Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya

    ೫. ಚಙ್ಕೀಸುತ್ತಂ

    5. Caṅkīsuttaṃ

    ೪೨೨. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಓಪಾಸಾದಂ ನಾಮ ಕೋಸಲಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಾಮೋ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಓಪಾಸಾದೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಓಪಾಸಾದಂ ದೇವವನೇ ಸಾಲವನೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಓಪಾಸಾದಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ ರಞ್ಞಾ ಪಸೇನದಿನಾ ಕೋಸಲೇನ ದಿನ್ನಂ ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಓಪಾಸಾದಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಓಪಾಸಾದಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಓಪಾಸಾದೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಓಪಾಸಾದಂ ದೇವವನೇ ಸಾಲವನೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ತಿ। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ, ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ।

    422. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena opāsādaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā opāsāde viharati uttarena opāsādaṃ devavane sālavane. Tena kho pana samayena caṅkī brāhmaṇo opāsādaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Assosuṃ kho opāsādakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ opāsādaṃ anuppatto, opāsāde viharati uttarena opāsādaṃ devavane sālavane. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.

    ೪೨೩. ಅಥ ಖೋ ಓಪಾಸಾದಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಓಪಾಸಾದಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸಙ್ಘೀ ಗಣೀಭೂತಾ ಉತ್ತರೇನಮುಖಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಯೇನ ದೇವವನಂ ಸಾಲವನಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಉಪರಿಪಾಸಾದೇ ದಿವಾಸೇಯ್ಯಂ ಉಪಗತೋ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಓಪಾಸಾದಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಓಪಾಸಾದಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸಙ್ಘೀ ಗಣೀಭೂತೇ ಉತ್ತರೇನ ಮುಖಂ ಯೇನ ದೇವವನಂ ಸಾಲವನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾ ಖತ್ತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಭೋ ಖತ್ತೇ, ಓಪಾಸಾದಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಓಪಾಸಾದಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸಙ್ಘೀ ಗಣೀಭೂತಾ ಉತ್ತರೇನಮುಖಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಯೇನ ದೇವವನಂ ಸಾಲವನ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಅತ್ಥಿ, ಭೋ ಚಙ್ಕೀ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಓಪಾಸಾದಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಓಪಾಸಾದೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಓಪಾಸಾದಂ ದೇವವನೇ ಸಾಲವನೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ತಿ। ತಮೇತೇ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ ಖತ್ತೇ, ಯೇನ ಓಪಾಸಾದಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಓಪಾಸಾದಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಏವಂ ವದೇಹಿ – ‘ಚಙ್ಕೀ, ಭೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವಮಾಹ – ಆಗಮೇನ್ತು ಕಿರ ಭೋನ್ತೋ, ಚಙ್ಕೀಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಖತ್ತೋ ಚಙ್ಕಿಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಓಪಾಸಾದಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಓಪಾಸಾದಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಚಙ್ಕೀ, ಭೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಆಗಮೇನ್ತು ಕಿರ ಭೋನ್ತೋ, ಚಙ್ಕೀಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ।

    423. Atha kho opāsādakā brāhmaṇagahapatikā opāsādā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūtā uttarenamukhā gacchanti yena devavanaṃ sālavanaṃ. Tena kho pana samayena caṅkī brāhmaṇo uparipāsāde divāseyyaṃ upagato. Addasā kho caṅkī brāhmaṇo opāsādake brāhmaṇagahapatike opāsādā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūte uttarena mukhaṃ yena devavanaṃ sālavanaṃ tenupasaṅkamante. Disvā khattaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho, bho khatte, opāsādakā brāhmaṇagahapatikā opāsādā nikkhamitvā saṅghasaṅghī gaṇībhūtā uttarenamukhā gacchanti yena devavanaṃ sālavana’’nti? ‘‘Atthi, bho caṅkī, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ opāsādaṃ anuppatto, opāsāde viharati uttarena opāsādaṃ devavane sālavane. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Tamete bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya gacchantī’’ti. ‘‘Tena hi, bho khatte, yena opāsādakā brāhmaṇagahapatikā tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā opāsādake brāhmaṇagahapatike evaṃ vadehi – ‘caṅkī, bho, brāhmaṇo evamāha – āgamentu kira bhonto, caṅkīpi brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho so khatto caṅkissa brāhmaṇassa paṭissutvā yena opāsādakā brāhmaṇagahapatikā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā opāsādake brāhmaṇagahapatike etadavoca – ‘‘caṅkī, bho, brāhmaṇo evamāha – ‘āgamentu kira bhonto, caṅkīpi brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’’ti.

    ೪೨೪. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಾನಾವೇರಜ್ಜಕಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತಾನಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸತಾನಿ ಓಪಾಸಾದೇ ಪಟಿವಸನ್ತಿ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ – ‘‘ಚಙ್ಕೀ ಕಿರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇನ ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚಙ್ಕಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ ಖೋ ಮೇ, ಭೋ, ಹೋತಿ – ‘ಅಹಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’’ತಿ। ‘‘ಮಾ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ನ ಅರಹತಿ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಸಮಣೋತ್ವೇವ ಗೋತಮೋ ಅರಹತಿ ಭವನ್ತಂ ಚಙ್ಕಿಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ। ಯಮ್ಪಿ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ, ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಸಮಣೋತ್ವೇವ ಗೋತಮೋ ಅರಹತಿ ಭವನ್ತಂ ಚಙ್ಕಿಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಅಡ್ಢೋ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ, ಪದಕೋ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಣ್ಣೀ ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಛಸೀ 1 ಅಖುದ್ದಾವಕಾಸೋ ದಸ್ಸನಾಯ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಸೀಲವಾ ವುದ್ಧಸೀಲೀ ವುದ್ಧಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಕಲ್ಯಾಣವಾಚೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಪೋರಿಯಾ ವಾಚಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಾಯ ಅನೇಲಗಲಾಯ ಅತ್ಥಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಿಯಾ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಬಹೂನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋ, ತೀಣಿ ಮಾಣವಕಸತಾನಿ ಮನ್ತೇ ವಾಚೇತಿ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ರಞ್ಞೋ ಪಸೇನದಿಸ್ಸ ಕೋಸಲಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿಸ್ಸ ಸಕ್ಕತೋ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ…ಪೇ॰… ಭವಞ್ಹಿ ಚಙ್ಕೀ ಓಪಾಸಾದಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ ರಞ್ಞಾ ಪಸೇನದಿನಾ ಕೋಸಲೇನ ದಿನ್ನಂ ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ। ಯಮ್ಪಿ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಓಪಾಸಾದಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ ರಞ್ಞಾ ಪಸೇನದಿನಾ ಕೋಸಲೇನ ದಿನ್ನಂ ರಾಜದಾಯಂ ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ, ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಭವಂ ಚಙ್ಕೀ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಸಮಣೋತ್ವೇವ ಗೋತಮೋ ಅರಹತಿ ಭವನ್ತಂ ಚಙ್ಕಿಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತು’’ನ್ತಿ।

    424. Tena kho pana samayena nānāverajjakānaṃ brāhmaṇānaṃ pañcamattāni brāhmaṇasatāni opāsāde paṭivasanti kenacideva karaṇīyena. Assosuṃ kho te brāhmaṇā – ‘‘caṅkī kira brāhmaṇo samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti. Atha kho te brāhmaṇā yena caṅkī brāhmaṇo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā caṅkiṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘saccaṃ kira bhavaṃ caṅkī samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti? ‘‘Evaṃ kho me, bho, hoti – ‘ahaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissāmī’’’ti. ‘‘Mā bhavaṃ caṅkī samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkami. Na arahati bhavaṃ caṅkī samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; samaṇotveva gotamo arahati bhavantaṃ caṅkiṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Bhavañhi caṅkī ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Yampi bhavaṃ caṅkī ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ caṅkī samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; samaṇotveva gotamo arahati bhavantaṃ caṅkiṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Bhavañhi caṅkī aḍḍho mahaddhano mahābhogo…pe… bhavañhi caṅkī tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo…pe… bhavañhi caṅkī abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī 2 akhuddāvakāso dassanāya…pe… bhavañhi caṅkī sīlavā vuddhasīlī vuddhasīlena samannāgato…pe… bhavañhi caṅkī kalyāṇavāco kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā…pe… bhavañhi caṅkī bahūnaṃ ācariyapācariyo, tīṇi māṇavakasatāni mante vāceti…pe… bhavañhi caṅkī rañño pasenadissa kosalassa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe… bhavañhi caṅkī brāhmaṇassa pokkharasātissa sakkato garukato mānito pūjito apacito…pe… bhavañhi caṅkī opāsādaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Yampi bhavaṃ caṅkī opāsādaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ, imināpaṅgena na arahati bhavaṃ caṅkī samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; samaṇotveva gotamo arahati bhavantaṃ caṅkiṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti.

    ೪೨೫. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭೋ, ಮಮಪಿ ಸುಣಾಥ, ಯಥಾ ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ನತ್ವೇವ ಅರಹತಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ। ಯಮ್ಪಿ, ಭೋ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಉಭತೋ ಸುಜಾತೋ ಮಾತಿತೋ ಚ ಪಿತಿತೋ ಚ ಸಂಸುದ್ಧಗಹಣಿಕೋ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅನುಪಕ್ಕುಟ್ಠೋ ಜಾತಿವಾದೇನ, ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಅಥ ಖೋ ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ 3। ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಪಹೂತಂ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ ಓಹಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಭೂಮಿಗತಞ್ಚ ವೇಹಾಸಟ್ಠಞ್ಚ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ದಹರೋವ ಸಮಾನೋ ಯುವಾ ಸುಸುಕಾಳಕೇಸೋ ಭದ್ರೇನ ಯೋಬ್ಬನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪಠಮೇನ ವಯಸಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಅಕಾಮಕಾನಂ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಅಸ್ಸುಮುಖಾನಂ ರುದನ್ತಾನಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಬ್ರಹ್ಮವಣ್ಣೀ ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಛಸೀ ಅಖುದ್ದಾವಕಾಸೋ ದಸ್ಸನಾಯ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸೀಲವಾ ಅರಿಯಸೀಲೀ ಕುಸಲಸೀಲೀ ಕುಸಲೇನ ಸೀಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಚೋ ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಪೋರಿಯಾ ವಾಚಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಾಯ ಅನೇಲಗಲಾಯ ಅತ್ಥಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಿಯಾ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಬಹೂನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಖೀಣಕಾಮರಾಗೋ ವಿಗತಚಾಪಲ್ಲೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಕಮ್ಮವಾದೀ ಕಿರಿಯವಾದೀ ಅಪಾಪಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾಯ ಪಜಾಯ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಉಚ್ಚಾ ಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಖತ್ತಿಯಕುಲಾ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಅಡ್ಢಾ ಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಮಹದ್ಧನಾ ಮಹಾಭೋಗಾ…ಪೇ॰… ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ತಿರೋರಟ್ಠಾ ತಿರೋಜನಪದಾ ಸಂಪುಚ್ಛಿತುಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತಾನಿ…ಪೇ॰… ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’ತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ…ಪೇ॰… 4 ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಸಪುತ್ತದಾರೋ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಸಪುತ್ತದಾರೋ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣಂ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಸಪುತ್ತದಾರೋ ಪಾಣೇಹಿ ಸರಣಂ ಗತೋ…ಪೇ॰… ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಓಪಾಸಾದಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಓಪಾಸಾದೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಓಪಾಸಾದಂ ದೇವವನೇ ಸಾಲವನೇ। ಯೇ ಖೋ ತೇ ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅತಿಥೀ ನೋ ತೇ ಹೋನ್ತಿ। ಅತಿಥೀ ಖೋ ಪನಮ್ಹೇಹಿ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬಾ ಗರುಕಾತಬ್ಬಾ ಮಾನೇತಬ್ಬಾ ಪೂಜೇತಬ್ಬಾ। ಯಮ್ಪಿ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಓಪಾಸಾದಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಓಪಾಸಾದೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಓಪಾಸಾದಂ ದೇವವನೇ ಸಾಲವನೇ, ಅತಿಥಿಮ್ಹಾಕಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ। ಅತಿಥಿ ಖೋ ಪನಮ್ಹೇಹಿ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬೋ ಗರುಕಾತಬ್ಬೋ ಮಾನೇತಬ್ಬೋ ಪೂಜೇತಬ್ಬೋ। ಇಮಿನಾಪಙ್ಗೇನ ನ ಅರಹತಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಅಥ ಖೋ ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ। ಏತ್ತಕೇ ಖೋ ಅಹಂ, ಭೋ, ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಣ್ಣೇ ಪರಿಯಾಪುಣಾಮಿ, ನೋ ಚ ಖೋ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಏತ್ತಕವಣ್ಣೋ; ಅಪರಿಮಾಣವಣ್ಣೋ ಹಿ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ। ಏಕಮೇಕೇನಪಿ ತೇನ 5 ಅಙ್ಗೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ನ ಅರಹತಿ, ಸೋ, ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ; ಅಥ ಖೋ ಮಯಮೇವ ಅರಹಾಮ ತಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುನ್ತಿ। ತೇನ ಹಿ, ಭೋ, ಸಬ್ಬೇವ ಮಯಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।

    425. Evaṃ vutte, caṅkī brāhmaṇo te brāhmaṇe etadavoca – ‘‘tena hi, bho, mamapi suṇātha, yathā mayameva arahāma taṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; natveva arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Samaṇo khalu, bho, gotamo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Yampi, bho, samaṇo gotamo ubhato sujāto mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, imināpaṅgena na arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ 6. Samaṇo khalu, bho, gotamo pahūtaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ ohāya pabbajito bhūmigatañca vehāsaṭṭhañca…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo daharova samāno yuvā susukāḷakeso bhadrena yobbanena samannāgato paṭhamena vayasā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo akāmakānaṃ mātāpitūnaṃ assumukhānaṃ rudantānaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato brahmavaṇṇī brahmavacchasī akhuddāvakāso dassanāya…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo sīlavā ariyasīlī kusalasīlī kusalena sīlena samannāgato…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo kalyāṇavāco kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo bahūnaṃ ācariyapācariyo…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo khīṇakāmarāgo vigatacāpallo…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo kammavādī kiriyavādī apāpapurekkhāro brahmaññāya pajāya…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo uccā kulā pabbajito asambhinnā khattiyakulā…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo aḍḍhā kulā pabbajito mahaddhanā mahābhogā…pe… samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ tiroraṭṭhā tirojanapadā saṃpucchituṃ āgacchanti…pe… samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ anekāni devatāsahassāni pāṇehi saraṇaṃ gatāni…pe… samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato…pe… 7 samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ rājā māgadho seniyo bimbisāro saputtadāro pāṇehi saraṇaṃ gato…pe… samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ rājā pasenadi kosalo saputtadāro pāṇehi saraṇaṃ gato…pe… samaṇaṃ khalu, bho, gotamaṃ brāhmaṇo pokkharasāti saputtadāro pāṇehi saraṇaṃ gato…pe… samaṇo khalu, bho, gotamo opāsādaṃ anuppatto opāsāde viharati uttarena opāsādaṃ devavane sālavane. Ye kho te samaṇā vā brāhmaṇā vā amhākaṃ gāmakkhettaṃ āgacchanti, atithī no te honti. Atithī kho panamhehi sakkātabbā garukātabbā mānetabbā pūjetabbā. Yampi samaṇo gotamo opāsādaṃ anuppatto opāsāde viharati uttarena opāsādaṃ devavane sālavane, atithimhākaṃ samaṇo gotamo. Atithi kho panamhehi sakkātabbo garukātabbo mānetabbo pūjetabbo. Imināpaṅgena na arahati so bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Ettake kho ahaṃ, bho, tassa bhoto gotamassa vaṇṇe pariyāpuṇāmi, no ca kho so bhavaṃ gotamo ettakavaṇṇo; aparimāṇavaṇṇo hi so bhavaṃ gotamo. Ekamekenapi tena 8 aṅgena samannāgato na arahati, so, bhavaṃ gotamo amhākaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ; atha kho mayameva arahāma taṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamitunti. Tena hi, bho, sabbeva mayaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’’ti.

    ೪೨೬. ಅಥ ಖೋ ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಹತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ವುದ್ಧೇಹಿ ವುದ್ಧೇಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಕಾಪಟಿಕೋ 9 ನಾಮ ಮಾಣವೋ ದಹರೋ ವುತ್ತಸಿರೋ ಸೋಳಸವಸ್ಸುದ್ದೇಸಿಕೋ ಜಾತಿಯಾ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನಂ ಪಾರಗೂ ಸನಿಘಣ್ಡುಕೇಟುಭಾನಂ ಸಾಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಇತಿಹಾಸಪಞ್ಚಮಾನಂ, ಪದಕೋ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಲೋಕಾಯತಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಸು ಅನವಯೋ ತಸ್ಸಂ ಪರಿಸಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ವುದ್ಧಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತಯಮಾನಾನಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಕಥಂ ಓಪಾತೇತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಕಾಪಟಿಕಂ ಮಾಣವಂ ಅಪಸಾದೇತಿ – ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವುದ್ಧಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಮನ್ತಯಮಾನಾನಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಕಥಂ ಓಪಾತೇತು। ಕಥಾಪರಿಯೋಸಾನಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಆಗಮೇತೂ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಕಾಪಟಿಕಂ ಮಾಣವಂ ಅಪಸಾದೇಸಿ। ಕುಲಪುತ್ತೋ ಚ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಚ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ, ಕಲ್ಯಾಣವಾಕ್ಕರಣೋ ಚ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ, ಪಹೋತಿ ಚ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಪಟಿಮನ್ತೇತು’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ ಕಾಪಟಿಕಸ್ಸ 10 ಮಾಣವಸ್ಸ ತೇವಿಜ್ಜಕೇ ಪಾವಚನೇ ಕಥಾ 11 ಭವಿಸ್ಸತಿ। ತಥಾ ಹಿ ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಂಪುರೇಕ್ಖರೋನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಪಟಿಕಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಯದಾ ಮೇ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಚಕ್ಖುಂ ಉಪಸಂಹರಿಸ್ಸತಿ, ಅಥಾಹಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಕಾಪಟಿಕಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ಯೇನ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ ತೇನ ಚಕ್ಖೂನಿ ಉಪಸಂಹಾಸಿ।

    426. Atha kho caṅkī brāhmaṇo mahatā brāhmaṇagaṇena saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Tena kho pana samayena bhagavā vuddhehi vuddhehi brāhmaṇehi saddhiṃ kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā nisinno hoti. Tena kho pana samayena kāpaṭiko 12 nāma māṇavo daharo vuttasiro soḷasavassuddesiko jātiyā, tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ, padako, veyyākaraṇo, lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti. So vuddhānaṃ vuddhānaṃ brāhmaṇānaṃ bhagavatā saddhiṃ mantayamānānaṃ antarantarā kathaṃ opāteti. Atha kho bhagavā kāpaṭikaṃ māṇavaṃ apasādeti – ‘‘māyasmā bhāradvājo vuddhānaṃ vuddhānaṃ brāhmaṇānaṃ mantayamānānaṃ antarantarā kathaṃ opātetu. Kathāpariyosānaṃ āyasmā bhāradvājo āgametū’’ti. Evaṃ vutte, caṅkī brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā bhavaṃ gotamo kāpaṭikaṃ māṇavaṃ apasādesi. Kulaputto ca kāpaṭiko māṇavo, bahussuto ca kāpaṭiko māṇavo, paṇḍito ca kāpaṭiko māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca kāpaṭiko māṇavo, pahoti ca kāpaṭiko māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘addhā kho kāpaṭikassa 13 māṇavassa tevijjake pāvacane kathā 14 bhavissati. Tathā hi naṃ brāhmaṇā saṃpurekkharontī’’ti. Atha kho kāpaṭikassa māṇavassa etadahosi – ‘‘yadā me samaṇo gotamo cakkhuṃ upasaṃharissati, athāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ pañhaṃ pucchissāmī’’ti. Atha kho bhagavā kāpaṭikassa māṇavassa cetasā cetoparivitakkamaññāya yena kāpaṭiko māṇavo tena cakkhūni upasaṃhāsi.

    ೪೨೭. ಅಥ ಖೋ ಕಾಪಟಿಕಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಮನ್ನಾಹರತಿ ಖೋ ಮಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಕಾಪಟಿಕೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯದಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಇತಿಹಿತಿಹಪರಮ್ಪರಾಯ ಪಿಟಕಸಮ್ಪದಾಯ, ತತ್ಥ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏಕಂಸೇನ ನಿಟ್ಠಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ। ಇಧ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಕಿಮಾಹಾ’’ತಿ? ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪಿ ಯೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಹಮೇತಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಹಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ। ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಾಚರಿಯೋಪಿ , ಏಕಾಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋಪಿ, ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಆಚರಿಯಮಹಯುಗಾಪಿ, ಯೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಹಮೇತಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಹಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ। ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಯೇಪಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ ತದನುಗಾಯನ್ತಿ ತದನುಭಾಸನ್ತಿ ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ತೇಪಿ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ, ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ। ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।

    427. Atha kho kāpaṭikassa māṇavassa etadahosi – ‘‘samannāharati kho maṃ samaṇo gotamo. Yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ pañhaṃ puccheyya’’nti. Atha kho kāpaṭiko māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yadidaṃ, bho gotama, brāhmaṇānaṃ porāṇaṃ mantapadaṃ itihitihaparamparāya piṭakasampadāya, tattha ca brāhmaṇā ekaṃsena niṭṭhaṃ gacchanti – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti. Idha bhavaṃ gotamo kimāhā’’ti? ‘‘Kiṃ pana, bhāradvāja, atthi koci brāhmaṇānaṃ ekabrāhmaṇopi yo evamāha – ‘ahametaṃ jānāmi, ahametaṃ passāmi. Idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Kiṃ pana, bhāradvāja, atthi koci brāhmaṇānaṃ ekācariyopi , ekācariyapācariyopi, yāva sattamā ācariyamahayugāpi, yo evamāha – ‘ahametaṃ jānāmi, ahametaṃ passāmi. Idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Kiṃ pana, bhāradvāja, yepi te brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro yesamidaṃ etarahi brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ tadanugāyanti tadanubhāsanti bhāsitamanubhāsanti vācitamanuvācenti seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, tepi evamāhaṃsu – ‘mayametaṃ jānāma, mayametaṃ passāma. Idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪಿ ಯೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಹಮೇತಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಹಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ। ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ; ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಾಚರಿಯೋಪಿ ಏಕಾಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋಪಿ, ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಆಚರಿಯಮಹಯುಗಾಪಿ, ಯೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಹಮೇತಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಹಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ। ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ; ಯೇಪಿ ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ ತದನುಗಾಯನ್ತಿ ತದನುಭಾಸನ್ತಿ ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ತೇಪಿ ನ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ, ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ। ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ।

    ‘‘Iti kira, bhāradvāja, natthi koci brāhmaṇānaṃ ekabrāhmaṇopi yo evamāha – ‘ahametaṃ jānāmi, ahametaṃ passāmi. Idameva saccaṃ, moghamañña’nti; natthi koci brāhmaṇānaṃ ekācariyopi ekācariyapācariyopi, yāva sattamā ācariyamahayugāpi, yo evamāha – ‘ahametaṃ jānāmi, ahametaṃ passāmi. Idameva saccaṃ, moghamañña’nti; yepi te brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro yesamidaṃ etarahi brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ tadanugāyanti tadanubhāsanti bhāsitamanubhāsanti vācitamanuvācenti seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, tepi na evamāhaṃsu – ‘mayametaṃ jānāma, mayametaṃ passāma. Idameva saccaṃ, moghamañña’nti.

    ೪೨೮. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಅನ್ಧವೇಣಿ ಪರಮ್ಪರಾಸಂಸತ್ತಾ ಪುರಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ ಮಜ್ಝಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ ಪಚ್ಛಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಅನ್ಧವೇಣೂಪಮಂ ಮಞ್ಞೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ – ಪುರಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ ಮಜ್ಝಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ ಪಚ್ಛಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ , ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಮೂಲಿಕಾ ಸದ್ಧಾ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖ್ವೇತ್ಥ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸದ್ಧಾಯೇವ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ, ಅನುಸ್ಸವಾಪೇತ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ಪುಬ್ಬೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸದ್ಧಂ ಅಗಮಾಸಿ, ಅನುಸ್ಸವಂ ಇದಾನಿ ವದೇಸಿ। ಪಞ್ಚ ಖೋ ಇಮೇ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಧಮ್ಮಾ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದ್ವೇಧಾ ವಿಪಾಕಾ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಸದ್ಧಾ, ರುಚಿ, ಅನುಸ್ಸವೋ, ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೋ, ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ – ಇಮೇ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ , ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದ್ವೇಧಾ ವಿಪಾಕಾ। ಅಪಿ ಚ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸುಸದ್ದಹಿತಂಯೇವ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಹೋತಿ ರಿತ್ತಂ ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ; ನೋ ಚೇಪಿ ಸುಸದ್ದಹಿತಂ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಅನಞ್ಞಥಾ। ಅಪಿ ಚ, ಭಾರದ್ವಾಜ , ಸುರುಚಿತಂಯೇವ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸ್ವಾನುಸ್ಸುತಂಯೇವ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸುಪರಿವಿತಕ್ಕಿತಂಯೇವ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸುನಿಜ್ಝಾಯಿತಂಯೇವ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಹೋತಿ ರಿತ್ತಂ ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ; ನೋ ಚೇಪಿ ಸುನಿಜ್ಝಾಯಿತಂ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಅನಞ್ಞಥಾ। ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಾ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸೇನ ನಾಲಮೇತ್ಥ ಏಕಂಸೇನ ನಿಟ್ಠಂ ಗನ್ತುಂ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।

    428. ‘‘Seyyathāpi, bhāradvāja, andhaveṇi paramparāsaṃsattā purimopi na passati majjhimopi na passati pacchimopi na passati; evameva kho, bhāradvāja, andhaveṇūpamaṃ maññe brāhmaṇānaṃ bhāsitaṃ sampajjati – purimopi na passati majjhimopi na passati pacchimopi na passati. Taṃ kiṃ maññasi, bhāradvāja , nanu evaṃ sante brāhmaṇānaṃ amūlikā saddhā sampajjatī’’ti? ‘‘Na khvettha, bho gotama, brāhmaṇā saddhāyeva payirupāsanti, anussavāpettha brāhmaṇā payirupāsantī’’ti. ‘‘Pubbeva kho tvaṃ, bhāradvāja, saddhaṃ agamāsi, anussavaṃ idāni vadesi. Pañca kho ime, bhāradvāja, dhammā diṭṭheva dhamme dvedhā vipākā. Katame pañca? Saddhā, ruci, anussavo, ākāraparivitakko, diṭṭhinijjhānakkhanti – ime kho, bhāradvāja , pañca dhammā diṭṭheva dhamme dvedhā vipākā. Api ca, bhāradvāja, susaddahitaṃyeva hoti, tañca hoti rittaṃ tucchaṃ musā; no cepi susaddahitaṃ hoti, tañca hoti bhūtaṃ tacchaṃ anaññathā. Api ca, bhāradvāja , surucitaṃyeva hoti…pe… svānussutaṃyeva hoti…pe… suparivitakkitaṃyeva hoti…pe… sunijjhāyitaṃyeva hoti, tañca hoti rittaṃ tucchaṃ musā; no cepi sunijjhāyitaṃ hoti, tañca hoti bhūtaṃ tacchaṃ anaññathā. Saccamanurakkhatā, bhāradvāja, viññunā purisena nālamettha ekaṃsena niṭṭhaṃ gantuṃ – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ೪೨೯. ‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಾ ಹೋತಿ, ಕಿತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ? ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಸದ್ಧಾ ಚೇಪಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ; ‘ಏವಂ ಮೇ ಸದ್ಧಾ’ತಿ – ಇತಿ ವದಂ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ 15, ನತ್ವೇವ ತಾವ ಏಕಂಸೇನ ನಿಟ್ಠಂ ಗಚ್ಛತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ( ) 16। ರುಚಿ ಚೇಪಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅನುಸ್ಸವೋ ಚೇಪಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಚೇಪಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ ಚೇಪಿ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹೋತಿ; ‘ಏವಂ ಮೇ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ – ಇತಿ ವದಂ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ, ನತ್ವೇವ ತಾವ ಏಕಂಸೇನ ನಿಟ್ಠಂ ಗಚ್ಛತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಾ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಂ ಪಞ್ಞಪೇಮ; ನ ತ್ವೇವ ತಾವ ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧೋ ಹೋತೀ’’ತಿ।

    429. ‘‘Kittāvatā pana, bho gotama, saccānurakkhaṇā hoti, kittāvatā saccamanurakkhati? Saccānurakkhaṇaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Saddhā cepi, bhāradvāja, purisassa hoti; ‘evaṃ me saddhā’ti – iti vadaṃ saccamanurakkhati 17, natveva tāva ekaṃsena niṭṭhaṃ gacchati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti ( ) 18. Ruci cepi, bhāradvāja, purisassa hoti…pe… anussavo cepi, bhāradvāja, purisassa hoti…pe… ākāraparivitakko cepi, bhāradvāja, purisassa hoti…pe… diṭṭhinijjhānakkhanti cepi, bhāradvāja, purisassa hoti; ‘evaṃ me diṭṭhinijjhānakkhantī’ti – iti vadaṃ saccamanurakkhati, natveva tāva ekaṃsena niṭṭhaṃ gacchati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti. Ettāvatā kho, bhāradvāja, saccānurakkhaṇā hoti, ettāvatā saccamanurakkhati, ettāvatā ca mayaṃ saccānurakkhaṇaṃ paññapema; na tveva tāva saccānubodho hotī’’ti.

    ೪೩೦. ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಾ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಂ ಪೇಕ್ಖಾಮ। ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ಕಿತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುಬುಜ್ಝತಿ? ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಇಧ 19, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ। ತಮೇನಂ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತೀಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮನ್ನೇಸತಿ – ಲೋಭನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ದೋಸನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ಮೋಹನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ಇಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ತಥಾರೂಪಾ ಲೋಭನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇಹಿ ಲೋಭನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಪರಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ಯಂ ಪರೇಸಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯಾತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ ಇಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ತಥಾರೂಪಾ ಲೋಭನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇಹಿ ಲೋಭನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಪರಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ಯಂ ಪರೇಸಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ 20। ತಥಾರೂಪೋ 21 ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ತಥಾರೂಪೋ 22 ವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ಯಥಾ ತಂ ಅಲುದ್ಧಸ್ಸ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ದುದ್ದಸೋ ದುರನುಬೋಧೋ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಅತಕ್ಕಾವಚರೋ ನಿಪುಣೋ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯೋ; ನ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಸುದೇಸಿಯೋ ಲುದ್ಧೇನಾ’’’ತಿ।

    430. ‘‘Ettāvatā, bho gotama, saccānurakkhaṇā hoti, ettāvatā saccamanurakkhati, ettāvatā ca mayaṃ saccānurakkhaṇaṃ pekkhāma. Kittāvatā pana, bho gotama, saccānubodho hoti, kittāvatā saccamanubujjhati? Saccānubodhaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Idha 23, bhāradvāja, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. Tamenaṃ gahapati vā gahapatiputto vā upasaṅkamitvā tīsu dhammesu samannesati – lobhanīyesu dhammesu, dosanīyesu dhammesu, mohanīyesu dhammesu. Atthi nu kho imassāyasmato tathārūpā lobhanīyā dhammā yathārūpehi lobhanīyehi dhammehi pariyādinnacitto ajānaṃ vā vadeyya – jānāmīti, apassaṃ vā vadeyya – passāmīti, paraṃ vā tadatthāya samādapeyya yaṃ paresaṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘natthi kho imassāyasmato tathārūpā lobhanīyā dhammā yathārūpehi lobhanīyehi dhammehi pariyādinnacitto ajānaṃ vā vadeyya – jānāmīti, apassaṃ vā vadeyya – passāmīti, paraṃ vā tadatthāya samādapeyya yaṃ paresaṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya 24. Tathārūpo 25 kho panimassāyasmato kāyasamācāro tathārūpo 26 vacīsamācāro yathā taṃ aluddhassa. Yaṃ kho pana ayamāyasmā dhammaṃ deseti, gambhīro so dhammo duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo; na so dhammo sudesiyo luddhenā’’’ti.

    ೪೩೧. ‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ವಿಸುದ್ಧಂ ಲೋಭನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿ ಸಮನ್ನೇಸತಿ ದೋಸನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ಇಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ತಥಾರೂಪಾ ದೋಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇಹಿ ದೋಸನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಪರಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ಯಂ ಪರೇಸಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯಾತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ ಇಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ತಥಾರೂಪಾ ದೋಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇಹಿ ದೋಸನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಪರಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ಯಂ ಪರೇಸಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ। ತಥಾರೂಪೋ ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ತಥಾರೂಪೋ ವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ಯಥಾ ತಂ ಅದುಟ್ಠಸ್ಸ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ದುದ್ದಸೋ ದುರನುಬೋಧೋ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಅತಕ್ಕಾವಚರೋ ನಿಪುಣೋ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯೋ; ನ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಸುದೇಸಿಯೋ ದುಟ್ಠೇನಾ’’’ತಿ।

    431. ‘‘Yato naṃ samannesamāno visuddhaṃ lobhanīyehi dhammehi samanupassati tato naṃ uttari samannesati dosanīyesu dhammesu. Atthi nu kho imassāyasmato tathārūpā dosanīyā dhammā yathārūpehi dosanīyehi dhammehi pariyādinnacitto ajānaṃ vā vadeyya – jānāmīti, apassaṃ vā vadeyya – passāmīti, paraṃ vā tadatthāya samādapeyya yaṃ paresaṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘natthi kho imassāyasmato tathārūpā dosanīyā dhammā yathārūpehi dosanīyehi dhammehi pariyādinnacitto ajānaṃ vā vadeyya – jānāmīti, apassaṃ vā vadeyya – passāmīti, paraṃ vā tadatthāya samādapeyya yaṃ paresaṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Tathārūpo kho panimassāyasmato kāyasamācāro tathārūpo vacīsamācāro yathā taṃ aduṭṭhassa. Yaṃ kho pana ayamāyasmā dhammaṃ deseti, gambhīro so dhammo duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo; na so dhammo sudesiyo duṭṭhenā’’’ti.

    ೪೩೨. ‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ವಿಸುದ್ಧಂ ದೋಸನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ , ತತೋ ನಂ ಉತ್ತರಿ ಸಮನ್ನೇಸತಿ ಮೋಹನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ಇಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ತಥಾರೂಪಾ ಮೋಹನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇಹಿ ಮೋಹನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಪರಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ಯಂ ಪರೇಸಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯಾತಿ? ತಮೇನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ಏವಂ ಜಾನಾತಿ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ ಇಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ತಥಾರೂಪಾ ಮೋಹನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಯಥಾರೂಪೇಹಿ ಮೋಹನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಚಿತ್ತೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಜಾನಾಮೀತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ವದೇಯ್ಯ – ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ, ಪರಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ಯಂ ಪರೇಸಂ ಅಸ್ಸ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ। ತಥಾರೂಪೋ ಖೋ ಪನಿಮಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ತಥಾರೂಪೋ ವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ಯಥಾ ತಂ ಅಮೂಳ್ಹಸ್ಸ। ಯಂ ಖೋ ಪನ ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ದುದ್ದಸೋ ದುರನುಬೋಧೋ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಅತಕ್ಕಾವಚರೋ ನಿಪುಣೋ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯೋ; ನ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಸುದೇಸಿಯೋ ಮೂಳ್ಹೇನಾ’’’ತಿ।

    432. ‘‘Yato naṃ samannesamāno visuddhaṃ dosanīyehi dhammehi samanupassati , tato naṃ uttari samannesati mohanīyesu dhammesu. Atthi nu kho imassāyasmato tathārūpā mohanīyā dhammā yathārūpehi mohanīyehi dhammehi pariyādinnacitto ajānaṃ vā vadeyya – jānāmīti, apassaṃ vā vadeyya – passāmīti, paraṃ vā tadatthāya samādapeyya yaṃ paresaṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti? Tamenaṃ samannesamāno evaṃ jānāti – ‘natthi kho imassāyasmato tathārūpā mohanīyā dhammā yathārūpehi mohanīyehi dhammehi pariyādinnacitto ajānaṃ vā vadeyya – jānāmīti, apassaṃ vā vadeyya – passāmīti, paraṃ vā tadatthāya samādapeyya yaṃ paresaṃ assa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Tathārūpo kho panimassāyasmato kāyasamācāro tathārūpo vacīsamācāro yathā taṃ amūḷhassa. Yaṃ kho pana ayamāyasmā dhammaṃ deseti, gambhīro so dhammo duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo; na so dhammo sudesiyo mūḷhenā’’’ti.

    ‘‘ಯತೋ ನಂ ಸಮನ್ನೇಸಮಾನೋ ವಿಸುದ್ಧಂ ಮೋಹನೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ; ಅಥ ತಮ್ಹಿ ಸದ್ಧಂ ನಿವೇಸೇತಿ, ಸದ್ಧಾಜಾತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತೋ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ, ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತೋ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ, ಓಹಿತಸೋತೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ, ಸುತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಧಾರೇತಿ, ಧತಾನಂ 27 ಧಮ್ಮಾನಂ ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ, ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ಧಮ್ಮಾ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮನ್ತಿ, ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಸತಿ ಛನ್ದೋ ಜಾಯತಿ, ಛನ್ದಜಾತೋ ಉಸ್ಸಹತಿ, ಉಸ್ಸಹಿತ್ವಾ ತುಲೇತಿ, ತುಲಯಿತ್ವಾ ಪದಹತಿ, ಪಹಿತತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಕಾಯೇನ ಚೇವ ಪರಮಸಚ್ಚಂ ಸಚ್ಛಿಕರೋತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ಚ ನಂ ಅತಿವಿಜ್ಝ ಪಸ್ಸತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುಬುಜ್ಝತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧಂ ಪಞ್ಞಪೇಮ; ನ ತ್ವೇವ ತಾವ ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿ ಹೋತೀ’’ತಿ।

    ‘‘Yato naṃ samannesamāno visuddhaṃ mohanīyehi dhammehi samanupassati ; atha tamhi saddhaṃ niveseti, saddhājāto upasaṅkamati, upasaṅkamanto payirupāsati, payirupāsanto sotaṃ odahati, ohitasoto dhammaṃ suṇāti, sutvā dhammaṃ dhāreti, dhatānaṃ 28 dhammānaṃ atthaṃ upaparikkhati, atthaṃ upaparikkhato dhammā nijjhānaṃ khamanti, dhammanijjhānakkhantiyā sati chando jāyati, chandajāto ussahati, ussahitvā tuleti, tulayitvā padahati, pahitatto samāno kāyena ceva paramasaccaṃ sacchikaroti paññāya ca naṃ ativijjha passati. Ettāvatā kho, bhāradvāja, saccānubodho hoti, ettāvatā saccamanubujjhati, ettāvatā ca mayaṃ saccānubodhaṃ paññapema; na tveva tāva saccānuppatti hotī’’ti.

    ೪೩೩. ‘‘ಏತ್ತಾವತ್ತಾ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುಬುಜ್ಝತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧಂ ಪೇಕ್ಖಾಮ। ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಕಿತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುಪಾಪುಣಾತಿ? ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇಸಂಯೇ , ಭಾರದ್ವಾಜ, ಧಮ್ಮಾನಂ ಆಸೇವನಾ ಭಾವನಾ ಬಹುಲೀಕಮ್ಮಂ ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿ ಹೋತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುಪಾಪುಣಾತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಪೇಮಾ’’ತಿ।

    433. ‘‘Ettāvattā, bho gotama, saccānubodho hoti, ettāvatā saccamanubujjhati, ettāvatā ca mayaṃ saccānubodhaṃ pekkhāma. Kittāvatā pana, bho gotama, saccānuppatti hoti, kittāvatā saccamanupāpuṇāti? Saccānuppattiṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Tesaṃye , bhāradvāja, dhammānaṃ āsevanā bhāvanā bahulīkammaṃ saccānuppatti hoti. Ettāvatā kho, bhāradvāja, saccānuppatti hoti, ettāvatā saccamanupāpuṇāti, ettāvatā ca mayaṃ saccānuppattiṃ paññapemā’’ti.

    ೪೩೪. ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುಪಾಪುಣಾತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಪೇಕ್ಖಾಮ। ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪಧಾನಂ ಬಹುಕಾರಂ। ನೋ ಚೇತಂ ಪದಹೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಸಚ್ಚಮನುಪಾಪುಣೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಪದಹತಿ ತಸ್ಮಾ ಸಚ್ಚಮನುಪಾಪುಣಾತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪಧಾನಂ ಬಹುಕಾರ’’ನ್ತಿ।

    434. ‘‘Ettāvatā, bho gotama, saccānuppatti hoti, ettāvatā saccamanupāpuṇāti, ettāvatā ca mayaṃ saccānuppattiṃ pekkhāma. Saccānuppattiyā pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Saccānuppattiyā bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Saccānuppattiyā kho, bhāradvāja, padhānaṃ bahukāraṃ. No cetaṃ padaheyya, nayidaṃ saccamanupāpuṇeyya. Yasmā ca kho padahati tasmā saccamanupāpuṇāti. Tasmā saccānuppattiyā padhānaṃ bahukāra’’nti.

    ‘‘ಪಧಾನಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಪಧಾನಸ್ಸ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಪಧಾನಸ್ಸ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ತುಲನಾ ಬಹುಕಾರಾ। ನೋ ಚೇತಂ ತುಲೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಪದಹೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ತುಲೇತಿ ತಸ್ಮಾ ಪದಹತಿ। ತಸ್ಮಾ ಪಧಾನಸ್ಸ ತುಲನಾ ಬಹುಕಾರಾ’’ತಿ।

    ‘‘Padhānassa pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Padhānassa bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Padhānassa kho, bhāradvāja, tulanā bahukārā. No cetaṃ tuleyya, nayidaṃ padaheyya. Yasmā ca kho tuleti tasmā padahati. Tasmā padhānassa tulanā bahukārā’’ti.

    ‘‘ತುಲನಾಯ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ತುಲನಾಯ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ತುಲನಾಯ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಉಸ್ಸಾಹೋ ಬಹುಕಾರೋ। ನೋ ಚೇತಂ ಉಸ್ಸಹೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ತುಲೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಉಸ್ಸಹತಿ ತಸ್ಮಾ ತುಲೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ತುಲನಾಯ ಉಸ್ಸಾಹೋ ಬಹುಕಾರೋ’’ತಿ।

    ‘‘Tulanāya pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Tulanāya bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Tulanāya kho, bhāradvāja, ussāho bahukāro. No cetaṃ ussaheyya, nayidaṃ tuleyya. Yasmā ca kho ussahati tasmā tuleti. Tasmā tulanāya ussāho bahukāro’’ti.

    ‘‘ಉಸ್ಸಾಹಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಉಸ್ಸಾಹಸ್ಸ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಉಸ್ಸಾಹಸ್ಸ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಛನ್ದೋ ಬಹುಕಾರೋ। ನೋ ಚೇತಂ ಛನ್ದೋ ಜಾಯೇಥ, ನಯಿದಂ ಉಸ್ಸಹೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಛನ್ದೋ ಜಾಯತಿ ತಸ್ಮಾ ಉಸ್ಸಹತಿ। ತಸ್ಮಾ ಉಸ್ಸಾಹಸ್ಸ ಛನ್ದೋ ಬಹುಕಾರೋ’’ತಿ।

    ‘‘Ussāhassa pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Ussāhassa bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Ussāhassa kho, bhāradvāja, chando bahukāro. No cetaṃ chando jāyetha, nayidaṃ ussaheyya. Yasmā ca kho chando jāyati tasmā ussahati. Tasmā ussāhassa chando bahukāro’’ti.

    ‘‘ಛನ್ದಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ ? ಛನ್ದಸ್ಸ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಛನ್ದಸ್ಸ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ ಬಹುಕಾರಾ। ನೋ ಚೇತೇ ಧಮ್ಮಾ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮೇಯ್ಯುಂ, ನಯಿದಂ ಛನ್ದೋ ಜಾಯೇಥ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಧಮ್ಮಾ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮನ್ತಿ ತಸ್ಮಾ ಛನ್ದೋ ಜಾಯತಿ। ತಸ್ಮಾ ಛನ್ದಸ್ಸ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ ಬಹುಕಾರಾ’’ತಿ।

    ‘‘Chandassa pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro ? Chandassa bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Chandassa kho, bhāradvāja, dhammanijjhānakkhanti bahukārā. No cete dhammā nijjhānaṃ khameyyuṃ, nayidaṃ chando jāyetha. Yasmā ca kho dhammā nijjhānaṃ khamanti tasmā chando jāyati. Tasmā chandassa dhammanijjhānakkhanti bahukārā’’ti.

    ‘‘ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಅತ್ಥೂಪಪರಿಕ್ಖಾ ಬಹುಕಾರಾ। ನೋ ಚೇತಂ ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಧಮ್ಮಾ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮೇಯ್ಯುಂ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಾ ನಿಜ್ಝಾನಂ ಖಮನ್ತಿ। ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅತ್ಥೂಪಪರಿಕ್ಖಾ ಬಹುಕಾರಾ’’ತಿ।

    ‘‘Dhammanijjhānakkhantiyā pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Dhammanijjhānakkhantiyā bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Dhammanijjhānakkhantiyā kho, bhāradvāja, atthūpaparikkhā bahukārā. No cetaṃ atthaṃ upaparikkheyya, nayidaṃ dhammā nijjhānaṃ khameyyuṃ. Yasmā ca kho atthaṃ upaparikkhati tasmā dhammā nijjhānaṃ khamanti. Tasmā dhammanijjhānakkhantiyā atthūpaparikkhā bahukārā’’ti.

    ‘‘ಅತ್ಥೂಪಪರಿಕ್ಖಾಯ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಅತ್ಥೂಪಪರಿಕ್ಖಾಯ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತ್ಥೂಪಪರಿಕ್ಖಾಯ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಧಮ್ಮಧಾರಣಾ ಬಹುಕಾರಾ। ನೋ ಚೇತಂ ಧಮ್ಮಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಧಮ್ಮಂ ಧಾರೇತಿ ತಸ್ಮಾ ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ। ತಸ್ಮಾ ಅತ್ಥೂಪಪರಿಕ್ಖಾಯ ಧಮ್ಮಧಾರಣಾ ಬಹುಕಾರಾ’’ತಿ।

    ‘‘Atthūpaparikkhāya pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Atthūpaparikkhāya bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Atthūpaparikkhāya kho, bhāradvāja, dhammadhāraṇā bahukārā. No cetaṃ dhammaṃ dhāreyya, nayidaṃ atthaṃ upaparikkheyya. Yasmā ca kho dhammaṃ dhāreti tasmā atthaṃ upaparikkhati. Tasmā atthūpaparikkhāya dhammadhāraṇā bahukārā’’ti.

    ‘‘ಧಮ್ಮಧಾರಣಾಯ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಧಮ್ಮಧಾರಣಾಯ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಧಮ್ಮಧಾರಣಾಯ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ ಬಹುಕಾರಂ। ನೋ ಚೇತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಧಮ್ಮಂ ಧಾರೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಧಾರೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಧಾರಣಾಯ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ ಬಹುಕಾರ’’ನ್ತಿ।

    ‘‘Dhammadhāraṇāya pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Dhammadhāraṇāya bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Dhammadhāraṇāya kho, bhāradvāja, dhammassavanaṃ bahukāraṃ. No cetaṃ dhammaṃ suṇeyya, nayidaṃ dhammaṃ dhāreyya. Yasmā ca kho dhammaṃ suṇāti tasmā dhammaṃ dhāreti. Tasmā dhammadhāraṇāya dhammassavanaṃ bahukāra’’nti.

    ‘‘ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸ್ಸ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ । ‘‘ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸ್ಸ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸೋತಾವಧಾನಂ ಬಹುಕಾರಂ । ನೋ ಚೇತಂ ಸೋತಂ ಓದಹೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ। ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸ್ಸ ಸೋತಾವಧಾನಂ ಬಹುಕಾರ’’ನ್ತಿ।

    ‘‘Dhammassavanassa pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Dhammassavanassa bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti . ‘‘Dhammassavanassa kho, bhāradvāja, sotāvadhānaṃ bahukāraṃ . No cetaṃ sotaṃ odaheyya, nayidaṃ dhammaṃ suṇeyya. Yasmā ca kho sotaṃ odahati tasmā dhammaṃ suṇāti. Tasmā dhammassavanassa sotāvadhānaṃ bahukāra’’nti.

    ‘‘ಸೋತಾವಧಾನಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಸೋತಾವಧಾನಸ್ಸ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಸೋತಾವಧಾನಸ್ಸ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಪಯಿರುಪಾಸನಾ ಬಹುಕಾರಾ। ನೋ ಚೇತಂ ಪಯಿರುಪಾಸೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಸೋತಂ ಓದಹೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ ತಸ್ಮಾ ಸೋತಂ ಓದಹತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸೋತಾವಧಾನಸ್ಸ ಪಯಿರುಪಾಸನಾ ಬಹುಕಾರಾ’’ತಿ।

    ‘‘Sotāvadhānassa pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Sotāvadhānassa bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Sotāvadhānassa kho, bhāradvāja, payirupāsanā bahukārā. No cetaṃ payirupāseyya, nayidaṃ sotaṃ odaheyya. Yasmā ca kho payirupāsati tasmā sotaṃ odahati. Tasmā sotāvadhānassa payirupāsanā bahukārā’’ti.

    ‘‘ಪಯಿರುಪಾಸನಾಯ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಪಯಿರುಪಾಸನಾಯ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಪಯಿರುಪಾಸನಾಯ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಉಪಸಙ್ಕಮನಂ ಬಹುಕಾರಂ। ನೋ ಚೇತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ, ನಯಿದಂ ಪಯಿರುಪಾಸೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ತಸ್ಮಾ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ। ತಸ್ಮಾ ಪಯಿರುಪಾಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮನಂ ಬಹುಕಾರ’’ನ್ತಿ।

    ‘‘Payirupāsanāya pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Payirupāsanāya bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Payirupāsanāya kho, bhāradvāja, upasaṅkamanaṃ bahukāraṃ. No cetaṃ upasaṅkameyya, nayidaṃ payirupāseyya. Yasmā ca kho upasaṅkamati tasmā payirupāsati. Tasmā payirupāsanāya upasaṅkamanaṃ bahukāra’’nti.

    ‘‘ಉಪಸಙ್ಕಮನಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕತಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಬಹುಕಾರೋ? ಉಪಸಙ್ಕಮನಸ್ಸ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಉಪಸಙ್ಕಮನಸ್ಸ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸದ್ಧಾ ಬಹುಕಾರಾ। ನೋ ಚೇತಂ ಸದ್ಧಾ ಜಾಯೇಥ, ನಯಿದಂ ಉಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ ಸದ್ಧಾ ಜಾಯತಿ ತಸ್ಮಾ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ। ತಸ್ಮಾ ಉಪಸಙ್ಕಮನಸ್ಸ ಸದ್ಧಾ ಬಹುಕಾರಾ’’ತಿ।

    ‘‘Upasaṅkamanassa pana, bho gotama, katamo dhammo bahukāro? Upasaṅkamanassa bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ pucchāmā’’ti. ‘‘Upasaṅkamanassa kho, bhāradvāja, saddhā bahukārā. No cetaṃ saddhā jāyetha, nayidaṃ upasaṅkameyya. Yasmā ca kho saddhā jāyati tasmā upasaṅkamati. Tasmā upasaṅkamanassa saddhā bahukārā’’ti.

    ೪೩೫. ‘‘ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹ, ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ; ತಞ್ಚ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ರುಚ್ಚತಿ ಚೇವ ಖಮತಿ ಚ ತೇನ ಚಮ್ಹ ಅತ್ತಮನಾ। ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹ, ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ; ತಞ್ಚ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ರುಚ್ಚತಿ ಚೇವ ಖಮತಿ ಚ ತೇನ ಚಮ್ಹ ಅತ್ತಮನಾ। ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹ, ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ; ತಞ್ಚ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ರುಚ್ಚತಿ ಚೇವ ಖಮತಿ ಚ ತೇನ ಚಮ್ಹ ಅತ್ತಮನಾ । ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹ, ಸಚ್ಚಾನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಬಹುಕಾರಂ ಧಮ್ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ; ತಞ್ಚ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ರುಚ್ಚತಿ ಚೇವ ಖಮತಿ ಚ ತೇನ ಚಮ್ಹ ಅತ್ತಮನಾ। ಯಂಯದೇವ ಚ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹ ತಂತದೇವ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ; ತಞ್ಚ ಪನಮ್ಹಾಕಂ ರುಚ್ಚತಿ ಚೇವ ಖಮತಿ ಚ ತೇನ ಚಮ್ಹ ಅತ್ತಮನಾ। ಮಯಞ್ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪುಬ್ಬೇ ಏವಂ ಜಾನಾಮ – ‘ಕೇ ಚ ಮುಣ್ಡಕಾ ಸಮಣಕಾ ಇಬ್ಭಾ ಕಣ್ಹಾ ಬನ್ಧುಪಾದಾಪಚ್ಚಾ, ಕೇ ಚ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ’ತಿ? ಅಜನೇಸಿ ವತ ಮೇ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಸಮಣೇಸು ಸಮಣಪೇಮಂ, ಸಮಣೇಸು ಸಮಣಪಸಾದಂ, ಸಮಣೇಸು ಸಮಣಗಾರವಂ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ…ಪೇ॰… ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ।

    435. ‘‘Saccānurakkhaṇaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ apucchimha, saccānurakkhaṇaṃ bhavaṃ gotamo byākāsi; tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca tena camha attamanā. Saccānubodhaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ apucchimha, saccānubodhaṃ bhavaṃ gotamo byākāsi; tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca tena camha attamanā. Saccānuppattiṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ apucchimha, saccānuppattiṃ bhavaṃ gotamo byākāsi; tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca tena camha attamanā . Saccānuppattiyā bahukāraṃ dhammaṃ mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ apucchimha, saccānuppattiyā bahukāraṃ dhammaṃ bhavaṃ gotamo byākāsi; tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca tena camha attamanā. Yaṃyadeva ca mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ apucchimha taṃtadeva bhavaṃ gotamo byākāsi; tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca tena camha attamanā. Mayañhi, bho gotama, pubbe evaṃ jānāma – ‘ke ca muṇḍakā samaṇakā ibbhā kaṇhā bandhupādāpaccā, ke ca dhammassa aññātāro’ti? Ajanesi vata me bhavaṃ gotamo samaṇesu samaṇapemaṃ, samaṇesu samaṇapasādaṃ, samaṇesu samaṇagāravaṃ. Abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    ಚಙ್ಕೀಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಞ್ಚಮಂ।

    Caṅkīsuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. ಬ್ರಹ್ಮವಚ್ಚಸೀ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    2. brahmavaccasī (sī. pī.)
    3. ಏತ್ಥ ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೩೦೪ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಗುಣಪದಂ ದಿಸ್ಸತಿ
    4. ಏತ್ಥಾಪಿ ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೩೦೪ ಅಞ್ಞಾನಿಪಿ ಗುಣಪದಾನಂ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ
    5. ಏಕಮೇಕೇನಪಿ ಭೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    6. ettha dī. ni. 1.304 aññampi guṇapadaṃ dissati
    7. etthāpi dī. ni. 1.304 aññānipi guṇapadānaṃ dissanti
    8. ekamekenapi bho (sī. syā. kaṃ. pī.)
    9. ಕಾಪಠಿಕೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰), ಕಾಪದಿಕೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰)
    10. ಏತದಹೋಸಿ ‘‘ಕಾಪಟಿಕಸ್ಸ (ಕ॰)
    11. ಕಥಂ (ಸೀ॰ ಕ॰), ಕಥಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    12. kāpaṭhiko (sī. pī.), kāpadiko (syā. kaṃ.)
    13. etadahosi ‘‘kāpaṭikassa (ka.)
    14. kathaṃ (sī. ka.), kathaṃ (syā. kaṃ. pī.)
    15. ಏವಮೇವ ಸಿಜ್ಝತೀತಿ ಇತಿ ವಾ, ತಂ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ (ಕ॰)
    16. (ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ ಭಾರದ್ವಾಜ ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಾ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಸಚ್ಚಮನುರಕ್ಖತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಮಯಂ ಸಚ್ಚಾನುರಕ್ಖಣಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಮ, ನ ತ್ವೇವ ತಾವ ಸಚ್ಚಾನುಬೋಧೋ ಹೋತಿ) (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    17. evameva sijjhatīti iti vā, taṃ saccamanurakkhati (ka.)
    18. (ettāvatā kho bhāradvāja saccānurakkhaṇā hoti, ettāvatā saccamanurakkhati, ettāvatā ca mayaṃ saccānurakkhaṇaṃ paññāpema, na tveva tāva saccānubodho hoti) (sī. syā. kaṃ. pī.)
    19. ಇಧ ಕಿರ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)
    20. ದುಕ್ಖಾಯಾತಿ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)
    21. ತಥಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    22. ತಥಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    23. idha kira (syā. kaṃ. ka.)
    24. dukkhāyāti (sabbattha)
    25. tathā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    26. tathā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    27. ಧಾರಿತಾನಂ (ಕ॰)
    28. dhāritānaṃ (ka.)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ಚಙ್ಕೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Caṅkīsuttavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೫. ಚಙ್ಕೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Caṅkīsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact