Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / နေတ္တိပ္ပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā

    ၆. စတုဗ္ယူဟဟာရသမ္ပာတဝဏ္ဏနာ

    6. Catubyūhahārasampātavaṇṇanā

    ၆၈. ရက္ခီယတီတိ ရက္ခိတံ။ ဣဒံ ပဒဝသေန နိဗ္ဗစနံ။ ယသ္မာ ပန အတ္ထဝသေန နိဗ္ဗစနေ ဝုတ္တေ ပဒဝသေန နိဗ္ဗစနံ ဝုတ္တမေဝ ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ရက္ခိတံ ပရိပာလီယတီတိ ဧသာ နိရုတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဣတိ-သဒ္ဒော အာဒ္ယတ္ထော, ပကာရေ ဝာ။ တေန ဧဝမာဒိကာ ဧဝံပကာရာ ဝာ ဧသာ နိရုတ္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တသ္မာ စိန္တေတီတိ စိတ္တံ။ အတ္တနော သန္တာနံ စိနောတီတိ စိတ္တံ, ပစ္စယေဟိ စိတန္တိ စိတ္တံ, စိတ္တဝိစိတ္တဋ္ဌေန စိတ္တံ, စိတ္တကရဏဋ္ဌေန စိတ္တံ။ သမ္မာ သင္ကပ္ပေတီတိ သမ္မာသင္ကပ္ပောတိအာဒိနာ နိရုတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

    68. Rakkhīyatīti rakkhitaṃ. Idaṃ padavasena nibbacanaṃ. Yasmā pana atthavasena nibbacane vutte padavasena nibbacanaṃ vuttameva hoti, tasmā ‘‘rakkhitaṃ paripālīyatīti esā niruttī’’ti vuttaṃ. Tattha iti-saddo ādyattho, pakāre vā. Tena evamādikā evaṃpakārā vā esā niruttīti vuttaṃ hoti. Tasmā cintetīti cittaṃ. Attano santānaṃ cinotīti cittaṃ, paccayehi citanti cittaṃ, cittavicittaṭṭhena cittaṃ, cittakaraṇaṭṭhena cittaṃ. Sammā saṅkappetīti sammāsaṅkappotiādinā nirutti veditabbā.

    အယံ ဧတ္ထ ဘဂဝတော အဓိပ္ပာယောတိ ‘‘ရက္ခိတစိတ္တော အသ္သာ’’တိအာဒိနာ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရာဒယော ဒုဂ္ဂတိပဟာနဉ္စ ဝဒတော ဘဂဝတော ဧတ္ထ ဂာထာယံ အဓိပ္ပာယော။ ကောကာလိကော ဟီတိအာဒိ နိဒာနနိဒ္ဒေသော။ တတ္ထ ဟိ-သဒ္ဒော ကာရဏေ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယသ္မာ ကောကာလိကော (သံ. နိ. ၁.၁၈၁; အ. နိ. ၁၀.၈၉; သု. နိ. ကောကာလိကသုတ္တ) အရက္ခိတစိတ္တတာယ အဂ္ဂသာဝကေသု စိတ္တံ ပဒောသေတ္ဝာ ပဒုမနိရယံ ဥပပန္နော, တသ္မာ ဒုဂ္ဂတိယော ဇဟိတုကာမော ရက္ခိတစိတ္တော အသ္သာတိ ဘဂဝာ သတိအာရက္ခေန စေတသာ သမန္နာဂတော သဗ္ဗာ ဒုဂ္ဂတိယော ဇဟတီတိ အတ္ထော။ သုတ္တမ္ဟိ ဝုတ္တံ ‘‘သတိယာ စိတ္တံ ရက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ ဒေသနာနုသန္ဓိဒသ္သနံ။

    Ayaṃ ettha bhagavato adhippāyoti ‘‘rakkhitacitto assā’’tiādinā indriyasaṃvarādayo duggatipahānañca vadato bhagavato ettha gāthāyaṃ adhippāyo. Kokāliko hītiādi nidānaniddeso. Tattha hi-saddo kāraṇe. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā kokāliko (saṃ. ni. 1.181; a. ni. 10.89; su. ni. kokālikasutta) arakkhitacittatāya aggasāvakesu cittaṃ padosetvā padumanirayaṃ upapanno, tasmā duggatiyo jahitukāmo rakkhitacitto assāti bhagavā satiārakkhena cetasā samannāgato sabbā duggatiyo jahatīti attho. Suttamhi vuttaṃ ‘‘satiyā cittaṃ rakkhitabba’’nti desanānusandhidassanaṃ.

    စတုဗ္ယူဟဟာရသမ္ပာတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Catubyūhahārasampātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / နေတ္တိပ္ပကရဏပာဠိ • Nettippakaraṇapāḷi / ၆. စတုဗ္ယူဟဟာရသမ္ပာတော • 6. Catubyūhahārasampāto

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိဝိဘာဝိနီ • Nettivibhāvinī / ၆. စတုဗ္ယူဟဟာရသမ္ပာတဝိဘာဝနာ • 6. Catubyūhahārasampātavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact