇḍotveva saṅkhaṃ gacchati. Doso appahīno hoti. Dosassa appahīnattā pare kopenti, parehi kopiyamāno kopaṃ pātukaroti. So caṇḍotveva saṅkhaṃ gacchati. Moho appahīno hoti. Mohassa appahīnattā pare kopenti, parehi kopiyamāno kopaṃ pātukaroti. So caṇḍotveva saṅkhaṃ gacchati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, hetu, ayaṃ paccayo yena midhekacco caṇḍo caṇḍotveva saṅkhaṃ gacchati’’.
‘‘ഇധ പന, ഗാമണി, ഏകച്ചസ്സ രാഗോ പഹീനോ ഹോതി. രാഗസ്സ പഹീനത്താ പരേ ന കോപേന്തി, പരേഹി കോപിയമാനോ കോപം ന പാതുകരോതി. സോ സോരതോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. ദോസോ പഹീനോ ഹോതി. ദോസസ്സ പഹീനത്താ പരേ ന കോപേന്തി, പരേഹി കോപിയമാനോ കോപം ന പാതുകരോതി. സോ സോരതോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. മോഹോ പഹീനോ ഹോതി. മോഹസ്സ പഹീനത്താ പരേ ന കോപേന്തി, പരേഹി കോപിയമാനോ കോപം ന പാതുകരോതി. സോ സോരതോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ഹേതു അയം പച്ചയോ യേന മിധേകച്ചോ സോരതോ സോരതോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതീ’’തി.
‘‘Idha pana, gāmaṇi, ekaccassa rāgo pahīno hoti. Rāgassa pahīnattā pare na kopenti, parehi kopiyamāno kopaṃ na pātukaroti. So soratotveva saṅkhaṃ gacchati. Doso pahīno hoti. Dosassa pahīnattā pare na kopenti, parehi kopiyamāno kopaṃ na pātukaroti. So soratotveva saṅkhaṃ gacchati. Moho pahīno hoti. Mohassa pahīnattā pare na kopenti, parehi kopiyamāno kopaṃ na pātukaroti. So soratotveva saṅkhaṃ gacchati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, hetu ayaṃ paccayo yena midhekacco sorato soratotveva saṅkhaṃ gacchatī’’ti.
ഏവം വുത്തേ, ചണ്ഡോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ, അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ! സേയ്യഥാപി, ഭന്തേ, നിക്കുജ്ജിതം വാ ഉക്കുജ്ജേയ്യ, പടിച്ഛന്നം വാ വിവരേയ്യ, മൂള്ഹസ്സ വാ മഗ്ഗം ആചിക്ഖേയ്യ, അന്ധകാരേ വാ തേലപജ്ജോതം ധാരേയ്യ – ചക്ഖുമന്തോ രൂപാനി ദക്ഖന്തീതി; ഏവമേവം ഭഗവതാ അനേകപരിയായേന ധമ്മോ പകാസിതോ. ഏസാഹം, ഭന്തേ, ഭഗവന്തം സരണം ഗച്ഛാമി ധമ്മഞ്ച ഭിക്ഖുസങ്ഘഞ്ച. ഉപാസകം മം ഭഗവാ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി. പഠമം.
Evaṃ vutte, caṇḍo gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. ചണ്ഡസുത്തവണ്ണനാ • 1. Caṇḍasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧. ചണ്ഡസുത്തവണ്ണനാ • 1. Caṇḍasuttavaṇṇanā