Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    5. චඞ්‌කමසුත්‌තවණ්‌ණනා

    5. Caṅkamasuttavaṇṇanā

    99. පඤ්‌චමෙ පස්‌සථ නොති පස්‌සථ නු. සබ්‌බෙ ඛො එතෙති සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරො භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං මහාපඤ්‌ඤානං යදිදං සාරිපුත්‌තො’’ති (අ. නි. 1.189) මහාපඤ්‌ඤෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘ඛන්‌ධන්‌තරං ධාත්‌වන්‌තරං ආයතනන්‌තරං සතිපට්‌ඨානබොධිපක්‌ඛියධම්‌මන්‌තරං තිලක්‌ඛණාහතං ගම්‌භීරං පඤ්‌හං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති මහාපඤ්‌ඤාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං පථවිං පත්‌ථරෙන්‌තො විය සිනෙරුපාදතො වාලිකං උද්‌ධරන්‌තො විය චක්‌කවාළපබ්‌බතං භින්‌දන්‌තො විය සිනෙරුං උක්‌ඛිපන්‌තො විය ආකාසං විත්‌ථාරෙන්‌තො විය චන්‌දිමසූරියෙ උට්‌ඨාපෙන්‌තො විය ච පුච්‌ඡිතපුච්‌ඡිතං කථෙති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ මහාපඤ්‌ඤා’’ති.

    99. Pañcame passatha noti passatha nu. Sabbe kho eteti sāriputtatthero bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.189) mahāpaññesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘khandhantaraṃ dhātvantaraṃ āyatanantaraṃ satipaṭṭhānabodhipakkhiyadhammantaraṃ tilakkhaṇāhataṃ gambhīraṃ pañhaṃ pucchissāmā’’ti mahāpaññāva parivārenti. Sopi tesaṃ pathaviṃ pattharento viya sinerupādato vālikaṃ uddharanto viya cakkavāḷapabbataṃ bhindanto viya sineruṃ ukkhipanto viya ākāsaṃ vitthārento viya candimasūriye uṭṭhāpento viya ca pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahāpaññā’’ti.

    මහාමොග්‌ගල්‌ලානොපි භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං ඉද්‌ධිමන්‌තානං යදිදං මහාමොග්‌ගල්‌ලානො’’ති ඉද්‌ධිමන්‌තෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘පරිකම්‌මං ආනිසංසං අධිට්‌ඨානං විකුබ්‌බනං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති ඉද්‌ධිමන්‌තොව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං වුත්‌තනයෙනෙව පුච්‌ඡිතපුච්‌ඡිතං කථෙති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ මහිද්‌ධිකා’’ති.

    Mahāmoggallānopi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti iddhimantesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘parikammaṃ ānisaṃsaṃ adhiṭṭhānaṃ vikubbanaṃ pucchissāmā’’ti iddhimantova parivārenti. Sopi tesaṃ vuttanayeneva pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū mahiddhikā’’ti.

    මහාකස්‌සපොපි භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං ධුතවාදානං යදිදං මහාකස්‌සපො’’ති ධුතවාදෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘ධුතඞ්‌ගපරිහාරං ආනිසංසං සමොධානං අධිට්‌ඨානං භෙදං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති ධුතවාදාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං තථෙව පුච්‌ඡිතපුච්‌ඡිතං බ්‍යාකරොති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ ධුතවාදා’’ති.

    Mahākassapopi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhutavādānaṃ yadidaṃ mahākassapo’’ti dhutavādesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dhutaṅgaparihāraṃ ānisaṃsaṃ samodhānaṃ adhiṭṭhānaṃ bhedaṃ pucchissāmā’’ti dhutavādāva parivārenti. Sopi tesaṃ tatheva pucchitapucchitaṃ byākaroti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dhutavādā’’ti.

    අනුරුද්‌ධත්‌ථෙරොපි භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං දිබ්‌බචක්‌ඛුකානං යදිදං අනුරුද්‌ධො’’ති (අ. නි. 1.192) දිබ්‌බචක්‌ඛුකෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘දිබ්‌බචක්‌ඛුස්‌ස පරිකම්‌මං ආනිසංසං උපක්‌කිලෙසං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති දිබ්‌බචක්‌ඛුකාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං තථෙව පුච්‌ඡිතපුච්‌ඡිතං කථෙති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ දිබ්‌බචක්‌ඛුකා’’ති.

    Anuruddhattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dibbacakkhukānaṃ yadidaṃ anuruddho’’ti (a. ni. 1.192) dibbacakkhukesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dibbacakkhussa parikammaṃ ānisaṃsaṃ upakkilesaṃ pucchissāmā’’ti dibbacakkhukāva parivārenti. Sopi tesaṃ tatheva pucchitapucchitaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dibbacakkhukā’’ti.

    පුණ්‌ණත්‌ථෙරොපි භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං ධම්‌මකථිකානං යදිදං පුණ්‌ණො මන්‌තාණිපුත්‌තො’’ති (අ. නි. 1.196) ධම්‌මකථිකෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘ධම්‌මකථාය සඞ්‌ඛෙපවිත්‌ථාරගම්‌භීරුත්‌තානවිචිත්‍රකථාදීසු තං තං ආකාරං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති ධම්‌මකථිකාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං ‘‘ආවුසො, ධම්‌මකථිකෙන නාම ආදිතො පරිසං වණ්‌ණෙතුං වට්‌ටති, මජ්‌ඣෙ සුඤ්‌ඤතං පකාසෙතුං, අන්‌තෙ චතුසච්‌චවසෙන කූටං ගණ්‌හිතු’’න්‌ති එවං තං තං ධම්‌මකථානයං ආචික්‌ඛති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ ධම්‌මකථිකා’’ති.

    Puṇṇattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhammakathikānaṃ yadidaṃ puṇṇo mantāṇiputto’’ti (a. ni. 1.196) dhammakathikesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dhammakathāya saṅkhepavitthāragambhīruttānavicitrakathādīsu taṃ taṃ ākāraṃ pucchissāmā’’ti dhammakathikāva parivārenti. Sopi tesaṃ ‘‘āvuso, dhammakathikena nāma ādito parisaṃ vaṇṇetuṃ vaṭṭati, majjhe suññataṃ pakāsetuṃ, ante catusaccavasena kūṭaṃ gaṇhitu’’nti evaṃ taṃ taṃ dhammakathānayaṃ ācikkhati. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū dhammakathikā’’ti.

    උපාලිත්‌ථෙරොපි භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං විනයධරානං යදිදං උපාලී’’ති (අ. නි. 1.228) විනයධරෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘ගරුකලහුකං සතෙකිච්‌ඡඅතෙකිච්‌ඡං ආපත්‌තානාපත්‌තිං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති විනයධරාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං පුච්‌ඡිතපුච්‌ඡිතං තථෙව කථෙති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ විනයධරා’’ති.

    Upālittheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ vinayadharānaṃ yadidaṃ upālī’’ti (a. ni. 1.228) vinayadharesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘garukalahukaṃ satekicchaatekicchaṃ āpattānāpattiṃ pucchissāmā’’ti vinayadharāva parivārenti. Sopi tesaṃ pucchitapucchitaṃ tatheva katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū vinayadharā’’ti.

    ආනන්‌දත්‌ථෙරොපි භගවතා ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං බහුස්‌සුතානං යදිදං ආනන්‌දො’’ති (අ. නි. 1.223) බහුස්‌සුතෙසු එතදග්‌ගෙ ඨපිතො. ඉති නං ‘‘දසවිධං බ්‍යඤ්‌ජනබුද්‌ධිං අට්‌ඨුප්‌පත්‌තිං අනුසන්‌ධිං පුබ්‌බාපරං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති බහුස්‌සුතාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං ‘‘ඉදං එවං වත්‌තබ්‌බං, ඉදං එවං ගහෙතබ්‌බ’’න්‌ති සබ්‌බං කථෙති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ බහුස්‌සුතා’’ති.

    Ānandattheropi bhagavatā ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ bahussutānaṃ yadidaṃ ānando’’ti (a. ni. 1.223) bahussutesu etadagge ṭhapito. Iti naṃ ‘‘dasavidhaṃ byañjanabuddhiṃ aṭṭhuppattiṃ anusandhiṃ pubbāparaṃ pucchissāmā’’ti bahussutāva parivārenti. Sopi tesaṃ ‘‘idaṃ evaṃ vattabbaṃ, idaṃ evaṃ gahetabba’’nti sabbaṃ katheti. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū bahussutā’’ti.

    දෙවදත්‌තො පන පාපිච්‌ඡො ඉච්‌ඡාපකතො, තෙන නං ‘‘කුලසඞ්‌ගණ්‌හනපරිහාරං නානප්‌පකාරකං කොහඤ්‌ඤතං පුච්‌ඡිස්‌සාමා’’ති පාපිච්‌ඡාව පරිවාරෙන්‌ති. සොපි තෙසං තං තං නියාමං ආචික්‌ඛති. තෙන වුත්‌තං ‘‘සබ්‌බෙ ඛො එතෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ පාපිච්‌ඡා’’ති.

    Devadatto pana pāpiccho icchāpakato, tena naṃ ‘‘kulasaṅgaṇhanaparihāraṃ nānappakārakaṃ kohaññataṃ pucchissāmā’’ti pāpicchāva parivārenti. Sopi tesaṃ taṃ taṃ niyāmaṃ ācikkhati. Tena vuttaṃ ‘‘sabbe kho ete, bhikkhave, bhikkhū pāpicchā’’ti.

    කස්‌මා පනෙතෙ අවිදූරෙ චඞ්‌කමිංසූති. ‘‘දෙවදත්‌තො සත්‌ථරි පදුට්‌ඨචිත්‌තො අනත්‌ථම්‌පි කාතුං උපක්‌කමෙය්‍යා’’ති ආරක්‌ඛග්‌ගහණත්‌ථං. අථ දෙවදත්‌තො කස්‌මා චඞ්‌කමීති? ‘‘අකාරකො අයං, යදි කාරකො භවෙය්‍ය, න ඉධ ආගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති අත්‌තනො කතදොසපටිච්‌ඡාදනත්‌ථං. කිං පන දෙවදත්‌තො භගවතො අනත්‌ථං කාතුං සමත්‌ථො, භගවතො වා ආරක්‌ඛකිච්‌චං අත්‌ථීති? නත්‌ථි. තෙන වුත්‌තං ‘‘අට්‌ඨානමෙතං, ආනන්‌ද, අනවකාසො, යං තථාගතො පරූපක්‌කමෙන පරිනිබ්‌බායෙය්‍යා’’ති (චූළව. 341). භික්‌ඛූ පන සත්‌ථරි ගාරවෙන ආගතා. තෙනෙව භගවා එවං වත්‌වා ‘‘විස්‌සජ්‌ජෙහි, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝ’’න්‌ති විස්‌සජ්‌ජාපෙසි. පඤ්‌චමං.

    Kasmā panete avidūre caṅkamiṃsūti. ‘‘Devadatto satthari paduṭṭhacitto anatthampi kātuṃ upakkameyyā’’ti ārakkhaggahaṇatthaṃ. Atha devadatto kasmā caṅkamīti? ‘‘Akārako ayaṃ, yadi kārako bhaveyya, na idha āgaccheyyā’’ti attano katadosapaṭicchādanatthaṃ. Kiṃ pana devadatto bhagavato anatthaṃ kātuṃ samattho, bhagavato vā ārakkhakiccaṃ atthīti? Natthi. Tena vuttaṃ ‘‘aṭṭhānametaṃ, ānanda, anavakāso, yaṃ tathāgato parūpakkamena parinibbāyeyyā’’ti (cūḷava. 341). Bhikkhū pana satthari gāravena āgatā. Teneva bhagavā evaṃ vatvā ‘‘vissajjehi, ānanda, bhikkhusaṅgha’’nti vissajjāpesi. Pañcamaṃ.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 5. චඞ්‌කමසුත්‌තං • 5. Caṅkamasuttaṃ

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 5. චඞ්‌කමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Caṅkamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact