Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
၉. စတုစက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Catucakkasuttavaṇṇanā
၂၉. နဝမေ စတုစက္ကန္တိ စတုဣရိယာပထံ။ ဣရိယာပထော ဟိ ဣဓ စက္ကန္တိ အဓိပ္ပေတော။ နဝဒ္ဝာရန္တိ နဝဟိ ဝဏမုခေဟိ နဝဒ္ဝာရံ။ ပုဏ္ဏန္တိ အသုစိပူရံ။ လောဘေန သံယုတန္တိ တဏ္ဟာယ သံယုတ္တံ။ ကထံ ယာတ္ရာ ဘဝိသ္သတီတိ ဧတသ္သ ဧဝရူပသ္သ သရီရသ္သ ကထံ နိဂ္ဂမနံ ဘဝိသ္သတိ, ကထံ မုတ္တိ ပရိမုတ္တိ သမတိက္ကမော ဘဝိသ္သတီတိ ပုစ္ဆတိ။ နဒ္ဓိန္တိ ဥပနာဟံ, ပုဗ္ဗကာလေ ကောဓော, အပရကာလေ ဥပနာဟောတိ ဧဝံ ပဝတ္တံ ဗလဝကောဓန္တိ အတ္ထော။ ဝရတ္တန္တိ ‘‘ဆေတ္ဝာ နဒ္ဓိ ဝရတ္တဉ္စ, သန္ဒာနံ သဟနုက္ကမ’’န္တိ ဂာထာယ (ဓ. ပ. ၃၉၈; သု. နိ. ၆၂၇) တဏ္ဟာ ဝရတ္တာ, ဒိဋ္ဌိ သန္ဒာနံ နာမ ဇာတံ။ ဣဓ ပန ပာဠိနိဒ္ဒိဋ္ဌေ ကိလေသေ ဌပေတ္ဝာ အဝသေသာ ‘‘ဝရတ္တာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဣတိ ကိလေသဝရတ္တဉ္စ ဆေတ္ဝာတိ အတ္ထော။ ဣစ္ဆာ လောဘန္တိ ဧကောယေဝ ဓမ္မော ဣစ္ဆနဋ္ဌေန ဣစ္ဆာ, လုဗ္ဘနဋ္ဌေန လောဘောတိ ဝုတ္တော။ ပဌမုပ္ပတ္တိကာ ဝာ ဒုဗ္ဗလာ ဣစ္ဆာ, အပရာပရုပ္ပတ္တိကော ဗလဝာ လောဘော။ အလဒ္ဓပတ္ထနာ ဝာ ဣစ္ဆာ, ပဋိလဒ္ဓဝတ္ထုမ္ဟိ လောဘော။ သမူလံ တဏ္ဟန္တိ အဝိဇ္ဇာမူလေန သမူလကံ တဏ္ဟံ။ အဗ္ဗုယ္ဟာတိ အဂ္ဂမဂ္ဂေန ဥပ္ပာဋေတ္ဝာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝာတိ။ နဝမံ။
29. Navame catucakkanti catuiriyāpathaṃ. Iriyāpatho hi idha cakkanti adhippeto. Navadvāranti navahi vaṇamukhehi navadvāraṃ. Puṇṇanti asucipūraṃ. Lobhena saṃyutanti taṇhāya saṃyuttaṃ. Kathaṃ yātrā bhavissatīti etassa evarūpassa sarīrassa kathaṃ niggamanaṃ bhavissati, kathaṃ mutti parimutti samatikkamo bhavissatīti pucchati. Naddhinti upanāhaṃ, pubbakāle kodho, aparakāle upanāhoti evaṃ pavattaṃ balavakodhanti attho. Varattanti ‘‘chetvā naddhi varattañca, sandānaṃ sahanukkama’’nti gāthāya (dha. pa. 398; su. ni. 627) taṇhā varattā, diṭṭhi sandānaṃ nāma jātaṃ. Idha pana pāḷiniddiṭṭhe kilese ṭhapetvā avasesā ‘‘varattā’’ti veditabbā, iti kilesavarattañca chetvāti attho. Icchā lobhanti ekoyeva dhammo icchanaṭṭhena icchā, lubbhanaṭṭhena lobhoti vutto. Paṭhamuppattikā vā dubbalā icchā, aparāparuppattiko balavā lobho. Aladdhapatthanā vā icchā, paṭiladdhavatthumhi lobho. Samūlaṃ taṇhanti avijjāmūlena samūlakaṃ taṇhaṃ. Abbuyhāti aggamaggena uppāṭetvā. Sesaṃ uttānamevāti. Navamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၉. စတုစက္ကသုတ္တံ • 9. Catucakkasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၉. စတုစက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Catucakkasuttavaṇṇanā