| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
४. चतुक्कनिद्देसवण्णना
4. Catukkaniddesavaṇṇanā
१३३. परेनाति अञ्ञेन, आणत्तेनाति अत्थो। आणत्तिया अत्तना चाति आणापकस्स आणत्तिया, अत्तना च आणत्तेन कतं तञ्च तस्स आणापकस्स यं वचीपयोगेन कतन्ति योजना। आणत्तिया पापस्साति आणापनवसेन पसुतपापस्स।
133. Parenāti aññena, āṇattenāti attho. Āṇattiyā attanā cāti āṇāpakassa āṇattiyā, attanā ca āṇattena kataṃ tañca tassa āṇāpakassa yaṃ vacīpayogena katanti yojanā. Āṇattiyā pāpassāti āṇāpanavasena pasutapāpassa.
१४८. देसनाय करणभूताय। धम्मानन्ति देसनाय यथाबोधेतब्बानं सीलादिधम्मानं।
148. Desanāya karaṇabhūtāya. Dhammānanti desanāya yathābodhetabbānaṃ sīlādidhammānaṃ.
१५२. अनन्तरन्ति ञाणस्स उपट्ठितन्ति अनन्तरं वुत्तं। किं पन तन्ति आह ‘‘वचन’’न्ति। लुज्जतीति इदं येन कारणेन लोक-सद्दो तदत्थे पवत्तो, तं दस्सेतीति आह ‘‘कारणयुत्त’’न्ति।
152. Anantaranti ñāṇassa upaṭṭhitanti anantaraṃ vuttaṃ. Kiṃ pana tanti āha ‘‘vacana’’nti. Lujjatīti idaṃ yena kāraṇena loka-saddo tadatthe pavatto, taṃ dassetīti āha ‘‘kāraṇayutta’’nti.
१५६. सहितासहितस्साति कुसलसद्दयोगेन सामिवचनं भुम्मत्थेति दस्सेन्तो आह ‘‘सहितासहितेति अत्थो’’ति। सहितभासनेन देसकसम्पत्ति, सहितासहितकोसल्लेन सावकसम्पत्ति वेदितब्बा। परिससम्पत्तिपि ञाणसम्पन्नस्स धम्मकथिकस्स पटिभानसम्पदाय कारणं होतीति आह ‘‘सावकसम्पत्तिया बोधेतुं समत्थताया’’ति।
156. Sahitāsahitassāti kusalasaddayogena sāmivacanaṃ bhummattheti dassento āha ‘‘sahitāsahiteti attho’’ti. Sahitabhāsanena desakasampatti, sahitāsahitakosallena sāvakasampatti veditabbā. Parisasampattipi ñāṇasampannassa dhammakathikassa paṭibhānasampadāya kāraṇaṃ hotīti āha ‘‘sāvakasampattiyā bodhetuṃ samatthatāyā’’ti.
१५७. कुसलधम्मेहीति समथविपस्सनाधम्मेहि। चतुत्थो वुत्तो, यो नेव सङ्घं निमन्तेति, न दानं देति।
157. Kusaladhammehīti samathavipassanādhammehi. Catuttho vutto, yo neva saṅghaṃ nimanteti, na dānaṃ deti.
१६६. यमिदं ‘‘कालेना’’ति वुत्तन्ति ‘‘यो तत्थ अवण्णो, तम्पि भणति कालेन। योपि तत्थ वण्णो, तम्पि भणति कालेना’’ति यं इदं पाळियं वुत्तं, तत्र तस्मिं वचने वाक्ये यो पुग्गलो ‘‘कालेन भणती’’ति वुत्तो, सो कीदिसोति विचारणाय तस्स दस्सनत्थं ‘‘कालञ्ञू होती’’तिआदि पाळियं वुत्तन्ति दस्सेन्तो सङ्गहे आहाति योजना।
166. Yamidaṃ ‘‘kālenā’’ti vuttanti ‘‘yo tattha avaṇṇo, tampi bhaṇati kālena. Yopi tattha vaṇṇo, tampi bhaṇati kālenā’’ti yaṃ idaṃ pāḷiyaṃ vuttaṃ, tatra tasmiṃ vacane vākye yo puggalo ‘‘kālena bhaṇatī’’ti vutto, so kīdisoti vicāraṇāya tassa dassanatthaṃ ‘‘kālaññū hotī’’tiādi pāḷiyaṃ vuttanti dassento saṅgahe āhāti yojanā.
१६८. पुब्बुप्पन्नपच्चयविपत्तीति तस्मिं अत्तभावे पठमुप्पन्नपच्चयविपत्ति। तेसं विपत्ति पवत्तप्पच्चयविपत्तीति योजना।
168. Pubbuppannapaccayavipattīti tasmiṃ attabhāve paṭhamuppannapaccayavipatti. Tesaṃ vipatti pavattappaccayavipattīti yojanā.
१७३. तेसन्ति पहीनावसिट्ठकिलेसानं। विमुत्तिदस्सनमेव होति विमुत्तिअत्थत्ता तंदस्सनस्स।
173. Tesanti pahīnāvasiṭṭhakilesānaṃ. Vimuttidassanameva hoti vimuttiatthattā taṃdassanassa.
१७४. तन्तावुतानं वत्थानन्ति निद्धारणे सामिवचनं।
174. Tantāvutānaṃ vatthānanti niddhāraṇe sāmivacanaṃ.
१७८. नामकायोति नामसमूहो। इदमेव च द्वयन्ति सीलसंवरपूरणं, साजीवावीतिक्कमनञ्चाति इदमेव द्वयं। ततोति साजीवावीतिक्कमनतो। कथाय हलिद्दरागादिसदिसताति योजना। तेनाह ‘‘न पुग्गलस्सा’’ति।
178. Nāmakāyoti nāmasamūho. Idameva ca dvayanti sīlasaṃvarapūraṇaṃ, sājīvāvītikkamanañcāti idameva dvayaṃ. Tatoti sājīvāvītikkamanato. Kathāya haliddarāgādisadisatāti yojanā. Tenāha ‘‘na puggalassā’’ti.
१७९. इति-सद्देनाति ‘‘दारुमासको’’ति एत्थ वुत्तइति-सद्देन। एवंपकारेति इमिनापि सलाकादिके सङ्गण्हाति।
179. Iti-saddenāti ‘‘dārumāsako’’ti ettha vuttaiti-saddena. Evaṃpakāreti imināpi salākādike saṅgaṇhāti.
१८१. अविसटसुखन्ति अविक्खेपसुखं।
181. Avisaṭasukhanti avikkhepasukhaṃ.
१८७. खन्धधम्मेसूति सङ्खतधम्मेसु। तदलाभेनाति मग्गफलालाभेन। अत्थेनाति सीलादिअत्थेन।
187. Khandhadhammesūti saṅkhatadhammesu. Tadalābhenāti maggaphalālābhena. Atthenāti sīlādiatthena.
चतुक्कनिद्देसवण्णना निट्ठिता।
Catukkaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / पुग्गलपञ्ञत्तिपाळि • Puggalapaññattipāḷi / ४. चतुक्कपुग्गलपञ्ञत्ति • 4. Catukkapuggalapaññatti
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ४. चतुक्कनिद्देसवण्णना • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ४. चतुक्कनिद्देसवण्णना • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā
