| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
೧೩೦. ಸಮ್ಭೋಗೇತಿ ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೇ ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗೇ ಚ। ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮ್ಭೋಗೇ ಸಂವಾಸೇತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಅಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯಸ್ಮಾ ಅಯಂ ಓಸಾರಣಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಪಕತತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಠಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭೋಗಾದಿಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಾಪಿ ಅಲಜ್ಜಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಅಲಜ್ಜೀಲಕ್ಖಣಾನುಪಪತ್ತಿತೋ। ಯೋ ಹಿ ಉಚ್ಛುರಸಕಸಟಾನಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಯಾವಜೀವಿಕತ್ತಾ ವಟ್ಟತಿ ವಿಕಾಲೇ ಉಚ್ಛು ಖಾದಿತುನ್ತಿ ಸಞ್ಞಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ತಂ ಖಾದಿತ್ವಾ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ನ ಪಸ್ಸತಿ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ತಥಾಸಞ್ಞಿತಾಯ, ಯೋ ವಾ ಪನ ಆಪತ್ತಿಮಾಪನ್ನಭಾವಂ ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ‘‘ನ ಪಟಿಕರೋಮೀ’’ತಿ ಅಭಿನಿವಿಸತಿ, ಅಯಂ –
130.Sambhogeti dhammasambhoge āmisasambhoge ca. Anāpatti sambhoge saṃvāseti ettha ca ayamadhippāyo – yasmā ayaṃ osāraṇakammassa katattā pakatattaṭṭhāne ṭhito, tasmā na ukkhittakena saddhiṃ sambhogādipaccayā pācittiyaṃ, nāpi alajjinā saddhiṃ paribhogapaccayā dukkaṭaṃ alajjīlakkhaṇānupapattito. Yo hi ucchurasakasaṭānaṃ sattāhakālikayāvajīvikattā vaṭṭati vikāle ucchu khāditunti saññaṃ uppādetvā taṃ khāditvā tappaccayā pācittiyaṃ na passati ‘‘vaṭṭatī’’ti tathāsaññitāya, yo vā pana āpattimāpannabhāvaṃ paṭijānitvā ‘‘na paṭikaromī’’ti abhinivisati, ayaṃ –
‘‘ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿಗೂಹತಿ।
‘‘Sañcicca āpattiṃ āpajjati, āpattiṃ parigūhati;
ಅಗತಿಗಮನಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ, ಏದಿಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಲಜ್ಜೀಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ॥ (ಪರಿ॰ ೩೫೯) –
Agatigamanañca gacchati, ediso vuccati alajjīpuggalo’’ti. (pari. 359) –
ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ಅಪತನತೋ ಅಲಜ್ಜೀ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ಯಾವ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತಾವ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭೋಗೇ ಸಂವಾಸೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಏವಮಿಧಾಪೀತಿ ಸಬ್ಬಥಾ ಅನಾಪತ್ತಿಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ । ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಅಲಜ್ಜಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವೇ ಸತಿ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮ್ಭೋಗೇ ಸಂವಾಸೇ’’ತಿ ವದತಿ। ತತೋ ಯಮೇತ್ಥ ಕೇನಚಿ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಮ್ಭೋಗೇ ಸಂವಾಸೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ, ‘‘ಅಲಜ್ಜೀಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಪನ ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಬಹುಧಾ ಪಪಞ್ಚಿತಂ, ನ ತಂ ಸಾರತೋ ಪಚ್ಚೇತಬ್ಬಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Vuttalakkhaṇe apatanato alajjī nāma na hoti. Tasmā yathā pubbe yāva ukkhepanīyakammaṃ kataṃ, tāva tena saddhiṃ sambhoge saṃvāse ca anāpatti, evamidhāpīti sabbathā anāpattiṭṭhāneyeva anāpatti vuttāti veditabbaṃ . Na hi bhagavā alajjinā saddhiṃ sambhogapaccayā āpattisambhave sati ‘‘anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti vadati. Tato yamettha kenaci ‘‘anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti iminā pācittiyena anāpatti vuttā, ‘‘alajjīparibhogapaccayā dukkaṭaṃ pana āpajjatiyevā’’ti vatvā bahudhā papañcitaṃ, na taṃ sārato paccetabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
ಇತಿ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಟ್ಠಕಥಾಯ ಸಾರತ್ಥದೀಪನಿಯಂ
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya sāratthadīpaniyaṃ
ಮಹಾಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahākhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೬೬. ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕವತ್ಥೂನಿ • 66. Āpattiyā adassane ukkhittakavatthūni
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾ • Cattāronissayādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೬೪. ಚತ್ತಾರೋನಿಸ್ಸಯಾದಿಕಥಾ • 64. Cattāronissayādikathā
