| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਮ੍ਮੋਹવਿਨੋਦਨੀ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(੪.) ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
(4.) Catukkaniddesavaṇṇanā
੯੩੯. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦੇਸੁ ਚੀવਰਹੇਤੂਤਿ ‘ਕਤ੍ਥ ਮਨਾਪਂ ਚੀવਰਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਚੀવਰਕਾਰਣਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਇਤਿਭવਾਭવਹੇਤੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤੀਤਿ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ; ਯਥਾ ਚੀવਰਾਦਿਹੇਤੁ ਏવਂ ਭવਾਭવਹੇਤੂਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭવਾਭવੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਣੀਤਪਣੀਤਤਰਾਨਿ ਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਨਿ। ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਹੁਪ੍ਪਾਦਾਨਂ ਪਹਾਨਤ੍ਥਾਯ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾવ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯવਂਸਾ ਦੇਸਿਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
939. Catukkaniddese taṇhuppādesu cīvarahetūti ‘kattha manāpaṃ cīvaraṃ labhissāmī’ti cīvarakāraṇā uppajjati. Itibhavābhavahetūti ettha itīti nidassanatthe nipāto; yathā cīvarādihetu evaṃ bhavābhavahetūtipi attho. Bhavābhavoti cettha paṇītapaṇītatarāni telamadhuphāṇitādīni adhippetāni. Imesaṃ pana catunnaṃ taṇhuppādānaṃ pahānatthāya paṭipāṭiyāva cattāro ariyavaṃsā desitāti veditabbā.
ਅਗਤਿਗਮਨੇਸੁ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਛਨ੍ਦੇਨ ਪੇਮੇਨ ਅਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਰੋਤਿ। ਪਰਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ‘ਅਯਂ ਮੇ ਮਿਤ੍ਤੋ વਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ વਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ વਾ ਞਾਤਕੋ વਾ ਲਞ੍ਜਂ વਾ ਪਨ ਮੇ ਦੇਤੀ’ਤਿ ਛਨ੍ਦવਸੇਨ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਸਾਮਿਕਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ। ਯੋ ‘ਅਯਂ ਮੇ વੇਰੀ’ਤਿ ਪਕਤਿવੇਰવਸੇਨ વਾ ਤਙ੍ਖਣੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕੋਧવਸੇਨ વਾ ਸਾਮਿਕਂ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ਮਨ੍ਦਤ੍ਤਾ ਮੋਮੂਹਤ੍ਤਾ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ વਤ੍વਾ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਸਾਮਿਕਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ‘ਅਯਂ ਰਾਜવਲ੍ਲਭੋ વਾ વਿਸਮਨਿਸ੍ਸਿਤੋ વਾ ਅਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਮੇ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਭੀਤੋ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਂ ਸਾਮਿਕਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ। ਯੋ વਾ ਪਨ ਭਾਜਿਯਟ੍ਠਾਨੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਾਜੇਨ੍ਤੋ ‘ਅਯਂ ਮੇ ਮਿਤ੍ਤੋ વਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ વਾ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ વਾ’ਤਿ ਪੇਮવਸੇਨ ਅਤਿਰੇਕਂ ਦੇਤਿ, ‘ਅਯਂ ਮੇ વੇਰੀ’ਤਿ ਦੋਸવਸੇਨ ਊਨਕਂ ਦੇਤਿ, ਮੋਮੂਹਤ੍ਤਾ ਦਿਨ੍ਨਾਦਿਨ੍ਨਂ ਅਜਾਨਮਾਨੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਊਨਕਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਧਿਕਂ ਦੇਤਿ, ‘ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਦੀਯਮਾਨੇ ਮਯ੍ਹਂ ਅਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਭੀਤੋ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਤਿਰੇਕਂ ਦੇਤਿ, ਸੋ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋਪਿ ਯਥਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਆਦੀਨਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਨਾਮ। ਅਰਿਯਾ ਏਤਾਯ ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਗਤਿ, ਅਨਰਿਯਾ ਇਮਿਨਾ ਅਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਗਤਿਗਮਨਂ। ਇਮਂ ਦ੍વਯਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਛਨ੍ਦੇਨ ਗਮਨਂ ਛਨ੍ਦਗਮਨਂ। ਇਦਂ ਦੋਸਾਦੀਨਂ ਅਸਾਧਾਰਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਕਪਕ੍ਖਰਾਗਞ੍ਚ ਪਰਪਕ੍ਖਦੋਸਞ੍ਚ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ ਅਸਮਗ੍ਗਭਾવੇਨ ਗਮਨਂ વਗ੍ਗਗਮਨਂ। ਇਦਂ ਛਨ੍ਦਦੋਸਸਾਧਾਰਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। વਾਰਿਨੋ વਿਯ ਯਥਾਨਿਨ੍ਨਂ ਗਮਨਨ੍ਤਿ વਾਰਿਗਮਨਂ। ਇਦਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ।
Agatigamanesu chandāgatiṃ gacchatīti chandena pemena agatiṃ gacchati, akattabbaṃ karoti. Parapadesupi eseva nayo. Tattha yo ‘ayaṃ me mitto vā sandiṭṭho vā sambhatto vā ñātako vā lañjaṃ vā pana me detī’ti chandavasena assāmikaṃ sāmikaṃ karoti – ayaṃ chandāgatiṃ gacchati nāma. Yo ‘ayaṃ me verī’ti pakativeravasena vā taṅkhaṇuppannakodhavasena vā sāmikaṃ assāmikaṃ karoti – ayaṃ dosāgatiṃ gacchati nāma. Yo pana mandattā momūhattā yaṃ vā taṃ vā vatvā assāmikaṃ sāmikaṃ karoti – ayaṃ mohāgatiṃ gacchati nāma. Yo pana ‘ayaṃ rājavallabho vā visamanissito vā anatthampi me kareyyā’ti bhīto assāmikaṃ sāmikaṃ karoti – ayaṃ bhayāgatiṃ gacchati nāma. Yo vā pana bhājiyaṭṭhāne kiñci bhājento ‘ayaṃ me mitto vā sandiṭṭho vā sambhatto vā’ti pemavasena atirekaṃ deti, ‘ayaṃ me verī’ti dosavasena ūnakaṃ deti, momūhattā dinnādinnaṃ ajānamāno kassaci ūnakaṃ kassaci adhikaṃ deti, ‘ayaṃ imasmiṃ adīyamāne mayhaṃ anatthampi kareyyā’ti bhīto kassaci atirekaṃ deti, so catubbidhopi yathānukkamena chandāgatiādīni gacchati nāma. Ariyā etāya na gacchantīti agati, anariyā iminā agatiṃ gacchantīti agatigamanaṃ. Imaṃ dvayaṃ catunnampi sādhāraṇavasena vuttaṃ. Chandena gamanaṃ chandagamanaṃ. Idaṃ dosādīnaṃ asādhāraṇavasena vuttaṃ. Sakapakkharāgañca parapakkhadosañca purakkhatvā asamaggabhāvena gamanaṃ vaggagamanaṃ. Idaṃ chandadosasādhāraṇavasena vuttaṃ. Vārino viya yathāninnaṃ gamananti vārigamanaṃ. Idaṃ catunnampi sādhāraṇavasena vuttaṃ.
વਿਪਰਿਯਾਸੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦੀਨਿ વਤ੍ਥੂਨਿ ਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਿਪਰੀਤਤੋ ਏਸਨ੍ਤੀਤਿ વਿਪਰਿਯਾਸਾ, ਸਞ੍ਞਾਯ વਿਪਰਿਯਾਸੋ ਸਞ੍ਞਾવਿਪਰਿਯਾਸੋ। ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਦ੍વੀਸੁ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਏવਮੇਤੇ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਤ੍ਥੂਨਂ વਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਯੇਸੁ વਤ੍ਥੂਸੁ ਸਞ੍ਞਾਦੀਨਂ વਸੇਨ ਦ੍વਾਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਸੁਭੇ ਸੁਭਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤવਿਪਲ੍ਲਾਸਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਤਨੁਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਦੁਕ੍ਖੇ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਚਿਤ੍ਤવਿਪਲ੍ਲਾਸਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
Vipariyāsesu aniccādīni vatthūni niccantiādinā nayena viparītato esantīti vipariyāsā, saññāya vipariyāso saññāvipariyāso. Itaresupi dvīsu eseva nayo. Evamete catunnaṃ vatthūnaṃ vasena cattāro, yesu vatthūsu saññādīnaṃ vasena dvādasa honti. Tesu aṭṭha sotāpattimaggena pahīyanti. Asubhe subhanti saññācittavipallāsā sakadāgāmimaggena tanukā honti, anāgāmimaggena pahīyanti. Dukkhe sukhanti saññācittavipallāsā arahattamaggena pahīyantīti veditabbā.
ਅਨਰਿਯવੋਹਾਰੇਸੁ ਅਨਰਿਯવੋਹਾਰਾਤਿ ਅਨਰਿਯਾਨਂ ਲਾਮਕਾਨਂ વੋਹਾਰਾ। ਦਿਟ੍ਠવਾਦਿਤਾਤਿ ‘ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਯਾ’ਤਿ ਏવਂ વਾਦਿਤਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਤਂ ਤਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਕਚੇਤਨਾવਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਹ ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੇਤਨਾ ਕਥਿਤਾਤਿਪਿ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਦੁਤਿਯਚਤੁਕ੍ਕੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਰਿਯੋ ਹਿ ਅਦਿਸ੍વਾ વਾ ‘ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਯਾ’ਤਿ ਦਿਸ੍વਾ વਾ ‘ਨ ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਯਾ’ਤਿ વਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ; ਅਨਰਿਯੋવ ਏવਂ વਦਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ વਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਾ ਸਹ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਟ੍ਠ ਚੇਤਨਾ ਅਨਰਿਯવੋਹਾਰਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
Anariyavohāresu anariyavohārāti anariyānaṃ lāmakānaṃ vohārā. Diṭṭhavāditāti ‘diṭṭhaṃ mayā’ti evaṃ vāditā. Ettha ca taṃ taṃ samuṭṭhāpikacetanāvasena attho veditabbo. Saha saddena cetanā kathitātipi vuttameva. Dutiyacatukkepi eseva nayo. Ariyo hi adisvā vā ‘diṭṭhaṃ mayā’ti disvā vā ‘na diṭṭhaṃ mayā’ti vattā nāma natthi; anariyova evaṃ vadati. Tasmā evaṃ vadantassa etā saha saddena aṭṭha cetanā anariyavohārāti veditabbā.
ਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਸੁ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕਂ વੇਰਚੇਤਨਾવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਦੁਤਿਯਂ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤવਸੇਨ।
Duccaritesu paṭhamacatukkaṃ veracetanāvasena vuttaṃ, dutiyaṃ vacīduccaritavasena.
ਭਯੇਸੁ ਪਠਮਚਤੁਕ੍ਕੇ ਜਾਤਿਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭਯਂ ਜਾਤਿਭਯਂ। ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਦੁਤਿਯਚਤੁਕ੍ਕੇ ਰਾਜਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭਯਂ ਰਾਜਭਯਂ। ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Bhayesu paṭhamacatukke jātiṃ paṭicca uppannaṃ bhayaṃ jātibhayaṃ. Sesesupi eseva nayo. Dutiyacatukke rājato uppannaṃ bhayaṃ rājabhayaṃ. Sesesupi eseva nayo.
ਤਤਿਯਚਤੁਕ੍ਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਭਯਾਨੀਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਉਦਕਂ ਓਰੋਹਨ੍ਤਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਭਯਾਨਿ। ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਕਿਰ ਮਹਿਨ੍ਦવੀਚਿ ਨਾਮ ਸਟ੍ਠਿ ਯੋਜਨਾਨਿ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਗਙ੍ਗਾવੀਚਿ ਨਾਮ ਪਣ੍ਣਾਸ। ਰੋਹਣવੀਚਿ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਯੋਜਨਾਨਿ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਰੂਪਾ ਊਮਿਯੋ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭਯਂ ਊਮਿਭਯਂ ਨਾਮ। ਕੁਮ੍ਭੀਲਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਭਯਂ ਕੁਮ੍ਭੀਲਭਯਂ। ਉਦਕਾવਟ੍ਟਤੋ ਭਯਂ ਆવਟ੍ਟਭਯਂ। ਸੁਸੁਕਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਚਣ੍ਡਮਚ੍ਛੋ; ਤਤੋ ਭਯਂ ਸੁਸੁਕਾਭਯਂ।
Tatiyacatukke cattāri bhayānīti mahāsamudde udakaṃ orohantassa vuttabhayāni. Mahāsamudde kira mahindavīci nāma saṭṭhi yojanāni uggacchati. Gaṅgāvīci nāma paṇṇāsa. Rohaṇavīci nāma cattālīsa yojanāni uggacchati. Evarūpā ūmiyo paṭicca uppannaṃ bhayaṃ ūmibhayaṃ nāma. Kumbhīlato uppannaṃ bhayaṃ kumbhīlabhayaṃ. Udakāvaṭṭato bhayaṃ āvaṭṭabhayaṃ. Susukā vuccati caṇḍamaccho; tato bhayaṃ susukābhayaṃ.
ਚਤੁਤ੍ਥਚਤੁਕ੍ਕੇ ਅਤ੍ਤਾਨੁવਾਦਭਯਨ੍ਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮਿਨੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਭਯਂ। ਪਰਾਨੁવਾਦਭਯਨ੍ਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਭਯਂ। ਦਣ੍ਡਭਯਨ੍ਤਿ ਅਗਾਰਿਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞਾ ਪવਤ੍ਤਿਤਦਣ੍ਡਂ, ਅਨਗਾਰਿਕਸ੍ਸ વਿਨਯਦਣ੍ਡਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਭਯਂ। ਦੁਗ੍ਗਤਿਭਯਨ੍ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਪਾਯੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਭਯਂ। ਇਤਿ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਚਤੁਕ੍ਕੇਹਿ ਸੋਲ਼ਸ ਮਹਾਭਯਾਨਿ ਨਾਮ ਕਥਿਤਾਨਿ।
Catutthacatukke attānuvādabhayanti pāpakammino attānaṃ anuvadantassa uppajjanakabhayaṃ. Parānuvādabhayanti parassa anuvādato uppajjanakabhayaṃ. Daṇḍabhayanti agārikassa raññā pavattitadaṇḍaṃ, anagārikassa vinayadaṇḍaṃ paṭicca uppajjanakabhayaṃ. Duggatibhayanti cattāro apāye paṭicca uppajjanakabhayaṃ. Iti imehi catūhi catukkehi soḷasa mahābhayāni nāma kathitāni.
ਦਿਟ੍ਠਿਚਤੁਕ੍ਕੇ ਤਿਮ੍ਬਰੁਕਦਿਟ੍ਠਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੮) ਨਾਮ ਕਥਿਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਸਯਂਕਤਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ વੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੋ વੇਦਨਾਯ ਏવ વੇਦਨਾ ਕਤਾਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿ। ਏવਞ੍ਚ ਸਤਿ ਤਸ੍ਸਾ વੇਦਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤ੍ਥਿਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਸਚ੍ਚਤੋ ਥੇਤਤੋਤਿ ਸਚ੍ਚਤੋ ਥਿਰਤੋ। ਪਰਂਕਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨવੇਦਨਤੋ ਅਞ੍ਞਂ વੇਦਨਾਕਾਰਣਂ વੇਦਨਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੋ ‘ਅਞ੍ਞਾਯ વੇਦਨਾਯ ਅਯਂ વੇਦਨਾ ਕਤਾ’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿ। ਏવਂ ਸਤਿ ਪੁਰਿਮਾਯ ਕਾਰਣવੇਦਨਾਯ ਉਚ੍ਛੇਦੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਯਂ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਸਯਂਕਤਞ੍ਚ ਪਰਂਕਤਞ੍ਚਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨੇવ ਅਤ੍ਥੇਨ ‘ਉਪਡ੍ਢਂ ਸਯਂਕਤਂ, ਉਪਡ੍ਢਂ ਪਰੇਨ ਕਤ’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਹਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿ – ਅਯਂ ਸਸ੍ਸਤੁਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ। ਚਤੁਤ੍ਥਾ ਅਕਾਰਣਾ ਏવ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਹੋਤੀਤਿ ਗਣ੍ਹਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਦਿਟ੍ਠਿ। ਏવਂ ਸਤਿ ਅਯਂ ਅਹੇਤੁਕਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Diṭṭhicatukke timbarukadiṭṭhi (saṃ. ni. 2.18) nāma kathitā. Tattha sayaṃkataṃ sukhadukkhanti vedanaṃ attato samanupassato vedanāya eva vedanā katāti uppannā diṭṭhi. Evañca sati tassā vedanāya pubbepi atthitā āpajjatīti ayaṃ sassatadiṭṭhi nāma hoti. Saccato thetatoti saccato thirato. Paraṃkatanti paccuppannavedanato aññaṃ vedanākāraṇaṃ vedanattānaṃ samanupassato ‘aññāya vedanāya ayaṃ vedanā katā’ti uppannā diṭṭhi. Evaṃ sati purimāya kāraṇavedanāya ucchedo āpajjatīti ayaṃ ucchedadiṭṭhi nāma hoti. Sayaṃkatañca paraṃkatañcāti yathāvutteneva atthena ‘upaḍḍhaṃ sayaṃkataṃ, upaḍḍhaṃ parena kata’nti gaṇhato uppannā diṭṭhi – ayaṃ sassatucchedadiṭṭhi nāma. Catutthā akāraṇā eva sukhadukkhaṃ hotīti gaṇhato uppannā diṭṭhi. Evaṃ sati ayaṃ ahetukadiṭṭhi nāma. Sesamettha heṭṭhā vuttanayattā uttānatthamevāti.
ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Catukkaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / વਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Vibhaṅgapāḷi / ੧੭. ਖੁਦ੍ਦਕવਤ੍ਥੁવਿਭਙ੍ਗੋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ੧੭. ਖੁਦ੍ਦਕવਤ੍ਥੁવਿਭਙ੍ਗੋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ੧੭. ਖੁਦ੍ਦਕવਤ੍ਥੁવਿਭਙ੍ਗੋ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
