Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៥. ចង្កមសុត្តវណ្ណនា
5. Caṅkamasuttavaṇṇanā
៩៩. បញ្ចមេ បស្សថ នោតិ បស្សថ នុ។ សព្ពេ ខោ ឯតេតិ សារិបុត្តត្ថេរោ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ មហាបញ្ញានំ យទិទំ សារិបុត្តោ’’តិ (អ. និ. ១.១៨៩) មហាបញ្ញេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘ខន្ធន្តរំ ធាត្វន្តរំ អាយតនន្តរំ សតិបដ្ឋានពោធិបក្ខិយធម្មន្តរំ តិលក្ខណាហតំ គម្ភីរំ បញ្ហំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ មហាបញ្ញាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ បថវិំ បត្ថរេន្តោ វិយ សិនេរុបាទតោ វាលិកំ ឧទ្ធរន្តោ វិយ ចក្កវាឡបព្ពតំ ភិន្ទន្តោ វិយ សិនេរុំ ឧក្ខិបន្តោ វិយ អាកាសំ វិត្ថារេន្តោ វិយ ចន្ទិមសូរិយេ ឧដ្ឋាបេន្តោ វិយ ច បុច្ឆិតបុច្ឆិតំ កថេតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ មហាបញ្ញា’’តិ។
99. Pañcame passatha noti passatha nu. Sabbe kho eteti sāriputtatthero bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.189) mahāpaññesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘khandhantaraṃ dhātvantaraṃ āyatanantaraṃ satipaṭṭhānabodhipakkhiyadhammantaraṃ tilakkhaṇāhataṃ gambhīraṃ pañhaṃ pucchissāmā’’ti mahāpaññāva parivārenti. Sopi tesaṃ pathaviṃ pattharento viya sinerupādato vālikaṃ uddharanto viya cakkavāḷapabbataṃ bhindanto viya sineruṃ ukkhipanto viya ākāsaṃ vitthārento viya candimasūriye uṭṭhāpento viya ca pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahāpaññā’’ti.
មហាមោគ្គល្លានោបិ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ឥទ្ធិមន្តានំ យទិទំ មហាមោគ្គល្លានោ’’តិ ឥទ្ធិមន្តេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘បរិកម្មំ អានិសំសំ អធិដ្ឋានំ វិកុព្ពនំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ ឥទ្ធិមន្តោវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ វុត្តនយេនេវ បុច្ឆិតបុច្ឆិតំ កថេតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ មហិទ្ធិកា’’តិ។
Mahāmoggallānopi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti iddhimantesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘parikammaṃ ānisaṃsaṃ adhiṭṭhānaṃ vikubbanaṃ pucchissāmā’’ti iddhimantova parivārenti. Sopi tesaṃ vuttanayeneva pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahiddhikā’’ti.
មហាកស្សបោបិ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ធុតវាទានំ យទិទំ មហាកស្សបោ’’តិ ធុតវាទេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘ធុតង្គបរិហារំ អានិសំសំ សមោធានំ អធិដ្ឋានំ ភេទំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ ធុតវាទាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ តថេវ បុច្ឆិតបុច្ឆិតំ ព្យាករោតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ធុតវាទា’’តិ។
Mahākassapopi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhutavādānaṃ yadidaṃ mahākassapo’’ti dhutavādesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dhutaṅgaparihāraṃ ānisaṃsaṃ samodhānaṃ adhiṭṭhānaṃ bhedaṃ pucchissāmā’’ti dhutavādāva parivārenti. Sopi tesaṃ tatheva pucchitapucchitaṃ byākaroti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dhutavādā’’ti.
អនុរុទ្ធត្ថេរោបិ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ទិព្ពចក្ខុកានំ យទិទំ អនុរុទ្ធោ’’តិ (អ. និ. ១.១៩២) ទិព្ពចក្ខុកេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘ទិព្ពចក្ខុស្ស បរិកម្មំ អានិសំសំ ឧបក្កិលេសំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ ទិព្ពចក្ខុកាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ តថេវ បុច្ឆិតបុច្ឆិតំ កថេតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ទិព្ពចក្ខុកា’’តិ។
Anuruddhattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dibbacakkhukānaṃ yadidaṃ anuruddho’’ti (a. ni. 1.192) dibbacakkhukesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dibbacakkhussa parikammaṃ ānisaṃsaṃ upakkilesaṃ pucchissāmā’’ti dibbacakkhukāva parivārenti. Sopi tesaṃ tatheva pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dibbacakkhukā’’ti.
បុណ្ណត្ថេរោបិ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ធម្មកថិកានំ យទិទំ បុណ្ណោ មន្តាណិបុត្តោ’’តិ (អ. និ. ១.១៩៦) ធម្មកថិកេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘ធម្មកថាយ សង្ខេបវិត្ថារគម្ភីរុត្តានវិចិត្រកថាទីសុ តំ តំ អាការំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ ធម្មកថិកាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ ‘‘អាវុសោ, ធម្មកថិកេន នាម អាទិតោ បរិសំ វណ្ណេតុំ វដ្ដតិ, មជ្ឈេ សុញ្ញតំ បកាសេតុំ, អន្តេ ចតុសច្ចវសេន កូដំ គណ្ហិតុ’’ន្តិ ឯវំ តំ តំ ធម្មកថានយំ អាចិក្ខតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ធម្មកថិកា’’តិ។
Puṇṇattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhammakathikānaṃ yadidaṃ puṇṇo mantāṇiputto’’ti (a. ni. 1.196) dhammakathikesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dhammakathāya saṅkhepavitthāragambhīruttānavicitrakathādīsu taṃ taṃ ākāraṃ pucchissāmā’’ti dhammakathikāva parivārenti. Sopi tesaṃ ‘‘āvuso, dhammakathikena nāma ādito parisaṃ vaṇṇetuṃ vaṭṭati, majjhe suññataṃ pakāsetuṃ, ante catusaccavasena kūṭaṃ gaṇhitu’’nti evaṃ taṃ taṃ dhammakathānayaṃ ācikkhati. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dhammakathikā’’ti.
ឧបាលិត្ថេរោបិ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ វិនយធរានំ យទិទំ ឧបាលី’’តិ (អ. និ. ១.២២៨) វិនយធរេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘គរុកលហុកំ សតេកិច្ឆអតេកិច្ឆំ អាបត្តានាបត្តិំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ វិនយធរាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ បុច្ឆិតបុច្ឆិតំ តថេវ កថេតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ វិនយធរា’’តិ។
Upālittheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ vinayadharānaṃ yadidaṃ upālī’’ti (a. ni. 1.228) vinayadharesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘garukalahukaṃ satekicchaatekicchaṃ āpattānāpattiṃ pucchissāmā’’ti vinayadharāva parivārenti. Sopi tesaṃ pucchitapucchitaṃ tatheva katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū vinayadharā’’ti.
អានន្ទត្ថេរោបិ ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ, ភិក្ខវេ, មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ពហុស្សុតានំ យទិទំ អានន្ទោ’’តិ (អ. និ. ១.២២៣) ពហុស្សុតេសុ ឯតទគ្គេ ឋបិតោ។ ឥតិ នំ ‘‘ទសវិធំ ព្យញ្ជនពុទ្ធិំ អដ្ឋុប្បត្តិំ អនុសន្ធិំ បុព្ពាបរំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ ពហុស្សុតាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ ‘‘ឥទំ ឯវំ វត្តព្ពំ, ឥទំ ឯវំ គហេតព្ព’’ន្តិ សព្ពំ កថេតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ ពហុស្សុតា’’តិ។
Ānandattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ bahussutānaṃ yadidaṃ ānando’’ti (a. ni. 1.223) bahussutesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dasavidhaṃ byañjanabuddhiṃ aṭṭhuppattiṃ anusandhiṃ pubbāparaṃ pucchissāmā’’ti bahussutāva parivārenti. Sopi tesaṃ ‘‘idaṃ evaṃ vattabbaṃ, idaṃ evaṃ gahetabba’’nti sabbaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū bahussutā’’ti.
ទេវទត្តោ បន បាបិច្ឆោ ឥច្ឆាបកតោ, តេន នំ ‘‘កុលសង្គណ្ហនបរិហារំ នានប្បការកំ កោហញ្ញតំ បុច្ឆិស្សាមា’’តិ បាបិច្ឆាវ បរិវារេន្តិ។ សោបិ តេសំ តំ តំ និយាមំ អាចិក្ខតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘សព្ពេ ខោ ឯតេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ បាបិច្ឆា’’តិ។
Devadatto pana pāpiccho icchāpakato, tena naṃ ‘‘kulasaṅgaṇhanaparihāraṃ nānappakārakaṃ kohaññataṃ pucchissāmā’’ti pāpicchāva parivārenti. Sopi tesaṃ taṃ taṃ niyāmaṃ ācikkhati. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū pāpicchā’’ti.
កស្មា បនេតេ អវិទូរេ ចង្កមិំសូតិ។ ‘‘ទេវទត្តោ សត្ថរិ បទុដ្ឋចិត្តោ អនត្ថម្បិ កាតុំ ឧបក្កមេយ្យា’’តិ អារក្ខគ្គហណត្ថំ។ អថ ទេវទត្តោ កស្មា ចង្កមីតិ? ‘‘អការកោ អយំ, យទិ ការកោ ភវេយ្យ, ន ឥធ អាគច្ឆេយ្យា’’តិ អត្តនោ កតទោសបដិច្ឆាទនត្ថំ។ កិំ បន ទេវទត្តោ ភគវតោ អនត្ថំ កាតុំ សមត្ថោ, ភគវតោ វា អារក្ខកិច្ចំ អត្ថីតិ? នត្ថិ។ តេន វុត្តំ ‘‘អដ្ឋានមេតំ, អានន្ទ, អនវកាសោ, យំ តថាគតោ បរូបក្កមេន បរិនិព្ពាយេយ្យា’’តិ (ចូឡវ. ៣៤១)។ ភិក្ខូ បន សត្ថរិ គារវេន អាគតា។ តេនេវ ភគវា ឯវំ វត្វា ‘‘វិស្សជ្ជេហិ, អានន្ទ, ភិក្ខុសង្ឃ’’ន្តិ វិស្សជ្ជាបេសិ។ បញ្ចមំ។
Kasmā panete avidūre caṅkamiṃsūti. ‘‘Devadatto satthari paduṭṭhacitto anatthampi kātuṃ upakkameyyā’’ti ārakkhaggahaṇatthaṃ. Atha devadatto kasmā caṅkamīti? ‘‘Akārako ayaṃ, yadi kārako bhaveyya, na idha āgaccheyyā’’ti attano katadosapaṭicchādanatthaṃ. Kiṃ pana devadatto bhagavato anatthaṃ kātuṃ samattho, bhagavato vā ārakkhakiccaṃ atthīti? Natthi. Tena vuttaṃ ‘‘aṭṭhānametaṃ, ānanda, anavakāso, yaṃ tathāgato parūpakkamena parinibbāyeyyā’’ti (cūḷava. 341). Bhikkhū pana satthari gāravena āgatā. Teneva bhagavā evaṃ vatvā ‘‘vissajjehi, ānanda, bhikkhusaṅgha’’nti vissajjāpesi. Pañcamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. ចង្កមសុត្តំ • 5. Caṅkamasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. ចង្កមសុត្តវណ្ណនា • 5. Caṅkamasuttavaṇṇanā