Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪುಗ್ಗಲಪಞ್ಞತ್ತಿಪಾಳಿ • Puggalapaññattipāḷi

    ೪. ಚತುಕ್ಕಪುಗ್ಗಲಪಞ್ಞತ್ತಿ

    4. Catukkapuggalapaññatti

    ೧೩೨. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾಯೀ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಅಸಪ್ಪುರಿಸೋ’’।

    132. Katamo ca puggalo asappuriso? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asappuriso’’.

    ೧೩೩. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಸಪ್ಪುರಿಸೇನ ಅಸಪ್ಪುರಿಸತರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತೇ ಸಮಾದಪೇತಿ , ಅತ್ತನಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಮುಸಾವಾದೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾಯೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನೇ ಸಮಾದಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಅಸಪ್ಪುರಿಸೇನ ಅಸಪ್ಪುರಿಸತರೋ’’।

    133. Katamo ca puggalo asappurisena asappurisataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti , attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārī hoti parañca kāmesumicchācāre samādapeti, attanā ca musāvādī hoti parañca musāvāde samādapeti, attanā ca surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti parañca surāmerayamajjapamādaṭṭhāne samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asappurisena asappurisataro’’.

    ೧೩೪. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ , ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಪ್ಪುರಿಸೋ’’।

    134. Katamo ca puggalo sappuriso? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti , adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sappuriso’’.

    ೧೩೫. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಪ್ಪುರಿಸೇನ ಸಪ್ಪುರಿಸತರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಪ್ಪುರಿಸೇನ ಸಪ್ಪುರಿಸತರೋ’’।

    135. Katamo ca puggalo sappurisena sappurisataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca musāvādā paṭivirato hoti parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti parañca surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sappurisena sappurisataro’’.

    ೧೩೬. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಪೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣವಾಚೋ 1 ಹೋತಿ, ಫರುಸವಾಚೋ 2 ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ 3 ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಪಾಪೋ’’।

    136. Katamo ca puggalo pāpo? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco 4 hoti, pharusavāco 5 hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi 6 hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpo’’.

    ೧೩೭. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಪೇನ ಪಾಪತರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಮುಸಾವಾದೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಬ್ಯಾಪಾದೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಪಾಪೇನ ಪಾಪತರೋ’’।

    137. Katamo ca puggalo pāpena pāpataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti, attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārī hoti parañca kāmesumicchācāre samādapeti, attanā ca musāvādī hoti parañca musāvāde samādapeti, attanā ca pisuṇavāco hoti parañca pisuṇāya vācāya samādapeti, attanā ca pharusavāco hoti parañca pharusāya vācāya samādapeti, attanā ca samphappalāpī hoti parañca samphappalāpe samādapeti, attanā ca abhijjhālu hoti parañca abhijjhāya samādapeti, attanā ca byāpannacitto hoti parañca byāpāde samādapeti, attanā ca micchādiṭṭhi hoti parañca micchādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpena pāpataro’’.

    ೧೩೮. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಲ್ಯಾಣೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ , ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ 7 ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಕಲ್ಯಾಣೋ’’।

    138. Katamo ca puggalo kalyāṇo? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti , kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi 8 hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇo’’.

    ೧೩೯. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಲ್ಯಾಣೇನ ಕಲ್ಯಾಣತರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅನಭಿಜ್ಝಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅಬ್ಯಾಪಾದೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಕಲ್ಯಾಣೇನ ಕಲ್ಯಾಣತರೋ’’।

    139. Katamo ca puggalo kalyāṇena kalyāṇataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca musāvādā paṭivirato hoti parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti parañca pisuṇāya vācāya veramaṇiyā samādapeti, attanā ca pharusāya vācāya paṭivirato hoti parañca pharusāya vācāya veramaṇiyā samādapeti, attanā ca samphappalāpā paṭivirato hoti parañca samphappalāpā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca anabhijjhālu hoti parañca anabhijjhāya samādapeti, attanā ca abyāpannacitto hoti parañca abyāpāde samādapeti, attanā ca sammādiṭṭhi hoti parañca sammādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇena kalyāṇataro’’.

    ೧೪೦. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಪಾಪಧಮ್ಮೋ’’।

    140. Katamo ca puggalo pāpadhammo? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpadhammo’’.

    ೧೪೧. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಪಧಮ್ಮೇನ ಪಾಪಧಮ್ಮತರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತೇ ಸಮಾದಪೇತಿ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಸಮಾದಪೇತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಪಾಪಧಮ್ಮೇನ ಪಾಪಧಮ್ಮತರೋ’’।

    141. Katamo ca puggalo pāpadhammena pāpadhammataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti, attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti…pe… attanā ca micchādiṭṭhi hoti parañca micchādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpadhammena pāpadhammataro’’.

    ೧೪೨. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೋ’’।

    142. Katamo ca puggalo kalyāṇadhammo? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti…pe… samādiṭṭhi hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇadhammo’’.

    ೧೪೩. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೇನ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮತರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ಪರಞ್ಚ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮಾದಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೇನ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮತರೋ’’।

    143. Katamo ca puggalo kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti…pe… attanā ca sammādiṭṭhi hoti parañca sammādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro’’.

    ೧೪೪. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾವಜ್ಜೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾವಜ್ಜೇನ ಕಾಯಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ಸಾವಜ್ಜೇನ ವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ಸಾವಜ್ಜೇನ ಮನೋಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಾವಜ್ಜೋ’’।

    144. Katamo ca puggalo sāvajjo? Idhekacco puggalo sāvajjena kāyakammena samannāgato hoti, sāvajjena vacīkammena samannāgato hoti, sāvajjena manokammena samannāgato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sāvajjo’’.

    ೧೪೫. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಜ್ಜಬಹುಲೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾವಜ್ಜೇನ ಬಹುಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅನವಜ್ಜೇನ, ಸಾವಜ್ಜೇನ ಬಹುಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅನವಜ್ಜೇನ, ಸಾವಜ್ಜೇನ ಬಹುಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಂ ಅನವಜ್ಜೇನ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ವಜ್ಜಬಹುಲೋ’’।

    145. Katamo ca puggalo vajjabahulo? Idhekacco puggalo sāvajjena bahulaṃ kāyakammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena, sāvajjena bahulaṃ vacīkammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena, sāvajjena bahulaṃ manokammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘vajjabahulo’’.

    ೧೪೬. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಪ್ಪವಜ್ಜೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನವಜ್ಜೇನ ಬಹುಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಂ ಸಾವಜ್ಜೇನ, ಅನವಜ್ಜೇನ ಬಹುಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಂ ಸಾವಜ್ಜೇನ, ಅನವಜ್ಜೇನ ಬಹುಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಂ ಸಾವಜ್ಜೇನ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಅಪ್ಪವಜ್ಜೋ’’।

    146. Katamo ca puggalo appavajjo? Idhekacco puggalo anavajjena bahulaṃ kāyakammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena, anavajjena bahulaṃ vacīkammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena, anavajjena bahulaṃ manokammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘appavajjo’’.

    ೧೪೭. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನವಜ್ಜೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನವಜ್ಜೇನ ಕಾಯಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ಅನವಜ್ಜೇನ ವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ, ಅನವಜ್ಜೇನ ಮನೋಕಮ್ಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಅನವಜ್ಜೋ’’।

    147. Katamo ca puggalo anavajjo? Idhekacco puggalo anavajjena kāyakammena samannāgato hoti, anavajjena vacīkammena samannāgato hoti, anavajjena manokammena samannāgato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anavajjo’’.

    ೧೪೮. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಹ ಉದಾಹಟವೇಲಾಯ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ’’।

    148. Katamo ca puggalo ugghaṭitaññū? Yassa puggalassa saha udāhaṭavelāya dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ugghaṭitaññū’’.

    ೧೪೯. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥೇ ವಿಭಜಿಯಮಾನೇ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ’’।

    149. Katamo ca puggalo vipañcitaññū? Yassa puggalassa saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthe vibhajiyamāne dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘vipañcitaññū’’.

    ೧೫೦. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇಯ್ಯೋ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉದ್ದೇಸತೋ ಪರಿಪುಚ್ಛತೋ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೇ ಸೇವತೋ ಭಜತೋ ಪಯಿರುಪಾಸತೋ ಏವಂ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ನೇಯ್ಯೋ’’।

    150. Katamo ca puggalo neyyo? Yassa puggalassa uddesato paripucchato yoniso manasikaroto kalyāṇamitte sevato bhajato payirupāsato evaṃ anupubbena dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘neyyo’’.

    ೧೫೧. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪದಪರಮೋ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಬಹುಮ್ಪಿ ಸುಣತೋ ಬಹುಮ್ಪಿ ಭಣತೋ ಬಹುಮ್ಪಿ ಧಾರಯತೋ ಬಹುಮ್ಪಿ ವಾಚಯತೋ ನ ತಾಯ ಜಾತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಪದಪರಮೋ’’।

    151. Katamo ca puggalo padaparamo? Yassa puggalassa bahumpi suṇato bahumpi bhaṇato bahumpi dhārayato bahumpi vācayato na tāya jātiyā dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘padaparamo’’.

    ೧೫೨. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ 9 ನೋ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಯುತ್ತಂ ವದತಿ ನೋ ಸೀಘಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನೋ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ’’।

    152. Katamo ca puggalo yuttappaṭibhāno 10 no muttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno yuttaṃ vadati no sīghaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno’’.

    ೧೫೩. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನೋ ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಸೀಘಂ ವದತಿ ನೋ ಯುತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನೋ ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ’’।

    153. Katamo ca puggalo muttappaṭibhāno no yuttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno sīghaṃ vadati no yuttaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘muttappaṭibhāno no yuttappaṭibhāno’’.

    ೧೫೪. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ಚ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ಚ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಯುತ್ತಞ್ಚ ವದತಿ ಸೀಘಞ್ಚ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ಚ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ಚ’’।

    154. Katamo ca puggalo yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno yuttañca vadati sīghañca – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca’’.

    ೧೫೫. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನೋ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ನೇವ ಯುತ್ತಂ ವದತಿ ನೋ ಸೀಘಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ನೇವ ಯುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನೋ ಮುತ್ತಪ್ಪಟಿಭಾನೋ’’।

    155. Katamo ca puggalo neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno neva yuttaṃ vadati no sīghaṃ – ayaṃ vuccati, puggalo ‘‘neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno’’.

    ೧೫೬. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಅಪ್ಪಞ್ಚ ಭಾಸತಿ ಅಸಹಿತಞ್ಚ, ಪರಿಸಾ ಚಸ್ಸ ನ ಕುಸಲಾ ಹೋತಿ ಸಹಿತಾಸಹಿತಸ್ಸ। ಏವರೂಪೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ।

    156. Tattha katame cattāro dhammakathikā puggalā? Idhekacco dhammakathiko appañca bhāsati asahitañca, parisā cassa na kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.

    ಇಧ ಪನೇಕಚ್ಚೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಅಪ್ಪಞ್ಚ ಭಾಸತಿ ಸಹಿತಞ್ಚ, ಪರಿಸಾ ಚಸ್ಸ ಕುಸಲಾ ಹೋತಿ ಸಹಿತಾಸಹಿತಸ್ಸ। ಏವರೂಪೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ।

    Idha panekacco dhammakathiko appañca bhāsati sahitañca, parisā cassa kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.

    ಇಧ ಪನೇಕಚ್ಚೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಬಹುಞ್ಚ ಭಾಸತಿ ಅಸಹಿತಞ್ಚ, ಪರಿಸಾ ಚಸ್ಸ ನ ಕುಸಲಾ ಹೋತಿ ಸಹಿತಾಸಹಿತಸ್ಸ। ಏವರೂಪೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ।

    Idha panekacco dhammakathiko bahuñca bhāsati asahitañca, parisā cassa na kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.

    ಇಧ ಪನೇಕಚ್ಚೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಬಹುಞ್ಚ ಭಾಸತಿ ಸಹಿತಞ್ಚ, ಪರಿಸಾ ಚಸ್ಸ ಕುಸಲಾ ಹೋತಿ ಸಹಿತಾಸಹಿತಸ್ಸ। ಏವರೂಪೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ‘‘ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾ ಪುಗ್ಗಲಾ’’।

    Idha panekacco dhammakathiko bahuñca bhāsati sahitañca, parisā cassa kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati. Ime cattāro ‘‘dhammakathikā puggalā’’.

    ೧೫೭. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ವಲಾಹಕೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರೋ ವಲಾಹಕಾ – ಗಜ್ಜಿತಾ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ, ವಸ್ಸಿತಾ ನೋ ಗಜ್ಜಿತಾ, ಗಜ್ಜಿತಾ ಚ ವಸ್ಸಿತಾ ಚ, ನೇವ ಗಜ್ಜಿತಾ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ವಲಾಹಕೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ? ಗಜ್ಜಿತಾ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ, ವಸ್ಸಿತಾ ನೋ ಗಜ್ಜಿತಾ, ಗಜ್ಜಿತಾ ಚ ವಸ್ಸಿತಾ ಚ, ನೇವ ಗಜ್ಜಿತಾ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ।

    157. Tattha katame cattāro valāhakūpamā puggalā? Cattāro valāhakā – gajjitā no vassitā, vassitā no gajjitā, gajjitā ca vassitā ca, neva gajjitā no vassitā. Evamevaṃ cattārome valāhakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro ? Gajjitā no vassitā, vassitā no gajjitā, gajjitā ca vassitā ca, neva gajjitā no vassitā.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಜ್ಜಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ, ನೋ ಕತ್ತಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಜ್ಜಿತಾ ಹೋತಿ, ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ವಲಾಹಕೋ ಗಜ್ಜಿತಾ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo gajjitā hoti no vassitā? Idhekacco puggalo bhāsitā hoti, no kattā. Evaṃ puggalo gajjitā hoti, no vassitā. Seyyathāpi so valāhako gajjitā no vassitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಸ್ಸಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ಗಜ್ಜಿತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ, ನೋ ಭಾಸಿತಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಸ್ಸಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ಗಜ್ಜಿತಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ವಲಾಹಕೋ ವಸ್ಸಿತಾ ನೋ ಗಜ್ಜಿತಾ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo vassitā hoti no gajjitā? Idhekacco puggalo kattā hoti, no bhāsitā. Evaṃ puggalo vassitā hoti no gajjitā. Seyyathāpi so valāhako vassitā no gajjitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಜ್ಜಿತಾ ಚ ಹೋತಿ ವಸ್ಸಿತಾ ಚ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಭಾಸಿತಾ ಚ ಹೋತಿ, ಕತ್ತಾ ಚ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಜ್ಜಿತಾ ಚ ಹೋತಿ ವಸ್ಸಿತಾ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ವಲಾಹಕೋ ಗಜ್ಜಿತಾ ಚ ವಸ್ಸಿತಾ ಚ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo gajjitā ca hoti vassitā ca? Idhekacco puggalo bhāsitā ca hoti, kattā ca. Evaṃ puggalo gajjitā ca hoti vassitā ca. Seyyathāpi so valāhako gajjitā ca vassitā ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಗಜ್ಜಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ಕತ್ತಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಗಜ್ಜಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ವಲಾಹಕೋ ನೇವ ಗಜ್ಜಿತಾ ನೋ ವಸ್ಸಿತಾ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo neva gajjitā hoti no vassitā? Idhekacco puggalo neva bhāsitā hoti no kattā. Evaṃ puggalo neva gajjitā hoti no vassitā. Seyyathāpi so valāhako neva gajjitā no vassitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ವಲಾಹಕೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Ime cattāro valāhakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೫೮. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮೂಸಿಕೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತಸ್ಸೋ ಮೂಸಿಕಾ – ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ನೋ ವಸಿತಾ, ವಸಿತಾ ನೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ, ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಚ ವಸಿತಾ ಚ, ನೇವ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ನೋ ವಸಿತಾ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ಮೂಸಿಕೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ನೋ ವಸಿತಾ, ವಸಿತಾ ನೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ, ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಚ ವಸಿತಾ ಚ, ನೇವ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ನೋ ವಸಿತಾ।

    158. Tattha katame cattāro mūsikūpamā puggalā? Catasso mūsikā – gādhaṃ kattā no vasitā, vasitā no gādhaṃ kattā, gādhaṃ kattā ca vasitā ca, neva gādhaṃ kattā no vasitā. Evamevaṃ cattārome mūsikūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Gādhaṃ kattā no vasitā, vasitā no gādhaṃ kattā, gādhaṃ kattā ca vasitā ca, neva gādhaṃ kattā no vasitā.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸಿತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸಿತಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸಾ ಮೂಸಿಕಾ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ನೋ ವಸಿತಾ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo gādhaṃ kattā hoti no vasitā? Idhekacco puggalo dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo gādhaṃ kattā hoti no vasitā. Seyyathāpi sā mūsikā gādhaṃ kattā no vasitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಸಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಂ ನ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಸಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸಾ ಮೂಸಿಕಾ ವಸಿತಾ ನೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo vasitā hoti no gādhaṃ kattā? Idhekacco puggalo dhammaṃ na pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo vasitā hoti no gādhaṃ kattā. Seyyathāpi sā mūsikā vasitā no gādhaṃ kattā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ವಸಿತಾ ಚ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ವಸಿತಾ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸಾ ಮೂಸಿಕಾ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಚ ವಸಿತಾ ಚ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo gādhaṃ kattā ca hoti vasitā ca? Idhekacco puggalo dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gādhaṃ kattā ca hoti vasitā ca. Seyyathāpi sā mūsikā gādhaṃ kattā ca vasitā ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸಿತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಂ ನ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ – ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ ನೋ ವಸಿತಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸಾ ಮೂಸಿಕಾ ನೇವ ಗಾಧಂ ಕತ್ತಾ ನೋ ವಸಿತಾ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo neva gādhaṃ kattā hoti no vasitā? Idhekacco puggalo dhammaṃ na pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo neva gādhaṃ kattā hoti no vasitā. Seyyathāpi sā mūsikā neva gādhaṃ kattā no vasitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮೂಸಿಕೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Ime cattāro mūsikūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೫೯. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಅಮ್ಬೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರಿ ಅಮ್ಬಾನಿ – ಆಮಂ ಪಕ್ಕವಣ್ಣಿ 11, ಪಕ್ಕಂ ಆಮವಣ್ಣಿ 12, ಆಮಂ ಆಮವಣ್ಣಿ, ಪಕ್ಕಂ ಪಕ್ಕವಣ್ಣಿ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ಅಮ್ಬೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಆಮೋ ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ, ಪಕ್ಕೋ ಆಮವಣ್ಣೀ, ಆಮೋ ಆಮವಣ್ಣೀ, ಪಕ್ಕೋ ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ।

    159. Tattha katame cattāro ambūpamā puggalā? Cattāri ambāni – āmaṃ pakkavaṇṇi 13, pakkaṃ āmavaṇṇi 14, āmaṃ āmavaṇṇi, pakkaṃ pakkavaṇṇi. Evamevaṃ cattārome ambūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Āmo pakkavaṇṇī, pakko āmavaṇṇī, āmo āmavaṇṇī, pakko pakkavaṇṇī.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಮೋ ಹೋತಿ ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ 15 ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಮೋ ಹೋತಿ ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಆಮಂ ಪಕ್ಕವಣ್ಣಿ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo āmo hoti pakkavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ 16 pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo āmo hoti pakkavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ āmaṃ pakkavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಕ್ಕೋ ಹೋತಿ ಆಮವಣ್ಣೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಕ್ಕೋ ಹೋತಿ ಆಮವಣ್ಣೀ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಪಕ್ಕಂ ಆಮವಣ್ಣಿ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo pakko hoti āmavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pakko hoti āmavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ pakkaṃ āmavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಮೋ ಹೋತಿ ಆಮವಣ್ಣೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಮೋ ಹೋತಿ ಆಮವಣ್ಣೀ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಆಮಂ ಆಮವಣ್ಣಿ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo āmo hoti āmavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo āmo hoti āmavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ āmaṃ āmavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಕ್ಕೋ ಹೋತಿ ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ । ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ …ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಕ್ಕೋ ಹೋತಿ ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಪಕ್ಕಂ ಪಕ್ಕವಣ್ಣಿ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo pakko hoti pakkavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ . So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti …pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pakko hoti pakkavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ pakkaṃ pakkavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಅಮ್ಬೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Ime cattāro ambūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೬೦. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಕುಮ್ಭೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರೋ ಕುಮ್ಭಾ – ತುಚ್ಛೋ ಪಿಹಿತೋ, ಪೂರೋ ವಿವಟೋ, ತುಚ್ಛೋ ವಿವಟೋ, ಪೂರೋ ಪಿಹಿತೋ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ಕುಮ್ಭೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ತುಚ್ಛೋ ಪಿಹಿತೋ, ಪೂರೋ ವಿವಟೋ, ತುಚ್ಛೋ ವಿವಟೋ, ಪೂರೋ ಪಿಹಿತೋ।

    160. Tattha katame cattāro kumbhūpamā puggalā? Cattāro kumbhā – tuccho pihito, pūro vivaṭo, tuccho vivaṭo, pūro pihito. Evamevaṃ cattārome kumbhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Tuccho pihito, pūro vivaṭo, tuccho vivaṭo, pūro pihito.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ತುಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ಪಿಹಿತೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ತುಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ಪಿಹಿತೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಕುಮ್ಭೋ ತುಚ್ಛೋ ಪಿಹಿತೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo tuccho hoti pihito? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo tuccho hoti pihito. Seyyathāpi so kumbho tuccho pihito, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪೂರೋ ಹೋತಿ ವಿವಟೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪೂರೋ ಹೋತಿ ವಿವಟೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಕುಮ್ಭೋ ಪೂರೋ ವಿವಟೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo pūro hoti vivaṭo? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pūro hoti vivaṭo. Seyyathāpi so kumbho pūro vivaṭo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ತುಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ವಿವಟೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ತುಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ವಿವಟೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಕುಮ್ಭೋ ತುಚ್ಛೋ ವಿವಟೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo tuccho hoti vivaṭo? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo tuccho hoti vivaṭo. Seyyathāpi so kumbho tuccho vivaṭo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪೂರೋ ಹೋತಿ ಪಿಹಿತೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪೂರೋ ಹೋತಿ ಪಿಹಿತೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಕುಮ್ಭೋ ಪೂರೋ ಪಿಹಿತೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಕುಮ್ಭೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Kathañca puggalo pūro hoti pihito? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pūro hoti pihito. Seyyathāpi so kumbho pūro pihito, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro kumbhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೬೧. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಉದಕರಹದೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರೋ ಉದಕರಹದಾ – ಉತ್ತಾನೋ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ, ಉತ್ತಾನೋ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ಉದಕರಹದೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಉತ್ತಾನೋ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ, ಉತ್ತಾನೋ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ।

    161. Tattha katame cattāro udakarahadūpamā puggalā? Cattāro udakarahadā – uttāno gambhīrobhāso, gambhīro uttānobhāso, uttāno uttānobhāso, gambhīro gambhīrobhāso. Evamevaṃ cattārome udakarahadūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Uttāno gambhīrobhāso, gambhīro uttānobhāso, uttāno uttānobhāso, gambhīro gambhīrobhāso.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉತ್ತಾನೋ ಹೋತಿ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉತ್ತಾನೋ ಹೋತಿ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಉದಕರಹದೋ ಉತ್ತಾನೋ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo uttāno hoti gambhīrobhāso? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo uttāno hoti gambhīrobhāso. Seyyathāpi so udakarahado uttāno gambhīrobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಹೋತಿ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಹೋತಿ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಉದಕರಹದೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo gambhīro hoti uttānobhāso? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gambhīro hoti uttānobhāso. Seyyathāpi so udakarahado gambhīro uttānobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉತ್ತಾನೋ ಹೋತಿ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉತ್ತಾನೋ ಹೋತಿ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಉದಕರಹದೋ ಉತ್ತಾನೋ ಉತ್ತಾನೋಭಾಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo uttāno hoti uttānobhāso? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo uttāno hoti uttānobhāso. Seyyathāpi so udakarahado uttāno uttānobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಹೋತಿ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಾಸಾದಿಕಂ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ಆಲೋಕಿತಂ ವಿಲೋಕಿತಂ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ಪಸಾರಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣಂ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಹೋತಿ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಉದಕರಹದೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ಗಮ್ಭೀರೋಭಾಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಉದಕರಹದೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Kathañca puggalo gambhīro hoti gambhīrobhāso? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gambhīro hoti gambhīrobhāso. Seyyathāpi so udakarahado gambhīro gambhīrobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro udakarahadūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೬೨. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಬಲೀಬದ್ದೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರೋ ಬಲೀಬದ್ದಾ 17 – ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ 18 ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ, ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ, ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಚ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಚ, ನೇವ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ಬಲೀಬದ್ದೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ, ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ, ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಚ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಚ, ನೇವ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ।

    162. Tattha katame cattāro balībaddūpamā puggalā? Cattāro balībaddā 19 – sakagavacaṇḍo 20 no paragavacaṇḍo, paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo. Evamevaṃ cattārome balībaddūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಕಪರಿಸಂ ಉಬ್ಬೇಜಿತಾ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಪರಿಸಂ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo? Idhekacco puggalo sakaparisaṃ ubbejitā hoti, no paraparisaṃ. Evaṃ puggalo sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಹೋತಿ ನೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಪರಿಸಂ ಉಬ್ಬೇಜಿತಾ ಹೋತಿ, ನೋ ಸಕಪರಿಸಂ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಹೋತಿ ನೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo paragavacaṇḍo hoti no sakagavacaṇḍo? Idhekacco puggalo paraparisaṃ ubbejitā hoti, no sakaparisaṃ. Evaṃ puggalo paragavacaṇḍo hoti no sakagavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಚ ಹೋತಿ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಚ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಕಪರಿಸಞ್ಚ ಉಬ್ಬೇಜಿತಾ ಹೋತಿ, ಪರಪರಿಸಞ್ಚ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಚ ಹೋತಿ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಚ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ ಚ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo sakagavacaṇḍo ca hoti paragavacaṇḍo ca? Idhekacco puggalo sakaparisañca ubbejitā hoti, paraparisañca. Evaṃ puggalo sakagavacaṇḍo ca hoti paragavacaṇḍo ca. Seyyathāpi so balībaddo sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಸಕಪರಿಸಂ ಉಬ್ಬೇಜಿತಾ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಪರಿಸಂ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಬಲೀಬದ್ದೋ ನೇವ ಸಕಗವಚಣ್ಡೋ ನೋ ಪರಗವಚಣ್ಡೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಬಲೀಬದ್ದೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Kathañca puggalo neva sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo? Idhekacco puggalo neva sakaparisaṃ ubbejitā hoti no paraparisaṃ. Evaṃ puggalo neva sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro balībaddūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೬೩. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸಾ 21 – ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ, ಘೋರವಿಸೋ ನೋ ಆಗತವಿಸೋ, ಆಗತವಿಸೋ ಚ ಘೋರವಿಸೋ ಚ, ನೇವ ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ಆಸೀವಿಸೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ, ಘೋರವಿಸೋ ನೋ ಆಗತವಿಸೋ, ಆಗತವಿಸೋ ಚ ಘೋರವಿಸೋ ಚ, ನೇವ ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ।

    163. Tattha katame cattāro āsīvisūpamā puggalā? Cattāro āsīvisā 22 – āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ca ghoraviso ca, neva āgataviso no ghoraviso. Evamevaṃ cattārome āsīvisūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ca ghoraviso ca, neva āgataviso no ghoraviso.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಗತವಿಸೋ ಹೋತಿ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಕುಜ್ಝತಿ। ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಕೋಧೋ ನ ಚಿರಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಅನುಸೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಗತವಿಸೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಘೋರವಿಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಆಸೀವಿಸೋ ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo āgataviso hoti no ghoraviso? Idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho na ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo āgataviso hoti, no ghoraviso. Seyyathāpi so āsīviso āgataviso no ghoraviso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಘೋರವಿಸೋ ಹೋತಿ ನೋ ಆಗತವಿಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನಹೇವ ಖೋ 23 ಅಭಿಣ್ಹಂ ಕುಜ್ಝತಿ। ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಕೋಧೋ ಚಿರಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಅನುಸೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಘೋರವಿಸೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಆಗತವಿಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಆಸೀವಿಸೋ ಘೋರವಿಸೋ ನೋ ಆಗತವಿಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo ghoraviso hoti no āgataviso? Idhekacco puggalo naheva kho 24 abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo ghoraviso hoti, no āgataviso. Seyyathāpi so āsīviso ghoraviso no āgataviso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಗತವಿಸೋ ಚ ಹೋತಿ ಘೋರವಿಸೋ ಚ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಕುಜ್ಝತಿ। ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಕೋಧೋ ಚಿರಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಅನುಸೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಗತವಿಸೋ ಚ ಹೋತಿ ಘೋರವಿಸೋ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಆಸೀವಿಸೋ ಆಗತವಿಸೋ ಚ ಘೋರವಿಸೋ ಚ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo āgataviso ca hoti ghoraviso ca? Idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo āgataviso ca hoti ghoraviso ca. Seyyathāpi so āsīviso āgataviso ca ghoraviso ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಆಗತವಿಸೋ ಹೋತಿ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನಹೇವ ಖೋ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಕುಜ್ಝತಿ। ಸೋ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಕೋಧೋ ನ ಚಿರಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಅನುಸೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಆಗತವಿಸೋ ಹೋತಿ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ಆಸೀವಿಸೋ ನೇವ ಆಗತವಿಸೋ ನೋ ಘೋರವಿಸೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸೀವಿಸೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Kathañca puggalo neva āgataviso hoti no ghoraviso? Idhekacco puggalo naheva kho abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho na ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo neva āgataviso hoti no ghoraviso. Seyyathāpi so āsīviso neva āgataviso no ghoraviso, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro āsīvisūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೬೪. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಾನಂ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ – ‘‘ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    164. Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘suppaṭipannā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ – ‘‘ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ avaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘duppaṭipannā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಪ್ಪಟಿಪದಾಯ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾಯ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ – ‘‘ಸುಪ್ಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪಿ , ‘‘ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya pasādaṃ janeti – ‘‘suppaṭipadā’’ itipi , ‘‘sammāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಪ್ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾಯ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ – ‘‘ದುಪ್ಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನನುವಿಚ್ಚ ಅಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya appasādaṃ janeti – ‘‘duppaṭipadā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ೧೬೫. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಾನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ – ‘‘ದುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    165. Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ avaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘duppaṭipannā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾನಂ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ – ‘‘ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘suppaṭipannā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಪ್ಪಟಿಪದಾಯ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾಯ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ – ‘‘ದುಪ್ಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya appasādaṃ janeti – ‘‘duppaṭipadā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸುಪ್ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾಯ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ – ‘‘ಸುಪ್ಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪಿ, ‘‘ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾ’’ ಇತಿಪೀತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುವಿಚ್ಚ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದನೀಯೇ ಠಾನೇ ಪಸಾದಂ ಉಪದಂಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya pasādaṃ janeti – ‘‘suppaṭipadā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ೧೬೬. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ನೋ ಚ ಖೋ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಅವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ । ಯೋ ತತ್ಥ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ಯೋ ತತ್ಥ ವಣ್ಣೋ ತಂ ನ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ನೋ ಚ ಖೋ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ।

    166. Kathañca puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati . Yo tattha avaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yo tattha vaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Evaṃ puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ನೋ ಚ ಖೋ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಅವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ । ಯೋ ತತ್ಥ ವಣ್ಣೋ ತಂ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ಯೋ ತತ್ಥ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ನ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ನೋ ಚ ಖೋ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ।

    Kathañca puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati . Yo tattha vaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yo tattha avaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Evaṃ puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಚ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಅವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ। ಯೋ ತತ್ಥ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ಯೋಪಿ ತತ್ಥ ವಣ್ಣೋ ತಮ್ಪಿ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ। ತತ್ರ ಕಾಲಞ್ಞೂ ಹೋತಿ ತಸ್ಸ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಚ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ।

    Kathañca puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati. Yo tattha avaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yopi tattha vaṇṇo tampi bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Tatra kālaññū hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Evaṃ puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ನೋಪಿ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಅವಣ್ಣೋಪಿ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ। ಯೋ ತತ್ಥ ಅವಣ್ಣೋ ತಂ ನ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ಯೋಪಿ ತತ್ಥ ವಣ್ಣೋ ತಮ್ಪಿ ನ ಭಣತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ। ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ, ನೋಪಿ ವಣ್ಣಾರಹಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಭೂತಂ ತಚ್ಛಂ ಕಾಲೇನ।

    Kathañca puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, nopi vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati. Yo tattha avaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yopi tattha vaṇṇo tampi na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Upekkhako viharati sato sampajāno. Evaṃ puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, nopi vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ೧೬೭. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವೀ ನೋ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವೀ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಟ್ಠಹತೋ ಘಟತೋ ವಾಯಮತೋ ಆಜೀವೋ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತತಿ, ನೋ ಪುಞ್ಞತೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವೀ, ನೋ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವೀ’’।

    167. Katamo ca puggalo uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī? Yassa puggalassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato ājīvo abhinibbattati, no puññato – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘uṭṭhānaphalūpajīvī, no puññaphalūpajīvī’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವೀ ನೋ ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವೀ? ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀ ದೇವೇ 25 ಉಪಾದಾಯ ತತೂಪರಿ ದೇವಾ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವಿನೋ ನ ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವಿನೋ।

    Katamo ca puggalo puññaphalūpajīvī no uṭṭhānaphalūpajīvī? Paranimmitavasavattī deve 26 upādāya tatūpari devā puññaphalūpajīvino na uṭṭhānaphalūpajīvino.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವೀ ಚ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವೀ ಚ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉಟ್ಠಹತೋ ಘಟತೋ ವಾಯಮತೋ ಆಜೀವೋ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತತಿ ಪುಞ್ಞತೋ ಚ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವೀ ಚ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವೀ ಚ’’।

    Katamo ca puggalo uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca? Yassa puggalassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato ājīvo abhinibbattati puññato ca – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವೀ ನೋ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವೀ? ನೇರಯಿಕಾ ನೇವ ಉಟ್ಠಾನಫಲೂಪಜೀವಿನೋ ನೋ ಪುಞ್ಞಫಲೂಪಜೀವಿನೋ।

    Katamo ca puggalo neva uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī? Nerayikā neva uṭṭhānaphalūpajīvino no puññaphalūpajīvino.

    ೧೬೮. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಮೋ ಹೋತಿ ತಮಪರಾಯನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೀಚೇ ಕುಲೇ ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ – ಚಣ್ಡಾಲಕುಲೇ ವಾ ನೇಸಾದಕುಲೇ ವಾ ವೇನಕುಲೇ 27 ವಾ ರಥಕಾರಕುಲೇ ವಾ ಪುಕ್ಕುಸಕುಲೇ ವಾ ದಲಿದ್ದೇ 28 ಅಪ್ಪನ್ನಪಾನಭೋಜನೇ ಕಸಿರವುತ್ತಿಕೇ, ಯತ್ಥ ಕಸಿರೇನ ಘಾಸಚ್ಛಾದೋ ಲಬ್ಭತಿ। ಸೋ ಚ ಹೋತಿ ದುಬ್ಬಣ್ಣೋ ದುದ್ದಸಿಕೋ ಓಕೋಟಿಮಕೋ ಬಹ್ವಾಬಾಧೋ ಕಾಣೋ ವಾ ಕುಣೀ ವಾ ಖಞ್ಜೋ ವಾ ಪಕ್ಖಹತೋ ವಾ, ನ ಲಾಭೀ ಅನ್ನಸ್ಸ ಪಾನಸ್ಸ ವತ್ಥಸ್ಸ ಯಾನಸ್ಸ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಸ್ಸ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ, ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ, ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಮೋ ಹೋತಿ ತಮಪರಾಯನೋ।

    168. Kathañca puggalo tamo hoti tamaparāyano? Idhekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti – caṇḍālakule vā nesādakule vā venakule 29 vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde 30 appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo tamo hoti tamaparāyano.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಮೋ ಹೋತಿ ಜೋತಿಪರಾಯನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೀಚೇ ಕುಲೇ ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ – ಚಣ್ಡಾಲಕುಲೇ ವಾ ನೇಸಾದಕುಲೇ ವಾ ವೇನಕುಲೇ ವಾ ರಥಕಾರಕುಲೇ ವಾ ಪುಕ್ಕುಸಕುಲೇ ವಾ ದಲಿದ್ದೇ ಅಪ್ಪನ್ನಪಾನಭೋಜನೇ ಕಸಿರವುತ್ತಿಕೇ, ಯತ್ಥ ಕಸಿರೇನ ಘಾಸಚ್ಛಾದೋ ಲಬ್ಭತಿ। ಸೋ ಚ ಹೋತಿ ದುಬ್ಬಣ್ಣೋ ದುದ್ದಸಿಕೋ ಓಕೋಟಿಮಕೋ ಬಹ್ವಾಬಾಧೋ ಕಾಣೋ ವಾ ಕುಣೀ ವಾ ಖಞ್ಜೋ ವಾ ಪಕ್ಖಹತೋ ವಾ, ನ ಲಾಭೀ ಅನ್ನಸ್ಸ ಪಾನಸ್ಸ ವತ್ಥಸ್ಸ ಯಾನಸ್ಸ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಸ್ಸ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ಸುಚರಿತಂ ಚರತಿ, ವಾಚಾಯ ಸುಚರಿತಂ ಚರತಿ , ಮನಸಾ ಸುಚರಿತಂ ಚರತಿ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ಸುಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ಸುಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಮನಸಾ ಸುಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಮೋ ಹೋತಿ ಜೋತಿಪರಾಯನೋ।

    Kathañca puggalo tamo hoti jotiparāyano? Idhekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti – caṇḍālakule vā nesādakule vā venakule vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati , manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo tamo hoti jotiparāyano.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಜೋತಿ ಹೋತಿ ತಮಪರಾಯನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಚ್ಚೇ ಕುಲೇ ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ – ಖತ್ತಿಯಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ವಾ ಗಹಪತಿಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ವಾ ಅಡ್ಢೇ ಮಹದ್ಧನೇ ಮಹಾಭೋಗೇ ಪಹೂತಜಾತರೂಪರಜತೇ ಪಹೂತವಿತ್ತೂಪಕರಣೇ ಪಹೂತಧನಧಞ್ಞೇ। ಸೋ ಚ ಹೋತಿ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಲಾಭೀ ಅನ್ನಸ್ಸ ಪಾನಸ್ಸ ವತ್ಥಸ್ಸ ಯಾನಸ್ಸ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಸ್ಸ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ, ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ, ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರತಿ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಜೋತಿ ಹೋತಿ ತಮಪರಾಯನೋ।

    Kathañca puggalo joti hoti tamaparāyano? Idhekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti – khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo joti hoti tamaparāyano.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಜೋತಿ ಹೋತಿ ಜೋತಿಪರಾಯನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಚ್ಚೇ ಕುಲೇ ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ ಹೋತಿ – ಖತ್ತಿಯಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ವಾ ಗಹಪತಿಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ವಾ ಅಡ್ಢೇ ಮಹದ್ಧನೇ ಮಹಾಭೋಗೇ ಪಹೂತಜಾತರೂಪರಜತೇ ಪಹೂತವಿತ್ತೂಪಕರಣೇ ಪಹೂತಧನಧಞ್ಞೇ। ಸೋ ಚ ಹೋತಿ ಅಭಿರೂಪೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಲಾಭೀ ಅನ್ನಸ್ಸ ಪಾನಸ್ಸ ವತ್ಥಸ್ಸ ಯಾನಸ್ಸ ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯಾವಸಥಪದೀಪೇಯ್ಯಸ್ಸ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ಸುಚರಿತಂ ಚರತಿ, ವಾಚಾಯ ಸುಚರಿತಂ ಚರತಿ, ಮನಸಾ ಸುಚರಿತಂ ಚರತಿ। ಸೋ ಕಾಯೇನ ಸುಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ಸುಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಮನಸಾ ಸುಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಜೋತಿ ಹೋತಿ ಜೋತಿಪರಾಯನೋ।

    Kathañca puggalo joti hoti jotiparāyano? Idhekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti – khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati, manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo joti hoti jotiparāyano.

    ೧೬೯. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಓಣತೋಣತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಓಣತೋಣತೋ ಹೋತಿ।

    169. Kathañca puggalo oṇatoṇato hoti…pe… evaṃ puggalo oṇatoṇato hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಓಣತುಣ್ಣತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಓಣತುಣ್ಣತೋ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo oṇatuṇṇato hoti…pe… evaṃ puggalo oṇatuṇṇato hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಣ್ಣತೋಣತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಣ್ಣತೋಣತೋ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo uṇṇatoṇato hoti…pe… evaṃ puggalo uṇṇatoṇato hoti.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಣ್ಣತುಣ್ಣತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಣ್ಣತುಣ್ಣತೋ ಹೋತಿ।

    Kathañca puggalo uṇṇatuṇṇato hoti…pe… evaṃ puggalo uṇṇatuṇṇato hoti.

    ೧೭೦. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ರುಕ್ಖೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ? ಚತ್ತಾರೋ ರುಕ್ಖಾ – ಫೇಗ್ಗು ಸಾರಪರಿವಾರೋ, ಸಾರೋ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ, ಫೇಗ್ಗು ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ, ಸಾರೋ ಸಾರಪರಿವಾರೋ। ಏವಮೇವಂ ಚತ್ತಾರೋಮೇ ರುಕ್ಖೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಫೇಗ್ಗು ಸಾರಪರಿವಾರೋ, ಸಾರೋ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ, ಫೇಗ್ಗು ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ, ಸಾರೋ ಸಾರಪರಿವಾರೋ।

    170. Tattha katame cattāro rukkhūpamā puggalā? Cattāro rukkhā – pheggu sāraparivāro, sāro phegguparivāro, pheggu phegguparivāro, sāro sāraparivāro. Evamevaṃ cattārome rukkhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Pheggu sāraparivāro, sāro phegguparivāro, pheggu phegguparivāro, sāro sāraparivāro.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಫೇಗ್ಗು ಹೋತಿ ಸಾರಪರಿವಾರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಸ್ಸೀಲೋ ಹೋತಿ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ, ಪರಿಸಾ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಹೋತಿ ಸೀಲವತೀ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಫೇಗ್ಗು ಹೋತಿ ಸಾರಪರಿವಾರೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ರುಕ್ಖೋ ಫೇಗ್ಗು ಸಾರಪರಿವಾರೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo pheggu hoti sāraparivāro? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, parisā ca khvassa hoti sīlavatī kalyāṇadhammā. Evaṃ puggalo pheggu hoti sāraparivāro. Seyyathāpi so rukkho pheggu sāraparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾರೋ ಹೋತಿ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೋ, ಪರಿಸಾ ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ಹೋತಿ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಪಾಪಧಮ್ಮಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾರೋ ಹೋತಿ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ರುಕ್ಖೋ ಸಾರೋ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo sāro hoti phegguparivāro? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, parisā ca khvassa hoti dussīlā pāpadhammā. Evaṃ puggalo sāro hoti phegguparivāro. Seyyathāpi so rukkho sāro phegguparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಫೇಗ್ಗು ಹೋತಿ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದುಸ್ಸೀಲೋ ಹೋತಿ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ, ಪರಿಸಾಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಪಾಪಧಮ್ಮಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಫೇಗ್ಗು ಹೋತಿ ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ರುಕ್ಖೋ ಫೇಗ್ಗು ಫೇಗ್ಗುಪರಿವಾರೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ।

    Kathañca puggalo pheggu hoti phegguparivāro? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, parisāpissa hoti dussīlā pāpadhammā. Evaṃ puggalo pheggu hoti phegguparivāro. Seyyathāpi so rukkho pheggu phegguparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾರೋ ಹೋತಿ ಸಾರಪರಿವಾರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮೋ, ಪರಿಸಾಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ಸೀಲವತೀ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಾರೋ ಹೋತಿ ಸಾರಪರಿವಾರೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸೋ ರುಕ್ಖೋ ಸಾರೋ ಸಾರಪರಿವಾರೋ, ತಥೂಪಮೋ ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ರುಕ್ಖೂಪಮಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।

    Kathañca puggalo sāro hoti sāraparivāro? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, parisāpissa hoti sīlavatī kalyāṇadhammā. Evaṃ puggalo sāro hoti sāraparivāro. Seyyathāpi so rukkho sāro sāraparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro rukkhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ೧೭೧. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ರೂಪಪ್ಪಮಾಣೋ ರೂಪಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆರೋಹಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪರಿಣಾಹಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸಣ್ಠಾನಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪಾರಿಪೂರಿಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ರೂಪಪ್ಪಮಾಣೋ ರೂಪಪ್ಪಸನ್ನೋ।

    171. Katamo ca puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno? Idhekacco puggalo ārohaṃ vā passitvā pariṇāhaṃ vā passitvā saṇṭhānaṃ vā passitvā pāripūriṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಘೋಸಪ್ಪಮಾಣೋ ಘೋಸಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರವಣ್ಣನಾಯ ಪರಥೋಮನಾಯ ಪರಪಸಂಸನಾಯ ಪರವಣ್ಣಹಾರಿಕಾಯ 31 ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಘೋಸಪ್ಪಮಾಣೋ ಘೋಸಪ್ಪಸನ್ನೋ।

    Katamo ca puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno? Idhekacco puggalo paravaṇṇanāya parathomanāya parapasaṃsanāya paravaṇṇahārikāya 32 tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno.

    ೧೭೨. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲೂಖಪ್ಪಮಾಣೋ ಲೂಖಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಚೀವರಲೂಖಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪತ್ತಲೂಖಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸೇನಾಸನಲೂಖಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ವಿವಿಧಂ ವಾ ದುಕ್ಕರಕಾರಿಕಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲೂಖಪ್ಪಮಾಣೋ ಲೂಖಪ್ಪಸನ್ನೋ।

    172. Katamo ca puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno? Idhekacco puggalo cīvaralūkhaṃ vā passitvā pattalūkhaṃ vā passitvā senāsanalūkhaṃ vā passitvā vividhaṃ vā dukkarakārikaṃ passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಮಾಣೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಸನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸೀಲಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞಂ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಸಾದಂ ಜನೇತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಮಾಣೋ ಧಮ್ಮಪ್ಪಸನ್ನೋ।

    Katamo ca puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno? Idhekacco puggalo sīlaṃ vā passitvā samādhiṃ vā passitvā paññaṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno.

    ೧೭೩. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಹಿತಾಯ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಹಿತಾಯ।

    173. Kathañca puggalo attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya? Idhekacco puggalo attanā sīlasampanno hoti, no paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā samādhisampanno hoti, no paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā paññāsampanno hoti, no paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā vimuttisampanno hoti, no paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, no paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ನ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಂ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಂ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಂ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಂ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಂ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ।

    Kathañca puggalo parahitāya paṭipanno hoti no attahitāya? Idhekacco puggalo attanā na sīlasampanno hoti, paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā na samādhisampanno hoti, paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā na paññāsampanno hoti, paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā na vimuttisampanno hoti, paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā na vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo parahitāya paṭipanno hoti no attahitāya.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಚೇವ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಹಿತಾಯ ಚ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಞ್ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಞ್ಚ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಞ್ಚ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಞ್ಚ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಪರಞ್ಚ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಚೇವ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಹಿತಾಯ ಚ।

    Kathañca puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca? Idhekacco puggalo attanā ca sīlasampanno hoti, parañca sīlasampadāya samādapeti; attanā ca samādhisampanno hoti, parañca samādhisampadāya samādapeti; attanā ca paññāsampanno hoti, parañca paññāsampadāya samādapeti; attanā ca vimuttisampanno hoti, parañca vimuttisampadāya samādapeti; attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, parañca vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಹಿತಾಯ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನಾ ನ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ; ಅತ್ತನಾ ನ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಂ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಸಮಾದಪೇತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅತ್ತಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ನೋ ಪರಹಿತಾಯ।

    Kathañca puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya? Idhekacco puggalo attanā na sīlasampanno hoti, no paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā na samādhisampanno hoti, no paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā na paññāsampanno hoti, no paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā na vimuttisampanno hoti, no paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā na vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, no paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.

    ೧೭೪. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಹೋತಿ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಚೇಲಕೋ ಹೋತಿ ಮುತ್ತಾಚಾರೋ ಹತ್ಥಾಪಲೇಖನೋ 33, ನಏಹಿಭದ್ದನ್ತಿಕೋ ನತಿಟ್ಠಭದ್ದನ್ತಿಕೋ ನಾಭಿಹಟಂ ನ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಂ ನ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಸೋ ನ ಕುಮ್ಭಿಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಕಳೋಪಿಮುಖಾ 34 ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ಏಳಕಮನ್ತರಂ ನ ದಣ್ಡಮನ್ತರಂ ನ ಮುಸಲಮನ್ತರಂ ನ ದ್ವಿನ್ನಂ ಭುಞ್ಜಮಾನಾನಂ ನ ಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ನ ಪಾಯಮಾನಾಯ ನ ಪುರಿಸನ್ತರಗತಾಯ, ನ ಸಙ್ಕಿತ್ತೀಸು ನ ಯತ್ಥ ಸಾ ಉಪಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ ನ ಯತ್ಥ ಮಕ್ಖಿಕಾ ಸಣ್ಡಸಣ್ಡಚಾರಿನೀ, ನ ಮಚ್ಛಂ ನ ಮಂಸಂ ನ ಸುರಂ ನ ಮೇರಯಂ ನ ಥುಸೋದಕಂ ಪಿವತಿ। ಸೋ ಏಕಾಗಾರಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ ಏಕಾಲೋಪಿಕೋ, ದ್ವಾಗಾರಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ ದ್ವಾಲೋಪಿಕೋ…ಪೇ॰… ಸತ್ತಾಗಾರಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ ಸತ್ತಾಲೋಪಿಕೋ; ಏಕಿಸ್ಸಾಪಿ ದತ್ತಿಯಾ ಯಾಪೇತಿ, ದ್ವೀಹಿಪಿ ದತ್ತೀಹಿ ಯಾಪೇತಿ…ಪೇ॰… ಸತ್ತಹಿಪಿ ದತ್ತೀಹಿ ಯಾಪೇತಿ; ಏಕಾಹಿಕಮ್ಪಿ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ದ್ವೀಹಿಕಮ್ಪಿ 35 ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ…ಪೇ॰… ಸತ್ತಾಹಿಕಮ್ಪಿ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ। ಇತಿ ಏವರೂಪಂ ಅಡ್ಢಮಾಸಿಕಮ್ಪಿ ಪರಿಯಾಯಭತ್ತಭೋಜನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಸಾಕಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ಸಾಮಾಕಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ನೀವಾರಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ದದ್ದುಲಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ಹಟಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ಕಣಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ಆಚಾಮಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ಪಿಞ್ಞಾಕಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ತಿಣಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ ಗೋಮಯಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ವನಮೂಲಫಲಾಹಾರೋ ಯಾಪೇತಿ ಪವತ್ತಫಲಭೋಜೀ। ಸೋ ಸಾಣಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ ಮಸಾಣಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ ಛವದುಸ್ಸಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ ಪಂಸುಕೂಲಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ ತಿರೀಟಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ ಅಜಿನಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ಅಜಿನಕ್ಖಿಪಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ಕುಸಚೀರಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ವಾಕಚೀರಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ಫಲಕಚೀರಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ಕೇಸಕಮ್ಬಲಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ವಾಳಕಮ್ಬಲಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ ಉಲೂಕಪಕ್ಖಮ್ಪಿ 36 ಧಾರೇತಿ, ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ಉಬ್ಭಟ್ಠಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಆಸನಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಉಕ್ಕುಟಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಮನುಯುತ್ತೋ, ಕಣ್ಟಕಾಪಸ್ಸಯಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಕಣ್ಟಕಾಪಸ್ಸಯೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಸಾಯತತಿಯಕಮ್ಪಿ 37 ಉದಕೋರೋಹನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ। ಇತಿ ಏವರೂಪಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಆತಾಪನಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ । ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಹೋತಿ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ।

    174. Kathañca puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo acelako hoti muttācāro hatthāpalekhano 38, naehibhaddantiko natiṭṭhabhaddantiko nābhihaṭaṃ na uddissakataṃ na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti na kaḷopimukhā 39 paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ na daṇḍamantaraṃ na musalamantaraṃ na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ na gabbhiniyā na pāyamānāya na purisantaragatāya, na saṅkittīsu na yattha sā upaṭṭhito hoti na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ na maṃsaṃ na suraṃ na merayaṃ na thusodakaṃ pivati. So ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko…pe… sattāgāriko vā hoti sattālopiko; ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti…pe… sattahipi dattīhi yāpeti; ekāhikampi āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi 40 āhāraṃ āhāreti…pe… sattāhikampi āhāraṃ āhāreti. Iti evarūpaṃ aḍḍhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti sāmākabhakkho vā hoti nīvārabhakkho vā hoti daddulabhakkho vā hoti haṭabhakkho vā hoti kaṇabhakkho vā hoti ācāmabhakkho vā hoti piññākabhakkho vā hoti tiṇabhakkho vā hoti gomayabhakkho vā hoti, vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti masāṇānipi dhāreti chavadussānipi dhāreti paṃsukūlānipi dhāreti tirīṭānipi dhāreti ajinampi dhāreti ajinakkhipampi dhāreti kusacīrampi dhāreti vākacīrampi dhāreti phalakacīrampi dhāreti kesakambalampi dhāreti vāḷakambalampi dhāreti ulūkapakkhampi 41 dhāreti, kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto, ubbhaṭṭhakopi hoti āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto, kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti, sāyatatiyakampi 42 udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Iti evarūpaṃ anekavihitaṃ kāyassa ātāpanaparitāpanānuyogamanuyutto viharati . Evaṃ puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto.

    ೧೭೫. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರನ್ತಪೋ ಹೋತಿ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಓರಬ್ಭಿಕೋ ಹೋತಿ ಸೂಕರಿಕೋ ಸಾಕುಣಿಕೋ ಮಾಗವಿಕೋ ಲುದ್ದೋ ಮಚ್ಛಘಾತಕೋ ಚೋರೋ ಚೋರಘಾತಕೋ ಗೋಘಾತಕೋ ಬನ್ಧನಾಗಾರಿಕೋ, ಯೇ ವಾ ಪನಞ್ಞೇಪಿ ಕೇಚಿ ಕುರೂರಕಮ್ಮನ್ತಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರನ್ತಪೋ ಹೋತಿ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ।

    175. Kathañca puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo orabbhiko hoti sūkariko sākuṇiko māgaviko luddo macchaghātako coro coraghātako goghātako bandhanāgāriko, ye vā panaññepi keci kurūrakammantā. Evaṃ puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto.

    ೧೭೬. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಚ ಹೋತಿ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ಪರನ್ತಪೋ ಚ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ರಾಜಾ ವಾ ಹೋತಿ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ 43 ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಮಹಾಸಾಲೋ। ಸೋ ಪುರತ್ಥಿಮೇನ ನರಸ್ಸ ನವಂ ಸನ್ಧಾಗಾರಂ 44 ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಖರಾಜಿನಂ 45 ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಸಪ್ಪಿತೇಲೇನ ಕಾಯಂ ಅಬ್ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ ಮಿಗವಿಸಾಣೇನ ಪಿಟ್ಠಿಂ ಕಣ್ಡುವಮಾನೋ 46 ಸನ್ಧಾಗಾರಂ ಪವಿಸತಿ ಸದ್ಧಿಂ ಮಹೇಸಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಚ ಪುರೋಹಿತೇನ। ಸೋ ತತ್ಥ ಅನನ್ತರಹಿತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಹರಿತುಪಲಿತ್ತಾಯ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ। ಏಕಿಸ್ಸಾ ಗಾವಿಯಾ ಸರೂಪವಚ್ಛಾಯ ಯಂ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಥನೇ ಖೀರಂ ಹೋತಿ ತೇನ ರಾಜಾ ಯಾಪೇತಿ, ಯಂ ದುತಿಯಸ್ಮಿಂ ಥನೇ ಖೀರಂ ಹೋತಿ ತೇನ ಮಹೇಸೀ ಯಾಪೇತಿ, ಯಂ ತತಿಯಸ್ಮಿಂ ಥನೇ ಖೀರಂ ಹೋತಿ ತೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪುರೋಹಿತೋ ಯಾಪೇತಿ, ಯಂ ಚತುತ್ಥಸ್ಮಿಂ ಥನೇ ಖೀರಂ ಹೋತಿ ತೇನ ಅಗ್ಗಿಂ ಜುಹತಿ, ಅವಸೇಸೇನ ವಚ್ಛಕೋ ಯಾಪೇತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಏತ್ತಕಾ ಉಸಭಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ಯಞ್ಞತ್ಥಾಯ, ಏತ್ತಕಾ ವಚ್ಛತರಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ಯಞ್ಞತ್ಥಾಯ, ಏತ್ತಕಾ ವಚ್ಛತರಿಯೋ ಹಞ್ಞನ್ತು ಯಞ್ಞತ್ಥಾಯ, ಏತ್ತಕಾ ಅಜಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ಯಞ್ಞತ್ಥಾಯ, ಏತ್ತಕಾ ಉರಬ್ಭಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ಯಞ್ಞತ್ಥಾಯ, (ಏತ್ತಕಾ ಅಸ್ಸಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ಯಞ್ಞತ್ಥಾಯ) 47 ಏತ್ತಕಾ ರುಕ್ಖಾ ಛಿಜ್ಜನ್ತು ಯೂಪತ್ಥಾಯ, ಏತ್ತಕಾ ದಬ್ಭಾ ಲೂಯನ್ತು ಬರಿಹಿಸತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ 48। ಯೇಪಿಸ್ಸ ತೇ ಹೋನ್ತಿ ದಾಸಾತಿ ವಾ ಪೇಸ್ಸಾತಿ ವಾ ಕಮ್ಮಕರಾತಿ ವಾ, ತೇಪಿ ದಣ್ಡತಜ್ಜಿತಾ ಭಯತಜ್ಜಿತಾ ಅಸ್ಸುಮುಖಾ ರುದಮಾನಾ ಪರಿಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಚ ಹೋತಿ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ಪರನ್ತಪೋ ಚ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ।

    176. Kathañca puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto, parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo rājā vā hoti khattiyo muddhāvasitto 49 brāhmaṇo vā mahāsālo. So puratthimena narassa navaṃ sandhāgāraṃ 50 kārāpetvā kesamassuṃ ohāretvā kharājinaṃ 51 nivāsetvā sappitelena kāyaṃ abbhañjitvā migavisāṇena piṭṭhiṃ kaṇḍuvamāno 52 sandhāgāraṃ pavisati saddhiṃ mahesiyā brāhmaṇena ca purohitena. So tattha anantarahitāya bhūmiyā haritupalittāya seyyaṃ kappeti. Ekissā gāviyā sarūpavacchāya yaṃ ekasmiṃ thane khīraṃ hoti tena rājā yāpeti, yaṃ dutiyasmiṃ thane khīraṃ hoti tena mahesī yāpeti, yaṃ tatiyasmiṃ thane khīraṃ hoti tena brāhmaṇo purohito yāpeti, yaṃ catutthasmiṃ thane khīraṃ hoti tena aggiṃ juhati, avasesena vacchako yāpeti. So evamāha – ‘‘ettakā usabhā haññantu yaññatthāya, ettakā vacchatarā haññantu yaññatthāya, ettakā vacchatariyo haññantu yaññatthāya, ettakā ajā haññantu yaññatthāya, ettakā urabbhā haññantu yaññatthāya, (ettakā assā haññantu yaññatthāya) 53 ettakā rukkhā chijjantu yūpatthāya, ettakā dabbhā lūyantu barihisatthāyā’’ti 54. Yepissa te honti dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi daṇḍatajjitā bhayatajjitā assumukhā rudamānā parikammāni karonti. Evaṃ puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto, parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto.

    ೧೭೭. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಚ ಹೋತಿ ನ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ನ ಪರನ್ತಪೋ ನ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ? ಸೋ ಅನತ್ತನ್ತಪೋ ಅಪರನ್ತಪೋ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ನಿಚ್ಛಾತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೀತೀಭೂತೋ ಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿಹರತಿ।

    177. Kathañca puggalo neva attantapo ca hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto? So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.

    ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ, ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕುಲೇ ಪಚ್ಚಾಜಾತೋ । ಸೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ತಥಾಗತೇ ಸದ್ಧಂ ಪಟಿಲಭತಿ। ಸೋ ತೇನ ಸದ್ಧಾಪಟಿಲಾಭೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇತಿ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತಿ – ‘‘ಸಮ್ಬಾಧೋ ಘರಾವಾಸೋ ರಜಾಪಥೋ, ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ। ನಯಿದಂ ಸುಕರಂ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಾ ಏಕನ್ತಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಏಕನ್ತಪರಿಸುದ್ಧಂ ಸಙ್ಖಲಿಖಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತುಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ! ಸೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧಂ ಪಹಾಯ ಮಹನ್ತಂ ವಾ ಭೋಗಕ್ಖನ್ಧಂ ಪಹಾಯ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಞಾತಿಪರಿವಟ್ಟಂ ಪಹಾಯ ಮಹನ್ತಂ ವಾ ಞಾತಿಪರಿವಟ್ಟಂ ಪಹಾಯ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ।

    Idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto . So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’’nti! So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.

    ೧೭೮. ಸೋ ಏವಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಮಾನೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಂ ಪಹಾಯ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ನಿಹಿತದಣ್ಡೋ ನಿಹಿತಸತ್ಥೋ ಲಜ್ಜೀ ದಯಾಪನ್ನೋ ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಿಹರತಿ।

    178. So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati.

    ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ ಪಹಾಯ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ದಿನ್ನಾದಾಯೀ ದಿನ್ನಪಾಟಿಕಙ್ಖೀ, ಅಥೇನೇನ ಸುಚಿಭೂತೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿಹರತಿ।

    Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati.

    ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಹಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಹೋತಿ ಆರಾಚಾರೀ 55 ಪಟಿವಿರತೋ ಮೇಥುನಾ ಗಾಮಧಮ್ಮಾ।

    Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī 56 paṭivirato methunā gāmadhammā.

    ಮುಸಾವಾದಂ ಪಹಾಯ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಸಚ್ಚವಾದೀ ಸಚ್ಚಸನ್ಧೋ ಥೇತೋ ಪಚ್ಚಯಿಕೋ ಅವಿಸಂವಾದಕೋ ಲೋಕಸ್ಸ।

    Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa.

    ಪಿಸುಣಂ ವಾಚಂ ಪಹಾಯ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಇತೋ ಸುತ್ವಾ ನ ಅಮುತ್ರ ಅಕ್ಖಾತಾ ಇಮೇಸಂ ಭೇದಾಯ, ಅಮುತ್ರ ವಾ ಸುತ್ವಾ ನ ಇಮೇಸಂ ಅಕ್ಖಾತಾ ಅಮೂಸಂ ಭೇದಾಯ। ಇತಿ ಭಿನ್ನಾನಂ ವಾ ಸನ್ಧಾತಾ ಸಹಿತಾನಂ ವಾ ಅನುಪ್ಪದಾತಾ ಸಮಗ್ಗಾರಾಮೋ ಸಮಗ್ಗರತೋ ಸಮಗ್ಗನನ್ದೀ ಸಮಗ್ಗಕರಣಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.

    ಫರುಸಂ ವಾಚಂ ಪಹಾಯ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಯಾ ಸಾ ವಾಚಾ ನೇಲಾ ಕಣ್ಣಸುಖಾ ಪೇಮನೀಯಾ ಹದಯಙ್ಗಮಾ ಪೋರೀ ಬಹುಜನಕನ್ತಾ ಬಹುಜನಮನಾಪಾ ತಥಾರೂಪಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।

    Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.

    ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಂ ಪಹಾಯ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಲವಾದೀ ಭೂತವಾದೀ ಅತ್ಥವಾದೀ ಧಮ್ಮವಾದೀ ವಿನಯವಾದೀ ನಿಧಾನವತಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಕಾಲೇನ ಸಾಪದೇಸಂ ಪರಿಯನ್ತವತಿಂ ಅತ್ಥಸಂಹಿತಂ।

    Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti, kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ.

    ೧೭೯. ಸೋ ಬೀಜಗಾಮಭೂತಗಾಮಸಮಾರಮ್ಭಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಏಕಭತ್ತಿಕೋ ಹೋತಿ ರತ್ತೂಪರತೋ ವಿರತೋ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾ, ನಚ್ಚಗೀತವಾದಿತವಿಸೂಕದಸ್ಸನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮಾಲಾಗನ್ಧವಿಲೇಪನಧಾರಣಮಣ್ಡನವಿಭೂಸನಟ್ಠಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾಸಯನಮಹಾಸಯನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಜಾತರೂಪರಜತಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।

    179. So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti, ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā, naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti, mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti, uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti, jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti.

    ಆಮಕಧಞ್ಞಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಆಮಕಮಂಸಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಇತ್ಥಿಕುಮಾರಿಕಾಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ದಾಸಿದಾಸಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅಜೇಳಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕುಕ್ಕುಟಸೂಕರಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಹತ್ಥಿಗವಾಸ್ಸವಳವಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಖೇತ್ತವತ್ಥುಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ದೂತೇಯ್ಯಪಹಿಣಗಮನಾನುಯೋಗಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಯವಿಕ್ಕಯಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ತುಲಾಕೂಟಕಂಸಕೂಟಮಾನಕೂಟಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಉಕ್ಕೋಟನವಞ್ಚನನಿಕತಿಸಾಚಿಯೋಗಾ 57 ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಛೇದನವಧಬನ್ಧನವಿಪರಾಮೋಸಆಲೋಪಸಹಸಾಕಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ।

    Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, itthikumārikāpaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, hatthigavāssavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti, kayavikkayā paṭivirato hoti, tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti, ukkoṭanavañcananikatisāciyogā 58 paṭivirato hoti, chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti.

    ೧೮೦. ಸೋ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಕಾಯಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಚೀವರೇನ ಕುಚ್ಛಿಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇನ। ಸೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ ಸಮಾದಾಯೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪಕ್ಖೀ ಸಕುಣೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ ಡೇತಿ ಸಪತ್ತಭಾರೋವ ಡೇತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಕಾಯಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಚೀವರೇನ ಕುಚ್ಛಿಪರಿಹಾರಿಕೇನ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇನ। ಸೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ ಸಮಾದಾಯೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ। ಸೋ ಇಮಿನಾ ಅರಿಯೇನ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅನವಜ್ಜಸುಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ।

    180. So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati, seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti. Evamevaṃ bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ೧೮೧. ಸೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ। ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ; ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ। ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೋ ಇಮಿನಾ ಅರಿಯೇನ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅಬ್ಯಾಸೇಕಸುಖಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ।

    181. So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati; sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ೧೮೨. ಸೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಆಲೋಕಿತೇ ವಿಲೋಕಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಮಿಞ್ಜಿತೇ ಪಸಾರಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ।

    182. So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.

    ಸೋ ಇಮಿನಾ ಚ ಅರಿಯೇನ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇಮಿನಾ ಚ ಅರಿಯೇನ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇಮಿನಾ ಚ ಅರಿಯೇನ ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇಮಾಯ ಚ ಅರಿಯಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ 59 ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ ಅರಞ್ಞಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಪಬ್ಬತಂ ಕನ್ದರಂ ಗಿರಿಗುಹಂ ಸುಸಾನಂ ವನಪತ್ಥಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜಂ। ಸೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಸೋ ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯ ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಂ ಪಹಾಯ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ಥಿನಮಿದ್ಧಂ 60 ಪಹಾಯ ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ ವಿಹರತಿ ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯ ಅನುದ್ಧತೋ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ; ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ವಿಹರತಿ ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ।

    So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato 61 vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti; byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti; thinamiddhaṃ 62 pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti; uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti; vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.

    ೧೮೩. ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ।

    183. So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.

    ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾಲೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ – ‘‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ; ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’’ತಿ। ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ।

    So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.

    ೧೮೪. ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ, ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮೇ ವತ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ, ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ, ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ, ಅರಿಯಾನಂ ಉಪವಾದಕಾ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಾ। ಇಮೇ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪವಾದಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಾ’’ತಿ। ಸೋ ಇತಿ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ, ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ।

    184. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā, vacīduccaritena samannāgatā, manoduccaritena samannāgatā, ariyānaṃ upavādakā, micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti. So iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.

    ೧೮೫. ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಪರಿಯೋದಾತೇ ಅನಙ್ಗಣೇ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಮುದುಭೂತೇ ಕಮ್ಮನಿಯೇ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಆಸವಾನಂ ಖಯಞಾಣಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ। ಸೋ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಇಮೇ ಆಸವಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಆಸವಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಜಾನತೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸತೋ ಕಾಮಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಭವಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವಾಪಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ವಿಮುತ್ತಸ್ಮಿಂ ವಿಮುತ್ತಮಿತಿ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಅತ್ತನ್ತಪೋ ಚ ಹೋತಿ ನ ಅತ್ತಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ನ ಪರನ್ತಪೋ ನ ಪರಪರಿತಾಪನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ। ಸೋ ಅನತ್ತನ್ತಪೋ ಅಪರನ್ತಪೋ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ನಿಚ್ಛಾತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೀತೀಭೂತೋ ಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿಹರತಿ।

    185. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ime āsavā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti pajānāti. Evaṃ puggalo neva attantapo ca hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto. So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.

    ೧೮೬. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸರಾಗೋ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ರಾಗೋ ಅಪ್ಪಹೀನೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸರಾಗೋ’’।

    186. Katamo ca puggalo sarāgo? Yassa puggalassa rāgo appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sarāgo’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸದೋಸೋ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದೋಸೋ ಅಪ್ಪಹೀನೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸದೋಸೋ’’।

    Katamo ca puggalo sadoso? Yassa puggalassa doso appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sadoso’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮೋಹೋ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಮೋಹೋ ಅಪ್ಪಹೀನೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಮೋಹೋ’’।

    Katamo ca puggalo samoho? Yassa puggalassa moho appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samoho’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮಾನೋ? ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಮಾನೋ ಅಪ್ಪಹೀನೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಮಾನೋ’’।

    Katamo ca puggalo samāno? Yassa puggalassa māno appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samāno’’.

    ೧೮೭. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ, ನ ಲಾಭೀ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಅರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ, ನ ಲಾಭೀ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಫಲಸ್ಸ ವಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ, ನ ಲಾಭೀ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ।

    187. Kathañca puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, na lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ, ನ ಲಾಭೀ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಫಲಸ್ಸ ವಾ, ನ ಲಾಭೀ ರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಅರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ, ನ ಲಾಭೀ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ।

    Kathañca puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa? Idhekacco puggalo lābhī hoti lokuttaramaggassa vā phalassa vā, na lābhī rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ. Evaṃ puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಚೇವ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ, ಲಾಭೀ ಚ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಅರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ, ಲಾಭೀ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಫಲಸ್ಸ ವಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಲಾಭೀ ಚೇವ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ, ಲಾಭೀ ಚ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ।

    Kathañca puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ, ನ ಲಾಭೀ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಅರೂಪಸಹಗತಾನಂ ವಾ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ, ನ ಲಾಭೀ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಫಲಸ್ಸ ವಾ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ನೇವ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಸ್ಸ, ನ ಲಾಭೀ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ।

    Kathañca puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo neva lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, na lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.

    ೧೮೮. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುಸೋತಗಾಮೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಾಮೇ ಚ ಪಟಿಸೇವತಿ ಪಾಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಅನುಸೋತಗಾಮೀ’’।

    188. Katamo ca puggalo anusotagāmī? Idhekacco puggalo kāme ca paṭisevati pāpañca kammaṃ karoti. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anusotagāmī’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸೋತಗಾಮೀ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಾಮೇ ಚ ನ ಪಟಿಸೇವತಿ ಪಾಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ। ಸೋ ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಅಸ್ಸುಮುಖೇನಪಿ ರುದಮಾನೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಪಟಿಸೋತಗಾಮೀ’’।

    Katamo ca puggalo paṭisotagāmī? Idhekacco puggalo kāme ca na paṭisevati pāpañca kammaṃ na karoti. So sahāpi dukkhena sahāpi domanassena assumukhenapi rudamāno paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘paṭisotagāmī’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಠಿತತ್ತೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಓರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯಾ ಓಪಪಾತಿಕೋ ಹೋತಿ ತತ್ಥ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ ಅನಾವತ್ತಿಧಮ್ಮೋ ತಸ್ಮಾ ಲೋಕಾ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಠಿತತ್ತೋ’’।

    Katamo ca puggalo ṭhitatto? Idhekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ṭhitatto’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಿಣ್ಣೋ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಥಲೇ ತಿಟ್ಠತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾ ಅನಾಸವಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಿಣ್ಣೋ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಥಲೇ ತಿಟ್ಠತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ।

    Katamo ca puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo? Idhekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo.

    ೧೮೯. ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಅನುಪಪನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಪ್ಪಕಂ ಸುತಂ ಹೋತಿ ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಅಪ್ಪಕಸ್ಸ ಸುತಸ್ಸ ನ ಅತ್ಥಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ 63 ಹೋತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಅನುಪಪನ್ನೋ।

    189. Kathañca puggalo appassuto hoti sutena anupapanno? Idhekaccassa puggalassa appakaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa appakassa sutassa na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno 64 hoti. Evaṃ puggalo appassuto hoti sutena anupapanno.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಉಪಪನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಪ್ಪಕಂ ಸುತಂ ಹೋತಿ ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಅಪ್ಪಕಸ್ಸ ಸುತಸ್ಸ ಅತ್ಥಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಉಪಪನ್ನೋ।

    Kathañca puggalo appassuto hoti sutena upapanno? Idhekaccassa puggalassa appakaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa appakassa sutassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo appassuto hoti sutena upapanno.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಅನುಪಪನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಬಹುಕಂ ಸುತಂ ಹೋತಿ ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಬಹುಕಸ್ಸ ಸುತಸ್ಸ ನ ಅತ್ಥಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಅನುಪಪನ್ನೋ।

    Kathañca puggalo bahussuto hoti sutena anupapanno? Idhekaccassa puggalassa bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa bahukassa sutassa na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo bahussuto hoti sutena anupapanno.

    ಕಥಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಉಪಪನ್ನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಬಹುಕಂ ಸುತಂ ಹೋತಿ ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಬಹುಕಸ್ಸ ಸುತಸ್ಸ ಅತ್ಥಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತೇನ ಉಪಪನ್ನೋ।

    Kathañca puggalo bahussuto hoti sutena upapanno? Idhekaccassa puggalassa bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa bahukassa sutassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo bahussuto hoti sutena upapanno.

    ೧೯೦. ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮಣಮಚಲೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಿಣ್ಣಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯಾ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಅವಿನಿಪಾತಧಮ್ಮೋ ನಿಯತೋ ಸಮ್ಬೋಧಿಪರಾಯನೋ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಮಣಮಚಲೋ’’।

    190. Katamo ca puggalo samaṇamacalo? Idhekacco puggalo tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇamacalo’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮಣಪದುಮೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ತಿಣ್ಣಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯಾ ರಾಗದೋಸಮೋಹಾನಂ ತನುತ್ತಾ ಸಕದಾಗಾಮೀ ಹೋತಿ, ಸಕಿದೇವ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರೋತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಮಣಪದುಮೋ’’।

    Katamo ca puggalo samaṇapadumo? Idhekacco puggalo tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇapadumo’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮಣಪುಣ್ಡರೀಕೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಓರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಪರಿಕ್ಖಯಾ ಓಪಪಾತಿಕೋ ಹೋತಿ ತತ್ಥ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ ಅನಾವತ್ತಿಧಮ್ಮೋ ತಸ್ಮಾ ಲೋಕಾ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಮಣಪುಣ್ಡರೀಕೋ’’।

    Katamo ca puggalo samaṇapuṇḍarīko? Idhekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇapuṇḍarīko’’.

    ಕತಮೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಮಣೇಸು ಸಮಣಸುಖುಮಾಲೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾ ಅನಾಸವಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ‘‘ಸಮಣೇಸು ಸಮಣಸುಖುಮಾಲೋ’’ತಿ।

    Katamo ca puggalo samaṇesu samaṇasukhumālo? Idhekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇesu samaṇasukhumālo’’ti.

    ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ।

    Catukkaniddeso.







    Footnotes:
    1. ಪಿಸುಣಾವಾಚೋ
    2. ಫರುಸಾವಾಚೋ (ಸೀ॰) ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೧೧೫
    3. ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠೀ (ಕ॰)
    4. pisuṇāvāco
    5. pharusāvāco (sī.) dī. ni. 3.115
    6. micchādiṭṭhī (ka.)
    7. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠೀ (ಕ॰)
    8. sammādiṭṭhī (ka.)
    9. ಯುತ್ತಪಟಿಭಾಣೋ (ಸ್ಯಾ॰) ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೩೨
    10. yuttapaṭibhāṇo (syā.) a. ni. 4.132
    11. ಪಕ್ಕವಣ್ಣೀ
    12. ಆಮವಣ್ಣೀ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰) ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೦೫
    13. pakkavaṇṇī
    14. āmavaṇṇī (syā. ka.) a. ni. 4.105
    15. ಸಮ್ಮಿಞ್ಜಿತಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)
    16. sammiñjitaṃ (sī. syā.)
    17. ಬಲಿಬದ್ಧಾ (ಸ್ಯಾ॰)
    18. ಸಗವಚಣ್ಡೋ (ಕ॰ ಸೀ॰) ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೦೮
    19. balibaddhā (syā.)
    20. sagavacaṇḍo (ka. sī.) a. ni. 4.108
    21. ಆಸಿವಿಸಾ (ಸ್ಯಾ॰)
    22. āsivisā (syā.)
    23. ನೇವ ಖೋ (ಸೀ॰) ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೧೦
    24. neva kho (sī.) a. ni. 4.110
    25. ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತಿದೇವೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)
    26. paranimmitavasavattideve (sī. syā.)
    27. ವೇಣಕುಲೇ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)
    28. ದಳಿದ್ದೇ (ಸೀ॰) ಪಸ್ಸ ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯೇ
    29. veṇakule (sī. syā.)
    30. daḷidde (sī.) passa aṅguttaranikāye
    31. ಪರವಣ್ಣಹಾರಿಯಾ (ಸೀ॰)
    32. paravaṇṇahāriyā (sī.)
    33. ಹತ್ಥಾವಲೇಖನೋ (ಸ್ಯಾ॰)
    34. ಕಲೋಪಿಮುಖಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰) ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೭
    35. ದ್ವಾಹಿಕಮ್ಪಿ (ಸೀ॰)
    36. ಉಲುಕಪಕ್ಖಮ್ಪಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)
    37. ಸಾಯಂತತಿಯಕಮ್ಪಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰) ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೭
    38. hatthāvalekhano (syā.)
    39. kalopimukhā (sī. syā.) ma. ni. 2.7
    40. dvāhikampi (sī.)
    41. ulukapakkhampi (sī. syā.)
    42. sāyaṃtatiyakampi (syā. ka.) ma. ni. 2.7
    43. ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    44. ಸನ್ತಾಗಾರಂ (ಸ್ಯಾ॰), ಯಞ್ಞಾಗಾರಂ (ಸೀ॰)
    45. ಖುರಾಜಿನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    46. ಕಣ್ಡೂಯಮಾನೋ (ಸೀ॰)
    47. ( ) ನತ್ಥಿ ಸೀಹಳಪೋತ್ಥಕೇ। ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯೇ ಕನ್ದರಕಸುತ್ತೇಪಿ ಏವಮೇವ
    48. ಪರಿಹಿಂಸತ್ಥಾಯಾತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰) ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೯
    49. muddhābhisitto (syā. ka.)
    50. santāgāraṃ (syā.), yaññāgāraṃ (sī.)
    51. khurājinaṃ (syā. ka.)
    52. kaṇḍūyamāno (sī.)
    53. ( ) natthi sīhaḷapotthake. majjhimanikāye kandarakasuttepi evameva
    54. parihiṃsatthāyāti (sī. syā. ka.) ma. ni. 2.9
    55. ಅನಾಚಾರೀ (ಕ॰)
    56. anācārī (ka.)
    57. … ಸಾವಿಯೋಗಾ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    58. … sāviyogā (syā. ka.)
    59. ಪಸ್ಸ ಮ॰ ನಿ॰ ೨ ಕನ್ದರಕಸುತ್ತೇ; ಅ॰ ನಿ॰ ೧ ಅತ್ತನ್ತಪಸುತ್ತೇ ಚ
    60. ಥೀನಮಿದ್ಧಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)
    61. passa ma. ni. 2 kandarakasutte; a. ni. 1 attantapasutte ca
    62. thīnamiddhaṃ (sī. syā.)
    63. ನ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ ನ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪನ್ನೋ (ಸ್ಯಾ॰), ನ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಾಯ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ (ಕ॰)
    64. na dhammamaññāya na dhammānudhammapaṭipanno (syā.), na dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno (ka.)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೪. ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೪. ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೪. ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact