Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विनयविनिच्छय-उत्तरविनिच्छय • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
चतुब्बिधकम्मकथा
Catubbidhakammakathā
२९८३.
2983.
चत्तारिमानि कम्मानि, अपलोकनसञ्ञितं।
Cattārimāni kammāni, apalokanasaññitaṃ;
ञत्ति ञत्तिदुतियञ्च, कम्मं ञत्तिचतुत्थकं॥
Ñatti ñattidutiyañca, kammaṃ ñatticatutthakaṃ.
२९८४.
2984.
अपलोकनकम्मं तु, पञ्च ठानानि गच्छति।
Apalokanakammaṃ tu, pañca ṭhānāni gacchati;
ञत्तिकम्मं नवट्ठानं, दुतियं सत्त गच्छति॥
Ñattikammaṃ navaṭṭhānaṃ, dutiyaṃ satta gacchati.
२९८५.
2985.
तथा ञत्तिचतुत्थम्पि, सत्त ठानानि गच्छति।
Tathā ñatticatutthampi, satta ṭhānāni gacchati;
निस्सारणञ्च ओसारो, भण्डुकं ब्रह्मदण्डको॥
Nissāraṇañca osāro, bhaṇḍukaṃ brahmadaṇḍako.
२९८६.
2986.
अपलोकनकम्मञ्हि, कम्मलक्खणपञ्चमं।
Apalokanakammañhi, kammalakkhaṇapañcamaṃ;
निस्सारणञ्च ओसारं, समणुद्देसतो वदे॥
Nissāraṇañca osāraṃ, samaṇuddesato vade.
२९८७.
2987.
भण्डुकं पब्बजन्तेन, छन्नेन ब्रह्मदण्डकं।
Bhaṇḍukaṃ pabbajantena, channena brahmadaṇḍakaṃ;
अञ्ञस्सपि च कातब्बो, तथारूपस्स भिक्खुनो॥
Aññassapi ca kātabbo, tathārūpassa bhikkhuno.
२९८८.
2988.
सब्बो सन्निपतित्वान, आपुच्छित्वान सब्बसो।
Sabbo sannipatitvāna, āpucchitvāna sabbaso;
चीवरादिपरिक्खारं, सङ्घो यं देति तस्स हि॥
Cīvarādiparikkhāraṃ, saṅgho yaṃ deti tassa hi.
२९८९.
2989.
तिक्खत्तुं अपलोकेत्वा, भिक्खूनं रुचिया पन।
Tikkhattuṃ apaloketvā, bhikkhūnaṃ ruciyā pana;
एवं सङ्घस्स दानं तु, होति तं कम्मलक्खणं॥
Evaṃ saṅghassa dānaṃ tu, hoti taṃ kammalakkhaṇaṃ.
२९९०.
2990.
निस्सारणमथोसारो , उपोसथपवारणा।
Nissāraṇamathosāro , uposathapavāraṇā;
सम्मुति चेव दानञ्च, पटिग्गाहो च सत्तमो॥
Sammuti ceva dānañca, paṭiggāho ca sattamo.
२९९१.
2991.
पच्चुक्कड्ढनता चेव, अट्ठमी परिकित्तिता।
Paccukkaḍḍhanatā ceva, aṭṭhamī parikittitā;
कम्मस्स लक्खणञ्चाति, नव ठानानि ञत्तिया॥
Kammassa lakkhaṇañcāti, nava ṭhānāni ñattiyā.
२९९२.
2992.
विनिच्छये असम्पत्ते, थेरस्साविनयञ्ञुनो।
Vinicchaye asampatte, therassāvinayaññuno;
तस्स निस्सारणा वुत्ता, या सा निस्सारणाति हि॥
Tassa nissāraṇā vuttā, yā sā nissāraṇāti hi.
२९९३.
2993.
उपसम्पदापेक्खस्स, आगच्छोसारणाति सा।
Upasampadāpekkhassa, āgacchosāraṇāti sā;
उपोसथवसेनापि, पवारणवसेनपि॥
Uposathavasenāpi, pavāraṇavasenapi.
२९९४.
2994.
ञत्तिया ठपितत्ता हि, ञत्तिकम्मानिमे दुवे।
Ñattiyā ṭhapitattā hi, ñattikammānime duve;
‘‘उपसम्पदापेक्खञ्हि, अनुसासेय्यह’’न्ति च॥
‘‘Upasampadāpekkhañhi, anusāseyyaha’’nti ca.
२९९५.
2995.
‘‘इत्थन्नाममहं भिक्खुं, पुच्छेय्यं विनय’’न्ति च।
‘‘Itthannāmamahaṃ bhikkhuṃ, puccheyyaṃ vinaya’’nti ca;
एवमादिपवत्ता हि, एदिसा ञत्ति सम्मुति॥
Evamādipavattā hi, edisā ñatti sammuti.
२९९६.
2996.
निस्सट्ठचीवरादीनं, दानं ‘‘दान’’न्ति वुच्चति।
Nissaṭṭhacīvarādīnaṃ, dānaṃ ‘‘dāna’’nti vuccati;
आपत्तीनं पटिग्गाहो, ‘‘पटिग्गाहो’’ति वुच्चति॥
Āpattīnaṃ paṭiggāho, ‘‘paṭiggāho’’ti vuccati.
२९९७.
2997.
पच्चुक्कड्ढनता नाम, पवारुक्कड्ढना मता।
Paccukkaḍḍhanatā nāma, pavārukkaḍḍhanā matā;
‘‘इमं उपोसथं कत्वा, काले पवारयामि’’ति॥
‘‘Imaṃ uposathaṃ katvā, kāle pavārayāmi’’ti.
२९९८.
2998.
तिणवत्थारके सब्ब-पठमा ञत्ति चेतरा।
Tiṇavatthārake sabba-paṭhamā ñatti cetarā;
कम्मलक्खणमेतन्ति, नव ठानानि ञत्तिया॥
Kammalakkhaṇametanti, nava ṭhānāni ñattiyā.
२९९९.
2999.
ञत्तिदुतियकम्मम्पि, सत्त ठानानि गच्छति।
Ñattidutiyakammampi, satta ṭhānāni gacchati;
निस्सारणमथोसारं, सम्मुतिं दानमेव च॥
Nissāraṇamathosāraṃ, sammutiṃ dānameva ca.
३०००.
3000.
उद्धारं देसनं कम्म-लक्खणं पन सत्तमं।
Uddhāraṃ desanaṃ kamma-lakkhaṇaṃ pana sattamaṃ;
पत्तनिक्कुज्जनादी तु, निस्सारोसारणा मता॥
Pattanikkujjanādī tu, nissārosāraṇā matā.
३००१.
3001.
सम्मुति नाम सीमादि, सा पञ्चदसधा मता।
Sammuti nāma sīmādi, sā pañcadasadhā matā;
दानं कथिनवत्थस्स, दानं मतकवाससो॥
Dānaṃ kathinavatthassa, dānaṃ matakavāsaso.
३००२.
3002.
कथिनस्सन्तरुब्भारो, ‘‘उब्भारो’’ति पवुच्चति।
Kathinassantarubbhāro, ‘‘ubbhāro’’ti pavuccati;
देसना कुटिवत्थुस्स, विहारस्स च वत्थुनो॥
Desanā kuṭivatthussa, vihārassa ca vatthuno.
३००३.
3003.
तिणवत्थारकम्मे च, मोहारोपनतादिसु।
Tiṇavatthārakamme ca, mohāropanatādisu;
कम्मवाचावसेनेत्थ, कम्मलक्खणता मता॥
Kammavācāvasenettha, kammalakkhaṇatā matā.
३००४.
3004.
इति ञत्तिदुतियस्स, इमे सत्त पकासिता।
Iti ñattidutiyassa, ime satta pakāsitā;
तथा ञत्तिचतुत्थम्पि, सत्त ठानानि गच्छति॥
Tathā ñatticatutthampi, satta ṭhānāni gacchati.
३००५.
3005.
निस्सारणमथोसारं, सम्मुतिं दाननिग्गहं।
Nissāraṇamathosāraṃ, sammutiṃ dānaniggahaṃ;
समनुभासनञ्चेव, सत्तमं कम्मलक्खणं॥
Samanubhāsanañceva, sattamaṃ kammalakkhaṇaṃ.
३००६.
3006.
सत्तन्नं तज्जनादीनं, कम्मानं करणं पन।
Sattannaṃ tajjanādīnaṃ, kammānaṃ karaṇaṃ pana;
निस्सारणाथ पस्सद्धि, तेसं ओसारणा मता॥
Nissāraṇātha passaddhi, tesaṃ osāraṇā matā.
३००७.
3007.
ओवादो भिक्खुनीनं तु, सम्मुतीति पकासिता।
Ovādo bhikkhunīnaṃ tu, sammutīti pakāsitā;
मानत्तपरिवासानं, दानं ‘‘दान’’न्ति वुच्चति॥
Mānattaparivāsānaṃ, dānaṃ ‘‘dāna’’nti vuccati.
३००८.
3008.
पुन मूलापटिक्कस्सो, ‘‘निग्गहो’’ति पवुच्चति।
Puna mūlāpaṭikkasso, ‘‘niggaho’’ti pavuccati;
उक्खित्तस्सानुवत्तिका, अट्ठ यावततीयका॥
Ukkhittassānuvattikā, aṭṭha yāvatatīyakā.
३००९.
3009.
अरिट्ठो चण्डकाळी च, एकादस भवन्तिमे।
Ariṭṭho caṇḍakāḷī ca, ekādasa bhavantime;
इमेसं तु वसा ञेय्या, दसेका समनुभासना॥
Imesaṃ tu vasā ñeyyā, dasekā samanubhāsanā.
३०१०.
3010.
उपसम्पदकम्मञ्च, कम्ममब्भानसञ्ञितं।
Upasampadakammañca, kammamabbhānasaññitaṃ;
इदं ञत्तिचतुत्थे तु, सत्तमं कम्मलक्खणं॥
Idaṃ ñatticatutthe tu, sattamaṃ kammalakkhaṇaṃ.
३०११.
3011.
अपलोकनकम्मञ्चा-पलोकेत्वाव कारये।
Apalokanakammañcā-paloketvāva kāraye;
ञत्तिया दुतियेनापि, चतुत्थेन न कारये॥
Ñattiyā dutiyenāpi, catutthena na kāraye.
३०१२.
3012.
ञत्तिदुतियकम्मानि, लहुकानत्थि कानिचि।
Ñattidutiyakammāni, lahukānatthi kānici;
कातब्बानपलोकेत्वा, सब्बा सम्मुतियो सियुं॥
Kātabbānapaloketvā, sabbā sammutiyo siyuṃ.
३०१३.
3013.
सेसानि अपलोकेत्वा, कातुं पन न वट्टति।
Sesāni apaloketvā, kātuṃ pana na vaṭṭati;
यथावुत्तनयेनेव, तेन तेनेव कारये॥
Yathāvuttanayeneva, tena teneva kāraye.
चतुब्बिधकम्मकथा।
Catubbidhakammakathā.