Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೬೪. ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾ
64. Cattāronissayādikathā
೧೨೮. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಮೇವಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ ಸಮನನ್ತರಮೇವ, ನ ಕಾಲನ್ತರೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಪೋರಿಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಪೋರಿಸಸದ್ದೋ ಉಪರಿ ವಿತ್ಥತೇ ಭುಜಪಮಾಣೇ ಚ ಪೋಸಪಮಾಣೇ ಚ ವತ್ತತಿ। ಪುರಿಸಸ್ಸ ಪಮಾಣಾ ಪೋರಿಸಾ, ಪಮಾಣತ್ಥೇ ಣಪಚ್ಚಯೋ। ಛಾಯಾತಿ ಆತಪಾಭಾವೋ। ಮೇತಬ್ಬಾತಿ ಪಮೇತಬ್ಬಾ। ‘‘ವಸ್ಸಾನೋ’’ತಿಆದಿ ‘‘ಉತುಪಮಾಣಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆಚಿಕ್ಖಣಾಕಾರದಸ್ಸನಂ। ಉತುನೋ ಪಮಾಣನ್ತಿ ಅತ್ಥಂ ನಿವಾರೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಏತ್ಥ ಚಾ’’ತಿಆದಿ। ಅರತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಉತು , ಪಮಿಯತಿ ಸಂವಚ್ಛರೋ ಪರಿಚ್ಛಿಜ್ಜಿಯತಿ ಅನೇನಾತಿ ಪಮಾಣಂ। ಯತ್ತಕೇಹಿ ದಿವಸೇಹಿ ಅಪರಿಪುಣ್ಣೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯಸ್ಸಾತಿ ದಿವಸಭಾಗಸ್ಸ। ಯೋ ಉತು ಅಪರಿಪುಣ್ಣೋ, ತಸ್ಸ ಉತುನೋತಿ ಪಾಠಸೇಸೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ‘‘ಉತುಪಮಾಣಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ, ದಿವಸಭಾಗೋ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಪದಾನಂ ಅಪರಮ್ಪಿ ಅತ್ಥವಿಕಪ್ಪಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಅಥ ವಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಅಯಂ ನಾಮ ಉತೂತಿ ಅಯಂ ಉತು ವಸ್ಸಾನೋ ನಾಮಾತಿ ವಾ ಹೇಮನ್ತೋ ನಾಮಾತಿ ವಾ ಗಿಮ್ಹೋ ನಾಮಾತಿ ವಾ। ಪುಬ್ಬನ್ಹೋತಿ ಅಹಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೋ ಪುಬ್ಬನ್ಹೋ। ತತ್ಥ ಪಚ್ಛಿಮನಯೋವ ಪಾಸಂಸತರೋ। ಕಸ್ಮಾ? ಪುರಿಮನಯೇ ಉತುಪರಿಪುಣ್ಣೇ ದಿವಸಭಾಗಾಚಿಕ್ಖಣಸ್ಸ ಅಭಾವಾ, ಪಚ್ಛಿಮನಯೇ ಪನ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ವಾ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಂ ವಾ ಉತುಪಮಾಣಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನದಿವಸಭಾಗೋವ ‘‘ಪುಬ್ಬನ್ಹೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಸಾಯನ್ಹೋ’’ತಿ ವಾ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬೋ। ಸಂಗೀತೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಂ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ಗಾಯಿತಬ್ಬಾ ಕಥೇತಬ್ಬಾತಿ ಸಂಗೀತೀತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಇದಮೇವ ಸಬ್ಬಂ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಕಿನ್ತಿ ಕಿಂ ಉತುಂ। ಇದಂ ನಾಮಾತಿ ಇದಂ ನಾಮ ಉತುಂ। ವದೇಯ್ಯಾಸೀತಿ ಆಗನ್ತುಕಾನಂ ವುಡ್ಢನವಕಭಾವಾದಿಞಾಪನತ್ಥಂ ಕಥೇಯ್ಯಾಸಿ।
128.Upasampannasamanantaramevāti upasampanno hutvā samanantarameva, na kālantareti attho. Ekaporisāti ettha porisasaddo upari vitthate bhujapamāṇe ca posapamāṇe ca vattati. Purisassa pamāṇā porisā, pamāṇatthe ṇapaccayo. Chāyāti ātapābhāvo. Metabbāti pametabbā. ‘‘Vassāno’’tiādi ‘‘utupamāṇaṃ ācikkhitabba’’nti ettha ācikkhaṇākāradassanaṃ. Utuno pamāṇanti atthaṃ nivārento āha ‘‘ettha cā’’tiādi. Arati punappunaṃ gacchatīti utu, pamiyati saṃvaccharo paricchijjiyati anenāti pamāṇaṃ. Yattakehi divasehi aparipuṇṇoti sambandho. Yassāti divasabhāgassa. Yo utu aparipuṇṇo, tassa utunoti pāṭhaseso yojetabbo. ‘‘Utupamāṇaṃ ācikkhitabbaṃ, divasabhāgo ācikkhitabbo’’ti padānaṃ aparampi atthavikappaṃ dassento āha ‘‘atha vā’’tiādi. Tattha ayaṃ nāma utūti ayaṃ utu vassāno nāmāti vā hemanto nāmāti vā gimho nāmāti vā. Pubbanhoti ahassa pubbo pubbanho. Tattha pacchimanayova pāsaṃsataro. Kasmā? Purimanaye utuparipuṇṇe divasabhāgācikkhaṇassa abhāvā, pacchimanaye pana paripuṇṇaṃ vā aparipuṇṇaṃ vā utupamāṇaṃ ācikkhitabbaṃ. Upasampannadivasabhāgova ‘‘pubbanho’’ti vā ‘‘sāyanho’’ti vā ācikkhitabbo. Saṃgītīti ettha saṃ ekato katvā gāyitabbā kathetabbāti saṃgītīti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘idameva sabbaṃ ekato katvā’’tiādi. Tattha kinti kiṃ utuṃ. Idaṃ nāmāti idaṃ nāma utuṃ. Vadeyyāsīti āgantukānaṃ vuḍḍhanavakabhāvādiñāpanatthaṃ katheyyāsi.
೧೨೯. ದುತಿಯನ್ತಿ ಸಹಾಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಂ ವಾ ಪುರಿಸಂ ವಾ। ಅಕರಣೀಯಾನೀತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇಹಿ ಅಕತ್ತಬ್ಬಾನಿ। ಪಣ್ಡುಪಲಾಸೋತಿ ಏತ್ಥ ಪಣ್ಡೂತಿ ಸೇತಪೀತಮಿಸ್ಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಪಲಾಸಸದ್ದೋ ಪಣ್ಣವಾಚಕೋ, ನ ಹರಿತವಾಚಕೋ, ನಾಪಿ ಕಿಂಸುಕದುಮವಾಚಕೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಣ್ಡುವಣ್ಣೋ ಪಣ್ಣೋ’’ತಿ। ಪಣ್ಡುಪಲಾಸೋತಿ ಸಮಾಸೋಪಿ ಬ್ಯಾಸೋಪಿ ಯುತ್ತೋಯೇವ। ಸಮಾಸಕಾಲೇ ಪಣ್ಡು ಯಸ್ಸತ್ಥೀತಿ ಪಣ್ಡು, ಸೋಯೇವ ಪಲಾಸೋ ಪಣ್ಡುಪಲಾಸೋತಿ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಪುಪ್ಫಫಲಾದಿಂ ಬನ್ಧತೀತಿ ಬನ್ಧನನ್ತಿ ವಚನತ್ಥೇನ ಬನ್ಧನಸದ್ದೋ ವಣ್ಟಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ವಣ್ಟತೋ’’ತಿ। ಪುಥುಸಿಲಾತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩.೬೦) ಏತ್ಥ ಪುಥುಸದ್ದೋ ಮಹನ್ತಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಮಹಾಸಿಲಾ’’ತಿ।
129.Dutiyanti sahāyaṃ bhikkhuṃ vā sāmaṇeraṃ vā purisaṃ vā. Akaraṇīyānīti upasampannehi akattabbāni. Paṇḍupalāsoti ettha paṇḍūti setapītamisso vaṇṇo, palāsasaddo paṇṇavācako, na haritavācako, nāpi kiṃsukadumavācakoti dassento āha ‘‘paṇḍuvaṇṇo paṇṇo’’ti. Paṇḍupalāsoti samāsopi byāsopi yuttoyeva. Samāsakāle paṇḍu yassatthīti paṇḍu, soyeva palāso paṇḍupalāsoti kātabbo. Pupphaphalādiṃ bandhatīti bandhananti vacanatthena bandhanasaddo vaṇṭapariyāyoti āha ‘‘vaṇṭato’’ti. Puthusilāti (ma. ni. aṭṭha. 3.60) ettha puthusaddo mahantapariyāyoti āha ‘‘mahāsilā’’ti.
೧೩೦. ತಸ್ಸಾತಿ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ। ಸಾಮಗ್ಗೀತಿ ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗೀ। ತೇನಾತಿ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಾರಹೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ। ಸಮ್ಭೋಗೇತಿ ಆಮಿಸೇನ ಚ ಧಮ್ಮೇನ ಚ ಸಮ್ಭೋಗಹೇತು। ಏತ್ಥ ಸಹಸೇಯ್ಯಾಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾ ಆಪತ್ತಿಭಾವತೋ। ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕಭಾವತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಅಲಜ್ಜಿಲಕ್ಖಣಾಭಾವತೋ ದುಕ್ಕಟೇನ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।
130.Tassāti ukkhepanīyakammārahassa bhikkhuno. Sāmaggīti saṅghasāmaggī. Tenāti ukkhepanīyakammārahena bhikkhunā. Sambhogeti āmisena ca dhammena ca sambhogahetu. Ettha sahaseyyāpi saṅgahitā āpattibhāvato. Anāpattīti anukkhittakabhāvato pācittiyāpattiyā anāpatti, alajjilakkhaṇābhāvato dukkaṭena anāpattīti daṭṭhabbaṃ.
ಇತಿ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ದ್ವಾಸತ್ತತಿಅಧಿಕವತ್ಥುಸತಪಟಿಮಣ್ಡಿತಸ್ಸ ಮಹಾಖನ್ಧಕಸ್ಸ
Dvāsattatiadhikavatthusatapaṭimaṇḍitassa mahākhandhakassa
ಅತ್ಥವಣ್ಣನಾಯ ಯೋಜನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Atthavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೬೪. ಚತ್ತಾರೋ ನಿಸ್ಸಯಾ • 64. Cattāro nissayā
೬೫. ಚತ್ತಾರಿ ಅಕರಣೀಯಾನಿ • 65. Cattāri akaraṇīyāni
೬೬. ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕವತ್ಥೂನಿ • 66. Āpattiyā adassane ukkhittakavatthūni
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾ • Cattāronissayādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā