| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ചതുബ്ബിധാദിരൂപസങ്ഗഹവണ്ണനാ
Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā
൫൮൬. ചിത്തതോ ഏവ സമുട്ഠാതീതി ചിത്തസമുട്ഠാനന്തി ഇമമേവ അത്ഥം ഗഹേത്വാ ‘‘വിഞ്ഞത്തിദുകാദീഹി സമാനഗതികോ ചിത്തസമുട്ഠാനദുകോ’’തി വുത്തം . വിനിവത്തിതേ ഹി സാമഞ്ഞേ യം രൂപം ജനകപച്ചയേസു ചിത്തതോ സമുട്ഠാതി, തം ചിത്തതോ ഏവ സമുട്ഠാതീതി. വിഞ്ഞത്തിദുകാദീഹീതി ആദി-സദ്ദേന ചിത്തസഹഭുചിത്താനുപരിവത്തിദുകേ സങ്ഗണ്ഹാതി. ലബ്ഭമാനോതി യം തം രൂപം ഉപാദാ, തം അത്ഥി ചിത്തസമുട്ഠാനം, അത്ഥി ന ചിത്തസമുട്ഠാനം. യം തം രൂപം നുപാദാ, തം അത്ഥി ചിത്തസമുട്ഠാനം, അത്ഥി ന ചിത്തസമുട്ഠാനന്തി ഏവം ലബ്ഭമാനോ. സനിദസ്സനദുകാദീനന്തി ആദി-സദ്ദേന സപ്പടിഘമഹാഭൂതദുകാദയോ സങ്ഗണ്ഹാതി. തേനാതി ചിത്തസമുട്ഠാനദുകേന. തസ്സാതി ചിത്തസമുട്ഠാനദുകസ്സേവ. അഞ്ഞേ പനാതി വിഞ്ഞത്തിചിത്തസമുട്ഠാനചിത്തസഹഭുചിത്താനുപരിവത്തിദുകേഹി അഞ്ഞേപി പകിണ്ണകദുകാ.
586. Cittato eva samuṭṭhātīti cittasamuṭṭhānanti imameva atthaṃ gahetvā ‘‘viññattidukādīhi samānagatiko cittasamuṭṭhānaduko’’ti vuttaṃ . Vinivattite hi sāmaññe yaṃ rūpaṃ janakapaccayesu cittato samuṭṭhāti, taṃ cittato eva samuṭṭhātīti. Viññattidukādīhīti ādi-saddena cittasahabhucittānuparivattiduke saṅgaṇhāti. Labbhamānoti yaṃ taṃ rūpaṃ upādā, taṃ atthi cittasamuṭṭhānaṃ, atthi na cittasamuṭṭhānaṃ. Yaṃ taṃ rūpaṃ nupādā, taṃ atthi cittasamuṭṭhānaṃ, atthi na cittasamuṭṭhānanti evaṃ labbhamāno. Sanidassanadukādīnanti ādi-saddena sappaṭighamahābhūtadukādayo saṅgaṇhāti. Tenāti cittasamuṭṭhānadukena. Tassāti cittasamuṭṭhānadukasseva. Aññe panāti viññatticittasamuṭṭhānacittasahabhucittānuparivattidukehi aññepi pakiṇṇakadukā.
സദ്ദായതനസ്സ ഏകന്തതോ അനുപാദിന്നത്താ ‘‘സോതസമ്ഫസ്സാരമ്മണദുകാദയോ വജ്ജേത്വാ’’തി വുത്തം. ചതുക്കാ ലബ്ഭന്തീതി യം തം രൂപം ഉപാദിന്നം, തം അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം അനുപാദിന്നം, തം അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണന്തി ഏവമാദയോ സബ്ബാരമ്മണബാഹിരായതനാദിലബ്ഭമാനദുകേഹി യോജനായം ചതുക്കാ ലബ്ഭന്തീതി സമ്ബന്ധോ. അവസേസേഹീതി ആരമ്മണബാഹിരായതനരൂപധാതുദുകാദിതോ ലബ്ഭമാനദുകേഹീതി വുത്തദുകരാസിതോ അവസേസേഹി. തേസന്തി ഉപാദിന്നഉപാദിന്നുപാദാനിയചിത്തസമുട്ഠാനദുകാനം. അഞ്ഞേസന്തി ഉപാദിന്നദുകാദിതോ അഞ്ഞേസം ഉപാദാദുകാദീനം. വത്ഥുദുകാദീഹീതി ആദി-സദ്ദേന ചക്ഖായതനദുകാദയോ സങ്ഗണ്ഹാതി. ഏത്ഥാപി അവസേസേഹി തേസം അഞ്ഞേസഞ്ച യോജനായ ചതുക്കാ ന ലബ്ഭന്തീതി സമ്ബന്ധോ.
Saddāyatanassa ekantato anupādinnattā ‘‘sotasamphassārammaṇadukādayo vajjetvā’’ti vuttaṃ. Catukkā labbhantīti yaṃ taṃ rūpaṃ upādinnaṃ, taṃ atthi cakkhusamphassassa ārammaṇaṃ, atthi cakkhusamphassassa nārammaṇaṃ. Yaṃ taṃ rūpaṃ anupādinnaṃ, taṃ atthi cakkhusamphassassa ārammaṇaṃ, atthi cakkhusamphassassa nārammaṇanti evamādayo sabbārammaṇabāhirāyatanādilabbhamānadukehi yojanāyaṃ catukkā labbhantīti sambandho. Avasesehīti ārammaṇabāhirāyatanarūpadhātudukādito labbhamānadukehīti vuttadukarāsito avasesehi. Tesanti upādinnaupādinnupādāniyacittasamuṭṭhānadukānaṃ. Aññesanti upādinnadukādito aññesaṃ upādādukādīnaṃ. Vatthudukādīhīti ādi-saddena cakkhāyatanadukādayo saṅgaṇhāti. Etthāpi avasesehi tesaṃ aññesañca yojanāya catukkā na labbhantīti sambandho.
ചതുബ്ബിധാദിരൂപസങ്ഗഹവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā niṭṭhitā.
ഉദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Uddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീപാളി • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / മാതികാ • Mātikā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ചതുബ്ബിധാദിരൂപസങ്ഗഹാ • Catubbidhādirūpasaṅgahā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ചതുബ്ബിധാദിരൂപസങ്ഗഹവണ്ണനാ • Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā
