Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ਚਤ੍ਤਾਰੋਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    Cattāronissayādikathāvaṇṇanā

    ੧੩੦. ਸਮ੍ਭੋਗੇਤਿ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਭੋਗੇ ਆਮਿਸਸਮ੍ਭੋਗੇ ਚ। ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭੋਗੇ ਸਂવਾਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਯਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਓਸਾਰਣਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ ਪਕਤਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਭੋਗਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਨਾਪਿ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਅਲਜ੍ਜੀਲਕ੍ਖਣਾਨੁਪਪਤ੍ਤਿਤੋ। ਯੋ ਹਿ ਉਚ੍ਛੁਰਸਕਸਟਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਯਾવਜੀવਿਕਤ੍ਤਾ વਟ੍ਟਤਿ વਿਕਾਲੇ ਉਚ੍ਛੁ ਖਾਦਿਤੁਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਤਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ ‘‘વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਤਥਾਸਞ੍ਞਿਤਾਯ, ਯੋ વਾ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਿਮਾਪਨ੍ਨਭਾવਂ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍વਾ ‘‘ਨ ਪਟਿਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਅਭਿਨਿવਿਸਤਿ, ਅਯਂ –

    130.Sambhogeti dhammasambhoge āmisasambhoge ca. Anāpatti sambhoge saṃvāseti ettha ca ayamadhippāyo – yasmā ayaṃ osāraṇakammassa katattā pakatattaṭṭhāne ṭhito, tasmā na ukkhittakena saddhiṃ sambhogādipaccayā pācittiyaṃ, nāpi alajjinā saddhiṃ paribhogapaccayā dukkaṭaṃ alajjīlakkhaṇānupapattito. Yo hi ucchurasakasaṭānaṃ sattāhakālikayāvajīvikattā vaṭṭati vikāle ucchu khāditunti saññaṃ uppādetvā taṃ khāditvā tappaccayā pācittiyaṃ na passati ‘‘vaṭṭatī’’ti tathāsaññitāya, yo vā pana āpattimāpannabhāvaṃ paṭijānitvā ‘‘na paṭikaromī’’ti abhinivisati, ayaṃ –

    ‘‘ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਗੂਹਤਿ।

    ‘‘Sañcicca āpattiṃ āpajjati, āpattiṃ parigūhati;

    ਅਗਤਿਗਮਨਞ੍ਚ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਦਿਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਲਜ੍ਜੀਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ॥ (ਪਰਿ॰ ੩੫੯) –

    Agatigamanañca gacchati, ediso vuccati alajjīpuggalo’’ti. (pari. 359) –

    વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇ ਅਪਤਨਤੋ ਅਲਜ੍ਜੀ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਾવ ਉਕ੍ਖੇਪਨੀਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਤਾવ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਭੋਗੇ ਸਂવਾਸੇ ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਏવਮਿਧਾਪੀਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ । ਨ ਹਿ ਭਗવਾ ਅਲਜ੍ਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਭੋਗਪਚ੍ਚਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭવੇ ਸਤਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭੋਗੇ ਸਂવਾਸੇ’’ਤਿ વਦਤਿ। ਤਤੋ ਯਮੇਤ੍ਥ ਕੇਨਚਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮ੍ਭੋਗੇ ਸਂવਾਸੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ, ‘‘ਅਲਜ੍ਜੀਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਬਹੁਧਾ ਪਪਞ੍ਚਿਤਂ, ਨ ਤਂ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਂ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।

    Vuttalakkhaṇe apatanato alajjī nāma na hoti. Tasmā yathā pubbe yāva ukkhepanīyakammaṃ kataṃ, tāva tena saddhiṃ sambhoge saṃvāse ca anāpatti, evamidhāpīti sabbathā anāpattiṭṭhāneyeva anāpatti vuttāti veditabbaṃ . Na hi bhagavā alajjinā saddhiṃ sambhogapaccayā āpattisambhave sati ‘‘anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti vadati. Tato yamettha kenaci ‘‘anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti iminā pācittiyena anāpatti vuttā, ‘‘alajjīparibhogapaccayā dukkaṭaṃ pana āpajjatiyevā’’ti vatvā bahudhā papañcitaṃ, na taṃ sārato paccetabbaṃ. Sesamettha uttānameva.

    ਇਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ વਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯ ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨਿਯਂ

    Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya sāratthadīpaniyaṃ

    ਮਹਾਖਨ੍ਧਕવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Mahākhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੬੬. ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਦਸ੍ਸਨੇ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕવਤ੍ਥੂਨਿ • 66. Āpattiyā adassane ukkhittakavatthūni

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਚਤ੍ਤਾਰੋਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਕਥਾ • Cattāronissayādikathā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਚਤ੍ਤਾਰੋਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਚਤ੍ਤਾਰੋਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੬੪. ਚਤ੍ਤਾਰੋਨਿਸ੍ਸਯਾਦਿਕਥਾ • 64. Cattāronissayādikathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact