| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៣. ចន្ទូបមសុត្តវណ្ណនា
3. Candūpamasuttavaṇṇanā
១៤៦. តតិយេ ចន្ទូបមាតិ ចន្ទសទិសា ហុត្វា។ កិំ បរិមណ្ឌលតាយ? នោ, អបិច ខោ យថា ចន្ទោ គគនតលំ បក្ខន្ទមានោ ន កេនចិ សទ្ធិំ សន្ថវំ វា សិនេហំ វា អាលយំ វា និកន្តិំ វា បត្ថនំ វា បរិយុដ្ឋានំ វា ករោតិ, ន ច ន ហោតិ មហាជនស្ស បិយោ មនាបោ, តុម្ហេបិ ឯវំ កេនចិ សទ្ធិំ សន្ថវាទីនំ អករណេន ពហុជនស្ស បិយា មនាបា ចន្ទូបមា ហុត្វា ខត្តិយកុលាទីនិ ចត្តារិ កុលានិ ឧបសង្កមថាតិ អត្ថោ។ អបិច យថា ចន្ទោ អន្ធការំ វិធមតិ, អាលោកំ ផរតិ, ឯវំ កិលេសន្ធការវិធមនេន ញាណាលោកផរណេន ចាបិ ចន្ទូបមា ហុត្វាតិ ឯវមាទីហិបិ នយេហិ ឯត្ថ អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។
146. Tatiye candūpamāti candasadisā hutvā. Kiṃ parimaṇḍalatāya? No, apica kho yathā cando gaganatalaṃ pakkhandamāno na kenaci saddhiṃ santhavaṃ vā sinehaṃ vā ālayaṃ vā nikantiṃ vā patthanaṃ vā pariyuṭṭhānaṃ vā karoti, na ca na hoti mahājanassa piyo manāpo, tumhepi evaṃ kenaci saddhiṃ santhavādīnaṃ akaraṇena bahujanassa piyā manāpā candūpamā hutvā khattiyakulādīni cattāri kulāni upasaṅkamathāti attho. Apica yathā cando andhakāraṃ vidhamati, ālokaṃ pharati, evaṃ kilesandhakāravidhamanena ñāṇālokapharaṇena cāpi candūpamā hutvāti evamādīhipi nayehi ettha attho daṭṭhabbo.
អបកស្សេវ កាយំ អបកស្ស ចិត្តន្តិ តេនេវ សន្ថវាទីនំ អករណេន កាយញ្ច ចិត្តញ្ច អបកស្សិត្វា, អបនេត្វាតិ អត្ថោ។ យោ ហិ ភិក្ខុ អរញ្ញេបិ ន វសតិ, កាមវិតក្កាទយោបិ វិតក្កេតិ, អយំ នេវ កាយំ អបកស្សតិ, ន ចិត្តំ។ យោ ហិ អរញ្ញេបិ ខោ វិហរតិ, កាមវិតក្កាទយោ បន វិតក្កេតិ, អយំ កាយមេវ អបកស្សតិ, ន ចិត្តំ។ យោ គាមន្តេ វសតិ , កាមវិតក្កាទយោបិ ខោ ន ច វិតក្កេតិ, អយំ ចិត្តមេវ អបកស្សតិ, ន កាយំ។ យោ បន អរញ្ញេ ចេវ វសតិ, កាមវិតក្កាទយោ ច ន វិតក្កេតិ, អយំ ឧភយម្បិ អបកស្សតិ។ ឯវរូបា ហុត្វា កុលានិ ឧបសង្កមថាតិ ទីបេន្តោ ‘‘អបកស្សេវ កាយំ អបកស្ស ចិត្ត’’ន្តិ អាហ។
Apakasseva kāyaṃ apakassa cittanti teneva santhavādīnaṃ akaraṇena kāyañca cittañca apakassitvā, apanetvāti attho. Yo hi bhikkhu araññepi na vasati, kāmavitakkādayopi vitakketi, ayaṃ neva kāyaṃ apakassati, na cittaṃ. Yo hi araññepi kho viharati, kāmavitakkādayo pana vitakketi, ayaṃ kāyameva apakassati, na cittaṃ. Yo gāmante vasati , kāmavitakkādayopi kho na ca vitakketi, ayaṃ cittameva apakassati, na kāyaṃ. Yo pana araññe ceva vasati, kāmavitakkādayo ca na vitakketi, ayaṃ ubhayampi apakassati. Evarūpā hutvā kulāni upasaṅkamathāti dīpento ‘‘apakasseva kāyaṃ apakassa citta’’nti āha.
និច្ចនវកាតិ និច្ចំ នវកាវ, អាគន្តុកសទិសា ឯវ ហុត្វាតិ អត្ថោ។ អាគន្តុកោ ហិ បដិបាដិយា សម្បត្តគេហំ បវិសិត្វា សចេ នំ ឃរសាមិកា ទិស្វា, ‘‘អម្ហាកំ បុត្តភាតរោ វិប្បវាសំ គតា ឯវំ វិចរិំសូ’’តិ អនុកម្បមានា និសីទាបេត្វា ភោជេន្តិ, ភុត្តមត្តោយេវ ‘‘តុម្ហាកំ ភាជនំ គណ្ហថា’’តិ ឧដ្ឋាយ បក្កមតិ, ន តេហិ សទ្ធិំ សន្ថវំ វា ករោតិ, ន កិច្ចករណីយានិ វា សំវិទហតិ, ឯវំ តុម្ហេបិ បដិបាដិយា សម្បត្តឃរំ បវិសិត្វា យំ ឥរិយាបថេសុ បសន្នា មនុស្សា ទេន្តិ, តំ គហេត្វា ឆិន្នសន្ថវា, តេសំ កិច្ចករណីយេ អព្យាវដា ហុត្វា និក្ខមថាតិ ទីបេតិ។
Niccanavakāti niccaṃ navakāva, āgantukasadisā eva hutvāti attho. Āgantuko hi paṭipāṭiyā sampattagehaṃ pavisitvā sace naṃ gharasāmikā disvā, ‘‘amhākaṃ puttabhātaro vippavāsaṃ gatā evaṃ vicariṃsū’’ti anukampamānā nisīdāpetvā bhojenti, bhuttamattoyeva ‘‘tumhākaṃ bhājanaṃ gaṇhathā’’ti uṭṭhāya pakkamati, na tehi saddhiṃ santhavaṃ vā karoti, na kiccakaraṇīyāni vā saṃvidahati, evaṃ tumhepi paṭipāṭiyā sampattagharaṃ pavisitvā yaṃ iriyāpathesu pasannā manussā denti, taṃ gahetvā chinnasanthavā, tesaṃ kiccakaraṇīye abyāvaṭā hutvā nikkhamathāti dīpeti.
ឥមស្ស បន និច្ចនវកភាវស្ស អាវិភាវត្ថំ ទ្វេភាតិកវត្ថុ កថេតព្ពំ – វសាឡនគរគាមតោ កិរ ទ្វេ ភាតិកា និក្ខមិត្វា បព្ពជិតា, តេ ចូឡនាគត្ថេរោ ច មហានាគត្ថេរោ ចាតិ បញ្ញាយិំសុ។ តេ ចិត្តលបព្ពតេ តិំស វស្សានិ វសិត្វា អរហត្តំ បត្តា ‘‘មាតរំ បស្សិស្សាមា’’តិ អាគន្ត្វា វសាឡនគរវិហារេ វសិត្វា បុនទិវសេ មាតុគាមំ បិណ្ឌាយ បវិសិំសុ។ មាតាបិ តេសំ ឧឡុង្កេន យាគុំ នីហរិត្វា ឯកស្ស បត្តេ អាកិរិ។ តស្សា តំ ឱលោកយមានាយ បុត្តសិនេហោ ឧប្បជ្ជិ។ អថ នំ អាហ – ‘‘ត្វំ, តាត, មយ្ហំ បុត្តោ មហានាគោ’’តិ។ ថេរោ ‘‘បច្ឆិមំ ថេរំ បុច្ឆ ឧបាសិកេ’’តិ វត្វា បក្កាមិ។ បច្ឆិមថេរស្សបិ យាគុំ ទត្វា, ‘‘តាត, ត្វំ មយ្ហំ បុត្តោ ចូឡនាគោ’’តិ បុច្ឆិ? ថេរោ ‘‘កិំ, ឧបាសិកេ, បុរិមំ ថេរំ ន បុច្ឆសី’’តិ? វត្វា បក្កាមិ។ ឯវំ មាតរាបិ សទ្ធិំ ឆិន្នសន្ថវោ ភិក្ខុ និច្ចនវកោ នាម ហោតិ។
Imassa pana niccanavakabhāvassa āvibhāvatthaṃ dvebhātikavatthu kathetabbaṃ – vasāḷanagaragāmato kira dve bhātikā nikkhamitvā pabbajitā, te cūḷanāgatthero ca mahānāgatthero cāti paññāyiṃsu. Te cittalapabbate tiṃsa vassāni vasitvā arahattaṃ pattā ‘‘mātaraṃ passissāmā’’ti āgantvā vasāḷanagaravihāre vasitvā punadivase mātugāmaṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Mātāpi tesaṃ uḷuṅkena yāguṃ nīharitvā ekassa patte ākiri. Tassā taṃ olokayamānāya puttasineho uppajji. Atha naṃ āha – ‘‘tvaṃ, tāta, mayhaṃ putto mahānāgo’’ti. Thero ‘‘pacchimaṃ theraṃ puccha upāsike’’ti vatvā pakkāmi. Pacchimatherassapi yāguṃ datvā, ‘‘tāta, tvaṃ mayhaṃ putto cūḷanāgo’’ti pucchi? Thero ‘‘kiṃ, upāsike, purimaṃ theraṃ na pucchasī’’ti? Vatvā pakkāmi. Evaṃ mātarāpi saddhiṃ chinnasanthavo bhikkhu niccanavako nāma hoti.
អប្បគព្ភាតិ ន បគព្ភា, អដ្ឋដ្ឋានេន កាយបាគព្ភិយេន, ចតុដ្ឋានេន វចីបាគព្ភិយេន, អនេកដ្ឋានេន មនោបាគព្ភិយេន ច វិរហិតាតិ អត្ថោ។ អដ្ឋដ្ឋានំ កាយបាគព្ភិយំ នាម សង្ឃគណបុគ្គល-ភោជនសាលា-ជន្តាឃរនហានតិត្ថ-ភិក្ខាចារមគ្គ-អន្តរឃរប្បវេសនេសុ កាយេន អប្បតិរូបករណំ។ សេយ្យថិទំ – ឥធេកច្ចោ សង្ឃមជ្ឈេ បល្លត្ថិកាយ វា និសីទតិ បាទេ បាទំ អាធាយិត្វា វាតិ ឯវមាទិ (មហានិ. ១៦៥)។ តថា គណមជ្ឈេ។ គណមជ្ឈេតិ ចតុបរិសសន្និបាតេ វា សុត្តន្តិកគណាទិសន្និបាតេ វា។ តថា វុឌ្ឍតរេ បុគ្គលេ។ ភោជនសាលាយ បន វុឌ្ឍានំ អាសនំ ន ទេតិ, នវានំ អាសនំ បដិពាហតិ។ តថា ជន្តាឃរេ។ វុឌ្ឍេ ចេត្ថ អនាបុច្ឆា អគ្គិជលនាទីនិ ករោតិ។ ន្ហានតិត្ថេ ច យទិទំ ‘‘ទហរោ វុឌ្ឍោតិ បមាណំ អកត្វា អាគតបដិបាដិយា ន្ហាយិតព្ព’’ន្តិ វុត្តំ, តម្បិ អនាទិយន្តោ បច្ឆា អាគន្ត្វា ឧទកំ ឱតរិត្វា វុឌ្ឍេ ច នវេ ច ពាធតិ។ ភិក្ខាចារមគ្គេ បន អគ្គាសនអគ្គោទកអគ្គបិណ្ឌានំ អត្ថាយ បុរតោ គច្ឆតិ ពាហាយ ពាហំ បហរន្តោ។ អន្តរឃរប្បវេសនេ វុឌ្ឍេហិ បឋមតរំ បវិសតិ, ទហរេហិ សទ្ធិំ កាយកីឡនកំ ករោតីតិ ឯវមាទិ។
Appagabbhāti na pagabbhā, aṭṭhaṭṭhānena kāyapāgabbhiyena, catuṭṭhānena vacīpāgabbhiyena, anekaṭṭhānena manopāgabbhiyena ca virahitāti attho. Aṭṭhaṭṭhānaṃ kāyapāgabbhiyaṃ nāma saṅghagaṇapuggala-bhojanasālā-jantāgharanahānatittha-bhikkhācāramagga-antaragharappavesanesu kāyena appatirūpakaraṇaṃ. Seyyathidaṃ – idhekacco saṅghamajjhe pallatthikāya vā nisīdati pāde pādaṃ ādhāyitvā vāti evamādi (mahāni. 165). Tathā gaṇamajjhe. Gaṇamajjheti catuparisasannipāte vā suttantikagaṇādisannipāte vā. Tathā vuḍḍhatare puggale. Bhojanasālāya pana vuḍḍhānaṃ āsanaṃ na deti, navānaṃ āsanaṃ paṭibāhati. Tathā jantāghare. Vuḍḍhe cettha anāpucchā aggijalanādīni karoti. Nhānatitthe ca yadidaṃ ‘‘daharo vuḍḍhoti pamāṇaṃ akatvā āgatapaṭipāṭiyā nhāyitabba’’nti vuttaṃ, tampi anādiyanto pacchā āgantvā udakaṃ otaritvā vuḍḍhe ca nave ca bādhati. Bhikkhācāramagge pana aggāsanaaggodakaaggapiṇḍānaṃ atthāya purato gacchati bāhāya bāhaṃ paharanto. Antaragharappavesane vuḍḍhehi paṭhamataraṃ pavisati, daharehi saddhiṃ kāyakīḷanakaṃ karotīti evamādi.
ចតុដ្ឋានំ វចីបាគព្ភិយំ នាម សង្ឃគណបុគ្គលអន្តរឃរេសុ អប្បតិរូបវាចានិច្ឆារណំ។ សេយ្យថិទំ – ឥធេកច្ចោ សង្ឃមជ្ឈេ អនាបុច្ឆា ធម្មំ ភាសតិ។ តថា បុព្ពេ វុត្តប្បការស្ស គណស្ស មជ្ឈេ បុគ្គលស្ស ច សន្តិកេ, តត្ថេវ មនុស្សេហិ បញ្ហំ បុដ្ឋោ វុឌ្ឍតរំ អនាបុច្ឆា វិស្សជ្ជេតិ។ អន្តរឃរេ បន ‘‘ឥត្ថន្នាមេ កិំ អត្ថិ? កិំ យាគុ, ឧទាហុ ខាទនីយំ ភោជនីយំ? កិំ មេ ទស្សសិ? កិំ អជ្ជ ខាទិស្សាម? កិំ ភុញ្ជិស្សាម? កិំ បិវិស្សាមា’’តិអាទីនិ ភាសតិ។
Catuṭṭhānaṃ vacīpāgabbhiyaṃ nāma saṅghagaṇapuggalaantaragharesu appatirūpavācānicchāraṇaṃ. Seyyathidaṃ – idhekacco saṅghamajjhe anāpucchā dhammaṃ bhāsati. Tathā pubbe vuttappakārassa gaṇassa majjhe puggalassa ca santike, tattheva manussehi pañhaṃ puṭṭho vuḍḍhataraṃ anāpucchā vissajjeti. Antaraghare pana ‘‘itthannāme kiṃ atthi? Kiṃ yāgu, udāhu khādanīyaṃ bhojanīyaṃ? Kiṃ me dassasi? Kiṃ ajja khādissāma? Kiṃ bhuñjissāma? Kiṃ pivissāmā’’tiādīni bhāsati.
អនេកដ្ឋានំ មនោបាគព្ភិយំ នាម តេសុ តេសុ ឋានេសុ កាយវាចាហិ អជ្ឈាចារំ អនាបជ្ជិត្វាបិ មនសាវ កាមវិតក្កាទីនំ វិតក្កនំ។ អបិច ទុស្សីលស្សេវ សតោ ‘‘សីលវាតិ មំ ជនោ ជានាតូ’’តិ ឯវំ បវត្តា បាបិច្ឆតាបិ មនោបាគព្ភិយំ។ ឥតិ សព្ពេសម្បិ ឥមេសំ បាគព្ភិយានំ អភាវេន អប្បគព្ភា ហុត្វា ឧបសង្កមថាតិ វទតិ។
Anekaṭṭhānaṃ manopāgabbhiyaṃ nāma tesu tesu ṭhānesu kāyavācāhi ajjhācāraṃ anāpajjitvāpi manasāva kāmavitakkādīnaṃ vitakkanaṃ. Apica dussīlasseva sato ‘‘sīlavāti maṃ jano jānātū’’ti evaṃ pavattā pāpicchatāpi manopāgabbhiyaṃ. Iti sabbesampi imesaṃ pāgabbhiyānaṃ abhāvena appagabbhā hutvā upasaṅkamathāti vadati.
ជរុទបានន្តិ ជិណ្ណកូបំ។ បព្ពតវិសមន្តិ បព្ពតេ វិសមំ បបាតដ្ឋានំ។ នទីវិទុគ្គន្តិ នទិយា វិទុគ្គំ ឆិន្នតដដ្ឋានំ។ អបកស្សេវ កាយន្តិ តាទិសានិ ឋានានិ យោ ខិឌ្ឌាទិបសុតោ កាយំ អនបកស្ស ឯកតោភារិយំ អកត្វាវ វាយុបត្ថម្ភកំ អគ្គាហាបេត្វា ចិត្តម្បិ អនបកស្ស ‘‘ឯត្ថ បតិតោ ហត្ថបាទភញ្ជនាទីនិ បាបុណាតី’’តិ អនាទីនវទស្សាវិតាយ អនុព្ពេជេត្វា សម្បិយាយមានោ ឱលោកេតិ, សោ បតិត្វា ហត្ថបាទភញ្ជនាទិអនត្ថំ បាបុណាតិ។ យោ បន ឧទកត្ថិកោ វា អញ្ញេន វា កេនចិ កិច្ចេន ឱលោកេតុកាមោ កាយំ អបកស្ស ឯកតោ ភារិយំ កត្វា វាយុបត្ថម្ភកំ គាហាបេត្វា, ចិត្តម្បិ អបកស្ស អាទីនវទស្សនេន សំវេជេត្វា ឱលោកេតិ, សោ ន បតតិ, យថារុចិំ ឱលោកេត្វា សុខី យេនកាមំ បក្កមតិ។
Jarudapānanti jiṇṇakūpaṃ. Pabbatavisamanti pabbate visamaṃ papātaṭṭhānaṃ. Nadīvidugganti nadiyā viduggaṃ chinnataṭaṭṭhānaṃ. Apakasseva kāyanti tādisāni ṭhānāni yo khiḍḍādipasuto kāyaṃ anapakassa ekatobhāriyaṃ akatvāva vāyupatthambhakaṃ aggāhāpetvā cittampi anapakassa ‘‘ettha patito hatthapādabhañjanādīni pāpuṇātī’’ti anādīnavadassāvitāya anubbejetvā sampiyāyamāno oloketi, so patitvā hatthapādabhañjanādianatthaṃ pāpuṇāti. Yo pana udakatthiko vā aññena vā kenaci kiccena oloketukāmo kāyaṃ apakassa ekato bhāriyaṃ katvā vāyupatthambhakaṃ gāhāpetvā, cittampi apakassa ādīnavadassanena saṃvejetvā oloketi, so na patati, yathāruciṃ oloketvā sukhī yenakāmaṃ pakkamati.
ឯវមេវ ខោតិ ឯត្ថ ឥទំ ឱបម្មសំសន្ទនំ – ជរុទបានាទយោ វិយ ហិ ចត្តារិ កុលានិ, ឱលោកនបុរិសោ វិយ ភិក្ខុ។ យថា អនបកដ្ឋកាយចិត្តោ តានិ ឱលោកេន្តោ បុរិសោ តត្ថ បតតិ, ឯវំ អរក្ខិតេហិ កាយាទីហិ កុលានិ ឧបសង្កមន្តោ ភិក្ខុ កុលេសុ ពជ្ឈតិ, តតោ នានប្បការំ សីលបាទភញ្ជនាទិអនត្ថំ បាបុណាតិ។ យថា បន អបកដ្ឋកាយចិត្តោ បុរិសោ តត្ថ ន បតតិ, ឯវំ រក្ខិតេនេវ កាយេន រក្ខិតេហិ ចិត្តេហិ រក្ខិតាយ វាចាយ សុប្បដ្ឋិតាយ សតិយា អបកដ្ឋកាយចិត្តោ ហុត្វា កុលានិ ឧបសង្កមន្តោ ភិក្ខុ កុលេសុ ន ពជ្ឈតិ។ អថស្ស យថា តត្ថ អបតិតស្ស បុរិសស្ស, ន បាទា ភញ្ជន្តិ, ឯវំ សីលបាទោ ន ភិជ្ជតិ។ យថា ហត្ថា ន ភញ្ជន្តិ, ឯវំ សទ្ធាហត្ថោ ន ភិជ្ជតិ។ យថា កុច្ឆិ ន ភិជ្ជតិ, ឯវំ សមាធិកុច្ឆិ ន ភិជ្ជតិ។ យថា សីសំ ន ភិជ្ជតិ, ឯវំ ញាណសីសំ ន ភិជ្ជតិ, យថា ច តំ ខាណុកណ្ដកាទយោ ន វិជ្ឈន្តិ, ឯវមិមំ រាគកណ្ដកាទយោ ន វិជ្ឈន្តិ។ យថា សោ និរុបទ្ទវោ យថារុចិ ឱលោកេត្វា សុខី យេនកាមំ បក្កមតិ, ឯវំ ភិក្ខុ កុលានិ និស្សាយ ចីវរាទយោ បច្ចយេ បដិសេវន្តោ កម្មដ្ឋានំ វឌ្ឍេត្វា សង្ខារេ សម្មសន្តោ អរហត្តំ បត្វា លោកុត្តរសុខេន សុខិតោ យេនកាមំ អគតបុព្ពំ និព្ពានទិសំ គច្ឆតិ។
Evamevakhoti ettha idaṃ opammasaṃsandanaṃ – jarudapānādayo viya hi cattāri kulāni, olokanapuriso viya bhikkhu. Yathā anapakaṭṭhakāyacitto tāni olokento puriso tattha patati, evaṃ arakkhitehi kāyādīhi kulāni upasaṅkamanto bhikkhu kulesu bajjhati, tato nānappakāraṃ sīlapādabhañjanādianatthaṃ pāpuṇāti. Yathā pana apakaṭṭhakāyacitto puriso tattha na patati, evaṃ rakkhiteneva kāyena rakkhitehi cittehi rakkhitāya vācāya suppaṭṭhitāya satiyā apakaṭṭhakāyacitto hutvā kulāni upasaṅkamanto bhikkhu kulesu na bajjhati. Athassa yathā tattha apatitassa purisassa, na pādā bhañjanti, evaṃ sīlapādo na bhijjati. Yathā hatthā na bhañjanti, evaṃ saddhāhattho na bhijjati. Yathā kucchi na bhijjati, evaṃ samādhikucchi na bhijjati. Yathā sīsaṃ na bhijjati, evaṃ ñāṇasīsaṃ na bhijjati, yathā ca taṃ khāṇukaṇṭakādayo na vijjhanti, evamimaṃ rāgakaṇṭakādayo na vijjhanti. Yathā so nirupaddavo yathāruci oloketvā sukhī yenakāmaṃ pakkamati, evaṃ bhikkhu kulāni nissāya cīvarādayo paccaye paṭisevanto kammaṭṭhānaṃ vaḍḍhetvā saṅkhāre sammasanto arahattaṃ patvā lokuttarasukhena sukhito yenakāmaṃ agatapubbaṃ nibbānadisaṃ gacchati.
ឥទានិ យោ ហីនាធិមុត្តិកោ មិច្ឆាបដិបន្នោ ឯវំ វទេយ្យ ‘‘សម្មាសម្ពុទ្ធោ ‘តិវិធំ បាគព្ភិយំ បហាយ និច្ចនវកត្តេន ចន្ទូបមា កុលានិ ឧបសង្កមថា’តិ វទន្តោ អដ្ឋានេ ឋបេតិ, អសយ្ហំ ភារំ អារោបេតិ, យំ ន សក្កា កាតុំ តំ ការេតី’’តិ, តស្ស វាទបថំ បច្ឆិន្ទិត្វា, ‘‘សក្កា ឯវំ កាតុំ, អត្ថិ ឯវរូបោ ភិក្ខូ’’តិ ទស្សេន្តោ កស្សបោ, ភិក្ខវេតិអាទិមាហ។
Idāni yo hīnādhimuttiko micchāpaṭipanno evaṃ vadeyya ‘‘sammāsambuddho ‘tividhaṃ pāgabbhiyaṃ pahāya niccanavakattena candūpamā kulāni upasaṅkamathā’ti vadanto aṭṭhāne ṭhapeti, asayhaṃ bhāraṃ āropeti, yaṃ na sakkā kātuṃ taṃ kāretī’’ti, tassa vādapathaṃ pacchinditvā, ‘‘sakkā evaṃ kātuṃ, atthi evarūpo bhikkhū’’ti dassento kassapo, bhikkhavetiādimāha.
អាកាសេ បាណិំ ចាលេសីតិ នីលេ គគនន្តរេ យមកវិជ្ជុតំ ចារយមានោ វិយ ហេដ្ឋាភាគំ ឧបរិភាគំ ឧភតោបស្សេសុ បាណិំ សញ្ចារេសិ។ ឥទញ្ច បន តេបិដកេ ពុទ្ធវចនេ អសម្ភិន្នបទំ នាម។ អត្តមនោតិ តុដ្ឋចិត្តោ សកមនោ, ន ទោមនស្សេន បច្ឆិន្ទិត្វា គហិតមនោ។ កស្សបស្ស, ភិក្ខវេតិ ឥទម្បិ បុរិមនយេនេវ បរវាទំ បច្ឆិន្ទិត្វា អត្ថិ ឯវរូបោ ភិក្ខូតិ ទស្សនត្ថំ វុត្តំ។
Ākāse pāṇiṃ cālesīti nīle gaganantare yamakavijjutaṃ cārayamāno viya heṭṭhābhāgaṃ uparibhāgaṃ ubhatopassesu pāṇiṃ sañcāresi. Idañca pana tepiṭake buddhavacane asambhinnapadaṃ nāma. Attamanoti tuṭṭhacitto sakamano, na domanassena pacchinditvā gahitamano. Kassapassa, bhikkhaveti idampi purimanayeneva paravādaṃ pacchinditvā atthi evarūpo bhikkhūti dassanatthaṃ vuttaṃ.
បសន្នាការំ ករេយ្យុន្តិ ចីវរាទយោ បច្ចយេ ទទេយ្យុំ។ តថត្តាយ បដិបជ្ជេយ្យុន្តិ សីលស្ស អាគតដ្ឋានេ សីលំ បូរយមានា, សមាធិវិបស្សនា មគ្គផលានំ អាគតដ្ឋានេ តានិ តានិ សម្បាទយមានា តថាភាវាយ បដិបជ្ជេយ្យុំ។ អនុទយន្តិ រក្ខណភាវំ។ អនុកម្បន្តិ មុទុចិត្តតំ។ ឧភយញ្ចេតំ ការុញ្ញស្សេវ វេវចនំ។ កស្សបោ, ភិក្ខវេតិ ឥទម្បិ បុរិមនយេនេវ បរវាទំ បច្ឆិន្ទិត្វា អត្ថិ ឯវរូបោ ភិក្ខូតិ ទស្សនត្ថំ វុត្តំ។ កស្សបេន វាតិ ឯត្ថ ចន្ទោបមាទិវសេន យោជនំ កត្វា បុរិមនយេនេវ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ តតិយំ។
Pasannākāraṃkareyyunti cīvarādayo paccaye dadeyyuṃ. Tathattāya paṭipajjeyyunti sīlassa āgataṭṭhāne sīlaṃ pūrayamānā, samādhivipassanā maggaphalānaṃ āgataṭṭhāne tāni tāni sampādayamānā tathābhāvāya paṭipajjeyyuṃ. Anudayanti rakkhaṇabhāvaṃ. Anukampanti muducittataṃ. Ubhayañcetaṃ kāruññasseva vevacanaṃ. Kassapo, bhikkhaveti idampi purimanayeneva paravādaṃ pacchinditvā atthi evarūpo bhikkhūti dassanatthaṃ vuttaṃ. Kassapena vāti ettha candopamādivasena yojanaṃ katvā purimanayeneva attho veditabbo. Tatiyaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. ចន្ទូបមសុត្តំ • 3. Candūpamasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. ចន្ទូបមសុត្តវណ្ណនា • 3. Candūpamasuttavaṇṇanā
