| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਮ੍ਮੋਹવਿਨੋਦਨੀ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(੪.) ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
(4.) Catukkaniddesavaṇṇanā
੭੯੩. ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਨ ਞਾਣવਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਅਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਦਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਾ ਫਲਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯਂ ਞਾਣਂ ‘ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਕਂ, ਇਦਂ ਨੋ ਸਕ’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ – ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਂ ਨਾਮ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤ੍ਥ ਤਿવਿਧਂ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ, ਤਿવਿਧਂ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਤੀਸੁ ਦ੍વਾਰੇਸੁ ਦਸવਿਧਮ੍ਪਿ ਸੁਚਰਿਤਂ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਅਤ੍ਤਨੋ વਾਪਿ ਹੋਤੁ ਪਰਸ੍ਸ વਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਕੁਸਲਂ ਨ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਕਸ੍ਮਾ? ਅਤ੍ਥਭਞ੍ਜਨਤੋ ਅਨਤ੍ਥਜਨਨਤੋ ਚ। ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਹੋਤੁ ਪਰਸ੍ਸ વਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਕੁਸਲਂ ਸਕਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ। ਕਸ੍ਮਾ? ਅਨਤ੍ਥਭਞ੍ਜਨਤੋ ਅਤ੍ਥਜਨਨਤੋ ਚ। ਏવਂ ਜਾਨਨਸਮਤ੍ਥੇ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣੇ ਠਤ੍વਾ ਬਹੁਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਉਪੋਸਥਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸੁਖੇਨ ਸੁਖਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਥਾ ਹਿ ਸਧਨੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਕਟਸਤੇਸੁ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਚੇવ ਲੋਣਤਿਲਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਨਿ ਚ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਕਨ੍ਤਾਰਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ ਅਤ੍ਥੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਉਪਕਰਣਾਨਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ, ਨ ਪਰਿਤਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਖੇਨੇવ ਖੇਮਨ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ; ਏવਮੇવ ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣੇ ਠਤ੍વਾ ਬਹੁਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਗਣਨਪਥੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਿਕਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਰਮਤ੍ਥਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਲੋਮਨਤੋ ਸਚ੍ਚਾਨੁਲੋਮਿਕਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸਾਸવਾ ਕੁਸਲਾ ਪਞ੍ਞਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
793. Catubbidhena ñāṇavatthuniddese atthi dinnantiādīsu dinnapaccayā phalaṃ atthīti iminā upāyena attho veditabbo. Idaṃ vuccatīti yaṃ ñāṇaṃ ‘idaṃ kammaṃ sakaṃ, idaṃ no saka’nti jānāti – idaṃ kammassakatañāṇaṃ nāma vuccatīti attho. Tattha tividhaṃ kāyaduccaritaṃ, catubbidhaṃ vacīduccaritaṃ, tividhaṃ manoduccaritanti idaṃ na sakakammaṃ nāma. Tīsu dvāresu dasavidhampi sucaritaṃ sakakammaṃ nāma. Attano vāpi hotu parassa vā sabbampi akusalaṃ na sakakammaṃ nāma. Kasmā? Atthabhañjanato anatthajananato ca. Attano vā hotu parassa vā sabbampi kusalaṃ sakakammaṃ nāma. Kasmā? Anatthabhañjanato atthajananato ca. Evaṃ jānanasamatthe imasmiṃ kammassakatañāṇe ṭhatvā bahuṃ dānaṃ datvā sīlaṃ pūretvā uposathaṃ samādiyitvā sukhena sukhaṃ sampattiyā sampattiṃ anubhavitvā nibbānaṃ pattānaṃ gaṇanaparicchedo natthi. Yathā hi sadhano puriso pañcasu sakaṭasatesu sappimadhuphāṇitādīni ceva loṇatilataṇḍulādīni ca āropetvā kantāramaggaṃ paṭipanno kenacideva karaṇīyena atthe uppanne sabbesaṃ upakaraṇānaṃ gahitattā na cinteti, na paritassati, sukheneva khemantaṃ pāpuṇāti; evameva imasmimpi kammassakatañāṇe ṭhatvā bahuṃ dānaṃ datvā…pe… nibbānaṃ pattānaṃ gaṇanapatho natthi. Ṭhapetvā saccānulomikaṃ ñāṇanti maggasaccassa paramatthasaccassa ca anulomanato saccānulomikanti laddhanāmaṃ vipassanāñāṇaṃ ṭhapetvā avasesā sabbāpi sāsavā kusalā paññā kammassakatañāṇamevāti attho.
੭੯੪. ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗਿਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਦੁਕ੍ਖੇਪੇਤਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਮੇવ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਏਕਪਟਿવੇਧવਸੇਨ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ।
794. Maggasamaṅgissañāṇaṃ dukkhepetaṃ ñāṇanti ettha ekameva maggañāṇaṃ catūsu saccesu ekapaṭivedhavasena catūsu ṭhānesu saṅgahitaṃ.
੭੯੬. ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਤਾવ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਏਕਪਟਿવੇਧવਸੇਨ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤੁ; ਫਲਪਞ੍ਞਾ ਕਥਂ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਣਂ ਨਾਮਾਤਿ? ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚવਸੇਨ। ਦੁવਿਧਾਪਿ ਹੇਸਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਤ੍ਥਪਚ੍ਚਕ੍ਖੇ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮੇ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਚ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ ਪવਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਣਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਗੋਚਰਤ੍ਤਾ ਗੋਚਰવੋਹਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ વਾ ਕਰਣવਚਨਂ; ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਂ ਞਾਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ; ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਠਿਤੇਨ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਦਿਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇਨ; ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਠਿਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਤ੍વਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਤ੍ਤੇਨ। વਿਦਿਤੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ વਿਦਿਤਾਨਿ ਪਾਕਟਾਨਿ ਕਤਾਨਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ વਿਦਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વਿਦਿਤਧਮ੍ਮੇਨ। ਪਰਿਯੋਗਾਲ਼੍ਹੇਨਾਤਿ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਠਿਤੇਨ। ਨਯਂ ਨੇਤੀਤਿ ਅਤੀਤੇ ਚ ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਨਯਂ ਨੇਤਿ ਹਰਤਿ ਪੇਸੇਤਿ। ਇਦਂ ਪਨ ਨ ਮਗ੍ਗਞਾਣਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ। ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਪਨ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਨਯਂ ਨਯਨਸਦਿਸਂ ਕਤਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਮਗ੍ਗਮੂਲਕਤ੍ਤਾ। ਭਾવਿਤਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਹਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਸਤ੍ਥਾ ਮਗ੍ਗਞਾਣਮੇવ ਨਯਂ ਨਯਨਸਦਿਸਂ ਅਕਾਸਿ। ਅਪਿਚ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ – ਯਦੇਤਂ ਇਮਿਨਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚਗੋਚਰਂ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ, ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤੇਨ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਯਂ ਨੇਤਿ।
796. Dhamme ñāṇanti ettha maggapaññā tāva catunnaṃ saccānaṃ ekapaṭivedhavasena dhamme ñāṇaṃ nāma hotu; phalapaññā kathaṃ dhamme ñāṇaṃ nāmāti? Nirodhasaccavasena. Duvidhāpi hesā paññā aparappaccaye atthapaccakkhe ariyasaccadhamme kiccato ca ārammaṇato ca pavattattā dhamme ñāṇanti veditabbā. So iminā dhammenāti ettha maggañāṇaṃ dhammagocarattā gocaravohārena dhammoti vuttaṃ, upayogatthe vā karaṇavacanaṃ; imaṃ dhammaṃ ñātenāti attho; catusaccadhammaṃ jānitvā ṭhitena maggañāṇenāti vuttaṃ hoti. Diṭṭhenāti dassanena; dhammaṃ passitvā ṭhitenāti attho. Pattenāti cattāri ariyasaccāni patvā ṭhitattā dhammaṃ pattena. Viditenāti maggañāṇena cattāri ariyasaccāni viditāni pākaṭāni katāni. Tasmā taṃ dhammaṃ viditaṃ nāma hoti. Tena viditadhammena. Pariyogāḷhenāti catusaccadhammaṃ pariyogāhetvā ṭhitena. Nayaṃ netīti atīte ca anāgate ca nayaṃ neti harati peseti. Idaṃ pana na maggañāṇassa kiccaṃ, paccavekkhaṇañāṇassa kiccaṃ. Satthārā pana maggañāṇaṃ atītānāgate nayaṃ nayanasadisaṃ kataṃ. Kasmā? Maggamūlakattā. Bhāvitamaggassa hi paccavekkhaṇā nāma hoti. Tasmā satthā maggañāṇameva nayaṃ nayanasadisaṃ akāsi. Apica evamettha attho daṭṭhabbo – yadetaṃ iminā catusaccagocaraṃ maggañāṇaṃ adhigataṃ, tena ñāṇena kāraṇabhūtena atītānāgate paccavekkhaṇañāṇasaṅkhātaṃ nayaṃ neti.
ਇਦਾਨਿ ਯਥਾ ਤੇਨ ਨਯਂ ਨੇਤਿ, ਤਂ ਆਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਂਸੂਤਿ ਜਾਨਿਂਸੁ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਂਸੁ। ਇਮਞ੍ਞੇવਾਤਿ ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਤੀਤੇ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਂਸੁ, ਯਞ੍ਚ ਅਨਾਗਤੇ ਅਭਿਜਾਨਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਞ੍ਞੇવ ਇਮਂ; ਸਰਿਕ੍ਖਟ੍ਠੇਨ ਪਨ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤੇਪਿ ਹਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤਣ੍ਹਂ ਤੇਭੂਮਕਕ੍ਖਨ੍ਧੇਯੇવ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਂਸੁ, ਤਣ੍ਹਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇવ ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਮੇવ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਂਸੁ, ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਏવਮੇવ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏਤਰਹਿਪਿ ਏવਮੇવ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਸਰਿਕ੍ਖਟ੍ਠੇਨ ‘‘ਇਮਞ੍ਞੇવਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨ੍વਯੇ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਨੁਗਮਨਞਾਣਂ ਨਯਨਞਾਣਂ ਕਾਰਣਞਾਣਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
Idāni yathā tena nayaṃ neti, taṃ ākāraṃ dassetuṃ ye hi keci atītamaddhānantiādimāha. Tattha abbhaññaṃsūti jāniṃsu paṭivijjhiṃsu. Imaññevāti yaṃ dukkhaṃ atīte abbhaññaṃsu, yañca anāgate abhijānissanti, na taññeva imaṃ; sarikkhaṭṭhena pana evaṃ vuttaṃ. Atītepi hi ṭhapetvā taṇhaṃ tebhūmakakkhandheyeva dukkhasaccanti paṭivijjhiṃsu, taṇhaṃyeva samudayasaccanti nibbānameva nirodhasaccanti ariyamaggameva maggasaccanti paṭivijjhiṃsu, anāgatepi evameva paṭivijjhissanti, etarahipi evameva paṭivijjhantīti sarikkhaṭṭhena ‘‘imaññevā’’ti vuttaṃ. Idaṃ vuccati anvaye ñāṇanti idaṃ anugamanañāṇaṃ nayanañāṇaṃ kāraṇañāṇanti vuccati.
ਪਰਿਯੇ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਞਾਣਂ। ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸੇਸਸਤ੍ਤਾਨਂ। ਇਤਰਂ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਰਾਗਾਦਿવਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ ਜਾਨਾਤਿ। ਸਰਾਗਂ વਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨવਿਭਙ੍ਗੇ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਅਯਂ ਪਨ વਿਸੇਸੋ – ਇਧ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮ੍ਪਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਅવਿਪਸ੍ਸਨੂਪਗਮ੍ਪਿ ਹਿ ਪਰਚਿਤ੍ਤਞਾਣਸ੍ਸ વਿਸਯੋ ਹੋਤਿਯੇવ।
Pariyeñāṇanti cittaparicchedañāṇaṃ. Parasattānanti ṭhapetvā attānaṃ sesasattānaṃ. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Cetasā ceto paricca pajānātīti attano cittena tesaṃ cittaṃ sarāgādivasena paricchinditvā nānappakārato jānāti. Sarāgaṃ vātiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā satipaṭṭhānavibhaṅge vuttameva. Ayaṃ pana viseso – idha anuttaraṃ vā cittaṃ vimuttaṃ vā cittanti ettha lokuttarampi labbhati. Avipassanūpagampi hi paracittañāṇassa visayo hotiyeva.
ਅવਸੇਸਾ ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਧਮ੍ਮੇ ਞਾਣਾਦਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਪਞ੍ਞਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਞਾਣਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। વਚਨਤ੍ਥੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਤਿਮ੍ਹਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਞਾਣਂ।
Avasesā paññāti dhamme ñāṇādikā tisso paññā ṭhapetvā sesā sabbāpi paññā ñāṇanti sammatattā sammutiñāṇaṃ nāma hoti. Vacanattho panettha sammutimhi ñāṇanti sammutiñāṇaṃ.
੭੯੭. ਕਾਮਾવਚਰਕੁਸਲੇ ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਅਯਞ੍ਹਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨ વਟ੍ਟਸ੍ਮਿਂ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਆਚਿਨਤੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਆਚਯਾਯ ਨੋ ਅਪਚਯਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਅਪਚਿਨਤੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਪਚਯਾਯ ਨੋ ਆਚਯਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਰੂਪਾવਚਰਾਰੂਪਾવਚਰਪਞ੍ਞਾ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮ੍ਪਿ ਆਚਿਨਤਿ, વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨવਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਚੇવ ਕਿਲੇਸਮੂਲਕੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇ ਅਪਚਿਨਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਆਚਯਾਯ ਚੇવ ਅਪਚਯਾਯ ਚਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਸੇਸਾ ਨੇવ ਚੁਤਿਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਆਚਿਨਤਿ ਨ ਅਪਚਿਨਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨੇવ ਆਚਯਾਯ ਨੋ ਅਪਚਯਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ।
797. Kāmāvacarakusale paññāti ayañhi ekantena vaṭṭasmiṃ cutipaṭisandhiṃ ācinateva, tasmā ‘‘ācayāya no apacayāyā’’ti vuttā. Lokuttaramaggapaññā pana yasmā cutipaṭisandhiṃ apacinateva, tasmā ‘‘apacayāya no ācayāyā’’ti vuttā. Rūpāvacarārūpāvacarapaññā cutipaṭisandhimpi ācinati, vikkhambhanavasena kilese ceva kilesamūlake ca dhamme apacinati, tasmā ‘‘ācayāya ceva apacayāya cā’’ti vuttā. Sesā neva cutipaṭisandhiṃ ācinati na apacinati, tasmā ‘‘neva ācayāya no apacayāyā’’ti vuttā.
੭੯੮. ਨ ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਦਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਾ ਹਿਸ੍ਸ ਕਾਮવਿવੇਕੇਨ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਤਾਯ ਚੇਸ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਭਾવਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਤਾਯ ਨੇવ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤਿ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ ਨ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤਿ। ਏવਮਯਂ ਪਞ੍ਞਾ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਟਿવੇਧਾਯ। ਸ੍વੇવਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪਤ੍વਾ ਠਿਤੋ। ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਸਮਾਨੋਤਿ ਤਥਾ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਾਨਂਯੇવ ਕਾਮਾਨਂ વਸੇਨ વੀਤਰਾਗੋ। ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤਿ। ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ ਹਿ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਾਦਕਭਾવੇਨਾਪਿ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤਿ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾਪਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤਿ ਏવ। ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਪਟਿવੇਧਾਯ ਹੋਤਿ। ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾਯ ਏવ ਪਨ ਕਿਲੇਸੇਸੁਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤ੍ਤਾ ਨੋ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ। ਯਾ ਪਨਾਯਂ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਕਤਰਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਭਜਤੀਤਿ? ਸੋਮਨਸ੍ਸવਸੇਨ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਭਜਤਿ, ਅવਿਤਕ੍ਕવਸੇਨ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ। ਏવਮੇਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ વਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ। ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ ਚੇવ ਪਟਿવੇਧਾਯ ਚਾਤਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟੇ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਨਤੋ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਯ, ਛਟ੍ਠਂ ਅਭਿਞ੍ਞਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨਤੋ ਪਟਿવੇਧਾਯ ਚ ਹੋਤਿ।
798. Na ca abhiññāyo paṭivijjhatīti idaṃ paṭhamajjhānapaññaṃ sandhāya vuttaṃ. Sā hissa kāmavivekena pattabbattā kilesanibbidāya saṃvattati. Tāya cesa kāmesu vītarāgo hoti, abhiññāpādakabhāvaṃ pana appattatāya neva pañca abhiññāyo paṭivijjhati, nimittārammaṇattā na saccāni paṭivijjhati. Evamayaṃ paññā nibbidāya hoti no paṭivedhāya. Svevāti paṭhamajjhānaṃ patvā ṭhito. Kāmesu vītarāgo samānoti tathā vikkhambhitānaṃyeva kāmānaṃ vasena vītarāgo. Abhiññāyo paṭivijjhatīti pañca abhiññāyo paṭivijjhati. Idaṃ catutthajjhānapaññaṃ sandhāya vuttaṃ. Catutthajjhānapaññā hi abhiññāpādakabhāvenāpi pañca abhiññāyo paṭivijjhati, abhiññābhāvappattiyāpi paṭivijjhati eva. Tasmā sā paṭivedhāya hoti. Paṭhamajjhānapaññāya eva pana kilesesupi nibbindattā no nibbidāya. Yā panāyaṃ dutiyatatiyajjhānapaññā, sā katarakoṭṭhāsaṃ bhajatīti? Somanassavasena paṭhamajjhānampi bhajati, avitakkavasena catutthajjhānampi. Evamesā paṭhamajjhānasannissitā vā catutthajjhānasannissitā vā kātabbā. Nibbidāyaceva paṭivedhāya cāti maggapaññā sabbasmimpi vaṭṭe nibbindanato nibbidāya, chaṭṭhaṃ abhiññaṃ paṭivijjhanato paṭivedhāya ca hoti.
੭੯੯. ਪਠਮਸ੍ਸ ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀਤਿਆਦੀਸੁ ਯ੍વਾਯਂ ਅਪ੍ਪਗੁਣਸ੍ਸ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਲਾਭੀ। ਤਂ ਤਤੋ વੁਟ੍ਠਿਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ ਕਾਮਸਹਗਤਾ ਹੁਤ੍વਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਤੁਦਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਾਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ વਸੇਨ ਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ ਹਾਯਤਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਹਾਨਭਾਗਿਨੀਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਦਨੁਧਮ੍ਮਤਾਤਿ ਤਦਨੁਰੂਪਸਭਾવਾ। ਸਤਿ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਇਦਂ ਮਿਚ੍ਛਾਸਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਂ। ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਨੁਰੂਪਸਭਾવਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਪਣੀਤਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਅਸ੍ਸਾਦਯਮਾਨਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਮਾਨਾ ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਕਨ੍ਤਿવਸੇਨ ਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ ਨੇવ ਹਾਯਤਿ, ਨ વਡ੍ਢਤਿ, ਠਿਤਿਕੋਟ੍ਠਾਸਿਕਾ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਠਿਤਿਭਾਗਿਨੀ ਪਞ੍ਞਾਤਿ। ਅવਿਤਕ੍ਕਸਹਗਤਾਤਿ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਪਣੀਤਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ ਅવਿਤਕ੍ਕਸਹਗਤਾ। ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਪਗੁਣਤੋ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ વੁਟ੍ਠਿਤਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮਤ੍ਥਾਯ ਤੁਦਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਨੁਪਕ੍ਖਨ੍ਦਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ વਸੇਨ ਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ વਿਸੇਸਭੂਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਤਾਯ વਿਸੇਸਭਾਗਿਨੀਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਸਹਗਤਾਤਿ ਤਮੇવ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਤੋ વੁਟ੍ਠਿਤਂ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਸਙ੍ਖਾਤੇਨ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਨ ਸਹਗਤਾ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਞ੍ਹਿ ਝਾਨਙ੍ਗਭੇਦੇ વਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਤ੍ਥਾਯ ਤੁਦਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਨ੍ਤਿ। વਿਰਾਗੂਪਸਞ੍ਹਿਤਾਤਿ વਿਰਾਗਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਉਪਸਂਹਿਤਾ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਮ੍ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮਿਨਾ ਮਗ੍ਗੇਨ વਿਰਾਗਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਚ੍ਛਿਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਪવਤ੍ਤਿਤੋ ‘‘વਿਰਾਗੂਪਸਞ੍ਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਪਿ વਿਰਾਗੂਪਸਞ੍ਹਿਤਾ ਏવ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਸ ਤੇਸਂ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ વਸੇਨ ਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪਟਿવੇਧਸ੍ਸ ਪਦਟ੍ਠਾਨਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਨੀਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਏવਂ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾવ ਕਥਿਤਾ। ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਪਞ੍ਞਾਦੀਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾવ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
799. Paṭhamassa jhānassa lābhītiādīsu yvāyaṃ appaguṇassa paṭhamajjhānassa lābhī. Taṃ tato vuṭṭhitaṃ ārammaṇavasena kāmasahagatā hutvā saññāmanasikārā samudācaranti tudanti codenti. Tassa kāmānupakkhandānaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena sā paṭhamajjhānapaññā hāyati parihāyati; tasmā hānabhāginīti vuttā. Tadanudhammatāti tadanurūpasabhāvā. Sati santiṭṭhatīti idaṃ micchāsatiṃ sandhāya vuttaṃ, na sammāsatiṃ. Yassa hi paṭhamajjhānānurūpasabhāvā paṭhamajjhānaṃ santato paṇītato disvā assādayamānā abhinandamānā nikanti uppajjati, tassa nikantivasena sā paṭhamajjhānapaññā neva hāyati, na vaḍḍhati, ṭhitikoṭṭhāsikā hoti. Tena vuttaṃ ṭhitibhāginī paññāti. Avitakkasahagatāti avitakkaṃ dutiyajjhānaṃ santato paṇītato manasikaroto ārammaṇavasena avitakkasahagatā. Samudācarantīti paguṇato paṭhamajjhānato vuṭṭhitaṃ dutiyajjhānādhigamatthāya tudanti codenti. Tassa upari dutiyajjhānānupakkhandānaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena sā paṭhamajjhānapaññā visesabhūtassa dutiyajjhānassa uppattiṭṭhānatāya visesabhāginīti vuttā. Nibbidāsahagatāti tameva paṭhamajjhānato vuṭṭhitaṃ nibbidāsaṅkhātena vipassanāñāṇena sahagatā. Vipassanāñāṇañhi jhānaṅgabhede vattante nibbindati ukkaṇṭhati, tasmā nibbidāti vuccati. Samudācarantīti nibbānasacchikiriyatthāya tudanti codenti. Virāgūpasañhitāti virāgasaṅkhātena nibbānena upasaṃhitā. Vipassanāñāṇamhi sakkā iminā maggena virāgaṃ nibbānaṃ sacchikātunti pavattito ‘‘virāgūpasañhita’’nti vuccati. Taṃsampayuttā saññāmanasikārāpi virāgūpasañhitā eva nāma. Tassa tesaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena sā paṭhamajjhānapaññā ariyamaggapaṭivedhassa padaṭṭhānatāya nibbedhabhāginīti vuttā. Evaṃ catūsu ṭhānesu paṭhamajjhānapaññāva kathitā. Dutiyajjhānapaññādīsupi imināva nayena attho veditabbo.
੮੦੧. ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਸਮਾਧਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਆਗਮਨਕਾਲੇ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸੇ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਆਗਤਸ੍ਸ। ਦਨ੍ਧਂ ਤਣ੍ਠਾਨਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤੇਸੁ ਕਿਲੇਸੇਸੁ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਰਿવਾਸੇ ਚਿਰਂ વਸਿਤ੍વਾ ਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮਾਧਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਠਾਨਂ ਦਨ੍ਧਂ ਸਣਿਕਂ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਸ੍ਸ , ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਯਾ ਏਸਾ ਏવਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਯਂ ਕਿਲੇਸવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪਟਿਪਦਾਯ ਦੁਕ੍ਖਤ੍ਤਾ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਰਿવਾਸਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਦਨ੍ਧਤ੍ਤਾ ਮਗ੍ਗਕਾਲੇ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਪਞ੍ਞਾ ਆਗਮਨવਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ ਨਾਮਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਉਪਰਿ ਤੀਸੁ ਪਦੇਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾવ ਨਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
801. Kicchena kasirena samādhiṃ uppādentassāti lokuttarasamādhiṃ uppādentassa pubbabhāge āgamanakāle kicchena kasirena dukkhena sasaṅkhārena sappayogena kilamantassa kilese vikkhambhetvā āgatassa. Dandhaṃ taṇṭhānaṃ abhijānantassāti vikkhambhitesu kilesesu vipassanāparivāse ciraṃ vasitvā taṃ lokuttarasamādhisaṅkhātaṃ ṭhānaṃ dandhaṃ saṇikaṃ abhijānantassa paṭivijjhantassa , pāpuṇantassāti attho. Ayaṃ vuccatīti yā esā evaṃ uppajjati, ayaṃ kilesavikkhambhanapaṭipadāya dukkhattā, vipassanāparivāsapaññāya ca dandhattā maggakāle ekacittakkhaṇe uppannāpi paññā āgamanavasena dukkhapaṭipadā dandhābhiññā nāmāti vuccati. Upari tīsu padesupi imināva nayena attho veditabbo.
੮੦੨. ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਨ ਨਿਕਾਮਲਾਭਿਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਨ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਨ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਨਾਮ। ਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤੁਂ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਗੁਣਜ੍ਝਾਨਲਾਭਿਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਥੋਕਂ ਫਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤੇ ਸੁਪ੍ਪਮਤ੍ਤੇ વਾ ਸਰਾવਮਤ੍ਤੇ વਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਤ੍વਾ ਤਂ ਅવਡ੍ਢਿਤਂ ਥੋਕਮੇવ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਫਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਨਨਿਕਾਮਲਾਭੀਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਹਿ ਪਗੁਣਜ੍ਝਾਨਲਾਭੀ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਅવਡ੍ਢਿਤਾਰਮ੍ਮਣਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਚ વਡ੍ਢਿਤਾਰਮ੍ਮਣਂ વਿਪੁਲਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇਸਂ ਤਾਦਿਸਮੇવ।
802. Samādhissa na nikāmalābhissāti yo samādhissa na nikāmalābhī hoti, so tassa na nikāmalābhī nāma. Yassa samādhi uparūpari samāpajjanatthāya ussakkituṃ paccayo na hoti, tassa appaguṇajjhānalābhissāti attho. Ārammaṇaṃ thokaṃ pharantassāti paritte suppamatte vā sarāvamatte vā ārammaṇe parikammaṃ katvā tattheva appanaṃ patvā taṃ avaḍḍhitaṃ thokameva ārammaṇaṃ pharantassāti attho. Sesapadesupi eseva nayo. Nanikāmalābhīpaṭipakkhato hi paguṇajjhānalābhī ettha nikāmalābhīti vutto. Avaḍḍhitārammaṇapaṭipakkhato ca vaḍḍhitārammaṇaṃ vipulanti vuttaṃ. Sesaṃ tādisameva.
ਜਰਾਮਰਣੇਪੇਤਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇવ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਏਕਪਟਿવੇਧવਸੇਨ ਏਤਂ વੁਤ੍ਤਂ।
Jarāmaraṇepetaṃñāṇanti nibbānameva ārammaṇaṃ katvā catunnaṃ saccānaṃ ekapaṭivedhavasena etaṃ vuttaṃ.
ਜਰਾਮਰਣਂ ਆਰਬ੍ਭਾਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਏਕੇਕਂ વਤ੍ਥੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪવਤ੍ਤਿਕਾਲੇ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਚ੍ਚવવਤ੍ਥਾਪਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Jarāmaraṇaṃ ārabbhātiādīni pana ekekaṃ vatthuṃ ārabbha pavattikāle pubbabhāge saccavavatthāpanavasena vuttāni. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ।
Catukkaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / વਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Vibhaṅgapāḷi / ੧੬. ਞਾਣવਿਭਙ੍ਗੋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ੧੬. ਞਾਣવਿਭਙ੍ਗੋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ੧੬. ਞਾਣવਿਭਙ੍ਗੋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
