Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਦਿਰੂਪਸਙ੍ਗਹવਣ੍ਣਨਾ
Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā
੫੮੬. ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਏવ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਮਮੇવ ਅਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਕਾਦੀਹਿ ਸਮਾਨਗਤਿਕੋ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਦੁਕੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ । વਿਨਿવਤ੍ਤਿਤੇ ਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇ ਯਂ ਰੂਪਂ ਜਨਕਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਏવ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ। વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਕਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸਹਭੁਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਿਦੁਕੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਲਬ੍ਭਮਾਨੋਤਿ ਯਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਉਪਾਦਾ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਯਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਨੁਪਾਦਾ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਲਬ੍ਭਮਾਨੋ। ਸਨਿਦਸ੍ਸਨਦੁਕਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਪ੍ਪਟਿਘਮਹਾਭੂਤਦੁਕਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤੇਨਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਦੁਕੇਨ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਦੁਕਸ੍ਸੇવ। ਅਞ੍ਞੇ ਪਨਾਤਿ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਚਿਤ੍ਤਸਹਭੁਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਿਦੁਕੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਕਿਣ੍ਣਕਦੁਕਾ।
586. Cittato eva samuṭṭhātīti cittasamuṭṭhānanti imameva atthaṃ gahetvā ‘‘viññattidukādīhi samānagatiko cittasamuṭṭhānaduko’’ti vuttaṃ . Vinivattite hi sāmaññe yaṃ rūpaṃ janakapaccayesu cittato samuṭṭhāti, taṃ cittato eva samuṭṭhātīti. Viññattidukādīhīti ādi-saddena cittasahabhucittānuparivattiduke saṅgaṇhāti. Labbhamānoti yaṃ taṃ rūpaṃ upādā, taṃ atthi cittasamuṭṭhānaṃ, atthi na cittasamuṭṭhānaṃ. Yaṃ taṃ rūpaṃ nupādā, taṃ atthi cittasamuṭṭhānaṃ, atthi na cittasamuṭṭhānanti evaṃ labbhamāno. Sanidassanadukādīnanti ādi-saddena sappaṭighamahābhūtadukādayo saṅgaṇhāti. Tenāti cittasamuṭṭhānadukena. Tassāti cittasamuṭṭhānadukasseva. Aññe panāti viññatticittasamuṭṭhānacittasahabhucittānuparivattidukehi aññepi pakiṇṇakadukā.
ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਸੋਤਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾਰਮ੍ਮਣਦੁਕਾਦਯੋ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਚਤੁਕ੍ਕਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਯਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਨਾਰਮ੍ਮਣਂ। ਯਂ ਤਂ ਰੂਪਂ ਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਂ, ਤਂ ਅਤ੍ਥਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮ੍ਫਸ੍ਸਸ੍ਸ ਨਾਰਮ੍ਮਣਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਾਰਮ੍ਮਣਬਾਹਿਰਾਯਤਨਾਦਿਲਬ੍ਭਮਾਨਦੁਕੇਹਿ ਯੋਜਨਾਯਂ ਚਤੁਕ੍ਕਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅવਸੇਸੇਹੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਬਾਹਿਰਾਯਤਨਰੂਪਧਾਤੁਦੁਕਾਦਿਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਦੁਕੇਹੀਤਿ વੁਤ੍ਤਦੁਕਰਾਸਿਤੋ ਅવਸੇਸੇਹਿ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਉਪਾਦਿਨ੍ਨੁਪਾਦਾਨਿਯਚਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਦੁਕਾਨਂ। ਅਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਦੁਕਾਦਿਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪਾਦਾਦੁਕਾਦੀਨਂ। વਤ੍ਥੁਦੁਕਾਦੀਹੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਦੁਕਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਅવਸੇਸੇਹਿ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਯੋਜਨਾਯ ਚਤੁਕ੍ਕਾ ਨ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Saddāyatanassa ekantato anupādinnattā ‘‘sotasamphassārammaṇadukādayo vajjetvā’’ti vuttaṃ. Catukkā labbhantīti yaṃ taṃ rūpaṃ upādinnaṃ, taṃ atthi cakkhusamphassassa ārammaṇaṃ, atthi cakkhusamphassassa nārammaṇaṃ. Yaṃ taṃ rūpaṃ anupādinnaṃ, taṃ atthi cakkhusamphassassa ārammaṇaṃ, atthi cakkhusamphassassa nārammaṇanti evamādayo sabbārammaṇabāhirāyatanādilabbhamānadukehi yojanāyaṃ catukkā labbhantīti sambandho. Avasesehīti ārammaṇabāhirāyatanarūpadhātudukādito labbhamānadukehīti vuttadukarāsito avasesehi. Tesanti upādinnaupādinnupādāniyacittasamuṭṭhānadukānaṃ. Aññesanti upādinnadukādito aññesaṃ upādādukādīnaṃ. Vatthudukādīhīti ādi-saddena cakkhāyatanadukādayo saṅgaṇhāti. Etthāpi avasesehi tesaṃ aññesañca yojanāya catukkā na labbhantīti sambandho.
ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਦਿਰੂਪਸਙ੍ਗਹવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਉਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Uddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਪਾਲ਼ਿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ਮਾਤਿਕਾ • Mātikā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਦਿਰੂਪਸਙ੍ਗਹਾ • Catubbidhādirūpasaṅgahā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾਦਿਰੂਪਸਙ੍ਗਹવਣ੍ਣਨਾ • Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā