| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
17. චරියානානත්‌තඤාණනිද්‌දෙසො
17. Cariyānānattañāṇaniddeso
68. කථං චරියාවවත්‌ථානෙ පඤ්‌ඤා චරියානානත්‌තෙ ඤාණං? චරියාති තිස්‌සො චරියායො – විඤ්‌ඤාණචරියා, අඤ්‌ඤාණචරියා, ඤාණචරියා.
68. Kathaṃ cariyāvavatthāne paññā cariyānānatte ñāṇaṃ? Cariyāti tisso cariyāyo – viññāṇacariyā, aññāṇacariyā, ñāṇacariyā.
කතමා විඤ්‌ඤාණචරියා? දස්‌සනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා රූපෙසු, දස්‌සනට්‌ඨො චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණචරියා රූපෙසු, දිට්‌ඨත්‌තා අභිනිරොපනා විපාකමනොධාතු 1 විඤ්‌ඤාණචරියා රූපෙසු, අභිනිරොපිතත්‌තා විපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා රූපෙසු. සවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා සද්‌දෙසු, සවනත්‌ථො සොතවිඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණචරියා සද්‌දෙසු, සුතත්‌තා අභිනිරොපනා විපාකමනොධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා සද්‌දෙසු, අභිනිරොපිතත්‌තා විපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා සද්‌දෙසු. ඝායනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා ගන්‌ධෙසු, ඝායනට්‌ඨො 2 ඝානවිඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණචරියා ගන්‌ධෙසු, ඝායිතත්‌තා අභිනිරොපනා විපාකමනොධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා ගන්‌ධෙසු, අභිනිරොපිතත්‌තා විපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා ගන්‌ධෙසු. සායනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා රසෙසු, සායනට්‌ඨො ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණචරියා රසෙසු, සායිතත්‌තා අභිනිරොපනා විපාකමනොධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා රසෙසු, අභිනිරොපිතත්‌තා විපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා රසෙසු. ඵුසනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා ඵොට්‌ඨබ්‌බෙසු, ඵුසනට්‌ඨො කායවිඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණචරියා ඵොට්‌ඨබ්‌බෙසු, ඵුට්‌ඨත්‌තා අභිනිරොපනා විපාකමනොධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා ඵොට්‌ඨබ්‌බෙසු, අභිනිරොපිතත්‌තා විපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා ඵොට්‌ඨබ්‌බෙසු. විජානනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා ධම්‌මෙසු, විජානනට්‌ඨො මනොවිඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණචරියා ධම්‌මෙසු, විඤ්‌ඤාතත්‌තා අභිනිරොපනා විපාකමනොධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා ධම්‌මෙසු, අභිනිරොපිතත්‌තා විපාකමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු විඤ්‌ඤාණචරියා ධම්‌මෙසු.
Katamā viññāṇacariyā? Dassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā rūpesu, dassanaṭṭho cakkhuviññāṇaṃ viññāṇacariyā rūpesu, diṭṭhattā abhiniropanā vipākamanodhātu 3 viññāṇacariyā rūpesu, abhiniropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā rūpesu. Savanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā saddesu, savanattho sotaviññāṇaṃ viññāṇacariyā saddesu, sutattā abhiniropanā vipākamanodhātu viññāṇacariyā saddesu, abhiniropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā saddesu. Ghāyanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā gandhesu, ghāyanaṭṭho 4 ghānaviññāṇaṃ viññāṇacariyā gandhesu, ghāyitattā abhiniropanā vipākamanodhātu viññāṇacariyā gandhesu, abhiniropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā gandhesu. Sāyanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā rasesu, sāyanaṭṭho jivhāviññāṇaṃ viññāṇacariyā rasesu, sāyitattā abhiniropanā vipākamanodhātu viññāṇacariyā rasesu, abhiniropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā rasesu. Phusanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu, phusanaṭṭho kāyaviññāṇaṃ viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu, phuṭṭhattā abhiniropanā vipākamanodhātu viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu, abhiniropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu. Vijānanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā dhammesu, vijānanaṭṭho manoviññāṇaṃ viññāṇacariyā dhammesu, viññātattā abhiniropanā vipākamanodhātu viññāṇacariyā dhammesu, abhiniropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā dhammesu.
69. විඤ්‌ඤාණචරියාති කෙනට්‌ඨෙන විඤ්‌ඤාණචරියා? නීරාගා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. නිද්‌දොසා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. නිම්‌මොහා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. නිම්‌මානා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. නිද්‌දිට්‌ඨි චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා නිඋද්‌ධච්‌චා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. නිබ්‌බිචිකිච්‌ඡා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. නානුසයා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. රාගවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. දොසවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. මොහවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. මානවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. දිට්‌ඨිවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. උද්‌ධච්‌චවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. විචිකිච්‌ඡාවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. අනුසයවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. කුසලෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. අකුසලෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. සාවජ්‌ජෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. අනවජ්‌ජෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. කණ්‌හෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. සුක්‌කෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. සුඛුද්‍රයෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. දුක්‌ඛුද්‍රයෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. සුඛවිපාකෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. දුක්‌ඛවිපාකෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. විඤ්‌ඤාතෙ චරතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. විඤ්‌ඤාණස්‌ස එවරූපා චරියා හොතීති – විඤ්‌ඤාණචරියා. පකතිපරිසුද්‌ධමිදං චිත්‌තං නික්‌කිලෙසට්‌ඨෙනාති – විඤ්‌ඤාණචරියා. අයං විඤ්‌ඤාණචරියා.
69.Viññāṇacariyāti kenaṭṭhena viññāṇacariyā? Nīrāgā caratīti – viññāṇacariyā. Niddosā caratīti – viññāṇacariyā. Nimmohā caratīti – viññāṇacariyā. Nimmānā caratīti – viññāṇacariyā. Niddiṭṭhi caratīti – viññāṇacariyā niuddhaccā caratīti – viññāṇacariyā. Nibbicikicchā caratīti – viññāṇacariyā. Nānusayā caratīti – viññāṇacariyā. Rāgavippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Dosavippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Mohavippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Mānavippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Diṭṭhivippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Uddhaccavippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Vicikicchāvippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Anusayavippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Kusalehi kammehi sampayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Akusalehi kammehi vippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Sāvajjehi kammehi vippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Anavajjehi kammehi sampayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Kaṇhehi kammehi vippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Sukkehi kammehi sampayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Sukhudrayehi kammehi sampayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Dukkhudrayehi kammehi vippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Sukhavipākehi kammehi sampayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Dukkhavipākehi kammehi vippayuttā caratīti – viññāṇacariyā. Viññāte caratīti – viññāṇacariyā. Viññāṇassa evarūpā cariyā hotīti – viññāṇacariyā. Pakatiparisuddhamidaṃ cittaṃ nikkilesaṭṭhenāti – viññāṇacariyā. Ayaṃ viññāṇacariyā.
කතමා අඤ්‌ඤාණචරියා? මනාපියෙසු රූපෙසු රාගස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; රාගස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. අමනාපියෙසු රූපෙසු දොසස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; දොසස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. තදුභයෙන අසමපෙක්‌ඛනස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මිං මොහස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; මොහස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. විනිබන්‌ධස්‌ස මානස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; මානස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. පරාමට්‌ඨාය දිට්‌ඨියා ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; දිට්‌ඨියා ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. වික්‌ඛෙපගතස්‌ස උද්‌ධච්‌චස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; උද්‌ධච්‌චස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. අනිට්‌ඨඞ්‌ගතාය විචිකිච්‌ඡාය ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; විචිකිච්‌ඡාය ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. ථාමගතස්‌ස අනුසයස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා ; අනුසයස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා.
Katamā aññāṇacariyā? Manāpiyesu rūpesu rāgassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; rāgassa javanā aññāṇacariyā. Amanāpiyesu rūpesu dosassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; dosassa javanā aññāṇacariyā. Tadubhayena asamapekkhanasmiṃ vatthusmiṃ mohassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; mohassa javanā aññāṇacariyā. Vinibandhassa mānassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; mānassa javanā aññāṇacariyā. Parāmaṭṭhāya diṭṭhiyā javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; diṭṭhiyā javanā aññāṇacariyā. Vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; uddhaccassa javanā aññāṇacariyā. Aniṭṭhaṅgatāya vicikicchāya javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; vicikicchāya javanā aññāṇacariyā. Thāmagatassa anusayassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā ; anusayassa javanā aññāṇacariyā.
මනාපියෙසු සද්‌දෙසු…පෙ.… මනාපියෙසු ගන්‌ධෙසු…පෙ.… මනාපියෙසු රසෙසු…පෙ.… මනාපියෙසු ඵොට්‌ඨබ්‌බෙසු…පෙ.… මනාපියෙසු ධම්‌මෙසු රාගස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; රාගස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. අමනාපියෙසු ධම්‌මෙසු දොසස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; දොසස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. තදුභයෙන අසමපෙක්‌ඛනස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මිං මොහස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; මොහස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. විනිබන්‌ධස්‌ස මානස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; මානස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. පරාමට්‌ඨාය දිට්‌ඨියා ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; දිට්‌ඨියා ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. වික්‌ඛෙපගතස්‌ස උද්‌ධච්‌චස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; උද්‌ධච්‌චස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා; අනිට්‌ඨඞ්‌ගතාය විචිකිච්‌ඡාය ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; විචිකිච්‌ඡාය ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා. ථාමගතස්‌ස අනුසයස්‌ස ජවනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; අනුසයස්‌ස ජවනා අඤ්‌ඤාණචරියා.
Manāpiyesu saddesu…pe… manāpiyesu gandhesu…pe… manāpiyesu rasesu…pe… manāpiyesu phoṭṭhabbesu…pe… manāpiyesu dhammesu rāgassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; rāgassa javanā aññāṇacariyā. Amanāpiyesu dhammesu dosassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; dosassa javanā aññāṇacariyā. Tadubhayena asamapekkhanasmiṃ vatthusmiṃ mohassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; mohassa javanā aññāṇacariyā. Vinibandhassa mānassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; mānassa javanā aññāṇacariyā. Parāmaṭṭhāya diṭṭhiyā javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; diṭṭhiyā javanā aññāṇacariyā. Vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; uddhaccassa javanā aññāṇacariyā; aniṭṭhaṅgatāya vicikicchāya javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; vicikicchāya javanā aññāṇacariyā. Thāmagatassa anusayassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; anusayassa javanā aññāṇacariyā.
70. අඤ්‌ඤාණචරියාති කෙනට්‌ඨෙන අඤ්‌ඤාණචරියා? සරාගා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සදොසා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සමොහා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සමානා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සදිට්‌ඨි චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සඋද්‌ධච්‌චා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සවිචිකිච්‌ඡා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සානුසයා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා . රාගසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. දොසසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. මොහසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. මානසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා . දිට්‌ඨිසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. උද්‌ධච්‌චසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. විචිකිච්‌ඡාසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. අනුසයසම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. කුසලෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. අකුසලෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සාවජ්‌ජෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. අනවජ්‌ජෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා . කණ්‌හෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සුක්‌කෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සුඛුද්‍රයෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. දුක්‌ඛුද්‍රයෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. සුඛවිපාකෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. දුක්‌ඛවිපාකෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. අඤ්‌ඤාතෙ චරතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. අඤ්‌ඤාණස්‌ස එවරූපා චරියා හොතීති – අඤ්‌ඤාණචරියා. අයං අඤ්‌ඤාණචරියා.
70.Aññāṇacariyāti kenaṭṭhena aññāṇacariyā? Sarāgā caratīti – aññāṇacariyā. Sadosā caratīti – aññāṇacariyā. Samohā caratīti – aññāṇacariyā. Samānā caratīti – aññāṇacariyā. Sadiṭṭhi caratīti – aññāṇacariyā. Sauddhaccā caratīti – aññāṇacariyā. Savicikicchā caratīti – aññāṇacariyā. Sānusayā caratīti – aññāṇacariyā . Rāgasampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Dosasampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Mohasampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Mānasampayuttā caratīti – aññāṇacariyā . Diṭṭhisampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Uddhaccasampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Vicikicchāsampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Anusayasampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Kusalehi kammehi vippayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Akusalehi kammehi sampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Sāvajjehi kammehi sampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Anavajjehi kammehi vippayuttā caratīti – aññāṇacariyā . Kaṇhehi kammehi sampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Sukkehi kammehi vippayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Sukhudrayehi kammehi vippayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Dukkhudrayehi kammehi sampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Sukhavipākehi kammehi vippayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Dukkhavipākehi kammehi sampayuttā caratīti – aññāṇacariyā. Aññāte caratīti – aññāṇacariyā. Aññāṇassa evarūpā cariyā hotīti – aññāṇacariyā. Ayaṃ aññāṇacariyā.
71. කතමා ඤාණචරියා? අනිච්‌චානුපස්‌සනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; අනිච්‌චානුපස්‌සනා ඤාණචරියා. දුක්‌ඛානුපස්‌සනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; දුක්‌ඛානුපස්‌සනා ඤාණචරියා. අනත්‌තානුපස්‌සනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; අනත්‌තානුපස්‌සනා ඤාණචරියා. නිබ්‌බිදානුපස්‌සනත්‌ථාය…පෙ.… විරාගානුපස්‌සනත්‌ථාය… නිරොධානුපස්‌සනත්‌ථාය… පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සනත්‌ථාය… ඛයානුපස්‌සනත්‌ථාය… වයානුපස්‌සනත්‌ථාය… විපරිණාමානුපස්‌සනත්‌ථාය… අනිමිත්‌තානුපස්‌සනත්‌ථාය… අප්‌පණිහිතානුපස්‌සනත්‌ථාය… සුඤ්‌ඤතානුපස්‌සනත්‌ථාය… අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මානුපස්‌සනත්‌ථාය… යථාභූතඤාණදස්‌සනත්‌ථාය… ආදීනවානුපස්‌සනත්‌ථාය… පටිසඞ්‌ඛානුපස්‌සනත්‌ථාය ආවජ්‌ජනකිරියාබ්‍යාකතා විඤ්‌ඤාණචරියා; පටිසඞ්‌ඛානුපස්‌සනා ඤාණචරියා. විවට්‌ටනානුපස්‌සනා ඤාණචරියා. සොතාපත්‌තිමග්‌ගො ඤාණචරියා. සොතාපත්‌තිඵලසමාපත්‌ති ඤාණචරියා. සකදාගාමිමග්‌ගො ඤාණචරියා. සකදාගාමිඵලසමාපත්‌ති ඤාණචරියා. අනාගාමිමග්‌ගො ඤාණචරියා. අනාගාමිඵලසමාපත්‌ති ඤාණචරියා. අරහත්‌තමග්‌ගො ඤාණචරියා. අරහත්‌තඵලසමාපත්‌ති ඤාණචරියා.
71. Katamā ñāṇacariyā? Aniccānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; aniccānupassanā ñāṇacariyā. Dukkhānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; dukkhānupassanā ñāṇacariyā. Anattānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; anattānupassanā ñāṇacariyā. Nibbidānupassanatthāya…pe… virāgānupassanatthāya… nirodhānupassanatthāya… paṭinissaggānupassanatthāya… khayānupassanatthāya… vayānupassanatthāya… vipariṇāmānupassanatthāya… animittānupassanatthāya… appaṇihitānupassanatthāya… suññatānupassanatthāya… adhipaññādhammānupassanatthāya… yathābhūtañāṇadassanatthāya… ādīnavānupassanatthāya… paṭisaṅkhānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā; paṭisaṅkhānupassanā ñāṇacariyā. Vivaṭṭanānupassanā ñāṇacariyā. Sotāpattimaggo ñāṇacariyā. Sotāpattiphalasamāpatti ñāṇacariyā. Sakadāgāmimaggo ñāṇacariyā. Sakadāgāmiphalasamāpatti ñāṇacariyā. Anāgāmimaggo ñāṇacariyā. Anāgāmiphalasamāpatti ñāṇacariyā. Arahattamaggo ñāṇacariyā. Arahattaphalasamāpatti ñāṇacariyā.
ඤාණචරියාති කෙනට්‌ඨෙන ඤාණචරියා? නීරාගා චරතීති – ඤාණචරියා. නිද්‌දොසා චරතීති – ඤාණචරියා…පෙ.… නානුසයා චරතීති – ඤාණචරියා. රාගවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – ඤාණචරියා. දොසවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – ඤාණචරියා. මොහවිප්‌පයුත්‌තා චරතීති – ඤාණචරියා. මානවිප්‌පයුත්‌තා…පෙ.… දිට්‌ඨිවිප්‌පයුත්‌තා… උද්‌ධච්‌චවිප්‌පයුත්‌තා… විචිකිච්‌ඡාවිප්‌පයුත්‌තා… අනුසයවිප්‌පයුත්‌තා… කුසලෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා… අකුසලෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා… සාවජ්‌ජෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා… අනවජ්‌ජෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා… කණ්‌හෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා… සුක්‌කෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා… සුඛුද්‍රයෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා… දුක්‌ඛුද්‍රයෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා… සුඛවිපාකෙහි කම්‌මෙහි සම්‌පයුත්‌තා චරතීති – ඤාණචරියා. දුක්‌ඛවිපාකෙහි කම්‌මෙහි විප්‌පයුත්‌තා චරතීති – ඤාණචරියා. ඤාතෙ චරතීති – ඤාණචරියා . ඤාණස්‌ස එවරූපා චරියා හොතීති – ඤාණචරියා. අයං ඤාණචරියා. අඤ්‌ඤා විඤ්‌ඤාණචරියා, අඤ්‌ඤා අඤ්‌ඤාණචරියා, අඤ්‌ඤා ඤාණචරියාති. තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘චරියාවවත්‌ථානෙ පඤ්‌ඤා චරියානානත්‌තෙ ඤාණං’’.
Ñāṇacariyāti kenaṭṭhena ñāṇacariyā? Nīrāgā caratīti – ñāṇacariyā. Niddosā caratīti – ñāṇacariyā…pe… nānusayā caratīti – ñāṇacariyā. Rāgavippayuttā caratīti – ñāṇacariyā. Dosavippayuttā caratīti – ñāṇacariyā. Mohavippayuttā caratīti – ñāṇacariyā. Mānavippayuttā…pe… diṭṭhivippayuttā… uddhaccavippayuttā… vicikicchāvippayuttā… anusayavippayuttā… kusalehi kammehi sampayuttā… akusalehi kammehi vippayuttā… sāvajjehi kammehi vippayuttā… anavajjehi kammehi sampayuttā… kaṇhehi kammehi vippayuttā… sukkehi kammehi sampayuttā… sukhudrayehi kammehi sampayuttā… dukkhudrayehi kammehi vippayuttā… sukhavipākehi kammehi sampayuttā caratīti – ñāṇacariyā. Dukkhavipākehi kammehi vippayuttā caratīti – ñāṇacariyā. Ñāte caratīti – ñāṇacariyā . Ñāṇassa evarūpā cariyā hotīti – ñāṇacariyā. Ayaṃ ñāṇacariyā. Aññā viññāṇacariyā, aññā aññāṇacariyā, aññā ñāṇacariyāti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘cariyāvavatthāne paññā cariyānānatte ñāṇaṃ’’.
චරියානානත්‌තඤාණනිද්‌දෙසො සත්‌තරසමො.
Cariyānānattañāṇaniddeso sattarasamo.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 17. චරියානානත්‌තඤාණනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 17. Cariyānānattañāṇaniddesavaṇṇanā
