Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. චන්දූපමසුත්තවණ්ණනා
3. Candūpamasuttavaṇṇanā
146. තතියෙ චන්දූපමාති චන්දසදිසා හුත්වා. කිං පරිමණ්ඩලතාය? නො, අපිච ඛො යථා චන්දො ගගනතලං පක්ඛන්දමානො න කෙනචි සද්ධිං සන්ථවං වා සිනෙහං වා ආලයං වා නිකන්තිං වා පත්ථනං වා පරියුට්ඨානං වා කරොති, න ච න හොති මහාජනස්ස පියො මනාපො, තුම්හෙපි එවං කෙනචි සද්ධිං සන්ථවාදීනං අකරණෙන බහුජනස්ස පියා මනාපා චන්දූපමා හුත්වා ඛත්තියකුලාදීනි චත්තාරි කුලානි උපසඞ්කමථාති අත්ථො. අපිච යථා චන්දො අන්ධකාරං විධමති, ආලොකං ඵරති, එවං කිලෙසන්ධකාරවිධමනෙන ඤාණාලොකඵරණෙන චාපි චන්දූපමා හුත්වාති එවමාදීහිපි නයෙහි එත්ථ අත්ථො දට්ඨබ්බො.
146. Tatiye candūpamāti candasadisā hutvā. Kiṃ parimaṇḍalatāya? No, apica kho yathā cando gaganatalaṃ pakkhandamāno na kenaci saddhiṃ santhavaṃ vā sinehaṃ vā ālayaṃ vā nikantiṃ vā patthanaṃ vā pariyuṭṭhānaṃ vā karoti, na ca na hoti mahājanassa piyo manāpo, tumhepi evaṃ kenaci saddhiṃ santhavādīnaṃ akaraṇena bahujanassa piyā manāpā candūpamā hutvā khattiyakulādīni cattāri kulāni upasaṅkamathāti attho. Apica yathā cando andhakāraṃ vidhamati, ālokaṃ pharati, evaṃ kilesandhakāravidhamanena ñāṇālokapharaṇena cāpi candūpamā hutvāti evamādīhipi nayehi ettha attho daṭṭhabbo.
අපකස්සෙව කායං අපකස්ස චිත්තන්ති තෙනෙව සන්ථවාදීනං අකරණෙන කායඤ්ච චිත්තඤ්ච අපකස්සිත්වා, අපනෙත්වාති අත්ථො. යො හි භික්ඛු අරඤ්ඤෙපි න වසති, කාමවිතක්කාදයොපි විතක්කෙති, අයං නෙව කායං අපකස්සති, න චිත්තං. යො හි අරඤ්ඤෙපි ඛො විහරති, කාමවිතක්කාදයො පන විතක්කෙති, අයං කායමෙව අපකස්සති, න චිත්තං. යො ගාමන්තෙ වසති , කාමවිතක්කාදයොපි ඛො න ච විතක්කෙති, අයං චිත්තමෙව අපකස්සති, න කායං. යො පන අරඤ්ඤෙ චෙව වසති, කාමවිතක්කාදයො ච න විතක්කෙති, අයං උභයම්පි අපකස්සති. එවරූපා හුත්වා කුලානි උපසඞ්කමථාති දීපෙන්තො ‘‘අපකස්සෙව කායං අපකස්ස චිත්ත’’න්ති ආහ.
Apakasseva kāyaṃ apakassa cittanti teneva santhavādīnaṃ akaraṇena kāyañca cittañca apakassitvā, apanetvāti attho. Yo hi bhikkhu araññepi na vasati, kāmavitakkādayopi vitakketi, ayaṃ neva kāyaṃ apakassati, na cittaṃ. Yo hi araññepi kho viharati, kāmavitakkādayo pana vitakketi, ayaṃ kāyameva apakassati, na cittaṃ. Yo gāmante vasati , kāmavitakkādayopi kho na ca vitakketi, ayaṃ cittameva apakassati, na kāyaṃ. Yo pana araññe ceva vasati, kāmavitakkādayo ca na vitakketi, ayaṃ ubhayampi apakassati. Evarūpā hutvā kulāni upasaṅkamathāti dīpento ‘‘apakasseva kāyaṃ apakassa citta’’nti āha.
නිච්චනවකාති නිච්චං නවකාව, ආගන්තුකසදිසා එව හුත්වාති අත්ථො. ආගන්තුකො හි පටිපාටියා සම්පත්තගෙහං පවිසිත්වා සචෙ නං ඝරසාමිකා දිස්වා, ‘‘අම්හාකං පුත්තභාතරො විප්පවාසං ගතා එවං විචරිංසූ’’ති අනුකම්පමානා නිසීදාපෙත්වා භොජෙන්ති, භුත්තමත්තොයෙව ‘‘තුම්හාකං භාජනං ගණ්හථා’’ති උට්ඨාය පක්කමති, න තෙහි සද්ධිං සන්ථවං වා කරොති, න කිච්චකරණීයානි වා සංවිදහති, එවං තුම්හෙපි පටිපාටියා සම්පත්තඝරං පවිසිත්වා යං ඉරියාපථෙසු පසන්නා මනුස්සා දෙන්ති, තං ගහෙත්වා ඡින්නසන්ථවා, තෙසං කිච්චකරණීයෙ අබ්යාවටා හුත්වා නික්ඛමථාති දීපෙති.
Niccanavakāti niccaṃ navakāva, āgantukasadisā eva hutvāti attho. Āgantuko hi paṭipāṭiyā sampattagehaṃ pavisitvā sace naṃ gharasāmikā disvā, ‘‘amhākaṃ puttabhātaro vippavāsaṃ gatā evaṃ vicariṃsū’’ti anukampamānā nisīdāpetvā bhojenti, bhuttamattoyeva ‘‘tumhākaṃ bhājanaṃ gaṇhathā’’ti uṭṭhāya pakkamati, na tehi saddhiṃ santhavaṃ vā karoti, na kiccakaraṇīyāni vā saṃvidahati, evaṃ tumhepi paṭipāṭiyā sampattagharaṃ pavisitvā yaṃ iriyāpathesu pasannā manussā denti, taṃ gahetvā chinnasanthavā, tesaṃ kiccakaraṇīye abyāvaṭā hutvā nikkhamathāti dīpeti.
ඉමස්ස පන නිච්චනවකභාවස්ස ආවිභාවත්ථං ද්වෙභාතිකවත්ථු කථෙතබ්බං – වසාළනගරගාමතො කිර ද්වෙ භාතිකා නික්ඛමිත්වා පබ්බජිතා, තෙ චූළනාගත්ථෙරො ච මහානාගත්ථෙරො චාති පඤ්ඤායිංසු. තෙ චිත්තලපබ්බතෙ තිංස වස්සානි වසිත්වා අරහත්තං පත්තා ‘‘මාතරං පස්සිස්සාමා’’ති ආගන්ත්වා වසාළනගරවිහාරෙ වසිත්වා පුනදිවසෙ මාතුගාමං පිණ්ඩාය පවිසිංසු. මාතාපි තෙසං උළුඞ්කෙන යාගුං නීහරිත්වා එකස්ස පත්තෙ ආකිරි. තස්සා තං ඔලොකයමානාය පුත්තසිනෙහො උප්පජ්ජි. අථ නං ආහ – ‘‘ත්වං, තාත, මය්හං පුත්තො මහානාගො’’ති. ථෙරො ‘‘පච්ඡිමං ථෙරං පුච්ඡ උපාසිකෙ’’ති වත්වා පක්කාමි. පච්ඡිමථෙරස්සපි යාගුං දත්වා, ‘‘තාත, ත්වං මය්හං පුත්තො චූළනාගො’’ති පුච්ඡි? ථෙරො ‘‘කිං, උපාසිකෙ, පුරිමං ථෙරං න පුච්ඡසී’’ති? වත්වා පක්කාමි. එවං මාතරාපි සද්ධිං ඡින්නසන්ථවො භික්ඛු නිච්චනවකො නාම හොති.
Imassa pana niccanavakabhāvassa āvibhāvatthaṃ dvebhātikavatthu kathetabbaṃ – vasāḷanagaragāmato kira dve bhātikā nikkhamitvā pabbajitā, te cūḷanāgatthero ca mahānāgatthero cāti paññāyiṃsu. Te cittalapabbate tiṃsa vassāni vasitvā arahattaṃ pattā ‘‘mātaraṃ passissāmā’’ti āgantvā vasāḷanagaravihāre vasitvā punadivase mātugāmaṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Mātāpi tesaṃ uḷuṅkena yāguṃ nīharitvā ekassa patte ākiri. Tassā taṃ olokayamānāya puttasineho uppajji. Atha naṃ āha – ‘‘tvaṃ, tāta, mayhaṃ putto mahānāgo’’ti. Thero ‘‘pacchimaṃ theraṃ puccha upāsike’’ti vatvā pakkāmi. Pacchimatherassapi yāguṃ datvā, ‘‘tāta, tvaṃ mayhaṃ putto cūḷanāgo’’ti pucchi? Thero ‘‘kiṃ, upāsike, purimaṃ theraṃ na pucchasī’’ti? Vatvā pakkāmi. Evaṃ mātarāpi saddhiṃ chinnasanthavo bhikkhu niccanavako nāma hoti.
අප්පගබ්භාති න පගබ්භා, අට්ඨට්ඨානෙන කායපාගබ්භියෙන, චතුට්ඨානෙන වචීපාගබ්භියෙන, අනෙකට්ඨානෙන මනොපාගබ්භියෙන ච විරහිතාති අත්ථො. අට්ඨට්ඨානං කායපාගබ්භියං නාම සඞ්ඝගණපුග්ගල-භොජනසාලා-ජන්තාඝරනහානතිත්ථ-භික්ඛාචාරමග්ග-අන්තරඝරප්පවෙසනෙසු කායෙන අප්පතිරූපකරණං. සෙය්යථිදං – ඉධෙකච්චො සඞ්ඝමජ්ඣෙ පල්ලත්ථිකාය වා නිසීදති පාදෙ පාදං ආධායිත්වා වාති එවමාදි (මහානි. 165). තථා ගණමජ්ඣෙ. ගණමජ්ඣෙති චතුපරිසසන්නිපාතෙ වා සුත්තන්තිකගණාදිසන්නිපාතෙ වා. තථා වුඩ්ඪතරෙ පුග්ගලෙ. භොජනසාලාය පන වුඩ්ඪානං ආසනං න දෙති, නවානං ආසනං පටිබාහති. තථා ජන්තාඝරෙ. වුඩ්ඪෙ චෙත්ථ අනාපුච්ඡා අග්ගිජලනාදීනි කරොති. න්හානතිත්ථෙ ච යදිදං ‘‘දහරො වුඩ්ඪොති පමාණං අකත්වා ආගතපටිපාටියා න්හායිතබ්බ’’න්ති වුත්තං, තම්පි අනාදියන්තො පච්ඡා ආගන්ත්වා උදකං ඔතරිත්වා වුඩ්ඪෙ ච නවෙ ච බාධති. භික්ඛාචාරමග්ගෙ පන අග්ගාසනඅග්ගොදකඅග්ගපිණ්ඩානං අත්ථාය පුරතො ගච්ඡති බාහාය බාහං පහරන්තො. අන්තරඝරප්පවෙසනෙ වුඩ්ඪෙහි පඨමතරං පවිසති, දහරෙහි සද්ධිං කායකීළනකං කරොතීති එවමාදි.
Appagabbhāti na pagabbhā, aṭṭhaṭṭhānena kāyapāgabbhiyena, catuṭṭhānena vacīpāgabbhiyena, anekaṭṭhānena manopāgabbhiyena ca virahitāti attho. Aṭṭhaṭṭhānaṃ kāyapāgabbhiyaṃ nāma saṅghagaṇapuggala-bhojanasālā-jantāgharanahānatittha-bhikkhācāramagga-antaragharappavesanesu kāyena appatirūpakaraṇaṃ. Seyyathidaṃ – idhekacco saṅghamajjhe pallatthikāya vā nisīdati pāde pādaṃ ādhāyitvā vāti evamādi (mahāni. 165). Tathā gaṇamajjhe. Gaṇamajjheti catuparisasannipāte vā suttantikagaṇādisannipāte vā. Tathā vuḍḍhatare puggale. Bhojanasālāya pana vuḍḍhānaṃ āsanaṃ na deti, navānaṃ āsanaṃ paṭibāhati. Tathā jantāghare. Vuḍḍhe cettha anāpucchā aggijalanādīni karoti. Nhānatitthe ca yadidaṃ ‘‘daharo vuḍḍhoti pamāṇaṃ akatvā āgatapaṭipāṭiyā nhāyitabba’’nti vuttaṃ, tampi anādiyanto pacchā āgantvā udakaṃ otaritvā vuḍḍhe ca nave ca bādhati. Bhikkhācāramagge pana aggāsanaaggodakaaggapiṇḍānaṃ atthāya purato gacchati bāhāya bāhaṃ paharanto. Antaragharappavesane vuḍḍhehi paṭhamataraṃ pavisati, daharehi saddhiṃ kāyakīḷanakaṃ karotīti evamādi.
චතුට්ඨානං වචීපාගබ්භියං නාම සඞ්ඝගණපුග්ගලඅන්තරඝරෙසු අප්පතිරූපවාචානිච්ඡාරණං. සෙය්යථිදං – ඉධෙකච්චො සඞ්ඝමජ්ඣෙ අනාපුච්ඡා ධම්මං භාසති. තථා පුබ්බෙ වුත්තප්පකාරස්ස ගණස්ස මජ්ඣෙ පුග්ගලස්ස ච සන්තිකෙ, තත්ථෙව මනුස්සෙහි පඤ්හං පුට්ඨො වුඩ්ඪතරං අනාපුච්ඡා විස්සජ්ජෙති. අන්තරඝරෙ පන ‘‘ඉත්ථන්නාමෙ කිං අත්ථි? කිං යාගු, උදාහු ඛාදනීයං භොජනීයං? කිං මෙ දස්සසි? කිං අජ්ජ ඛාදිස්සාම? කිං භුඤ්ජිස්සාම? කිං පිවිස්සාමා’’තිආදීනි භාසති.
Catuṭṭhānaṃ vacīpāgabbhiyaṃ nāma saṅghagaṇapuggalaantaragharesu appatirūpavācānicchāraṇaṃ. Seyyathidaṃ – idhekacco saṅghamajjhe anāpucchā dhammaṃ bhāsati. Tathā pubbe vuttappakārassa gaṇassa majjhe puggalassa ca santike, tattheva manussehi pañhaṃ puṭṭho vuḍḍhataraṃ anāpucchā vissajjeti. Antaraghare pana ‘‘itthannāme kiṃ atthi? Kiṃ yāgu, udāhu khādanīyaṃ bhojanīyaṃ? Kiṃ me dassasi? Kiṃ ajja khādissāma? Kiṃ bhuñjissāma? Kiṃ pivissāmā’’tiādīni bhāsati.
අනෙකට්ඨානං මනොපාගබ්භියං නාම තෙසු තෙසු ඨානෙසු කායවාචාහි අජ්ඣාචාරං අනාපජ්ජිත්වාපි මනසාව කාමවිතක්කාදීනං විතක්කනං. අපිච දුස්සීලස්සෙව සතො ‘‘සීලවාති මං ජනො ජානාතූ’’ති එවං පවත්තා පාපිච්ඡතාපි මනොපාගබ්භියං. ඉති සබ්බෙසම්පි ඉමෙසං පාගබ්භියානං අභාවෙන අප්පගබ්භා හුත්වා උපසඞ්කමථාති වදති.
Anekaṭṭhānaṃ manopāgabbhiyaṃ nāma tesu tesu ṭhānesu kāyavācāhi ajjhācāraṃ anāpajjitvāpi manasāva kāmavitakkādīnaṃ vitakkanaṃ. Apica dussīlasseva sato ‘‘sīlavāti maṃ jano jānātū’’ti evaṃ pavattā pāpicchatāpi manopāgabbhiyaṃ. Iti sabbesampi imesaṃ pāgabbhiyānaṃ abhāvena appagabbhā hutvā upasaṅkamathāti vadati.
ජරුදපානන්ති ජිණ්ණකූපං. පබ්බතවිසමන්ති පබ්බතෙ විසමං පපාතට්ඨානං. නදීවිදුග්ගන්ති නදියා විදුග්ගං ඡින්නතටට්ඨානං. අපකස්සෙව කායන්ති තාදිසානි ඨානානි යො ඛිඩ්ඩාදිපසුතො කායං අනපකස්ස එකතොභාරියං අකත්වාව වායුපත්ථම්භකං අග්ගාහාපෙත්වා චිත්තම්පි අනපකස්ස ‘‘එත්ථ පතිතො හත්ථපාදභඤ්ජනාදීනි පාපුණාතී’’ති අනාදීනවදස්සාවිතාය අනුබ්බෙජෙත්වා සම්පියායමානො ඔලොකෙති, සො පතිත්වා හත්ථපාදභඤ්ජනාදිඅනත්ථං පාපුණාති. යො පන උදකත්ථිකො වා අඤ්ඤෙන වා කෙනචි කිච්චෙන ඔලොකෙතුකාමො කායං අපකස්ස එකතො භාරියං කත්වා වායුපත්ථම්භකං ගාහාපෙත්වා, චිත්තම්පි අපකස්ස ආදීනවදස්සනෙන සංවෙජෙත්වා ඔලොකෙති, සො න පතති, යථාරුචිං ඔලොකෙත්වා සුඛී යෙනකාමං පක්කමති.
Jarudapānanti jiṇṇakūpaṃ. Pabbatavisamanti pabbate visamaṃ papātaṭṭhānaṃ. Nadīvidugganti nadiyā viduggaṃ chinnataṭaṭṭhānaṃ. Apakasseva kāyanti tādisāni ṭhānāni yo khiḍḍādipasuto kāyaṃ anapakassa ekatobhāriyaṃ akatvāva vāyupatthambhakaṃ aggāhāpetvā cittampi anapakassa ‘‘ettha patito hatthapādabhañjanādīni pāpuṇātī’’ti anādīnavadassāvitāya anubbejetvā sampiyāyamāno oloketi, so patitvā hatthapādabhañjanādianatthaṃ pāpuṇāti. Yo pana udakatthiko vā aññena vā kenaci kiccena oloketukāmo kāyaṃ apakassa ekato bhāriyaṃ katvā vāyupatthambhakaṃ gāhāpetvā, cittampi apakassa ādīnavadassanena saṃvejetvā oloketi, so na patati, yathāruciṃ oloketvā sukhī yenakāmaṃ pakkamati.
එවමෙව ඛොති එත්ථ ඉදං ඔපම්මසංසන්දනං – ජරුදපානාදයො විය හි චත්තාරි කුලානි, ඔලොකනපුරිසො විය භික්ඛු. යථා අනපකට්ඨකායචිත්තො තානි ඔලොකෙන්තො පුරිසො තත්ථ පතති, එවං අරක්ඛිතෙහි කායාදීහි කුලානි උපසඞ්කමන්තො භික්ඛු කුලෙසු බජ්ඣති, තතො නානප්පකාරං සීලපාදභඤ්ජනාදිඅනත්ථං පාපුණාති. යථා පන අපකට්ඨකායචිත්තො පුරිසො තත්ථ න පතති, එවං රක්ඛිතෙනෙව කායෙන රක්ඛිතෙහි චිත්තෙහි රක්ඛිතාය වාචාය සුප්පට්ඨිතාය සතියා අපකට්ඨකායචිත්තො හුත්වා කුලානි උපසඞ්කමන්තො භික්ඛු කුලෙසු න බජ්ඣති. අථස්ස යථා තත්ථ අපතිතස්ස පුරිසස්ස, න පාදා භඤ්ජන්ති, එවං සීලපාදො න භිජ්ජති. යථා හත්ථා න භඤ්ජන්ති, එවං සද්ධාහත්ථො න භිජ්ජති. යථා කුච්ඡි න භිජ්ජති, එවං සමාධිකුච්ඡි න භිජ්ජති. යථා සීසං න භිජ්ජති, එවං ඤාණසීසං න භිජ්ජති, යථා ච තං ඛාණුකණ්ටකාදයො න විජ්ඣන්ති, එවමිමං රාගකණ්ටකාදයො න විජ්ඣන්ති. යථා සො නිරුපද්දවො යථාරුචි ඔලොකෙත්වා සුඛී යෙනකාමං පක්කමති, එවං භික්ඛු කුලානි නිස්සාය චීවරාදයො පච්චයෙ පටිසෙවන්තො කම්මට්ඨානං වඩ්ඪෙත්වා සඞ්ඛාරෙ සම්මසන්තො අරහත්තං පත්වා ලොකුත්තරසුඛෙන සුඛිතො යෙනකාමං අගතපුබ්බං නිබ්බානදිසං ගච්ඡති.
Evamevakhoti ettha idaṃ opammasaṃsandanaṃ – jarudapānādayo viya hi cattāri kulāni, olokanapuriso viya bhikkhu. Yathā anapakaṭṭhakāyacitto tāni olokento puriso tattha patati, evaṃ arakkhitehi kāyādīhi kulāni upasaṅkamanto bhikkhu kulesu bajjhati, tato nānappakāraṃ sīlapādabhañjanādianatthaṃ pāpuṇāti. Yathā pana apakaṭṭhakāyacitto puriso tattha na patati, evaṃ rakkhiteneva kāyena rakkhitehi cittehi rakkhitāya vācāya suppaṭṭhitāya satiyā apakaṭṭhakāyacitto hutvā kulāni upasaṅkamanto bhikkhu kulesu na bajjhati. Athassa yathā tattha apatitassa purisassa, na pādā bhañjanti, evaṃ sīlapādo na bhijjati. Yathā hatthā na bhañjanti, evaṃ saddhāhattho na bhijjati. Yathā kucchi na bhijjati, evaṃ samādhikucchi na bhijjati. Yathā sīsaṃ na bhijjati, evaṃ ñāṇasīsaṃ na bhijjati, yathā ca taṃ khāṇukaṇṭakādayo na vijjhanti, evamimaṃ rāgakaṇṭakādayo na vijjhanti. Yathā so nirupaddavo yathāruci oloketvā sukhī yenakāmaṃ pakkamati, evaṃ bhikkhu kulāni nissāya cīvarādayo paccaye paṭisevanto kammaṭṭhānaṃ vaḍḍhetvā saṅkhāre sammasanto arahattaṃ patvā lokuttarasukhena sukhito yenakāmaṃ agatapubbaṃ nibbānadisaṃ gacchati.
ඉදානි යො හීනාධිමුත්තිකො මිච්ඡාපටිපන්නො එවං වදෙය්ය ‘‘සම්මාසම්බුද්ධො ‘තිවිධං පාගබ්භියං පහාය නිච්චනවකත්තෙන චන්දූපමා කුලානි උපසඞ්කමථා’ති වදන්තො අට්ඨානෙ ඨපෙති, අසය්හං භාරං ආරොපෙති, යං න සක්කා කාතුං තං කාරෙතී’’ති, තස්ස වාදපථං පච්ඡින්දිත්වා, ‘‘සක්කා එවං කාතුං, අත්ථි එවරූපො භික්ඛූ’’ති දස්සෙන්තො කස්සපො, භික්ඛවෙතිආදිමාහ.
Idāni yo hīnādhimuttiko micchāpaṭipanno evaṃ vadeyya ‘‘sammāsambuddho ‘tividhaṃ pāgabbhiyaṃ pahāya niccanavakattena candūpamā kulāni upasaṅkamathā’ti vadanto aṭṭhāne ṭhapeti, asayhaṃ bhāraṃ āropeti, yaṃ na sakkā kātuṃ taṃ kāretī’’ti, tassa vādapathaṃ pacchinditvā, ‘‘sakkā evaṃ kātuṃ, atthi evarūpo bhikkhū’’ti dassento kassapo, bhikkhavetiādimāha.
ආකාසෙ පාණිං චාලෙසීති නීලෙ ගගනන්තරෙ යමකවිජ්ජුතං චාරයමානො විය හෙට්ඨාභාගං උපරිභාගං උභතොපස්සෙසු පාණිං සඤ්චාරෙසි. ඉදඤ්ච පන තෙපිටකෙ බුද්ධවචනෙ අසම්භින්නපදං නාම. අත්තමනොති තුට්ඨචිත්තො සකමනො, න දොමනස්සෙන පච්ඡින්දිත්වා ගහිතමනො. කස්සපස්ස, භික්ඛවෙති ඉදම්පි පුරිමනයෙනෙව පරවාදං පච්ඡින්දිත්වා අත්ථි එවරූපො භික්ඛූති දස්සනත්ථං වුත්තං.
Ākāse pāṇiṃ cālesīti nīle gaganantare yamakavijjutaṃ cārayamāno viya heṭṭhābhāgaṃ uparibhāgaṃ ubhatopassesu pāṇiṃ sañcāresi. Idañca pana tepiṭake buddhavacane asambhinnapadaṃ nāma. Attamanoti tuṭṭhacitto sakamano, na domanassena pacchinditvā gahitamano. Kassapassa, bhikkhaveti idampi purimanayeneva paravādaṃ pacchinditvā atthi evarūpo bhikkhūti dassanatthaṃ vuttaṃ.
පසන්නාකාරං කරෙය්යුන්ති චීවරාදයො පච්චයෙ දදෙය්යුං. තථත්තාය පටිපජ්ජෙය්යුන්ති සීලස්ස ආගතට්ඨානෙ සීලං පූරයමානා, සමාධිවිපස්සනා මග්ගඵලානං ආගතට්ඨානෙ තානි තානි සම්පාදයමානා තථාභාවාය පටිපජ්ජෙය්යුං. අනුදයන්ති රක්ඛණභාවං. අනුකම්පන්ති මුදුචිත්තතං. උභයඤ්චෙතං කාරුඤ්ඤස්සෙව වෙවචනං. කස්සපො, භික්ඛවෙති ඉදම්පි පුරිමනයෙනෙව පරවාදං පච්ඡින්දිත්වා අත්ථි එවරූපො භික්ඛූති දස්සනත්ථං වුත්තං. කස්සපෙන වාති එත්ථ චන්දොපමාදිවසෙන යොජනං කත්වා පුරිමනයෙනෙව අත්ථො වෙදිතබ්බො. තතියං.
Pasannākāraṃkareyyunti cīvarādayo paccaye dadeyyuṃ. Tathattāya paṭipajjeyyunti sīlassa āgataṭṭhāne sīlaṃ pūrayamānā, samādhivipassanā maggaphalānaṃ āgataṭṭhāne tāni tāni sampādayamānā tathābhāvāya paṭipajjeyyuṃ. Anudayanti rakkhaṇabhāvaṃ. Anukampanti muducittataṃ. Ubhayañcetaṃ kāruññasseva vevacanaṃ. Kassapo, bhikkhaveti idampi purimanayeneva paravādaṃ pacchinditvā atthi evarūpo bhikkhūti dassanatthaṃ vuttaṃ. Kassapena vāti ettha candopamādivasena yojanaṃ katvā purimanayeneva attho veditabbo. Tatiyaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. චන්දූපමසුත්තං • 3. Candūpamasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. චන්දූපමසුත්තවණ්ණනා • 3. Candūpamasuttavaṇṇanā