| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៣. ចន្ទូបមសុត្តំ
3. Candūpamasuttaṃ
១៤៦. សាវត្ថិយំ វិហរតិ…បេ.… ‘‘ចន្ទូបមា, ភិក្ខវេ, កុលានិ ឧបសង្កមថ – អបកស្សេវ កាយំ, អបកស្ស ចិត្តំ, និច្ចនវកា កុលេសុ អប្បគព្ភា 1។ សេយ្យថាបិ , ភិក្ខវេ, បុរិសោ ជរុទបានំ វា ឱលោកេយ្យ បព្ពតវិសមំ វា នទីវិទុគ្គំ វា – អបកស្សេវ កាយំ, អបកស្ស ចិត្តំ; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ចន្ទូបមា កុលានិ ឧបសង្កមថ – អបកស្សេវ កាយំ, អបកស្ស ចិត្តំ, និច្ចនវកា កុលេសុ អប្បគព្ភា’’។
146. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘candūpamā, bhikkhave, kulāni upasaṅkamatha – apakasseva kāyaṃ, apakassa cittaṃ, niccanavakā kulesu appagabbhā 2. Seyyathāpi , bhikkhave, puriso jarudapānaṃ vā olokeyya pabbatavisamaṃ vā nadīviduggaṃ vā – apakasseva kāyaṃ, apakassa cittaṃ; evameva kho, bhikkhave, candūpamā kulāni upasaṅkamatha – apakasseva kāyaṃ, apakassa cittaṃ, niccanavakā kulesu appagabbhā’’.
‘‘កស្សបោ, ភិក្ខវេ, ចន្ទូបមោ កុលានិ ឧបសង្កមតិ – អបកស្សេវ កាយំ, អបកស្ស ចិត្តំ, និច្ចនវកោ កុលេសុ អប្បគព្ភោ។ តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, កថំរូបោ ភិក្ខុ អរហតិ កុលានិ ឧបសង្កមិតុ’’ន្តិ? ‘‘ភគវំមូលកា នោ, ភន្តេ, ធម្មា ភគវំនេត្តិកា ភគវំបដិសរណា។ សាធុ វត, ភន្តេ, ភគវន្តំយេវ បដិភាតុ ឯតស្ស ភាសិតស្ស អត្ថោ។ ភគវតោ សុត្វា ភិក្ខូ ធារេស្សន្តី’’តិ។
‘‘Kassapo, bhikkhave, candūpamo kulāni upasaṅkamati – apakasseva kāyaṃ, apakassa cittaṃ, niccanavako kulesu appagabbho. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, kathaṃrūpo bhikkhu arahati kulāni upasaṅkamitu’’nti? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.
អថ ខោ ភគវា អាកាសេ បាណិំ ចាលេសិ។ ‘‘សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អយំ អាកាសេ បាណិ ន សជ្ជតិ ន គយ្ហតិ ន ពជ្ឈតិ; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, យស្ស កស្សចិ ភិក្ខុនោ កុលានិ ឧបសង្កមតោ កុលេសុ ចិត្តំ ន សជ្ជតិ ន គយ្ហតិ ន ពជ្ឈតិ – ‘លភន្តុ លាភកាមា, បុញ្ញកាមា ករោន្តុ បុញ្ញានី’តិ; យថាសកេន លាភេន អត្តមនោ ហោតិ សុមនោ, ឯវំ បរេសំ លាភេន អត្តមនោ ហោតិ សុមនោ; ឯវរូបោ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អរហតិ កុលានិ ឧបសង្កមិតុំ។
Atha kho bhagavā ākāse pāṇiṃ cālesi. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayaṃ ākāse pāṇi na sajjati na gayhati na bajjhati; evameva kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhuno kulāni upasaṅkamato kulesu cittaṃ na sajjati na gayhati na bajjhati – ‘labhantu lābhakāmā, puññakāmā karontu puññānī’ti; yathāsakena lābhena attamano hoti sumano, evaṃ paresaṃ lābhena attamano hoti sumano; evarūpo kho, bhikkhave, bhikkhu arahati kulāni upasaṅkamituṃ.
‘‘កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, កុលានិ ឧបសង្កមតោ កុលេសុ ចិត្តំ ន សជ្ជតិ ន គយ្ហតិ ន ពជ្ឈតិ – ‘លភន្តុ លាភកាមា, បុញ្ញកាមា ករោន្តុ បុញ្ញានី’តិ; យថាសកេន លាភេន អត្តមនោ ហោតិ សុមនោ; ឯវំ បរេសំ លាភេន អត្តមនោ ហោតិ សុមនោ។
‘‘Kassapassa, bhikkhave, kulāni upasaṅkamato kulesu cittaṃ na sajjati na gayhati na bajjhati – ‘labhantu lābhakāmā, puññakāmā karontu puññānī’ti; yathāsakena lābhena attamano hoti sumano; evaṃ paresaṃ lābhena attamano hoti sumano.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, កថំរូបស្ស ភិក្ខុនោ អបរិសុទ្ធា ធម្មទេសនា ហោតិ, កថំរូបស្ស ភិក្ខុនោ បរិសុទ្ធា ធម្មទេសនា ហោតី’’តិ? ‘‘ភគវំមូលកា នោ, ភន្តេ, ធម្មា ភគវំនេត្តិកា ភគវំបដិសរណា។ សាធុ វត, ភន្តេ, ភគវន្តំយេវ បដិភាតុ ឯតស្ស ភាសិតស្ស អត្ថោ ។ ភគវតោ សុត្វា ភិក្ខូ ធារេស្សន្តី’’តិ។ ‘‘តេន ហិ, ភិក្ខវេ, សុណាថ, សាធុកំ មនសិ ករោថ; ភាសិស្សាមី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច –
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, kathaṃrūpassa bhikkhuno aparisuddhā dhammadesanā hoti, kathaṃrūpassa bhikkhuno parisuddhā dhammadesanā hotī’’ti? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho . Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘យោ ហិ កោចិ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឯវំចិត្តោ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘អហោ វត មេ ធម្មំ សុណេយ្យុំ, សុត្វា ច បន ធម្មំ បសីទេយ្យុំ, បសន្នា ច មេ បសន្នាការំ ករេយ្យុ’ន្តិ; ឯវរូបស្ស ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ អបរិសុទ្ធា ធម្មទេសនា ហោតិ។
‘‘Yo hi koci, bhikkhave, bhikkhu evaṃcitto paresaṃ dhammaṃ deseti – ‘aho vata me dhammaṃ suṇeyyuṃ, sutvā ca pana dhammaṃ pasīdeyyuṃ, pasannā ca me pasannākāraṃ kareyyu’nti; evarūpassa kho, bhikkhave, bhikkhuno aparisuddhā dhammadesanā hoti.
‘‘យោ ច ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឯវំចិត្តោ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘ស្វាក្ខាតោ ភគវតា ធម្មោ សន្ទិដ្ឋិកោ អកាលិកោ ឯហិបស្សិកោ ឱបនេយ្យិកោ បច្ចត្តំ វេទិតព្ពោ វិញ្ញូហីតិ 3។ អហោ, វត មេ ធម្មំ សុណេយ្យុំ, សុត្វា ច បន ធម្មំ អាជានេយ្យុំ, អាជានិត្វា ច បន តថត្តាយ បដិបជ្ជេយ្យុ’ន្តិ។ ឥតិ ធម្មសុធម្មតំ បដិច្ច បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ, ការុញ្ញំ បដិច្ច អនុទ្ទយំ 4 បដិច្ច អនុកម្បំ ឧបាទាយ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ។ ឯវរូបស្ស ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ បរិសុទ្ធា ធម្មទេសនា ហោតិ។
‘‘Yo ca kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃcitto paresaṃ dhammaṃ deseti – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti 5. Aho, vata me dhammaṃ suṇeyyuṃ, sutvā ca pana dhammaṃ ājāneyyuṃ, ājānitvā ca pana tathattāya paṭipajjeyyu’nti. Iti dhammasudhammataṃ paṭicca paresaṃ dhammaṃ deseti, kāruññaṃ paṭicca anuddayaṃ 6 paṭicca anukampaṃ upādāya paresaṃ dhammaṃ deseti. Evarūpassa kho, bhikkhave, bhikkhuno parisuddhā dhammadesanā hoti.
‘‘កស្សបោ, ភិក្ខវេ, ឯវំចិត្តោ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘ស្វាក្ខាតោ ភគវតា ធម្មោ សន្ទិដ្ឋិកោ អកាលិកោ ឯហិបស្សិកោ ឱបនេយ្យិកោ បច្ចត្តំ វេទិតព្ពោ វិញ្ញូហីតិ។ អហោ, វត មេ ធម្មំ សុណេយ្យុំ, សុត្វា ច បន ធម្មំ អាជានេយ្យុំ, អាជានិត្វា ច បន តថត្តាយ បដិបជ្ជេយ្យុ’ន្តិ។ ឥតិ ធម្មសុធម្មតំ បដិច្ច បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ, ការុញ្ញំ បដិច្ច អនុទ្ទយំ បដិច្ច អនុកម្បំ ឧបាទាយ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ។ កស្សបេន វា ហិ វោ, ភិក្ខវេ, ឱវទិស្សាមិ យោ វា បនស្ស កស្សបសទិសោ, ឱវទិតេហិ ច បន វោ តថត្តាយ បដិបជ្ជិតព្ព’’ន្តិ។ តតិយំ។
‘‘Kassapo, bhikkhave, evaṃcitto paresaṃ dhammaṃ deseti – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Aho, vata me dhammaṃ suṇeyyuṃ, sutvā ca pana dhammaṃ ājāneyyuṃ, ājānitvā ca pana tathattāya paṭipajjeyyu’nti. Iti dhammasudhammataṃ paṭicca paresaṃ dhammaṃ deseti, kāruññaṃ paṭicca anuddayaṃ paṭicca anukampaṃ upādāya paresaṃ dhammaṃ deseti. Kassapena vā hi vo, bhikkhave, ovadissāmi yo vā panassa kassapasadiso, ovaditehi ca pana vo tathattāya paṭipajjitabba’’nti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ចន្ទូបមសុត្តវណ្ណនា • 3. Candūpamasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. ចន្ទូបមសុត្តវណ្ណនា • 3. Candūpamasuttavaṇṇanā
