Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿ • Puggalapaññattipāḷi

    ੪. ਚਤੁਕ੍ਕਪੁਗ੍ਗਲਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ

    4. Catukkapuggalapaññatti

    ੧੩੨. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ’’।

    132. Katamo ca puggalo asappuriso? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asappuriso’’.

    ੧੩੩. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਤਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ , ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਮੁਸਾવਾਦੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਮੁਸਾવਾਦੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਤਰੋ’’।

    133. Katamo ca puggalo asappurisena asappurisataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti , attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārī hoti parañca kāmesumicchācāre samādapeti, attanā ca musāvādī hoti parañca musāvāde samādapeti, attanā ca surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti parañca surāmerayamajjapamādaṭṭhāne samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asappurisena asappurisataro’’.

    ੧੩੪. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ , ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ’’।

    134. Katamo ca puggalo sappuriso? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti , adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sappuriso’’.

    ੧੩੫. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਤਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਮੁਸਾવਾਦਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਤਰੋ’’।

    135. Katamo ca puggalo sappurisena sappurisataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca musāvādā paṭivirato hoti parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti parañca surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sappurisena sappurisataro’’.

    ੧੩੬. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦੀ ਹੋਤਿ, ਪਿਸੁਣવਾਚੋ 1 ਹੋਤਿ, ਫਰੁਸવਾਚੋ 2 ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੀ ਹੋਤਿ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਹੋਤਿ, ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ 3 ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਾਪੋ’’।

    136. Katamo ca puggalo pāpo? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco 4 hoti, pharusavāco 5 hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi 6 hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpo’’.

    ੧੩੭. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪੇਨ ਪਾਪਤਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਮੁਸਾવਾਦੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਮੁਸਾવਾਦੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਿਸੁਣવਾਚੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਫਰੁਸવਾਚੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਾਪੇਨ ਪਾਪਤਰੋ’’।

    137. Katamo ca puggalo pāpena pāpataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti, attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārī hoti parañca kāmesumicchācāre samādapeti, attanā ca musāvādī hoti parañca musāvāde samādapeti, attanā ca pisuṇavāco hoti parañca pisuṇāya vācāya samādapeti, attanā ca pharusavāco hoti parañca pharusāya vācāya samādapeti, attanā ca samphappalāpī hoti parañca samphappalāpe samādapeti, attanā ca abhijjhālu hoti parañca abhijjhāya samādapeti, attanā ca byāpannacitto hoti parañca byāpāde samādapeti, attanā ca micchādiṭṭhi hoti parañca micchādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpena pāpataro’’.

    ੧੩੮. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਲ੍ਯਾਣੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ , ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਹੋਤਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ 7 ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣੋ’’।

    138. Katamo ca puggalo kalyāṇo? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti , kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi 8 hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇo’’.

    ੧੩੯. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਲ੍ਯਾਣੇਨ ਕਲ੍ਯਾਣਤਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਮੁਸਾવਾਦਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਬ੍ਯਾਪਾਦੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣੇਨ ਕਲ੍ਯਾਣਤਰੋ’’।

    139. Katamo ca puggalo kalyāṇena kalyāṇataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca musāvādā paṭivirato hoti parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti parañca pisuṇāya vācāya veramaṇiyā samādapeti, attanā ca pharusāya vācāya paṭivirato hoti parañca pharusāya vācāya veramaṇiyā samādapeti, attanā ca samphappalāpā paṭivirato hoti parañca samphappalāpā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca anabhijjhālu hoti parañca anabhijjhāya samādapeti, attanā ca abyāpannacitto hoti parañca abyāpāde samādapeti, attanā ca sammādiṭṭhi hoti parañca sammādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇena kalyāṇataro’’.

    ੧੪੦. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ’’।

    140. Katamo ca puggalo pāpadhammo? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpadhammo’’.

    ੧੪੧. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਨ ਪਾਪਧਮ੍ਮਤਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਸਮਾਦਪੇਤਿ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਾਪਧਮ੍ਮੇਨ ਪਾਪਧਮ੍ਮਤਰੋ’’।

    141. Katamo ca puggalo pāpadhammena pāpadhammataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti, attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti…pe… attanā ca micchādiṭṭhi hoti parañca micchādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpadhammena pāpadhammataro’’.

    ੧੪੨. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ’’।

    142. Katamo ca puggalo kalyāṇadhammo? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti…pe… samādiṭṭhi hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇadhammo’’.

    ੧੪੩. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੇਨ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਤਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વੇਰਮਣਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ ਪਰਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਾਦਪੇਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੇਨ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਤਰੋ’’।

    143. Katamo ca puggalo kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti…pe… attanā ca sammādiṭṭhi hoti parañca sammādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro’’.

    ੧੪੪. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾવਜ੍ਜੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾવਜ੍ਜੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਾવਜ੍ਜੇਨ વਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਸਾવਜ੍ਜੇਨ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਾવਜ੍ਜੋ’’।

    144. Katamo ca puggalo sāvajjo? Idhekacco puggalo sāvajjena kāyakammena samannāgato hoti, sāvajjena vacīkammena samannāgato hoti, sāvajjena manokammena samannāgato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sāvajjo’’.

    ੧੪੫. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਜ੍ਜਬਹੁਲੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾવਜ੍ਜੇਨ ਬਹੁਲਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਅਨવਜ੍ਜੇਨ, ਸਾવਜ੍ਜੇਨ ਬਹੁਲਂ વਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਅਨવਜ੍ਜੇਨ, ਸਾવਜ੍ਜੇਨ ਬਹੁਲਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਅਨવਜ੍ਜੇਨ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘વਜ੍ਜਬਹੁਲੋ’’।

    145. Katamo ca puggalo vajjabahulo? Idhekacco puggalo sāvajjena bahulaṃ kāyakammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena, sāvajjena bahulaṃ vacīkammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena, sāvajjena bahulaṃ manokammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘vajjabahulo’’.

    ੧੪੬. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪ੍ਪવਜ੍ਜੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨવਜ੍ਜੇਨ ਬਹੁਲਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਸਾવਜ੍ਜੇਨ, ਅਨવਜ੍ਜੇਨ ਬਹੁਲਂ વਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਸਾવਜ੍ਜੇਨ, ਅਨવਜ੍ਜੇਨ ਬਹੁਲਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਂ ਸਾવਜ੍ਜੇਨ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਅਪ੍ਪવਜ੍ਜੋ’’।

    146. Katamo ca puggalo appavajjo? Idhekacco puggalo anavajjena bahulaṃ kāyakammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena, anavajjena bahulaṃ vacīkammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena, anavajjena bahulaṃ manokammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘appavajjo’’.

    ੧੪੭. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨવਜ੍ਜੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨવਜ੍ਜੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਨવਜ੍ਜੇਨ વਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਨવਜ੍ਜੇਨ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਅਨવਜ੍ਜੋ’’।

    147. Katamo ca puggalo anavajjo? Idhekacco puggalo anavajjena kāyakammena samannāgato hoti, anavajjena vacīkammena samannāgato hoti, anavajjena manokammena samannāgato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anavajjo’’.

    ੧੪੮. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਹ ਉਦਾਹਟવੇਲਾਯ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਉਗ੍ਘਟਿਤਞ੍ਞੂ’’।

    148. Katamo ca puggalo ugghaṭitaññū? Yassa puggalassa saha udāhaṭavelāya dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ugghaṭitaññū’’.

    ੧੪੯. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥੇ વਿਭਜਿਯਮਾਨੇ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘વਿਪਞ੍ਚਿਤਞ੍ਞੂ’’।

    149. Katamo ca puggalo vipañcitaññū? Yassa puggalassa saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthe vibhajiyamāne dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘vipañcitaññū’’.

    ੧੫੦. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇਯ੍ਯੋ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਦ੍ਦੇਸਤੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤੋ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਏવਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਨੇਯ੍ਯੋ’’।

    150. Katamo ca puggalo neyyo? Yassa puggalassa uddesato paripucchato yoniso manasikaroto kalyāṇamitte sevato bhajato payirupāsato evaṃ anupubbena dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘neyyo’’.

    ੧੫੧. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਦਪਰਮੋ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਸੁਣਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਭਣਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਧਾਰਯਤੋ ਬਹੁਮ੍ਪਿ વਾਚਯਤੋ ਨ ਤਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ ਹੋਤਿ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਦਪਰਮੋ’’।

    151. Katamo ca puggalo padaparamo? Yassa puggalassa bahumpi suṇato bahumpi bhaṇato bahumpi dhārayato bahumpi vācayato na tāya jātiyā dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘padaparamo’’.

    ੧੫੨. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ 9 ਨੋ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਯੁਤ੍ਤਂ વਦਤਿ ਨੋ ਸੀਘਂ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਨੋ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ’’।

    152. Katamo ca puggalo yuttappaṭibhāno 10 no muttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno yuttaṃ vadati no sīghaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno’’.

    ੧੫੩. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਨੋ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਸੀਘਂ વਦਤਿ ਨੋ ਯੁਤ੍ਤਂ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਨੋ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ’’।

    153. Katamo ca puggalo muttappaṭibhāno no yuttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno sīghaṃ vadati no yuttaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘muttappaṭibhāno no yuttappaṭibhāno’’.

    ੧੫੪. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਚ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਚ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ વਦਤਿ ਸੀਘਞ੍ਚ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਚ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਚ’’।

    154. Katamo ca puggalo yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno yuttañca vadati sīghañca – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca’’.

    ੧੫੫. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਨੋ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਨੇવ ਯੁਤ੍ਤਂ વਦਤਿ ਨੋ ਸੀਘਂ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਨੇવ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਨੋ ਮੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ’’।

    155. Katamo ca puggalo neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno neva yuttaṃ vadati no sīghaṃ – ayaṃ vuccati, puggalo ‘‘neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno’’.

    ੧੫੬. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਅਪ੍ਪਞ੍ਚ ਭਾਸਤਿ ਅਸਹਿਤਞ੍ਚ, ਪਰਿਸਾ ਚਸ੍ਸ ਨ ਕੁਸਲਾ ਹੋਤਿ ਸਹਿਤਾਸਹਿਤਸ੍ਸ। ਏવਰੂਪੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਏવਰੂਪਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।

    156. Tattha katame cattāro dhammakathikā puggalā? Idhekacco dhammakathiko appañca bhāsati asahitañca, parisā cassa na kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.

    ਇਧ ਪਨੇਕਚ੍ਚੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਅਪ੍ਪਞ੍ਚ ਭਾਸਤਿ ਸਹਿਤਞ੍ਚ, ਪਰਿਸਾ ਚਸ੍ਸ ਕੁਸਲਾ ਹੋਤਿ ਸਹਿਤਾਸਹਿਤਸ੍ਸ। ਏવਰੂਪੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਏવਰੂਪਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।

    Idha panekacco dhammakathiko appañca bhāsati sahitañca, parisā cassa kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.

    ਇਧ ਪਨੇਕਚ੍ਚੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਬਹੁਞ੍ਚ ਭਾਸਤਿ ਅਸਹਿਤਞ੍ਚ, ਪਰਿਸਾ ਚਸ੍ਸ ਨ ਕੁਸਲਾ ਹੋਤਿ ਸਹਿਤਾਸਹਿਤਸ੍ਸ। ਏવਰੂਪੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਏવਰੂਪਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।

    Idha panekacco dhammakathiko bahuñca bhāsati asahitañca, parisā cassa na kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.

    ਇਧ ਪਨੇਕਚ੍ਚੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਬਹੁਞ੍ਚ ਭਾਸਤਿ ਸਹਿਤਞ੍ਚ, ਪਰਿਸਾ ਚਸ੍ਸ ਕੁਸਲਾ ਹੋਤਿ ਸਹਿਤਾਸਹਿਤਸ੍ਸ। ਏવਰੂਪੋ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਏવਰੂਪਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ‘‘ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ’’।

    Idha panekacco dhammakathiko bahuñca bhāsati sahitañca, parisā cassa kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati. Ime cattāro ‘‘dhammakathikā puggalā’’.

    ੧੫੭. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਲਾਹਕੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਲਾਹਕਾ – ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ, વਸ੍ਸਿਤਾ ਨੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ, ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਚ વਸ੍ਸਿਤਾ ਚ, ਨੇવ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ વਲਾਹਕੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ? ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ, વਸ੍ਸਿਤਾ ਨੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ, ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਚ વਸ੍ਸਿਤਾ ਚ, ਨੇવ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ।

    157. Tattha katame cattāro valāhakūpamā puggalā? Cattāro valāhakā – gajjitā no vassitā, vassitā no gajjitā, gajjitā ca vassitā ca, neva gajjitā no vassitā. Evamevaṃ cattārome valāhakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro ? Gajjitā no vassitā, vassitā no gajjitā, gajjitā ca vassitā ca, neva gajjitā no vassitā.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਕਤ੍ਤਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ વਲਾਹਕੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo gajjitā hoti no vassitā? Idhekacco puggalo bhāsitā hoti, no kattā. Evaṃ puggalo gajjitā hoti, no vassitā. Seyyathāpi so valāhako gajjitā no vassitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਭਾਸਿਤਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ વਲਾਹਕੋ વਸ੍ਸਿਤਾ ਨੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo vassitā hoti no gajjitā? Idhekacco puggalo kattā hoti, no bhāsitā. Evaṃ puggalo vassitā hoti no gajjitā. Seyyathāpi so valāhako vassitā no gajjitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਚ ਹੋਤਿ વਸ੍ਸਿਤਾ ਚ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਭਾਸਿਤਾ ਚ ਹੋਤਿ, ਕਤ੍ਤਾ ਚ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਚ ਹੋਤਿ વਸ੍ਸਿਤਾ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ વਲਾਹਕੋ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਚ વਸ੍ਸਿਤਾ ਚ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo gajjitā ca hoti vassitā ca? Idhekacco puggalo bhāsitā ca hoti, kattā ca. Evaṃ puggalo gajjitā ca hoti vassitā ca. Seyyathāpi so valāhako gajjitā ca vassitā ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ ਕਤ੍ਤਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ વਲਾਹਕੋ ਨੇવ ਗਜ੍ਜਿਤਾ ਨੋ વਸ੍ਸਿਤਾ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo neva gajjitā hoti no vassitā? Idhekacco puggalo neva bhāsitā hoti no kattā. Evaṃ puggalo neva gajjitā hoti no vassitā. Seyyathāpi so valāhako neva gajjitā no vassitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਲਾਹਕੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Ime cattāro valāhakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੫੮. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮੂਸਿਕੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤਸ੍ਸੋ ਮੂਸਿਕਾ – ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਨੋ વਸਿਤਾ, વਸਿਤਾ ਨੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ, ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਚ વਸਿਤਾ ਚ, ਨੇવ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਨੋ વਸਿਤਾ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਮੂਸਿਕੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਨੋ વਸਿਤਾ, વਸਿਤਾ ਨੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ, ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਚ વਸਿਤਾ ਚ, ਨੇવ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਨੋ વਸਿਤਾ।

    158. Tattha katame cattāro mūsikūpamā puggalā? Catasso mūsikā – gādhaṃ kattā no vasitā, vasitā no gādhaṃ kattā, gādhaṃ kattā ca vasitā ca, neva gādhaṃ kattā no vasitā. Evamevaṃ cattārome mūsikūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Gādhaṃ kattā no vasitā, vasitā no gādhaṃ kattā, gādhaṃ kattā ca vasitā ca, neva gādhaṃ kattā no vasitā.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸਿਤਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸਿਤਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਾ ਮੂਸਿਕਾ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਨੋ વਸਿਤਾ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo gādhaṃ kattā hoti no vasitā? Idhekacco puggalo dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo gādhaṃ kattā hoti no vasitā. Seyyathāpi sā mūsikā gādhaṃ kattā no vasitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਾ ਮੂਸਿਕਾ વਸਿਤਾ ਨੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo vasitā hoti no gādhaṃ kattā? Idhekacco puggalo dhammaṃ na pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo vasitā hoti no gādhaṃ kattā. Seyyathāpi sā mūsikā vasitā no gādhaṃ kattā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਚ ਹੋਤਿ વਸਿਤਾ ਚ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਚ ਹੋਤਿ વਸਿਤਾ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਾ ਮੂਸਿਕਾ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਚ વਸਿਤਾ ਚ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo gādhaṃ kattā ca hoti vasitā ca? Idhekacco puggalo dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gādhaṃ kattā ca hoti vasitā ca. Seyyathāpi sā mūsikā gādhaṃ kattā ca vasitā ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸਿਤਾ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨ ਪਰਿਯਾਪੁਣਾਤਿ – ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ વਸਿਤਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਾ ਮੂਸਿਕਾ ਨੇવ ਗਾਧਂ ਕਤ੍ਤਾ ਨੋ વਸਿਤਾ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo neva gādhaṃ kattā hoti no vasitā? Idhekacco puggalo dhammaṃ na pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo neva gādhaṃ kattā hoti no vasitā. Seyyathāpi sā mūsikā neva gādhaṃ kattā no vasitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮੂਸਿਕੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Ime cattāro mūsikūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੫੯. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਮ੍ਬੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਮ੍ਬਾਨਿ – ਆਮਂ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣਿ 11, ਪਕ੍ਕਂ ਆਮવਣ੍ਣਿ 12, ਆਮਂ ਆਮવਣ੍ਣਿ, ਪਕ੍ਕਂ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣਿ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਅਮ੍ਬੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਆਮੋ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ, ਪਕ੍ਕੋ ਆਮવਣ੍ਣੀ, ਆਮੋ ਆਮવਣ੍ਣੀ, ਪਕ੍ਕੋ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ।

    159. Tattha katame cattāro ambūpamā puggalā? Cattāri ambāni – āmaṃ pakkavaṇṇi 13, pakkaṃ āmavaṇṇi 14, āmaṃ āmavaṇṇi, pakkaṃ pakkavaṇṇi. Evamevaṃ cattārome ambūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Āmo pakkavaṇṇī, pakko āmavaṇṇī, āmo āmavaṇṇī, pakko pakkavaṇṇī.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਮੋ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ 15 ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਮੋ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਂ ਅਮ੍ਬਂ ਆਮਂ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣਿ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo āmo hoti pakkavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ 16 pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo āmo hoti pakkavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ āmaṃ pakkavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ ਆਮવਣ੍ਣੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ ਆਮવਣ੍ਣੀ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਂ ਅਮ੍ਬਂ ਪਕ੍ਕਂ ਆਮવਣ੍ਣਿ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo pakko hoti āmavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pakko hoti āmavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ pakkaṃ āmavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਮੋ ਹੋਤਿ ਆਮવਣ੍ਣੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਮੋ ਹੋਤਿ ਆਮવਣ੍ਣੀ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਂ ਅਮ੍ਬਂ ਆਮਂ ਆਮવਣ੍ਣਿ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo āmo hoti āmavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo āmo hoti āmavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ āmaṃ āmavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ । ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ …ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਤਂ ਅਮ੍ਬਂ ਪਕ੍ਕਂ ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣਿ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo pakko hoti pakkavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ . So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti …pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pakko hoti pakkavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ pakkaṃ pakkavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਮ੍ਬੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Ime cattāro ambūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੬੦. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੁਮ੍ਭੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੁਮ੍ਭਾ – ਤੁਚ੍ਛੋ ਪਿਹਿਤੋ, ਪੂਰੋ વਿવਟੋ, ਤੁਚ੍ਛੋ વਿવਟੋ, ਪੂਰੋ ਪਿਹਿਤੋ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਕੁਮ੍ਭੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਤੁਚ੍ਛੋ ਪਿਹਿਤੋ, ਪੂਰੋ વਿવਟੋ, ਤੁਚ੍ਛੋ વਿવਟੋ, ਪੂਰੋ ਪਿਹਿਤੋ।

    160. Tattha katame cattāro kumbhūpamā puggalā? Cattāro kumbhā – tuccho pihito, pūro vivaṭo, tuccho vivaṭo, pūro pihito. Evamevaṃ cattārome kumbhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Tuccho pihito, pūro vivaṭo, tuccho vivaṭo, pūro pihito.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਪਿਹਿਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਪਿਹਿਤੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਕੁਮ੍ਭੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਪਿਹਿਤੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo tuccho hoti pihito? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo tuccho hoti pihito. Seyyathāpi so kumbho tuccho pihito, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੂਰੋ ਹੋਤਿ વਿવਟੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੂਰੋ ਹੋਤਿ વਿવਟੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਕੁਮ੍ਭੋ ਪੂਰੋ વਿવਟੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo pūro hoti vivaṭo? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pūro hoti vivaṭo. Seyyathāpi so kumbho pūro vivaṭo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ વਿવਟੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ વਿવਟੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਕੁਮ੍ਭੋ ਤੁਚ੍ਛੋ વਿવਟੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo tuccho hoti vivaṭo? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo tuccho hoti vivaṭo. Seyyathāpi so kumbho tuccho vivaṭo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੂਰੋ ਹੋਤਿ ਪਿਹਿਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੂਰੋ ਹੋਤਿ ਪਿਹਿਤੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਕੁਮ੍ਭੋ ਪੂਰੋ ਪਿਹਿਤੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਕੁਮ੍ਭੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Kathañca puggalo pūro hoti pihito? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pūro hoti pihito. Seyyathāpi so kumbho pūro pihito, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro kumbhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੬੧. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਦਕਰਹਦੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਦਕਰਹਦਾ – ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ, ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਉਦਕਰਹਦੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ, ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ, ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ।

    161. Tattha katame cattāro udakarahadūpamā puggalā? Cattāro udakarahadā – uttāno gambhīrobhāso, gambhīro uttānobhāso, uttāno uttānobhāso, gambhīro gambhīrobhāso. Evamevaṃ cattārome udakarahadūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Uttāno gambhīrobhāso, gambhīro uttānobhāso, uttāno uttānobhāso, gambhīro gambhīrobhāso.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਹੋਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਹੋਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਉਦਕਰਹਦੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo uttāno hoti gambhīrobhāso? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo uttāno hoti gambhīrobhāso. Seyyathāpi so udakarahado uttāno gambhīrobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਉਦਕਰਹਦੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo gambhīro hoti uttānobhāso? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gambhīro hoti uttānobhāso. Seyyathāpi so udakarahado gambhīro uttānobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਹੋਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਉਦਕਰਹਦੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਭਾਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo uttāno hoti uttānobhāso? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo uttāno hoti uttānobhāso. Seyyathāpi so udakarahado uttāno uttānobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਹੋਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਹੋਤਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਆਲੋਕਿਤਂ વਿਲੋਕਿਤਂ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ ਪਸਾਰਿਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣਂ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਹੋਤਿ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਉਦਕਰਹਦੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋਭਾਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਦਕਰਹਦੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Kathañca puggalo gambhīro hoti gambhīrobhāso? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gambhīro hoti gambhīrobhāso. Seyyathāpi so udakarahado gambhīro gambhīrobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro udakarahadūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੬੨. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦਾ 17 – ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ 18 ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ, ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ, ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ, ਨੇવ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਬਲੀਬਦ੍ਦੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ, ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ, ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ, ਨੇવ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ।

    162. Tattha katame cattāro balībaddūpamā puggalā? Cattāro balībaddā 19 – sakagavacaṇḍo 20 no paragavacaṇḍo, paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo. Evamevaṃ cattārome balībaddūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਪਰਿਸਂ ਉਬ੍ਬੇਜਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਪਰਿਸਂ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo? Idhekacco puggalo sakaparisaṃ ubbejitā hoti, no paraparisaṃ. Evaṃ puggalo sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਪਰਿਸਂ ਉਬ੍ਬੇਜਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਸਕਪਰਿਸਂ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo paragavacaṇḍo hoti no sakagavacaṇḍo? Idhekacco puggalo paraparisaṃ ubbejitā hoti, no sakaparisaṃ. Evaṃ puggalo paragavacaṇḍo hoti no sakagavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ ਹੋਤਿ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਪਰਿਸਞ੍ਚ ਉਬ੍ਬੇਜਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਪਰਪਰਿਸਞ੍ਚ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ ਹੋਤਿ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੋ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ ਚ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo sakagavacaṇḍo ca hoti paragavacaṇḍo ca? Idhekacco puggalo sakaparisañca ubbejitā hoti, paraparisañca. Evaṃ puggalo sakagavacaṇḍo ca hoti paragavacaṇḍo ca. Seyyathāpi so balībaddo sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਸਕਪਰਿਸਂ ਉਬ੍ਬੇਜਿਤਾ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਪਰਿਸਂ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੋ ਨੇવ ਸਕਗવਚਣ੍ਡੋ ਨੋ ਪਰਗવਚਣ੍ਡੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬਲੀਬਦ੍ਦੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Kathañca puggalo neva sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo? Idhekacco puggalo neva sakaparisaṃ ubbejitā hoti no paraparisaṃ. Evaṃ puggalo neva sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro balībaddūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੬੩. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸੀવਿਸੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸੀવਿਸਾ 21 – ਆਗਤવਿਸੋ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ, ਘੋਰવਿਸੋ ਨੋ ਆਗਤવਿਸੋ, ਆਗਤવਿਸੋ ਚ ਘੋਰવਿਸੋ ਚ, ਨੇવ ਆਗਤવਿਸੋ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਆਸੀવਿਸੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਆਗਤવਿਸੋ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ, ਘੋਰવਿਸੋ ਨੋ ਆਗਤવਿਸੋ, ਆਗਤવਿਸੋ ਚ ਘੋਰવਿਸੋ ਚ, ਨੇવ ਆਗਤવਿਸੋ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ।

    163. Tattha katame cattāro āsīvisūpamā puggalā? Cattāro āsīvisā 22 – āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ca ghoraviso ca, neva āgataviso no ghoraviso. Evamevaṃ cattārome āsīvisūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ca ghoraviso ca, neva āgataviso no ghoraviso.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਗਤવਿਸੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕੁਜ੍ਝਤਿ। ਸੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਕੋਧੋ ਨ ਚਿਰਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਗਤવਿਸੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਆਸੀવਿਸੋ ਆਗਤવਿਸੋ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo āgataviso hoti no ghoraviso? Idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho na ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo āgataviso hoti, no ghoraviso. Seyyathāpi so āsīviso āgataviso no ghoraviso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਘੋਰવਿਸੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਆਗਤવਿਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਹੇવ ਖੋ 23 ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕੁਜ੍ਝਤਿ। ਸੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਕੋਧੋ ਚਿਰਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਘੋਰવਿਸੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਆਗਤવਿਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਆਸੀવਿਸੋ ਘੋਰવਿਸੋ ਨੋ ਆਗਤવਿਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo ghoraviso hoti no āgataviso? Idhekacco puggalo naheva kho 24 abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo ghoraviso hoti, no āgataviso. Seyyathāpi so āsīviso ghoraviso no āgataviso, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਗਤવਿਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਘੋਰવਿਸੋ ਚ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕੁਜ੍ਝਤਿ। ਸੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਕੋਧੋ ਚਿਰਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਗਤવਿਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਘੋਰવਿਸੋ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਆਸੀવਿਸੋ ਆਗਤવਿਸੋ ਚ ਘੋਰવਿਸੋ ਚ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo āgataviso ca hoti ghoraviso ca? Idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo āgataviso ca hoti ghoraviso ca. Seyyathāpi so āsīviso āgataviso ca ghoraviso ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਆਗਤવਿਸੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨਹੇવ ਖੋ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਕੁਜ੍ਝਤਿ। ਸੋ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਕੋਧੋ ਨ ਚਿਰਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਆਗਤવਿਸੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਆਸੀવਿਸੋ ਨੇવ ਆਗਤવਿਸੋ ਨੋ ਘੋਰવਿਸੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸੀવਿਸੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Kathañca puggalo neva āgataviso hoti no ghoraviso? Idhekacco puggalo naheva kho abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho na ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo neva āgataviso hoti no ghoraviso. Seyyathāpi so āsīviso neva āgataviso no ghoraviso, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro āsīvisūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੬੪. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾવਕਾਨਂ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    164. Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘suppaṭipannā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕਾਨਂ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ avaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘duppaṭipannā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਯ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ – ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪਿ , ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya pasādaṃ janeti – ‘‘suppaṭipadā’’ itipi , ‘‘sammāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਪ੍ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ – ‘‘ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਨੁવਿਚ੍ਚ ਅਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya appasādaṃ janeti – ‘‘duppaṭipadā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ੧੬੫. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾવਕਾਨਂ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    165. Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ avaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘duppaṭipannā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕਾਨਂ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘suppaṭipannā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਯ ਅਪ੍ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ – ‘‘ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਅਪ੍ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya appasādaṃ janeti – ‘‘duppaṭipadā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾਯ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾਯ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ – ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪਿ, ‘‘ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਦਾ’’ ਇਤਿਪੀਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ ਪਰਿਯੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਠਾਨੇ ਪਸਾਦਂ ਉਪਦਂਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya pasādaṃ janeti – ‘‘suppaṭipadā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.

    ੧੬੬. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਨੋ ਚ ਖੋ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ ਅવਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ । ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅવਣ੍ਣੋ ਤਂ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਯੋ ਤਤ੍ਥ વਣ੍ਣੋ ਤਂ ਨ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਨੋ ਚ ਖੋ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ।

    166. Kathañca puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati . Yo tattha avaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yo tattha vaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Evaṃ puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ ਅવਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ । ਯੋ ਤਤ੍ਥ વਣ੍ਣੋ ਤਂ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅવਣ੍ਣੋ ਤਂ ਨ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਨੋ ਚ ਖੋ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ।

    Kathañca puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati . Yo tattha vaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yo tattha avaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Evaṃ puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਚ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਚ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ ਅવਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅવਣ੍ਣੋ ਤਂ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ વਣ੍ਣੋ ਤਮ੍ਪਿ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ। ਤਤ੍ਰ ਕਾਲਞ੍ਞੂ ਹੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਚ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਚ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ।

    Kathañca puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati. Yo tattha avaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yopi tattha vaṇṇo tampi bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Tatra kālaññū hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Evaṃ puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਨੋਪਿ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ વਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ ਅવਣ੍ਣੋਪਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅવਣ੍ਣੋ ਤਂ ਨ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ વਣ੍ਣੋ ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਭਣਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ। ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ વਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਅવਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ, ਨੋਪਿ વਣ੍ਣਾਰਹਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਭੂਤਂ ਤਚ੍ਛਂ ਕਾਲੇਨ।

    Kathañca puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, nopi vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati. Yo tattha avaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yopi tattha vaṇṇo tampi na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Upekkhako viharati sato sampajāno. Evaṃ puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, nopi vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.

    ੧੬੭. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવੀ ਨੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવੀ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਹਤੋ ਘਟਤੋ વਾਯਮਤੋ ਆਜੀવੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਨੋ ਪੁਞ੍ਞਤੋ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવੀ, ਨੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવੀ’’।

    167. Katamo ca puggalo uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī? Yassa puggalassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato ājīvo abhinibbattati, no puññato – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘uṭṭhānaphalūpajīvī, no puññaphalūpajīvī’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવੀ ਨੋ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવੀ? ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤવਸવਤ੍ਤੀ ਦੇવੇ 25 ਉਪਾਦਾਯ ਤਤੂਪਰਿ ਦੇવਾ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવਿਨੋ ਨ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવਿਨੋ।

    Katamo ca puggalo puññaphalūpajīvī no uṭṭhānaphalūpajīvī? Paranimmitavasavattī deve 26 upādāya tatūpari devā puññaphalūpajīvino na uṭṭhānaphalūpajīvino.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવੀ ਚ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવੀ ਚ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਹਤੋ ਘਟਤੋ વਾਯਮਤੋ ਆਜੀવੋ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ ਪੁਞ੍ਞਤੋ ਚ – ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવੀ ਚ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવੀ ਚ’’।

    Katamo ca puggalo uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca? Yassa puggalassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato ājīvo abhinibbattati puññato ca – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવੀ ਨੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવੀ? ਨੇਰਯਿਕਾ ਨੇવ ਉਟ੍ਠਾਨਫਲੂਪਜੀવਿਨੋ ਨੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲੂਪਜੀવਿਨੋ।

    Katamo ca puggalo neva uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī? Nerayikā neva uṭṭhānaphalūpajīvino no puññaphalūpajīvino.

    ੧੬੮. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਮੋ ਹੋਤਿ ਤਮਪਰਾਯਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੀਚੇ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ ਹੋਤਿ – ਚਣ੍ਡਾਲਕੁਲੇ વਾ ਨੇਸਾਦਕੁਲੇ વਾ વੇਨਕੁਲੇ 27 વਾ ਰਥਕਾਰਕੁਲੇ વਾ ਪੁਕ੍ਕੁਸਕੁਲੇ વਾ ਦਲਿਦ੍ਦੇ 28 ਅਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਨਭੋਜਨੇ ਕਸਿਰવੁਤ੍ਤਿਕੇ, ਯਤ੍ਥ ਕਸਿਰੇਨ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਦੁਦ੍ਦਸਿਕੋ ਓਕੋਟਿਮਕੋ ਬਹ੍વਾਬਾਧੋ ਕਾਣੋ વਾ ਕੁਣੀ વਾ ਖਞ੍ਜੋ વਾ ਪਕ੍ਖਹਤੋ વਾ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਨਸ੍ਸ વਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਾਨਸ੍ਸ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾવਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਸ੍ਸ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਮੋ ਹੋਤਿ ਤਮਪਰਾਯਨੋ।

    168. Kathañca puggalo tamo hoti tamaparāyano? Idhekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti – caṇḍālakule vā nesādakule vā venakule 29 vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde 30 appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo tamo hoti tamaparāyano.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਮੋ ਹੋਤਿ ਜੋਤਿਪਰਾਯਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੀਚੇ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ ਹੋਤਿ – ਚਣ੍ਡਾਲਕੁਲੇ વਾ ਨੇਸਾਦਕੁਲੇ વਾ વੇਨਕੁਲੇ વਾ ਰਥਕਾਰਕੁਲੇ વਾ ਪੁਕ੍ਕੁਸਕੁਲੇ વਾ ਦਲਿਦ੍ਦੇ ਅਪ੍ਪਨ੍ਨਪਾਨਭੋਜਨੇ ਕਸਿਰવੁਤ੍ਤਿਕੇ, ਯਤ੍ਥ ਕਸਿਰੇਨ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਦੁਦ੍ਦਸਿਕੋ ਓਕੋਟਿਮਕੋ ਬਹ੍વਾਬਾਧੋ ਕਾਣੋ વਾ ਕੁਣੀ વਾ ਖਞ੍ਜੋ વਾ ਪਕ੍ਖਹਤੋ વਾ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਨਸ੍ਸ વਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਾਨਸ੍ਸ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾવਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਸ੍ਸ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ , ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਮੋ ਹੋਤਿ ਜੋਤਿਪਰਾਯਨੋ।

    Kathañca puggalo tamo hoti jotiparāyano? Idhekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti – caṇḍālakule vā nesādakule vā venakule vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati , manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo tamo hoti jotiparāyano.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੋਤਿ ਹੋਤਿ ਤਮਪਰਾਯਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਚ੍ਚੇ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ ਹੋਤਿ – ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ વਾ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ વਾ ਅਡ੍ਢੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ ਮਹਾਭੋਗੇ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤੇ ਪਹੂਤવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੇ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੇ। ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਲਾਭੀ ਅਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਨਸ੍ਸ વਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਾਨਸ੍ਸ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾવਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਸ੍ਸ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੋਤਿ ਹੋਤਿ ਤਮਪਰਾਯਨੋ।

    Kathañca puggalo joti hoti tamaparāyano? Idhekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti – khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo joti hoti tamaparāyano.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੋਤਿ ਹੋਤਿ ਜੋਤਿਪਰਾਯਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਚ੍ਚੇ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ ਹੋਤਿ – ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ વਾ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ વਾ ਅਡ੍ਢੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ ਮਹਾਭੋਗੇ ਪਹੂਤਜਾਤਰੂਪਰਜਤੇ ਪਹੂਤવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣੇ ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞੇ। ਸੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਲਾਭੀ ਅਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਨਸ੍ਸ વਤ੍ਥਸ੍ਸ ਯਾਨਸ੍ਸ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾવਸਥਪਦੀਪੇਯ੍ਯਸ੍ਸ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਤਿ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਜੋਤਿ ਹੋਤਿ ਜੋਤਿਪਰਾਯਨੋ।

    Kathañca puggalo joti hoti jotiparāyano? Idhekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti – khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati, manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo joti hoti jotiparāyano.

    ੧੬੯. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਓਣਤੋਣਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਓਣਤੋਣਤੋ ਹੋਤਿ।

    169. Kathañca puggalo oṇatoṇato hoti…pe… evaṃ puggalo oṇatoṇato hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਓਣਤੁਣ੍ਣਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਓਣਤੁਣ੍ਣਤੋ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo oṇatuṇṇato hoti…pe… evaṃ puggalo oṇatuṇṇato hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਣ੍ਣਤੋਣਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਣ੍ਣਤੋਣਤੋ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo uṇṇatoṇato hoti…pe… evaṃ puggalo uṇṇatoṇato hoti.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਣ੍ਣਤੁਣ੍ਣਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਣ੍ਣਤੁਣ੍ਣਤੋ ਹੋਤਿ।

    Kathañca puggalo uṇṇatuṇṇato hoti…pe… evaṃ puggalo uṇṇatuṇṇato hoti.

    ੧੭੦. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਰੁਕ੍ਖੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ? ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਰੁਕ੍ਖਾ – ਫੇਗ੍ਗੁ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ, ਸਾਰੋ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ, ਫੇਗ੍ਗੁ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ, ਸਾਰੋ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ। ਏવਮੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਰੁਕ੍ਖੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਫੇਗ੍ਗੁ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ, ਸਾਰੋ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ, ਫੇਗ੍ਗੁ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ, ਸਾਰੋ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ।

    170. Tattha katame cattāro rukkhūpamā puggalā? Cattāro rukkhā – pheggu sāraparivāro, sāro phegguparivāro, pheggu phegguparivāro, sāro sāraparivāro. Evamevaṃ cattārome rukkhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Pheggu sāraparivāro, sāro phegguparivāro, pheggu phegguparivāro, sāro sāraparivāro.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਫੇਗ੍ਗੁ ਹੋਤਿ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹੋਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਪਰਿਸਾ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲવਤੀ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਫੇਗ੍ਗੁ ਹੋਤਿ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਫੇਗ੍ਗੁ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo pheggu hoti sāraparivāro? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, parisā ca khvassa hoti sīlavatī kalyāṇadhammā. Evaṃ puggalo pheggu hoti sāraparivāro. Seyyathāpi so rukkho pheggu sāraparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਰੋ ਹੋਤਿ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ, ਪਰਿਸਾ ਚ ਖ੍વਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਰੋ ਹੋਤਿ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਸਾਰੋ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo sāro hoti phegguparivāro? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, parisā ca khvassa hoti dussīlā pāpadhammā. Evaṃ puggalo sāro hoti phegguparivāro. Seyyathāpi so rukkho sāro phegguparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਫੇਗ੍ਗੁ ਹੋਤਿ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹੋਤਿ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਪਰਿਸਾਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ ਪਾਪਧਮ੍ਮਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਫੇਗ੍ਗੁ ਹੋਤਿ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਫੇਗ੍ਗੁ ਫੇਗ੍ਗੁਪਰਿવਾਰੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।

    Kathañca puggalo pheggu hoti phegguparivāro? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, parisāpissa hoti dussīlā pāpadhammā. Evaṃ puggalo pheggu hoti phegguparivāro. Seyyathāpi so rukkho pheggu phegguparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਰੋ ਹੋਤਿ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮੋ, ਪਰਿਸਾਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲવਤੀ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਾਰੋ ਹੋਤਿ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸੋ ਰੁਕ੍ਖੋ ਸਾਰੋ ਸਾਰਪਰਿવਾਰੋ, ਤਥੂਪਮੋ ਅਯਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਰੁਕ੍ਖੂਪਮਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।

    Kathañca puggalo sāro hoti sāraparivāro? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, parisāpissa hoti sīlavatī kalyāṇadhammā. Evaṃ puggalo sāro hoti sāraparivāro. Seyyathāpi so rukkho sāro sāraparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro rukkhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

    ੧੭੧. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪਪ੍ਪਮਾਣੋ ਰੂਪਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਰੋਹਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਪਰਿਣਾਹਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਸਣ੍ਠਾਨਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਪਾਰਿਪੂਰਿਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪਪ੍ਪਮਾਣੋ ਰੂਪਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ।

    171. Katamo ca puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno? Idhekacco puggalo ārohaṃ vā passitvā pariṇāhaṃ vā passitvā saṇṭhānaṃ vā passitvā pāripūriṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਘੋਸਪ੍ਪਮਾਣੋ ਘੋਸਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰવਣ੍ਣਨਾਯ ਪਰਥੋਮਨਾਯ ਪਰਪਸਂਸਨਾਯ ਪਰવਣ੍ਣਹਾਰਿਕਾਯ 31 ਤਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਘੋਸਪ੍ਪਮਾਣੋ ਘੋਸਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ।

    Katamo ca puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno? Idhekacco puggalo paravaṇṇanāya parathomanāya parapasaṃsanāya paravaṇṇahārikāya 32 tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno.

    ੧੭੨. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲੂਖਪ੍ਪਮਾਣੋ ਲੂਖਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਚੀવਰਲੂਖਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਲੂਖਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਸੇਨਾਸਨਲੂਖਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ વਿવਿਧਂ વਾ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲੂਖਪ੍ਪਮਾਣੋ ਲੂਖਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ।

    172. Katamo ca puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno? Idhekacco puggalo cīvaralūkhaṃ vā passitvā pattalūkhaṃ vā passitvā senāsanalūkhaṃ vā passitvā vividhaṃ vā dukkarakārikaṃ passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਮਾਣੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸੀਲਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਸਮਾਧਿਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਂ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਸਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਮਾਣੋ ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ।

    Katamo ca puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno? Idhekacco puggalo sīlaṃ vā passitvā samādhiṃ vā passitvā paññaṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno.

    ੧੭੩. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ।

    173. Kathañca puggalo attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya? Idhekacco puggalo attanā sīlasampanno hoti, no paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā samādhisampanno hoti, no paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā paññāsampanno hoti, no paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā vimuttisampanno hoti, no paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, no paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਂ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਂ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ।

    Kathañca puggalo parahitāya paṭipanno hoti no attahitāya? Idhekacco puggalo attanā na sīlasampanno hoti, paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā na samādhisampanno hoti, paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā na paññāsampanno hoti, paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā na vimuttisampanno hoti, paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā na vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo parahitāya paṭipanno hoti no attahitāya.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਚੇવ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਪਰਹਿਤਾਯ ਚ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਞ੍ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਚੇવ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਪਰਹਿਤਾਯ ਚ।

    Kathañca puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca? Idhekacco puggalo attanā ca sīlasampanno hoti, parañca sīlasampadāya samādapeti; attanā ca samādhisampanno hoti, parañca samādhisampadāya samādapeti; attanā ca paññāsampanno hoti, parañca paññāsampadāya samādapeti; attanā ca vimuttisampanno hoti, parañca vimuttisampadāya samādapeti; attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, parañca vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ; ਅਤ੍ਤਨਾ ਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਪਰਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਦਾਯ ਸਮਾਦਪੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਅਤ੍ਤਹਿਤਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਪਰਹਿਤਾਯ।

    Kathañca puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya? Idhekacco puggalo attanā na sīlasampanno hoti, no paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā na samādhisampanno hoti, no paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā na paññāsampanno hoti, no paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā na vimuttisampanno hoti, no paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā na vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, no paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.

    ੧੭੪. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਚੇਲਕੋ ਹੋਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਚਾਰੋ ਹਤ੍ਥਾਪਲੇਖਨੋ 33, ਨਏਹਿਭਦ੍ਦਨ੍ਤਿਕੋ ਨਤਿਟ੍ਠਭਦ੍ਦਨ੍ਤਿਕੋ ਨਾਭਿਹਟਂ ਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਤਂ ਨ ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਸੋ ਨ ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਨ ਕਲ਼ੋਪਿਮੁਖਾ 34 ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਏਲ਼ਕਮਨ੍ਤਰਂ ਨ ਦਣ੍ਡਮਨ੍ਤਰਂ ਨ ਮੁਸਲਮਨ੍ਤਰਂ ਨ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਭੁਞ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਨ ਗਬ੍ਭਿਨਿਯਾ ਨ ਪਾਯਮਾਨਾਯ ਨ ਪੁਰਿਸਨ੍ਤਰਗਤਾਯ, ਨ ਸਙ੍ਕਿਤ੍ਤੀਸੁ ਨ ਯਤ੍ਥ ਸਾ ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਨ ਯਤ੍ਥ ਮਕ੍ਖਿਕਾ ਸਣ੍ਡਸਣ੍ਡਚਾਰਿਨੀ, ਨ ਮਚ੍ਛਂ ਨ ਮਂਸਂ ਨ ਸੁਰਂ ਨ ਮੇਰਯਂ ਨ ਥੁਸੋਦਕਂ ਪਿવਤਿ। ਸੋ ਏਕਾਗਾਰਿਕੋ વਾ ਹੋਤਿ ਏਕਾਲੋਪਿਕੋ, ਦ੍વਾਗਾਰਿਕੋ વਾ ਹੋਤਿ ਦ੍વਾਲੋਪਿਕੋ…ਪੇ॰… ਸਤ੍ਤਾਗਾਰਿਕੋ વਾ ਹੋਤਿ ਸਤ੍ਤਾਲੋਪਿਕੋ; ਏਕਿਸ੍ਸਾਪਿ ਦਤ੍ਤਿਯਾ ਯਾਪੇਤਿ, ਦ੍વੀਹਿਪਿ ਦਤ੍ਤੀਹਿ ਯਾਪੇਤਿ…ਪੇ॰… ਸਤ੍ਤਹਿਪਿ ਦਤ੍ਤੀਹਿ ਯਾਪੇਤਿ; ਏਕਾਹਿਕਮ੍ਪਿ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ, ਦ੍વੀਹਿਕਮ੍ਪਿ 35 ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ…ਪੇ॰… ਸਤ੍ਤਾਹਿਕਮ੍ਪਿ ਆਹਾਰਂ ਆਹਾਰੇਤਿ। ਇਤਿ ਏવਰੂਪਂ ਅਡ੍ਢਮਾਸਿਕਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਭਤ੍ਤਭੋਜਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ। ਸੋ ਸਾਕਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਸਾਮਾਕਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਨੀવਾਰਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਦਦ੍ਦੁਲਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਹਟਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਕਣਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਆਚਾਮਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਪਿਞ੍ਞਾਕਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਤਿਣਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ ਗੋਮਯਭਕ੍ਖੋ વਾ ਹੋਤਿ, વਨਮੂਲਫਲਾਹਾਰੋ ਯਾਪੇਤਿ ਪવਤ੍ਤਫਲਭੋਜੀ। ਸੋ ਸਾਣਾਨਿਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਮਸਾਣਾਨਿਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਛવਦੁਸ੍ਸਾਨਿਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਤਿਰੀਟਾਨਿਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਅਜਿਨਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਅਜਿਨਕ੍ਖਿਪਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਕੁਸਚੀਰਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ વਾਕਚੀਰਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਫਲਕਚੀਰਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ વਾਲ਼ਕਮ੍ਬਲਮ੍ਪਿ ਧਾਰੇਤਿ ਉਲੂਕਪਕ੍ਖਮ੍ਪਿ 36 ਧਾਰੇਤਿ, ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਲੋਚਕੋਪਿ ਹੋਤਿ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਲੋਚਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਉਬ੍ਭਟ੍ਠਕੋਪਿ ਹੋਤਿ ਆਸਨਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ, ਉਕ੍ਕੁਟਿਕੋਪਿ ਹੋਤਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਪ੍ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਕਣ੍ਟਕਾਪਸ੍ਸਯਿਕੋਪਿ ਹੋਤਿ ਕਣ੍ਟਕਾਪਸ੍ਸਯੇ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਸਾਯਤਤਿਯਕਮ੍ਪਿ 37 ਉਦਕੋਰੋਹਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ। ਇਤਿ ਏવਰੂਪਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਆਤਾਪਨਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ । ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ।

    174. Kathañca puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo acelako hoti muttācāro hatthāpalekhano 38, naehibhaddantiko natiṭṭhabhaddantiko nābhihaṭaṃ na uddissakataṃ na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti na kaḷopimukhā 39 paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ na daṇḍamantaraṃ na musalamantaraṃ na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ na gabbhiniyā na pāyamānāya na purisantaragatāya, na saṅkittīsu na yattha sā upaṭṭhito hoti na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ na maṃsaṃ na suraṃ na merayaṃ na thusodakaṃ pivati. So ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko…pe… sattāgāriko vā hoti sattālopiko; ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti…pe… sattahipi dattīhi yāpeti; ekāhikampi āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi 40 āhāraṃ āhāreti…pe… sattāhikampi āhāraṃ āhāreti. Iti evarūpaṃ aḍḍhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti sāmākabhakkho vā hoti nīvārabhakkho vā hoti daddulabhakkho vā hoti haṭabhakkho vā hoti kaṇabhakkho vā hoti ācāmabhakkho vā hoti piññākabhakkho vā hoti tiṇabhakkho vā hoti gomayabhakkho vā hoti, vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti masāṇānipi dhāreti chavadussānipi dhāreti paṃsukūlānipi dhāreti tirīṭānipi dhāreti ajinampi dhāreti ajinakkhipampi dhāreti kusacīrampi dhāreti vākacīrampi dhāreti phalakacīrampi dhāreti kesakambalampi dhāreti vāḷakambalampi dhāreti ulūkapakkhampi 41 dhāreti, kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto, ubbhaṭṭhakopi hoti āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto, kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti, sāyatatiyakampi 42 udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Iti evarūpaṃ anekavihitaṃ kāyassa ātāpanaparitāpanānuyogamanuyutto viharati . Evaṃ puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto.

    ੧੭੫. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਨ੍ਤਪੋ ਹੋਤਿ ਪਰਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਓਰਬ੍ਭਿਕੋ ਹੋਤਿ ਸੂਕਰਿਕੋ ਸਾਕੁਣਿਕੋ ਮਾਗવਿਕੋ ਲੁਦ੍ਦੋ ਮਚ੍ਛਘਾਤਕੋ ਚੋਰੋ ਚੋਰਘਾਤਕੋ ਗੋਘਾਤਕੋ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਿਕੋ, ਯੇ વਾ ਪਨਞ੍ਞੇਪਿ ਕੇਚਿ ਕੁਰੂਰਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਰਨ੍ਤਪੋ ਹੋਤਿ ਪਰਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ।

    175. Kathañca puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo orabbhiko hoti sūkariko sākuṇiko māgaviko luddo macchaghātako coro coraghātako goghātako bandhanāgāriko, ye vā panaññepi keci kurūrakammantā. Evaṃ puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto.

    ੧੭੬. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਰਨ੍ਤਪੋ ਚ ਪਰਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰਾਜਾ વਾ ਹੋਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ 43 ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਮਹਾਸਾਲੋ। ਸੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਨਰਸ੍ਸ ਨવਂ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ 44 ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਖਰਾਜਿਨਂ 45 ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲੇਨ ਕਾਯਂ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਮਿਗવਿਸਾਣੇਨ ਪਿਟ੍ਠਿਂ ਕਣ੍ਡੁવਮਾਨੋ 46 ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹੇਸਿਯਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਚ ਪੁਰੋਹਿਤੇਨ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਹਰਿਤੁਪਲਿਤ੍ਤਾਯ ਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ। ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਗਾવਿਯਾ ਸਰੂਪવਚ੍ਛਾਯ ਯਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਥਨੇ ਖੀਰਂ ਹੋਤਿ ਤੇਨ ਰਾਜਾ ਯਾਪੇਤਿ, ਯਂ ਦੁਤਿਯਸ੍ਮਿਂ ਥਨੇ ਖੀਰਂ ਹੋਤਿ ਤੇਨ ਮਹੇਸੀ ਯਾਪੇਤਿ, ਯਂ ਤਤਿਯਸ੍ਮਿਂ ਥਨੇ ਖੀਰਂ ਹੋਤਿ ਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਯਾਪੇਤਿ, ਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਮਿਂ ਥਨੇ ਖੀਰਂ ਹੋਤਿ ਤੇਨ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜੁਹਤਿ, ਅવਸੇਸੇਨ વਚ੍ਛਕੋ ਯਾਪੇਤਿ। ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾ ਉਸਭਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ, ਏਤ੍ਤਕਾ વਚ੍ਛਤਰਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ, ਏਤ੍ਤਕਾ વਚ੍ਛਤਰਿਯੋ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਅਜਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਉਰਬ੍ਭਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ, (ਏਤ੍ਤਕਾ ਅਸ੍ਸਾ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੁ ਯਞ੍ਞਤ੍ਥਾਯ) 47 ਏਤ੍ਤਕਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੁ ਯੂਪਤ੍ਥਾਯ, ਏਤ੍ਤਕਾ ਦਬ੍ਭਾ ਲੂਯਨ੍ਤੁ ਬਰਿਹਿਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ 48। ਯੇਪਿਸ੍ਸ ਤੇ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦਾਸਾਤਿ વਾ ਪੇਸ੍ਸਾਤਿ વਾ ਕਮ੍ਮਕਰਾਤਿ વਾ, ਤੇਪਿ ਦਣ੍ਡਤਜ੍ਜਿਤਾ ਭਯਤਜ੍ਜਿਤਾ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾ ਰੁਦਮਾਨਾ ਪਰਿਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਚ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਰਨ੍ਤਪੋ ਚ ਪਰਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ।

    176. Kathañca puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto, parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo rājā vā hoti khattiyo muddhāvasitto 49 brāhmaṇo vā mahāsālo. So puratthimena narassa navaṃ sandhāgāraṃ 50 kārāpetvā kesamassuṃ ohāretvā kharājinaṃ 51 nivāsetvā sappitelena kāyaṃ abbhañjitvā migavisāṇena piṭṭhiṃ kaṇḍuvamāno 52 sandhāgāraṃ pavisati saddhiṃ mahesiyā brāhmaṇena ca purohitena. So tattha anantarahitāya bhūmiyā haritupalittāya seyyaṃ kappeti. Ekissā gāviyā sarūpavacchāya yaṃ ekasmiṃ thane khīraṃ hoti tena rājā yāpeti, yaṃ dutiyasmiṃ thane khīraṃ hoti tena mahesī yāpeti, yaṃ tatiyasmiṃ thane khīraṃ hoti tena brāhmaṇo purohito yāpeti, yaṃ catutthasmiṃ thane khīraṃ hoti tena aggiṃ juhati, avasesena vacchako yāpeti. So evamāha – ‘‘ettakā usabhā haññantu yaññatthāya, ettakā vacchatarā haññantu yaññatthāya, ettakā vacchatariyo haññantu yaññatthāya, ettakā ajā haññantu yaññatthāya, ettakā urabbhā haññantu yaññatthāya, (ettakā assā haññantu yaññatthāya) 53 ettakā rukkhā chijjantu yūpatthāya, ettakā dabbhā lūyantu barihisatthāyā’’ti 54. Yepissa te honti dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi daṇḍatajjitā bhayatajjitā assumukhā rudamānā parikammāni karonti. Evaṃ puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto, parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto.

    ੧੭੭. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਚ ਹੋਤਿ ਨ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਪਰਨ੍ਤਪੋ ਨ ਪਰਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ? ਸੋ ਅਨਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਅਪਰਨ੍ਤਪੋ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤੀਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਹਰਤਿ।

    177. Kathañca puggalo neva attantapo ca hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto? So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.

    ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ। ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਸਦੇવਕਂ ਸਮਾਰਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਂ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਤਿ। ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ વਾ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ । ਸੋ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤਥਾਗਤੇ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਤਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘‘ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾવਾਸੋ ਰਜਾਪਥੋ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ। ਨਯਿਦਂ ਸੁਕਰਂ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਾ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਖਲਿਖਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ! ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ।

    Idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto . So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’’nti! So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.

    ੧੭੮. ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਸਾਜੀવਸਮਾਪਨ੍ਨੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਨਿਹਿਤਦਣ੍ਡੋ ਨਿਹਿਤਸਤ੍ਥੋ ਲਜ੍ਜੀ ਦਯਾਪਨ੍ਨੋ ਸਬ੍ਬਪਾਣਭੂਤਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ વਿਹਰਤਿ।

    178. So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati.

    ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਹਾਯ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਦਿਨ੍ਨਪਾਟਿਕਙ੍ਖੀ, ਅਥੇਨੇਨ ਸੁਚਿਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਹਰਤਿ।

    Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati.

    ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਹਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਹੋਤਿ ਆਰਾਚਾਰੀ 55 ਪਟਿવਿਰਤੋ ਮੇਥੁਨਾ ਗਾਮਧਮ੍ਮਾ।

    Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī 56 paṭivirato methunā gāmadhammā.

    ਮੁਸਾવਾਦਂ ਪਹਾਯ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਸਚ੍ਚવਾਦੀ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ ਥੇਤੋ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ ਅવਿਸਂવਾਦਕੋ ਲੋਕਸ੍ਸ।

    Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa.

    ਪਿਸੁਣਂ વਾਚਂ ਪਹਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਇਤੋ ਸੁਤ੍વਾ ਨ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ, ਅਮੁਤ੍ਰ વਾ ਸੁਤ੍વਾ ਨ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯ। ਇਤਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਸਨ੍ਧਾਤਾ ਸਹਿਤਾਨਂ વਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ ਸਮਗ੍ਗਾਰਾਮੋ ਸਮਗ੍ਗਰਤੋ ਸਮਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ ਸਮਗ੍ਗਕਰਣਿਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.

    ਫਰੁਸਂ વਾਚਂ ਪਹਾਯ ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਯਾ ਸਾ વਾਚਾ ਨੇਲਾ ਕਣ੍ਣਸੁਖਾ ਪੇਮਨੀਯਾ ਹਦਯਙ੍ਗਮਾ ਪੋਰੀ ਬਹੁਜਨਕਨ੍ਤਾ ਬਹੁਜਨਮਨਾਪਾ ਤਥਾਰੂਪਿਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।

    Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.

    ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਲવਾਦੀ ਭੂਤવਾਦੀ ਅਤ੍ਥવਾਦੀ ਧਮ੍ਮવਾਦੀ વਿਨਯવਾਦੀ ਨਿਧਾਨવਤਿਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਕਾਲੇਨ ਸਾਪਦੇਸਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤવਤਿਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ।

    Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti, kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ.

    ੧੭੯. ਸੋ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਸਮਾਰਮ੍ਭਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਭਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਰਤ੍ਤੂਪਰਤੋ વਿਰਤੋ વਿਕਾਲਭੋਜਨਾ, ਨਚ੍ਚਗੀਤવਾਦਿਤવਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਧਾਰਣਮਣ੍ਡਨવਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ।

    179. So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti, ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā, naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti, mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti, uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti, jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti.

    ਆਮਕਧਞ੍ਞਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਆਮਕਮਂਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਇਤ੍ਥਿਕੁਮਾਰਿਕਾਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਦਾਸਿਦਾਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਜੇਲ਼ਕਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਹਤ੍ਥਿਗવਾਸ੍ਸવਲ਼વਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਖੇਤ੍ਤવਤ੍ਥੁਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਣਗਮਨਾਨੁਯੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਯવਿਕ੍ਕਯਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਤੁਲਾਕੂਟਕਂਸਕੂਟਮਾਨਕੂਟਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਕ੍ਕੋਟਨવਞ੍ਚਨਨਿਕਤਿਸਾਚਿਯੋਗਾ 57 ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਛੇਦਨવਧਬਨ੍ਧਨવਿਪਰਾਮੋਸਆਲੋਪਸਹਸਾਕਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ।

    Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, itthikumārikāpaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, hatthigavāssavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti, kayavikkayā paṭivirato hoti, tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti, ukkoṭanavañcananikatisāciyogā 58 paṭivirato hoti, chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti.

    ੧੮੦. ਸੋ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀવਰੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ। ਸੋ ਯੇਨ ਯੇਨੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ ਸਮਾਦਾਯੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ ਯੇਨ ਯੇਨੇવ ਡੇਤਿ ਸਪਤ੍ਤਭਾਰੋવ ਡੇਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀવਰੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ। ਸੋ ਯੇਨ ਯੇਨੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ ਸਮਾਦਾਯੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ। ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਨવਜ੍ਜਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ।

    180. So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati, seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti. Evamevaṃ bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ੧੮੧. ਸੋ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ। ਯਤ੍વਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂવੁਤਂ વਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍વਾਸ੍ਸવੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂવਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ; ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ વਿਞ੍ਞਾਯ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ। ਯਤ੍વਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂવੁਤਂ વਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍વਾਸ੍ਸવੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂવਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਸੇਕਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ।

    181. So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati; sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ੧੮੨. ਸੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਆਲੋਕਿਤੇ વਿਲੋਕਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਮਿਞ੍ਜਿਤੇ ਪਸਾਰਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਅਸਿਤੇ ਪੀਤੇ ਖਾਯਿਤੇ ਸਾਯਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾવਕਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਗਤੇ ਠਿਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਜਾਗਰਿਤੇ ਭਾਸਿਤੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ।

    182. So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.

    ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਰਿਯੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਰਿਯੇਨ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਮਾਯ ਚ ਅਰਿਯਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ 59 વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ। ਸੋ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍વਾ ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ। ਸੋ ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਲੋਕੇ ਪਹਾਯ વਿਗਤਾਭਿਜ੍ਝੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ; ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਦੋਸਂ ਪਹਾਯ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ ਸਬ੍ਬਪਾਣਭੂਤਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਦੋਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ; ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ 60 ਪਹਾਯ વਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ વਿਹਰਤਿ ਆਲੋਕਸਞ੍ਞੀ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ; ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ વਿਹਰਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ; વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਪਹਾਯ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ વਿਹਰਤਿ ਅਕਥਂਕਥੀ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ।

    So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato 61 vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti; byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti; thinamiddhaṃ 62 pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti; uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti; vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.

    ੧੮੩. ਸੋ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹਾਯ ਚੇਤਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ વਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ‘‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖવਿਹਾਰੀ’’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ।

    183. So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.

    ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਦਸਪਿ ਜਾਤਿਯੋ વੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਜਾਤਿਸਤਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ વਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ – ‘‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਂ; ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ। ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ।

    So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.

    ੧੮੪. ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ, ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਇਮੇ વਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ, ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪવਾਦਕਾ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ। ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪવਾਦਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ। ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ। ਸੋ ਇਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ, ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    184. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā, vacīduccaritena samannāgatā, manoduccaritena samannāgatā, ariyānaṃ upavādakā, micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti. So iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.

    ੧੮੫. ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਇਮੇ ਆਸવਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸવਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਜਾਨਤੋ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਕਾਮਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਭવਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ। વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਚ ਹੋਤਿ ਨ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਨ ਪਰਨ੍ਤਪੋ ਨ ਪਰਪਰਿਤਾਪਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ। ਸੋ ਅਨਤ੍ਤਨ੍ਤਪੋ ਅਪਰਨ੍ਤਪੋ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਚ੍ਛਾਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੀਤੀਭੂਤੋ ਸੁਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਹਰਤਿ।

    185. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ime āsavā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti pajānāti. Evaṃ puggalo neva attantapo ca hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto. So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.

    ੧੮੬. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਰਾਗੋ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰਾਗੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਰਾਗੋ’’।

    186. Katamo ca puggalo sarāgo? Yassa puggalassa rāgo appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sarāgo’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਦੋਸੋ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਦੋਸੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਦੋਸੋ’’।

    Katamo ca puggalo sadoso? Yassa puggalassa doso appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sadoso’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮੋਹੋ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮੋਹੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਮੋਹੋ’’।

    Katamo ca puggalo samoho? Yassa puggalassa moho appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samoho’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਾਨੋ? ਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਾਨੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਮਾਨੋ’’।

    Katamo ca puggalo samāno? Yassa puggalassa māno appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samāno’’.

    ੧੮੭. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਅਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ, ਨ ਲਾਭੀ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ વਾ ਫਲਸ੍ਸ વਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ।

    187. Kathañca puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, na lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ વਾ ਫਲਸ੍ਸ વਾ, ਨ ਲਾਭੀ ਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਅਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ।

    Kathañca puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa? Idhekacco puggalo lābhī hoti lokuttaramaggassa vā phalassa vā, na lābhī rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ. Evaṃ puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਚੇવ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ, ਲਾਭੀ ਚ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਅਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ, ਲਾਭੀ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ વਾ ਫਲਸ੍ਸ વਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਾਭੀ ਚੇવ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ, ਲਾਭੀ ਚ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ।

    Kathañca puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਅਰੂਪਸਹਗਤਾਨਂ વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ, ਨ ਲਾਭੀ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗਸ੍ਸ વਾ ਫਲਸ੍ਸ વਾ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਨੇવ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਥਸ੍ਸ, ਨ ਲਾਭੀ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਧਮ੍ਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ।

    Kathañca puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo neva lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, na lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.

    ੧੮੮. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨੁਸੋਤਗਾਮੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮੇ ਚ ਪਟਿਸੇવਤਿ ਪਾਪਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਅਨੁਸੋਤਗਾਮੀ’’।

    188. Katamo ca puggalo anusotagāmī? Idhekacco puggalo kāme ca paṭisevati pāpañca kammaṃ karoti. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anusotagāmī’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਟਿਸੋਤਗਾਮੀ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਕਾਮੇ ਚ ਨ ਪਟਿਸੇવਤਿ ਪਾਪਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਸੋ ਸਹਾਪਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਹਾਪਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਨ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖੇਨਪਿ ਰੁਦਮਾਨੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਪਟਿਸੋਤਗਾਮੀ’’।

    Katamo ca puggalo paṭisotagāmī? Idhekacco puggalo kāme ca na paṭisevati pāpañca kammaṃ na karoti. So sahāpi dukkhena sahāpi domanassena assumukhenapi rudamāno paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘paṭisotagāmī’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਠਿਤਤ੍ਤੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਓਪਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਠਿਤਤ੍ਤੋ’’।

    Katamo ca puggalo ṭhitatto? Idhekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ṭhitatto’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਣ੍ਣੋ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਥਲੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ।

    Katamo ca puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo? Idhekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo.

    ੧੮੯. ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਅਨੁਪਪਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕਂ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਨ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ 63 ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਅਨੁਪਪਨ੍ਨੋ।

    189. Kathañca puggalo appassuto hoti sutena anupapanno? Idhekaccassa puggalassa appakaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa appakassa sutassa na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno 64 hoti. Evaṃ puggalo appassuto hoti sutena anupapanno.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਉਪਪਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕਂ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਉਪਪਨ੍ਨੋ।

    Kathañca puggalo appassuto hoti sutena upapanno? Idhekaccassa puggalassa appakaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa appakassa sutassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo appassuto hoti sutena upapanno.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਅਨੁਪਪਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਬਹੁਕਂ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਕਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਨ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਅਨੁਪਪਨ੍ਨੋ।

    Kathañca puggalo bahussuto hoti sutena anupapanno? Idhekaccassa puggalassa bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa bahukassa sutassa na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo bahussuto hoti sutena anupapanno.

    ਕਥਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਉਪਪਨ੍ਨੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਬਹੁਕਂ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਗੇਯ੍ਯਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਾਥਂ ਉਦਾਨਂ ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਂ ਜਾਤਕਂ ਅਬ੍ਭੁਤਧਮ੍ਮਂ વੇਦਲ੍ਲਂ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਬਹੁਕਸ੍ਸ ਸੁਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤੇਨ ਉਪਪਨ੍ਨੋ।

    Kathañca puggalo bahussuto hoti sutena upapanno? Idhekaccassa puggalassa bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa bahukassa sutassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo bahussuto hoti sutena upapanno.

    ੧੯੦. ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਣਮਚਲੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਨੋ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਮਣਮਚਲੋ’’।

    190. Katamo ca puggalo samaṇamacalo? Idhekacco puggalo tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇamacalo’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਣਪਦੁਮੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਤਨੁਤ੍ਤਾ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਹੋਤਿ, ਸਕਿਦੇવ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਮਣਪਦੁਮੋ’’।

    Katamo ca puggalo samaṇapadumo? Idhekacco puggalo tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇapadumo’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਣਪੁਣ੍ਡਰੀਕੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਓਪਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਮਣਪੁਣ੍ਡਰੀਕੋ’’।

    Katamo ca puggalo samaṇapuṇḍarīko? Idhekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇapuṇḍarīko’’.

    ਕਤਮੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਣੇਸੁ ਸਮਣਸੁਖੁਮਾਲੋ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘‘ਸਮਣੇਸੁ ਸਮਣਸੁਖੁਮਾਲੋ’’ਤਿ।

    Katamo ca puggalo samaṇesu samaṇasukhumālo? Idhekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇesu samaṇasukhumālo’’ti.

    ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ।

    Catukkaniddeso.







    Footnotes:
    1. ਪਿਸੁਣਾવਾਚੋ
    2. ਫਰੁਸਾવਾਚੋ (ਸੀ॰) ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੧੧੫
    3. ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ (ਕ॰)
    4. pisuṇāvāco
    5. pharusāvāco (sī.) dī. ni. 3.115
    6. micchādiṭṭhī (ka.)
    7. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ (ਕ॰)
    8. sammādiṭṭhī (ka.)
    9. ਯੁਤ੍ਤਪਟਿਭਾਣੋ (ਸ੍ਯਾ॰) ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੩੨
    10. yuttapaṭibhāṇo (syā.) a. ni. 4.132
    11. ਪਕ੍ਕવਣ੍ਣੀ
    12. ਆਮવਣ੍ਣੀ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰) ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੦੫
    13. pakkavaṇṇī
    14. āmavaṇṇī (syā. ka.) a. ni. 4.105
    15. ਸਮ੍ਮਿਞ੍ਜਿਤਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    16. sammiñjitaṃ (sī. syā.)
    17. ਬਲਿਬਦ੍ਧਾ (ਸ੍ਯਾ॰)
    18. ਸਗવਚਣ੍ਡੋ (ਕ॰ ਸੀ॰) ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੦੮
    19. balibaddhā (syā.)
    20. sagavacaṇḍo (ka. sī.) a. ni. 4.108
    21. ਆਸਿવਿਸਾ (ਸ੍ਯਾ॰)
    22. āsivisā (syā.)
    23. ਨੇવ ਖੋ (ਸੀ॰) ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੧੦
    24. neva kho (sī.) a. ni. 4.110
    25. ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤવਸવਤ੍ਤਿਦੇવੇ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    26. paranimmitavasavattideve (sī. syā.)
    27. વੇਣਕੁਲੇ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    28. ਦਲ਼ਿਦ੍ਦੇ (ਸੀ॰) ਪਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੇ
    29. veṇakule (sī. syā.)
    30. daḷidde (sī.) passa aṅguttaranikāye
    31. ਪਰવਣ੍ਣਹਾਰਿਯਾ (ਸੀ॰)
    32. paravaṇṇahāriyā (sī.)
    33. ਹਤ੍ਥਾવਲੇਖਨੋ (ਸ੍ਯਾ॰)
    34. ਕਲੋਪਿਮੁਖਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰) ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੭
    35. ਦ੍વਾਹਿਕਮ੍ਪਿ (ਸੀ॰)
    36. ਉਲੁਕਪਕ੍ਖਮ੍ਪਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    37. ਸਾਯਂਤਤਿਯਕਮ੍ਪਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰) ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੭
    38. hatthāvalekhano (syā.)
    39. kalopimukhā (sī. syā.) ma. ni. 2.7
    40. dvāhikampi (sī.)
    41. ulukapakkhampi (sī. syā.)
    42. sāyaṃtatiyakampi (syā. ka.) ma. ni. 2.7
    43. ਮੁਦ੍ਧਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    44. ਸਨ੍ਤਾਗਾਰਂ (ਸ੍ਯਾ॰), ਯਞ੍ਞਾਗਾਰਂ (ਸੀ॰)
    45. ਖੁਰਾਜਿਨਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    46. ਕਣ੍ਡੂਯਮਾਨੋ (ਸੀ॰)
    47. ( ) ਨਤ੍ਥਿ ਸੀਹਲ਼ਪੋਤ੍ਥਕੇ। ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯੇ ਕਨ੍ਦਰਕਸੁਤ੍ਤੇਪਿ ਏવਮੇવ
    48. ਪਰਿਹਿਂਸਤ੍ਥਾਯਾਤਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰) ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੯
    49. muddhābhisitto (syā. ka.)
    50. santāgāraṃ (syā.), yaññāgāraṃ (sī.)
    51. khurājinaṃ (syā. ka.)
    52. kaṇḍūyamāno (sī.)
    53. ( ) natthi sīhaḷapotthake. majjhimanikāye kandarakasuttepi evameva
    54. parihiṃsatthāyāti (sī. syā. ka.) ma. ni. 2.9
    55. ਅਨਾਚਾਰੀ (ਕ॰)
    56. anācārī (ka.)
    57. … ਸਾવਿਯੋਗਾ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    58. … sāviyogā (syā. ka.)
    59. ਪਸ੍ਸ ਮ॰ ਨਿ॰ ੨ ਕਨ੍ਦਰਕਸੁਤ੍ਤੇ; ਅ॰ ਨਿ॰ ੧ ਅਤ੍ਤਨ੍ਤਪਸੁਤ੍ਤੇ ਚ
    60. ਥੀਨਮਿਦ੍ਧਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    61. passa ma. ni. 2 kandarakasutte; a. ni. 1 attantapasutte ca
    62. thīnamiddhaṃ (sī. syā.)
    63. ਨ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਨ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪਟਿਪਨ੍ਨੋ (ਸ੍ਯਾ॰), ਨ ਧਮ੍ਮਮਞ੍ਞਾਯ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ (ਕ॰)
    64. na dhammamaññāya na dhammānudhammapaṭipanno (syā.), na dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno (ka.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੪. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੪. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੪. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact