| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പുഗ്ഗലപഞ്ഞത്തിപാളി • Puggalapaññattipāḷi |
൪. ചതുക്കപുഗ്ഗലപഞ്ഞത്തി
4. Catukkapuggalapaññatti
൧൩൨. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ അസപ്പുരിസോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പാണാതിപാതീ ഹോതി, അദിന്നാദായീ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരീ ഹോതി, മുസാവാദീ ഹോതി, സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠായീ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘അസപ്പുരിസോ’’.
132. Katamo ca puggalo asappuriso? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asappuriso’’.
൧൩൩. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ അസപ്പുരിസേന അസപ്പുരിസതരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച പാണാതിപാതീ ഹോതി പരഞ്ച പാണാതിപാതേ സമാദപേതി , അത്തനാ ച അദിന്നാദായീ ഹോതി പരഞ്ച അദിന്നാദാനേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച കാമേസുമിച്ഛാചാരീ ഹോതി പരഞ്ച കാമേസുമിച്ഛാചാരേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച മുസാവാദീ ഹോതി പരഞ്ച മുസാവാദേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠായീ ഹോതി പരഞ്ച സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠാനേ സമാദപേതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘അസപ്പുരിസേന അസപ്പുരിസതരോ’’.
133. Katamo ca puggalo asappurisena asappurisataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti , attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārī hoti parañca kāmesumicchācāre samādapeti, attanā ca musāvādī hoti parañca musāvāde samādapeti, attanā ca surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī hoti parañca surāmerayamajjapamādaṭṭhāne samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘asappurisena asappurisataro’’.
൧൩൪. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സപ്പുരിസോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി , അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി, മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി, സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠാനാ പടിവിരതോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സപ്പുരിസോ’’.
134. Katamo ca puggalo sappuriso? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti , adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sappuriso’’.
൧൩൫. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സപ്പുരിസേന സപ്പുരിസതരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച പാണാതിപാതാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച അദിന്നാദാനാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച കാമേസുമിച്ഛാചാരാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച മുസാവാദാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠാനാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠാനാ വേരമണിയാ സമാദപേതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സപ്പുരിസേന സപ്പുരിസതരോ’’.
135. Katamo ca puggalo sappurisena sappurisataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca musāvādā paṭivirato hoti parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti parañca surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sappurisena sappurisataro’’.
൧൩൭. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ പാപേന പാപതരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച പാണാതിപാതീ ഹോതി പരഞ്ച പാണാതിപാതേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അദിന്നാദായീ ഹോതി പരഞ്ച അദിന്നാദാനേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച കാമേസുമിച്ഛാചാരീ ഹോതി പരഞ്ച കാമേസുമിച്ഛാചാരേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച മുസാവാദീ ഹോതി പരഞ്ച മുസാവാദേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച പിസുണവാചോ ഹോതി പരഞ്ച പിസുണായ വാചായ സമാദപേതി, അത്തനാ ച ഫരുസവാചോ ഹോതി പരഞ്ച ഫരുസായ വാചായ സമാദപേതി, അത്തനാ ച സമ്ഫപ്പലാപീ ഹോതി പരഞ്ച സമ്ഫപ്പലാപേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അഭിജ്ഝാലു ഹോതി പരഞ്ച അഭിജ്ഝായ സമാദപേതി, അത്തനാ ച ബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി പരഞ്ച ബ്യാപാദേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി പരഞ്ച മിച്ഛാദിട്ഠിയാ സമാദപേതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘പാപേന പാപതരോ’’.
137. Katamo ca puggalo pāpena pāpataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti, attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārī hoti parañca kāmesumicchācāre samādapeti, attanā ca musāvādī hoti parañca musāvāde samādapeti, attanā ca pisuṇavāco hoti parañca pisuṇāya vācāya samādapeti, attanā ca pharusavāco hoti parañca pharusāya vācāya samādapeti, attanā ca samphappalāpī hoti parañca samphappalāpe samādapeti, attanā ca abhijjhālu hoti parañca abhijjhāya samādapeti, attanā ca byāpannacitto hoti parañca byāpāde samādapeti, attanā ca micchādiṭṭhi hoti parañca micchādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpena pāpataro’’.
൧൩൮. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ കല്യാണോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി , കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി, മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി, പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാലു ഹോതി, അബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി 7 ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘കല്യാണോ’’.
138. Katamo ca puggalo kalyāṇo? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti , kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi 8 hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇo’’.
൧൩൯. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ കല്യാണേന കല്യാണതരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച പാണാതിപാതാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച അദിന്നാദാനാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച കാമേസുമിച്ഛാചാരാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച മുസാവാദാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച പിസുണായ വാചായ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച ഫരുസായ വാചായ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച സമ്ഫപ്പലാപാ വേരമണിയാ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അനഭിജ്ഝാലു ഹോതി പരഞ്ച അനഭിജ്ഝായ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി പരഞ്ച അബ്യാപാദേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി പരഞ്ച സമ്മാദിട്ഠിയാ സമാദപേതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘കല്യാണേന കല്യാണതരോ’’.
139. Katamo ca puggalo kalyāṇena kalyāṇataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca musāvādā paṭivirato hoti parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti parañca pisuṇāya vācāya veramaṇiyā samādapeti, attanā ca pharusāya vācāya paṭivirato hoti parañca pharusāya vācāya veramaṇiyā samādapeti, attanā ca samphappalāpā paṭivirato hoti parañca samphappalāpā veramaṇiyā samādapeti, attanā ca anabhijjhālu hoti parañca anabhijjhāya samādapeti, attanā ca abyāpannacitto hoti parañca abyāpāde samādapeti, attanā ca sammādiṭṭhi hoti parañca sammādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇena kalyāṇataro’’.
൧൪൦. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ പാപധമ്മോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പാണാതിപാതീ ഹോതി, അദിന്നാദായീ ഹോതി…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘പാപധമ്മോ’’.
140. Katamo ca puggalo pāpadhammo? Idhekacco puggalo pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpadhammo’’.
൧൪൧. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ പാപധമ്മേന പാപധമ്മതരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച പാണാതിപാതീ ഹോതി പരഞ്ച പാണാതിപാതേ സമാദപേതി, അത്തനാ ച അദിന്നാദായീ ഹോതി പരഞ്ച അദിന്നാദാനേ സമാദപേതി…പേ॰… അത്തനാ ച മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി പരഞ്ച മിച്ഛാദിട്ഠിയാ സമാദപേതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘പാപധമ്മേന പാപധമ്മതരോ’’.
141. Katamo ca puggalo pāpadhammena pāpadhammataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātī hoti parañca pāṇātipāte samādapeti, attanā ca adinnādāyī hoti parañca adinnādāne samādapeti…pe… attanā ca micchādiṭṭhi hoti parañca micchādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘pāpadhammena pāpadhammataro’’.
൧൪൨. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ കല്യാണധമ്മോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി…പേ॰… സമാദിട്ഠി ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘കല്യാണധമ്മോ’’.
142. Katamo ca puggalo kalyāṇadhammo? Idhekacco puggalo pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti…pe… samādiṭṭhi hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇadhammo’’.
൧൪൩. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ കല്യാണധമ്മേന കല്യാണധമ്മതരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി പരഞ്ച പാണാതിപാതാ വേരമണിയാ സമാദപേതി…പേ॰… അത്തനാ ച സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി പരഞ്ച സമ്മാദിട്ഠിയാ സമാദപേതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘കല്യാണധമ്മേന കല്യാണധമ്മതരോ’’.
143. Katamo ca puggalo kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro? Idhekacco puggalo attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti…pe… attanā ca sammādiṭṭhi hoti parañca sammādiṭṭhiyā samādapeti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro’’.
൧൪൪. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സാവജ്ജോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സാവജ്ജേന കായകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, സാവജ്ജേന വചീകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, സാവജ്ജേന മനോകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സാവജ്ജോ’’.
144. Katamo ca puggalo sāvajjo? Idhekacco puggalo sāvajjena kāyakammena samannāgato hoti, sāvajjena vacīkammena samannāgato hoti, sāvajjena manokammena samannāgato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sāvajjo’’.
൧൪൫. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ വജ്ജബഹുലോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സാവജ്ജേന ബഹുലം കായകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി അപ്പം അനവജ്ജേന, സാവജ്ജേന ബഹുലം വചീകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി അപ്പം അനവജ്ജേന, സാവജ്ജേന ബഹുലം മനോകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി അപ്പം അനവജ്ജേന – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘വജ്ജബഹുലോ’’.
145. Katamo ca puggalo vajjabahulo? Idhekacco puggalo sāvajjena bahulaṃ kāyakammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena, sāvajjena bahulaṃ vacīkammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena, sāvajjena bahulaṃ manokammena samannāgato hoti appaṃ anavajjena – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘vajjabahulo’’.
൧൪൬. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ അപ്പവജ്ജോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അനവജ്ജേന ബഹുലം കായകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി അപ്പം സാവജ്ജേന, അനവജ്ജേന ബഹുലം വചീകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി അപ്പം സാവജ്ജേന, അനവജ്ജേന ബഹുലം മനോകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി അപ്പം സാവജ്ജേന – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘അപ്പവജ്ജോ’’.
146. Katamo ca puggalo appavajjo? Idhekacco puggalo anavajjena bahulaṃ kāyakammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena, anavajjena bahulaṃ vacīkammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena, anavajjena bahulaṃ manokammena samannāgato hoti appaṃ sāvajjena – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘appavajjo’’.
൧൪൭. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ അനവജ്ജോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അനവജ്ജേന കായകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, അനവജ്ജേന വചീകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, അനവജ്ജേന മനോകമ്മേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘അനവജ്ജോ’’.
147. Katamo ca puggalo anavajjo? Idhekacco puggalo anavajjena kāyakammena samannāgato hoti, anavajjena vacīkammena samannāgato hoti, anavajjena manokammena samannāgato hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anavajjo’’.
൧൪൮. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ഉഗ്ഘടിതഞ്ഞൂ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ സഹ ഉദാഹടവേലായ ധമ്മാഭിസമയോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘ഉഗ്ഘടിതഞ്ഞൂ’’.
148. Katamo ca puggalo ugghaṭitaññū? Yassa puggalassa saha udāhaṭavelāya dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ugghaṭitaññū’’.
൧൪൯. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ വിപഞ്ചിതഞ്ഞൂ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ വിത്ഥാരേന അത്ഥേ വിഭജിയമാനേ ധമ്മാഭിസമയോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘വിപഞ്ചിതഞ്ഞൂ’’.
149. Katamo ca puggalo vipañcitaññū? Yassa puggalassa saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthe vibhajiyamāne dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘vipañcitaññū’’.
൧൫൦. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ നേയ്യോ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ഉദ്ദേസതോ പരിപുച്ഛതോ യോനിസോ മനസികരോതോ കല്യാണമിത്തേ സേവതോ ഭജതോ പയിരുപാസതോ ഏവം അനുപുബ്ബേന ധമ്മാഭിസമയോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘നേയ്യോ’’.
150. Katamo ca puggalo neyyo? Yassa puggalassa uddesato paripucchato yoniso manasikaroto kalyāṇamitte sevato bhajato payirupāsato evaṃ anupubbena dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘neyyo’’.
൧൫൧. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ പദപരമോ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ബഹുമ്പി സുണതോ ബഹുമ്പി ഭണതോ ബഹുമ്പി ധാരയതോ ബഹുമ്പി വാചയതോ ന തായ ജാതിയാ ധമ്മാഭിസമയോ ഹോതി – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘പദപരമോ’’.
151. Katamo ca puggalo padaparamo? Yassa puggalassa bahumpi suṇato bahumpi bhaṇato bahumpi dhārayato bahumpi vācayato na tāya jātiyā dhammābhisamayo hoti – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘padaparamo’’.
൧൫൨. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ യുത്തപ്പടിഭാനോ 9 നോ മുത്തപ്പടിഭാനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പഞ്ഹം പുട്ഠോ സമാനോ യുത്തം വദതി നോ സീഘം – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘യുത്തപ്പടിഭാനോ നോ മുത്തപ്പടിഭാനോ’’.
152. Katamo ca puggalo yuttappaṭibhāno 10 no muttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno yuttaṃ vadati no sīghaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno’’.
൧൫൩. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ മുത്തപ്പടിഭാനോ നോ യുത്തപ്പടിഭാനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പഞ്ഹം പുട്ഠോ സമാനോ സീഘം വദതി നോ യുത്തം – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘മുത്തപ്പടിഭാനോ നോ യുത്തപ്പടിഭാനോ’’.
153. Katamo ca puggalo muttappaṭibhāno no yuttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno sīghaṃ vadati no yuttaṃ – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘muttappaṭibhāno no yuttappaṭibhāno’’.
൧൫൪. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ യുത്തപ്പടിഭാനോ ച മുത്തപ്പടിഭാനോ ച? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പഞ്ഹം പുട്ഠോ സമാനോ യുത്തഞ്ച വദതി സീഘഞ്ച – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘യുത്തപ്പടിഭാനോ ച മുത്തപ്പടിഭാനോ ച’’.
154. Katamo ca puggalo yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno yuttañca vadati sīghañca – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca’’.
൧൫൫. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ നേവ യുത്തപ്പടിഭാനോ നോ മുത്തപ്പടിഭാനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പഞ്ഹം പുട്ഠോ സമാനോ നേവ യുത്തം വദതി നോ സീഘം – അയം വുച്ചതി, പുഗ്ഗലോ ‘‘നേവ യുത്തപ്പടിഭാനോ നോ മുത്തപ്പടിഭാനോ’’.
155. Katamo ca puggalo neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno? Idhekacco puggalo pañhaṃ puṭṭho samāno neva yuttaṃ vadati no sīghaṃ – ayaṃ vuccati, puggalo ‘‘neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno’’.
൧൫൬. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ ധമ്മകഥികാ പുഗ്ഗലാ? ഇധേകച്ചോ ധമ്മകഥികോ അപ്പഞ്ച ഭാസതി അസഹിതഞ്ച, പരിസാ ചസ്സ ന കുസലാ ഹോതി സഹിതാസഹിതസ്സ. ഏവരൂപോ ധമ്മകഥികോ ഏവരൂപായ പരിസായ ധമ്മകഥികോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
156. Tattha katame cattāro dhammakathikā puggalā? Idhekacco dhammakathiko appañca bhāsati asahitañca, parisā cassa na kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.
ഇധ പനേകച്ചോ ധമ്മകഥികോ അപ്പഞ്ച ഭാസതി സഹിതഞ്ച, പരിസാ ചസ്സ കുസലാ ഹോതി സഹിതാസഹിതസ്സ. ഏവരൂപോ ധമ്മകഥികോ ഏവരൂപായ പരിസായ ധമ്മകഥികോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
Idha panekacco dhammakathiko appañca bhāsati sahitañca, parisā cassa kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.
ഇധ പനേകച്ചോ ധമ്മകഥികോ ബഹുഞ്ച ഭാസതി അസഹിതഞ്ച, പരിസാ ചസ്സ ന കുസലാ ഹോതി സഹിതാസഹിതസ്സ. ഏവരൂപോ ധമ്മകഥികോ ഏവരൂപായ പരിസായ ധമ്മകഥികോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി.
Idha panekacco dhammakathiko bahuñca bhāsati asahitañca, parisā cassa na kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati.
ഇധ പനേകച്ചോ ധമ്മകഥികോ ബഹുഞ്ച ഭാസതി സഹിതഞ്ച, പരിസാ ചസ്സ കുസലാ ഹോതി സഹിതാസഹിതസ്സ. ഏവരൂപോ ധമ്മകഥികോ ഏവരൂപായ പരിസായ ധമ്മകഥികോത്വേവ സങ്ഖം ഗച്ഛതി. ഇമേ ചത്താരോ ‘‘ധമ്മകഥികാ പുഗ്ഗലാ’’.
Idha panekacco dhammakathiko bahuñca bhāsati sahitañca, parisā cassa kusalā hoti sahitāsahitassa. Evarūpo dhammakathiko evarūpāya parisāya dhammakathikotveva saṅkhaṃ gacchati. Ime cattāro ‘‘dhammakathikā puggalā’’.
൧൫൭. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ വലാഹകൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചത്താരോ വലാഹകാ – ഗജ്ജിതാ നോ വസ്സിതാ, വസ്സിതാ നോ ഗജ്ജിതാ, ഗജ്ജിതാ ച വസ്സിതാ ച, നേവ ഗജ്ജിതാ നോ വസ്സിതാ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ വലാഹകൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ ? ഗജ്ജിതാ നോ വസ്സിതാ, വസ്സിതാ നോ ഗജ്ജിതാ, ഗജ്ജിതാ ച വസ്സിതാ ച, നേവ ഗജ്ജിതാ നോ വസ്സിതാ.
157. Tattha katame cattāro valāhakūpamā puggalā? Cattāro valāhakā – gajjitā no vassitā, vassitā no gajjitā, gajjitā ca vassitā ca, neva gajjitā no vassitā. Evamevaṃ cattārome valāhakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro ? Gajjitā no vassitā, vassitā no gajjitā, gajjitā ca vassitā ca, neva gajjitā no vassitā.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഗജ്ജിതാ ഹോതി നോ വസ്സിതാ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഭാസിതാ ഹോതി, നോ കത്താ. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഗജ്ജിതാ ഹോതി, നോ വസ്സിതാ. സേയ്യഥാപി സോ വലാഹകോ ഗജ്ജിതാ നോ വസ്സിതാ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo gajjitā hoti no vassitā? Idhekacco puggalo bhāsitā hoti, no kattā. Evaṃ puggalo gajjitā hoti, no vassitā. Seyyathāpi so valāhako gajjitā no vassitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ വസ്സിതാ ഹോതി നോ ഗജ്ജിതാ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ കത്താ ഹോതി, നോ ഭാസിതാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ വസ്സിതാ ഹോതി നോ ഗജ്ജിതാ. സേയ്യഥാപി സോ വലാഹകോ വസ്സിതാ നോ ഗജ്ജിതാ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo vassitā hoti no gajjitā? Idhekacco puggalo kattā hoti, no bhāsitā. Evaṃ puggalo vassitā hoti no gajjitā. Seyyathāpi so valāhako vassitā no gajjitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഗജ്ജിതാ ച ഹോതി വസ്സിതാ ച? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഭാസിതാ ച ഹോതി, കത്താ ച. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഗജ്ജിതാ ച ഹോതി വസ്സിതാ ച. സേയ്യഥാപി സോ വലാഹകോ ഗജ്ജിതാ ച വസ്സിതാ ച, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo gajjitā ca hoti vassitā ca? Idhekacco puggalo bhāsitā ca hoti, kattā ca. Evaṃ puggalo gajjitā ca hoti vassitā ca. Seyyathāpi so valāhako gajjitā ca vassitā ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ ഗജ്ജിതാ ഹോതി നോ വസ്സിതാ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നേവ ഭാസിതാ ഹോതി നോ കത്താ. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ ഗജ്ജിതാ ഹോതി നോ വസ്സിതാ. സേയ്യഥാപി സോ വലാഹകോ നേവ ഗജ്ജിതാ നോ വസ്സിതാ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo neva gajjitā hoti no vassitā? Idhekacco puggalo neva bhāsitā hoti no kattā. Evaṃ puggalo neva gajjitā hoti no vassitā. Seyyathāpi so valāhako neva gajjitā no vassitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.
ഇമേ ചത്താരോ വലാഹകൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Ime cattāro valāhakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൫൮. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ മൂസികൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചതസ്സോ മൂസികാ – ഗാധം കത്താ നോ വസിതാ, വസിതാ നോ ഗാധം കത്താ, ഗാധം കത്താ ച വസിതാ ച, നേവ ഗാധം കത്താ നോ വസിതാ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ മൂസികൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? ഗാധം കത്താ നോ വസിതാ, വസിതാ നോ ഗാധം കത്താ, ഗാധം കത്താ ച വസിതാ ച, നേവ ഗാധം കത്താ നോ വസിതാ.
158. Tattha katame cattāro mūsikūpamā puggalā? Catasso mūsikā – gādhaṃ kattā no vasitā, vasitā no gādhaṃ kattā, gādhaṃ kattā ca vasitā ca, neva gādhaṃ kattā no vasitā. Evamevaṃ cattārome mūsikūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Gādhaṃ kattā no vasitā, vasitā no gādhaṃ kattā, gādhaṃ kattā ca vasitā ca, neva gādhaṃ kattā no vasitā.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഗാധം കത്താ ഹോതി നോ വസിതാ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ധമ്മം പരിയാപുണാതി – സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഗാധം കത്താ ഹോതി നോ വസിതാ. സേയ്യഥാപി സാ മൂസികാ ഗാധം കത്താ നോ വസിതാ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo gādhaṃ kattā hoti no vasitā? Idhekacco puggalo dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo gādhaṃ kattā hoti no vasitā. Seyyathāpi sā mūsikā gādhaṃ kattā no vasitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ വസിതാ ഹോതി നോ ഗാധം കത്താ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ധമ്മം ന പരിയാപുണാതി – സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ വസിതാ ഹോതി നോ ഗാധം കത്താ. സേയ്യഥാപി സാ മൂസികാ വസിതാ നോ ഗാധം കത്താ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo vasitā hoti no gādhaṃ kattā? Idhekacco puggalo dhammaṃ na pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo vasitā hoti no gādhaṃ kattā. Seyyathāpi sā mūsikā vasitā no gādhaṃ kattā, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഗാധം കത്താ ച ഹോതി വസിതാ ച? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ധമ്മം പരിയാപുണാതി – സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഗാധം കത്താ ച ഹോതി വസിതാ ച. സേയ്യഥാപി സാ മൂസികാ ഗാധം കത്താ ച വസിതാ ച, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo gādhaṃ kattā ca hoti vasitā ca? Idhekacco puggalo dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gādhaṃ kattā ca hoti vasitā ca. Seyyathāpi sā mūsikā gādhaṃ kattā ca vasitā ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ ഗാധം കത്താ ഹോതി നോ വസിതാ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ധമ്മം ന പരിയാപുണാതി – സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ ഗാധം കത്താ ഹോതി നോ വസിതാ. സേയ്യഥാപി സാ മൂസികാ നേവ ഗാധം കത്താ നോ വസിതാ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo neva gādhaṃ kattā hoti no vasitā? Idhekacco puggalo dhammaṃ na pariyāpuṇāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo neva gādhaṃ kattā hoti no vasitā. Seyyathāpi sā mūsikā neva gādhaṃ kattā no vasitā, tathūpamo ayaṃ puggalo.
ഇമേ ചത്താരോ മൂസികൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Ime cattāro mūsikūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ആമോ ഹോതി പക്കവണ്ണീ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം 15 പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ആമോ ഹോതി പക്കവണ്ണീ. സേയ്യഥാപി തം അമ്ബം ആമം പക്കവണ്ണി, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo āmo hoti pakkavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ 16 pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo āmo hoti pakkavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ āmaṃ pakkavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പക്കോ ഹോതി ആമവണ്ണീ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ന പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ പക്കോ ഹോതി ആമവണ്ണീ. സേയ്യഥാപി തം അമ്ബം പക്കം ആമവണ്ണി, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo pakko hoti āmavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pakko hoti āmavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ pakkaṃ āmavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ആമോ ഹോതി ആമവണ്ണീ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ന പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ആമോ ഹോതി ആമവണ്ണീ. സേയ്യഥാപി തം അമ്ബം ആമം ആമവണ്ണി, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo āmo hoti āmavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo āmo hoti āmavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ āmaṃ āmavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പക്കോ ഹോതി പക്കവണ്ണീ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം . സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി …പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ പക്കോ ഹോതി പക്കവണ്ണീ. സേയ്യഥാപി തം അമ്ബം പക്കം പക്കവണ്ണി, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo pakko hoti pakkavaṇṇī? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ . So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti …pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pakko hoti pakkavaṇṇī. Seyyathāpi taṃ ambaṃ pakkaṃ pakkavaṇṇi, tathūpamo ayaṃ puggalo.
ഇമേ ചത്താരോ അമ്ബൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Ime cattāro ambūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൬൦. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ കുമ്ഭൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചത്താരോ കുമ്ഭാ – തുച്ഛോ പിഹിതോ, പൂരോ വിവടോ, തുച്ഛോ വിവടോ, പൂരോ പിഹിതോ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ കുമ്ഭൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? തുച്ഛോ പിഹിതോ, പൂരോ വിവടോ, തുച്ഛോ വിവടോ, പൂരോ പിഹിതോ.
160. Tattha katame cattāro kumbhūpamā puggalā? Cattāro kumbhā – tuccho pihito, pūro vivaṭo, tuccho vivaṭo, pūro pihito. Evamevaṃ cattārome kumbhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Tuccho pihito, pūro vivaṭo, tuccho vivaṭo, pūro pihito.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ തുച്ഛോ ഹോതി പിഹിതോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ തുച്ഛോ ഹോതി പിഹിതോ. സേയ്യഥാപി സോ കുമ്ഭോ തുച്ഛോ പിഹിതോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo tuccho hoti pihito? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo tuccho hoti pihito. Seyyathāpi so kumbho tuccho pihito, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പൂരോ ഹോതി വിവടോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ന പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ പൂരോ ഹോതി വിവടോ. സേയ്യഥാപി സോ കുമ്ഭോ പൂരോ വിവടോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo pūro hoti vivaṭo? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pūro hoti vivaṭo. Seyyathāpi so kumbho pūro vivaṭo, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ തുച്ഛോ ഹോതി വിവടോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ന പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ തുച്ഛോ ഹോതി വിവടോ. സേയ്യഥാപി സോ കുമ്ഭോ തുച്ഛോ വിവടോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo tuccho hoti vivaṭo? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo tuccho hoti vivaṭo. Seyyathāpi so kumbho tuccho vivaṭo, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പൂരോ ഹോതി പിഹിതോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ പൂരോ ഹോതി പിഹിതോ. സേയ്യഥാപി സോ കുമ്ഭോ പൂരോ പിഹിതോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ. ഇമേ ചത്താരോ കുമ്ഭൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Kathañca puggalo pūro hoti pihito? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo pūro hoti pihito. Seyyathāpi so kumbho pūro pihito, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro kumbhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൬൧. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ ഉദകരഹദൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചത്താരോ ഉദകരഹദാ – ഉത്താനോ ഗമ്ഭീരോഭാസോ, ഗമ്ഭീരോ ഉത്താനോഭാസോ, ഉത്താനോ ഉത്താനോഭാസോ, ഗമ്ഭീരോ ഗമ്ഭീരോഭാസോ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ ഉദകരഹദൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? ഉത്താനോ ഗമ്ഭീരോഭാസോ, ഗമ്ഭീരോ ഉത്താനോഭാസോ, ഉത്താനോ ഉത്താനോഭാസോ, ഗമ്ഭീരോ ഗമ്ഭീരോഭാസോ.
161. Tattha katame cattāro udakarahadūpamā puggalā? Cattāro udakarahadā – uttāno gambhīrobhāso, gambhīro uttānobhāso, uttāno uttānobhāso, gambhīro gambhīrobhāso. Evamevaṃ cattārome udakarahadūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Uttāno gambhīrobhāso, gambhīro uttānobhāso, uttāno uttānobhāso, gambhīro gambhīrobhāso.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഉത്താനോ ഹോതി ഗമ്ഭീരോഭാസോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഉത്താനോ ഹോതി ഗമ്ഭീരോഭാസോ. സേയ്യഥാപി സോ ഉദകരഹദോ ഉത്താനോ ഗമ്ഭീരോഭാസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo uttāno hoti gambhīrobhāso? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo uttāno hoti gambhīrobhāso. Seyyathāpi so udakarahado uttāno gambhīrobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഗമ്ഭീരോ ഹോതി ഉത്താനോഭാസോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ന പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഗമ്ഭീരോ ഹോതി ഉത്താനോഭാസോ. സേയ്യഥാപി സോ ഉദകരഹദോ ഗമ്ഭീരോ ഉത്താനോഭാസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo gambhīro hoti uttānobhāso? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gambhīro hoti uttānobhāso. Seyyathāpi so udakarahado gambhīro uttānobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഉത്താനോ ഹോതി ഉത്താനോഭാസോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ന പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഉത്താനോ ഹോതി ഉത്താനോഭാസോ. സേയ്യഥാപി സോ ഉദകരഹദോ ഉത്താനോ ഉത്താനോഭാസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo uttāno hoti uttānobhāso? Idhekaccassa puggalassa na pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ nappajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ puggalo uttāno hoti uttānobhāso. Seyyathāpi so udakarahado uttāno uttānobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഗമ്ഭീരോ ഹോതി ഗമ്ഭീരോഭാസോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ പാസാദികം ഹോതി അഭിക്കന്തം പടിക്കന്തം ആലോകിതം വിലോകിതം സമിഞ്ജിതം പസാരിതം സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണം. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി…പേ॰… ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഗമ്ഭീരോ ഹോതി ഗമ്ഭീരോഭാസോ. സേയ്യഥാപി സോ ഉദകരഹദോ ഗമ്ഭീരോ ഗമ്ഭീരോഭാസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ. ഇമേ ചത്താരോ ഉദകരഹദൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Kathañca puggalo gambhīro hoti gambhīrobhāso? Idhekaccassa puggalassa pāsādikaṃ hoti abhikkantaṃ paṭikkantaṃ ālokitaṃ vilokitaṃ samiñjitaṃ pasāritaṃ saṅghāṭipattacīvaradhāraṇaṃ. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ puggalo gambhīro hoti gambhīrobhāso. Seyyathāpi so udakarahado gambhīro gambhīrobhāso, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro udakarahadūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൬൨. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ ബലീബദ്ദൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചത്താരോ ബലീബദ്ദാ 17 – സകഗവചണ്ഡോ 18 നോ പരഗവചണ്ഡോ, പരഗവചണ്ഡോ നോ സകഗവചണ്ഡോ, സകഗവചണ്ഡോ ച പരഗവചണ്ഡോ ച, നേവ സകഗവചണ്ഡോ നോ പരഗവചണ്ഡോ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ ബലീബദ്ദൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? സകഗവചണ്ഡോ നോ പരഗവചണ്ഡോ, പരഗവചണ്ഡോ നോ സകഗവചണ്ഡോ, സകഗവചണ്ഡോ ച പരഗവചണ്ഡോ ച, നേവ സകഗവചണ്ഡോ നോ പരഗവചണ്ഡോ.
162. Tattha katame cattāro balībaddūpamā puggalā? Cattāro balībaddā 19 – sakagavacaṇḍo 20 no paragavacaṇḍo, paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo. Evamevaṃ cattārome balībaddūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ സകഗവചണ്ഡോ ഹോതി നോ പരഗവചണ്ഡോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സകപരിസം ഉബ്ബേജിതാ ഹോതി, നോ പരപരിസം. ഏവം പുഗ്ഗലോ സകഗവചണ്ഡോ ഹോതി നോ പരഗവചണ്ഡോ. സേയ്യഥാപി സോ ബലീബദ്ദോ സകഗവചണ്ഡോ നോ പരഗവചണ്ഡോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo? Idhekacco puggalo sakaparisaṃ ubbejitā hoti, no paraparisaṃ. Evaṃ puggalo sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പരഗവചണ്ഡോ ഹോതി നോ സകഗവചണ്ഡോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പരപരിസം ഉബ്ബേജിതാ ഹോതി, നോ സകപരിസം. ഏവം പുഗ്ഗലോ പരഗവചണ്ഡോ ഹോതി നോ സകഗവചണ്ഡോ. സേയ്യഥാപി സോ ബലീബദ്ദോ പരഗവചണ്ഡോ നോ സകഗവചണ്ഡോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo paragavacaṇḍo hoti no sakagavacaṇḍo? Idhekacco puggalo paraparisaṃ ubbejitā hoti, no sakaparisaṃ. Evaṃ puggalo paragavacaṇḍo hoti no sakagavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo paragavacaṇḍo no sakagavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ സകഗവചണ്ഡോ ച ഹോതി പരഗവചണ്ഡോ ച? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സകപരിസഞ്ച ഉബ്ബേജിതാ ഹോതി, പരപരിസഞ്ച. ഏവം പുഗ്ഗലോ സകഗവചണ്ഡോ ച ഹോതി പരഗവചണ്ഡോ ച. സേയ്യഥാപി സോ ബലീബദ്ദോ സകഗവചണ്ഡോ ച പരഗവചണ്ഡോ ച, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo sakagavacaṇḍo ca hoti paragavacaṇḍo ca? Idhekacco puggalo sakaparisañca ubbejitā hoti, paraparisañca. Evaṃ puggalo sakagavacaṇḍo ca hoti paragavacaṇḍo ca. Seyyathāpi so balībaddo sakagavacaṇḍo ca paragavacaṇḍo ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ സകഗവചണ്ഡോ ഹോതി നോ പരഗവചണ്ഡോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നേവ സകപരിസം ഉബ്ബേജിതാ ഹോതി നോ പരപരിസം. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ സകഗവചണ്ഡോ ഹോതി നോ പരഗവചണ്ഡോ. സേയ്യഥാപി സോ ബലീബദ്ദോ നേവ സകഗവചണ്ഡോ നോ പരഗവചണ്ഡോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ. ഇമേ ചത്താരോ ബലീബദ്ദൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Kathañca puggalo neva sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo? Idhekacco puggalo neva sakaparisaṃ ubbejitā hoti no paraparisaṃ. Evaṃ puggalo neva sakagavacaṇḍo hoti no paragavacaṇḍo. Seyyathāpi so balībaddo neva sakagavacaṇḍo no paragavacaṇḍo, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro balībaddūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൬൩. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ ആസീവിസൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചത്താരോ ആസീവിസാ 21 – ആഗതവിസോ നോ ഘോരവിസോ, ഘോരവിസോ നോ ആഗതവിസോ, ആഗതവിസോ ച ഘോരവിസോ ച, നേവ ആഗതവിസോ നോ ഘോരവിസോ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ ആസീവിസൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? ആഗതവിസോ നോ ഘോരവിസോ, ഘോരവിസോ നോ ആഗതവിസോ, ആഗതവിസോ ച ഘോരവിസോ ച, നേവ ആഗതവിസോ നോ ഘോരവിസോ.
163. Tattha katame cattāro āsīvisūpamā puggalā? Cattāro āsīvisā 22 – āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ca ghoraviso ca, neva āgataviso no ghoraviso. Evamevaṃ cattārome āsīvisūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Āgataviso no ghoraviso, ghoraviso no āgataviso, āgataviso ca ghoraviso ca, neva āgataviso no ghoraviso.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ആഗതവിസോ ഹോതി നോ ഘോരവിസോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അഭിണ്ഹം കുജ്ഝതി. സോ ച ഖ്വസ്സ കോധോ ന ചിരം ദീഘരത്തം അനുസേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ആഗതവിസോ ഹോതി, നോ ഘോരവിസോ. സേയ്യഥാപി സോ ആസീവിസോ ആഗതവിസോ നോ ഘോരവിസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo āgataviso hoti no ghoraviso? Idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho na ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo āgataviso hoti, no ghoraviso. Seyyathāpi so āsīviso āgataviso no ghoraviso, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഘോരവിസോ ഹോതി നോ ആഗതവിസോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നഹേവ ഖോ 23 അഭിണ്ഹം കുജ്ഝതി. സോ ച ഖ്വസ്സ കോധോ ചിരം ദീഘരത്തം അനുസേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഘോരവിസോ ഹോതി, നോ ആഗതവിസോ. സേയ്യഥാപി സോ ആസീവിസോ ഘോരവിസോ നോ ആഗതവിസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo ghoraviso hoti no āgataviso? Idhekacco puggalo naheva kho 24 abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo ghoraviso hoti, no āgataviso. Seyyathāpi so āsīviso ghoraviso no āgataviso, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ആഗതവിസോ ച ഹോതി ഘോരവിസോ ച? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അഭിണ്ഹം കുജ്ഝതി. സോ ച ഖ്വസ്സ കോധോ ചിരം ദീഘരത്തം അനുസേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ആഗതവിസോ ച ഹോതി ഘോരവിസോ ച. സേയ്യഥാപി സോ ആസീവിസോ ആഗതവിസോ ച ഘോരവിസോ ച, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo āgataviso ca hoti ghoraviso ca? Idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo āgataviso ca hoti ghoraviso ca. Seyyathāpi so āsīviso āgataviso ca ghoraviso ca, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ ആഗതവിസോ ഹോതി നോ ഘോരവിസോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നഹേവ ഖോ അഭിണ്ഹം കുജ്ഝതി. സോ ച ഖ്വസ്സ കോധോ ന ചിരം ദീഘരത്തം അനുസേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ ആഗതവിസോ ഹോതി നോ ഘോരവിസോ. സേയ്യഥാപി സോ ആസീവിസോ നേവ ആഗതവിസോ നോ ഘോരവിസോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ. ഇമേ ചത്താരോ ആസീവിസൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Kathañca puggalo neva āgataviso hoti no ghoraviso? Idhekacco puggalo naheva kho abhiṇhaṃ kujjhati. So ca khvassa kodho na ciraṃ dīgharattaṃ anuseti. Evaṃ puggalo neva āgataviso hoti no ghoraviso. Seyyathāpi so āsīviso neva āgataviso no ghoraviso, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro āsīvisūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൬൪. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ അവണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ദുപ്പടിപന്നാനം മിച്ഛാപടിപന്നാനം തിത്ഥിയാനം തിത്ഥിയസാവകാനം വണ്ണം ഭാസതി – ‘‘സുപ്പടിപന്നാ’’ ഇതിപി, ‘‘സമ്മാപടിപന്നാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ അവണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി.
164. Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘suppaṭipannā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ വണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സുപ്പടിപന്നാനം സമ്മാപടിപന്നാനം ബുദ്ധാനം ബുദ്ധസാവകാനം അവണ്ണം ഭാസതി – ‘‘ദുപ്പടിപന്നാ’’ ഇതിപി, ‘‘മിച്ഛാപടിപന്നാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ വണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി.
Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ avaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘duppaṭipannā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ അപ്പസാദനീയേ ഠാനേ പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ദുപ്പടിപദായ മിച്ഛാപടിപദായ പസാദം ജനേതി – ‘‘സുപ്പടിപദാ’’ ഇതിപി , ‘‘സമ്മാപടിപദാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ അപ്പസാദനീയേ ഠാനേ പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി.
Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya pasādaṃ janeti – ‘‘suppaṭipadā’’ itipi , ‘‘sammāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ പസാദനീയേ ഠാനേ അപ്പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സുപ്പടിപദായ സമ്മാപടിപദായ അപ്പസാദം ജനേതി – ‘‘ദുപ്പടിപദാ’’ ഇതിപി, ‘‘മിച്ഛാപടിപദാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനനുവിച്ച അപരിയോഗാഹേത്വാ പസാദനീയേ ഠാനേ അപ്പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി.
Kathañca puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya appasādaṃ janeti – ‘‘duppaṭipadā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.
൧൬൫. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ദുപ്പടിപന്നാനം മിച്ഛാപടിപന്നാനം തിത്ഥിയാനം തിത്ഥിയസാവകാനം അവണ്ണം ഭാസതി – ‘‘ദുപ്പടിപന്നാ’’ ഇതിപി, ‘‘മിച്ഛാപടിപന്നാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി.
165. Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipannānaṃ micchāpaṭipannānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakānaṃ avaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘duppaṭipannā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സുപ്പടിപന്നാനം സമ്മാപടിപന്നാനം ബുദ്ധാനം ബുദ്ധസാവകാനം വണ്ണം ഭാസതി – ‘‘സുപ്പടിപന്നാ’’ ഇതിപി, ‘‘സമ്മാപടിപന്നാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി.
Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipannānaṃ sammāpaṭipannānaṃ buddhānaṃ buddhasāvakānaṃ vaṇṇaṃ bhāsati – ‘‘suppaṭipannā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipannā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ അപ്പസാദനീയേ ഠാനേ അപ്പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ദുപ്പടിപദായ മിച്ഛാപടിപദായ അപ്പസാദം ജനേതി – ‘‘ദുപ്പടിപദാ’’ ഇതിപി, ‘‘മിച്ഛാപടിപദാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ അപ്പസാദനീയേ ഠാനേ അപ്പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി.
Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo duppaṭipadāya micchāpaṭipadāya appasādaṃ janeti – ‘‘duppaṭipadā’’ itipi, ‘‘micchāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ പസാദനീയേ ഠാനേ പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സുപ്പടിപദായ സമ്മാപടിപദായ പസാദം ജനേതി – ‘‘സുപ്പടിപദാ’’ ഇതിപി, ‘‘സമ്മാപടിപദാ’’ ഇതിപീതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അനുവിച്ച പരിയോഗാഹേത്വാ പസാദനീയേ ഠാനേ പസാദം ഉപദംസിതാ ഹോതി.
Kathañca puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti? Idhekacco puggalo suppaṭipadāya sammāpaṭipadāya pasādaṃ janeti – ‘‘suppaṭipadā’’ itipi, ‘‘sammāpaṭipadā’’ itipīti. Evaṃ puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.
൧൬൬. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, നോ ച ഖോ വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ വണ്ണോപി സംവിജ്ജതി അവണ്ണോപി സംവിജ്ജതി . യോ തത്ഥ അവണ്ണോ തം ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, യോ തത്ഥ വണ്ണോ തം ന ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന. ഏവം പുഗ്ഗലോ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, നോ ച ഖോ വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന.
166. Kathañca puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati . Yo tattha avaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yo tattha vaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Evaṃ puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, നോ ച ഖോ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ വണ്ണോപി സംവിജ്ജതി അവണ്ണോപി സംവിജ്ജതി . യോ തത്ഥ വണ്ണോ തം ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, യോ തത്ഥ അവണ്ണോ തം ന ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന. ഏവം പുഗ്ഗലോ വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, നോ ച ഖോ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന.
Kathañca puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati . Yo tattha vaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yo tattha avaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Evaṃ puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അവണ്ണാരഹസ്സ ച അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, വണ്ണാരഹസ്സ ച വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ വണ്ണോപി സംവിജ്ജതി അവണ്ണോപി സംവിജ്ജതി. യോ തത്ഥ അവണ്ണോ തം ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, യോപി തത്ഥ വണ്ണോ തമ്പി ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന. തത്ര കാലഞ്ഞൂ ഹോതി തസ്സ പഞ്ഹസ്സ വേയ്യാകരണായ. ഏവം പുഗ്ഗലോ അവണ്ണാരഹസ്സ ച അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, വണ്ണാരഹസ്സ ച വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന.
Kathañca puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati. Yo tattha avaṇṇo taṃ bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yopi tattha vaṇṇo tampi bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Tatra kālaññū hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Evaṃ puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, നോപി വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ വണ്ണോപി സംവിജ്ജതി അവണ്ണോപി സംവിജ്ജതി. യോ തത്ഥ അവണ്ണോ തം ന ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, യോപി തത്ഥ വണ്ണോ തമ്പി ന ഭണതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന. ഉപേക്ഖകോ വിഹരതി സതോ സമ്പജാനോ. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ അവണ്ണാരഹസ്സ അവണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന, നോപി വണ്ണാരഹസ്സ വണ്ണം ഭാസിതാ ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം കാലേന.
Kathañca puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, nopi vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena? Idhekacco puggalo vaṇṇopi saṃvijjati avaṇṇopi saṃvijjati. Yo tattha avaṇṇo taṃ na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena, yopi tattha vaṇṇo tampi na bhaṇati bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Upekkhako viharati sato sampajāno. Evaṃ puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, nopi vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.
൧൬൭. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ഉട്ഠാനഫലൂപജീവീ നോ പുഞ്ഞഫലൂപജീവീ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ഉട്ഠഹതോ ഘടതോ വായമതോ ആജീവോ അഭിനിബ്ബത്തതി, നോ പുഞ്ഞതോ – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘ഉട്ഠാനഫലൂപജീവീ, നോ പുഞ്ഞഫലൂപജീവീ’’.
167. Katamo ca puggalo uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī? Yassa puggalassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato ājīvo abhinibbattati, no puññato – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘uṭṭhānaphalūpajīvī, no puññaphalūpajīvī’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ പുഞ്ഞഫലൂപജീവീ നോ ഉട്ഠാനഫലൂപജീവീ? പരനിമ്മിതവസവത്തീ ദേവേ 25 ഉപാദായ തതൂപരി ദേവാ പുഞ്ഞഫലൂപജീവിനോ ന ഉട്ഠാനഫലൂപജീവിനോ.
Katamo ca puggalo puññaphalūpajīvī no uṭṭhānaphalūpajīvī? Paranimmitavasavattī deve 26 upādāya tatūpari devā puññaphalūpajīvino na uṭṭhānaphalūpajīvino.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ഉട്ഠാനഫലൂപജീവീ ച പുഞ്ഞഫലൂപജീവീ ച? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ഉട്ഠഹതോ ഘടതോ വായമതോ ആജീവോ അഭിനിബ്ബത്തതി പുഞ്ഞതോ ച – അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘ഉട്ഠാനഫലൂപജീവീ ച പുഞ്ഞഫലൂപജീവീ ച’’.
Katamo ca puggalo uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca? Yassa puggalassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato ājīvo abhinibbattati puññato ca – ayaṃ vuccati puggalo ‘‘uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ നേവ ഉട്ഠാനഫലൂപജീവീ നോ പുഞ്ഞഫലൂപജീവീ? നേരയികാ നേവ ഉട്ഠാനഫലൂപജീവിനോ നോ പുഞ്ഞഫലൂപജീവിനോ.
Katamo ca puggalo neva uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī? Nerayikā neva uṭṭhānaphalūpajīvino no puññaphalūpajīvino.
൧൬൮. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ തമോ ഹോതി തമപരായനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നീചേ കുലേ പച്ചാജാതോ ഹോതി – ചണ്ഡാലകുലേ വാ നേസാദകുലേ വാ വേനകുലേ 27 വാ രഥകാരകുലേ വാ പുക്കുസകുലേ വാ ദലിദ്ദേ 28 അപ്പന്നപാനഭോജനേ കസിരവുത്തികേ, യത്ഥ കസിരേന ഘാസച്ഛാദോ ലബ്ഭതി. സോ ച ഹോതി ദുബ്ബണ്ണോ ദുദ്ദസികോ ഓകോടിമകോ ബഹ്വാബാധോ കാണോ വാ കുണീ വാ ഖഞ്ജോ വാ പക്ഖഹതോ വാ, ന ലാഭീ അന്നസ്സ പാനസ്സ വത്ഥസ്സ യാനസ്സ മാലാഗന്ധവിലേപനസ്സ സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യസ്സ. സോ കായേന ദുച്ചരിതം ചരതി, വാചായ ദുച്ചരിതം ചരതി, മനസാ ദുച്ചരിതം ചരതി. സോ കായേന ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ വാചായ ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ മനസാ ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ തമോ ഹോതി തമപരായനോ.
168. Kathañca puggalo tamo hoti tamaparāyano? Idhekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti – caṇḍālakule vā nesādakule vā venakule 29 vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde 30 appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo tamo hoti tamaparāyano.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ തമോ ഹോതി ജോതിപരായനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നീചേ കുലേ പച്ചാജാതോ ഹോതി – ചണ്ഡാലകുലേ വാ നേസാദകുലേ വാ വേനകുലേ വാ രഥകാരകുലേ വാ പുക്കുസകുലേ വാ ദലിദ്ദേ അപ്പന്നപാനഭോജനേ കസിരവുത്തികേ, യത്ഥ കസിരേന ഘാസച്ഛാദോ ലബ്ഭതി. സോ ച ഹോതി ദുബ്ബണ്ണോ ദുദ്ദസികോ ഓകോടിമകോ ബഹ്വാബാധോ കാണോ വാ കുണീ വാ ഖഞ്ജോ വാ പക്ഖഹതോ വാ, ന ലാഭീ അന്നസ്സ പാനസ്സ വത്ഥസ്സ യാനസ്സ മാലാഗന്ധവിലേപനസ്സ സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യസ്സ. സോ കായേന സുചരിതം ചരതി, വാചായ സുചരിതം ചരതി , മനസാ സുചരിതം ചരതി. സോ കായേന സുചരിതം ചരിത്വാ വാചായ സുചരിതം ചരിത്വാ മനസാ സുചരിതം ചരിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ തമോ ഹോതി ജോതിപരായനോ.
Kathañca puggalo tamo hoti jotiparāyano? Idhekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti – caṇḍālakule vā nesādakule vā venakule vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati , manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo tamo hoti jotiparāyano.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ജോതി ഹോതി തമപരായനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഉച്ചേ കുലേ പച്ചാജാതോ ഹോതി – ഖത്തിയമഹാസാലകുലേ വാ ബ്രാഹ്മണമഹാസാലകുലേ വാ ഗഹപതിമഹാസാലകുലേ വാ അഡ്ഢേ മഹദ്ധനേ മഹാഭോഗേ പഹൂതജാതരൂപരജതേ പഹൂതവിത്തൂപകരണേ പഹൂതധനധഞ്ഞേ. സോ ച ഹോതി അഭിരൂപോ ദസ്സനീയോ പാസാദികോ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതോ, ലാഭീ അന്നസ്സ പാനസ്സ വത്ഥസ്സ യാനസ്സ മാലാഗന്ധവിലേപനസ്സ സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യസ്സ. സോ കായേന ദുച്ചരിതം ചരതി, വാചായ ദുച്ചരിതം ചരതി, മനസാ ദുച്ചരിതം ചരതി. സോ കായേന ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ വാചായ ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ മനസാ ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ജോതി ഹോതി തമപരായനോ.
Kathañca puggalo joti hoti tamaparāyano? Idhekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti – khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo joti hoti tamaparāyano.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ജോതി ഹോതി ജോതിപരായനോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഉച്ചേ കുലേ പച്ചാജാതോ ഹോതി – ഖത്തിയമഹാസാലകുലേ വാ ബ്രാഹ്മണമഹാസാലകുലേ വാ ഗഹപതിമഹാസാലകുലേ വാ അഡ്ഢേ മഹദ്ധനേ മഹാഭോഗേ പഹൂതജാതരൂപരജതേ പഹൂതവിത്തൂപകരണേ പഹൂതധനധഞ്ഞേ. സോ ച ഹോതി അഭിരൂപോ ദസ്സനീയോ പാസാദികോ പരമായ വണ്ണപോക്ഖരതായ സമന്നാഗതോ, ലാഭീ അന്നസ്സ പാനസ്സ വത്ഥസ്സ യാനസ്സ മാലാഗന്ധവിലേപനസ്സ സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യസ്സ. സോ കായേന സുചരിതം ചരതി, വാചായ സുചരിതം ചരതി, മനസാ സുചരിതം ചരതി. സോ കായേന സുചരിതം ചരിത്വാ വാചായ സുചരിതം ചരിത്വാ മനസാ സുചരിതം ചരിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ജോതി ഹോതി ജോതിപരായനോ.
Kathañca puggalo joti hoti jotiparāyano? Idhekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti – khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati, manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Evaṃ puggalo joti hoti jotiparāyano.
൧൬൯. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഓണതോണതോ ഹോതി…പേ॰… ഏവം പുഗ്ഗലോ ഓണതോണതോ ഹോതി.
169. Kathañca puggalo oṇatoṇato hoti…pe… evaṃ puggalo oṇatoṇato hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഓണതുണ്ണതോ ഹോതി…പേ॰… ഏവം പുഗ്ഗലോ ഓണതുണ്ണതോ ഹോതി.
Kathañca puggalo oṇatuṇṇato hoti…pe… evaṃ puggalo oṇatuṇṇato hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഉണ്ണതോണതോ ഹോതി…പേ॰… ഏവം പുഗ്ഗലോ ഉണ്ണതോണതോ ഹോതി.
Kathañca puggalo uṇṇatoṇato hoti…pe… evaṃ puggalo uṇṇatoṇato hoti.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഉണ്ണതുണ്ണതോ ഹോതി…പേ॰… ഏവം പുഗ്ഗലോ ഉണ്ണതുണ്ണതോ ഹോതി.
Kathañca puggalo uṇṇatuṇṇato hoti…pe… evaṃ puggalo uṇṇatuṇṇato hoti.
൧൭൦. തത്ഥ കതമേ ചത്താരോ രുക്ഖൂപമാ പുഗ്ഗലാ? ചത്താരോ രുക്ഖാ – ഫേഗ്ഗു സാരപരിവാരോ, സാരോ ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ, ഫേഗ്ഗു ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ, സാരോ സാരപരിവാരോ. ഏവമേവം ചത്താരോമേ രുക്ഖൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? ഫേഗ്ഗു സാരപരിവാരോ, സാരോ ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ, ഫേഗ്ഗു ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ, സാരോ സാരപരിവാരോ.
170. Tattha katame cattāro rukkhūpamā puggalā? Cattāro rukkhā – pheggu sāraparivāro, sāro phegguparivāro, pheggu phegguparivāro, sāro sāraparivāro. Evamevaṃ cattārome rukkhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Pheggu sāraparivāro, sāro phegguparivāro, pheggu phegguparivāro, sāro sāraparivāro.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഫേഗ്ഗു ഹോതി സാരപരിവാരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ദുസ്സീലോ ഹോതി പാപധമ്മോ, പരിസാ ച ഖ്വസ്സ ഹോതി സീലവതീ കല്യാണധമ്മാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഫേഗ്ഗു ഹോതി സാരപരിവാരോ. സേയ്യഥാപി സോ രുക്ഖോ ഫേഗ്ഗു സാരപരിവാരോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo pheggu hoti sāraparivāro? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, parisā ca khvassa hoti sīlavatī kalyāṇadhammā. Evaṃ puggalo pheggu hoti sāraparivāro. Seyyathāpi so rukkho pheggu sāraparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ സാരോ ഹോതി ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സീലവാ ഹോതി കല്യാണധമ്മോ, പരിസാ ച ഖ്വസ്സ ഹോതി ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ സാരോ ഹോതി ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ. സേയ്യഥാപി സോ രുക്ഖോ സാരോ ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo sāro hoti phegguparivāro? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, parisā ca khvassa hoti dussīlā pāpadhammā. Evaṃ puggalo sāro hoti phegguparivāro. Seyyathāpi so rukkho sāro phegguparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ഫേഗ്ഗു ഹോതി ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ദുസ്സീലോ ഹോതി പാപധമ്മോ, പരിസാപിസ്സ ഹോതി ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ ഫേഗ്ഗു ഹോതി ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ. സേയ്യഥാപി സോ രുക്ഖോ ഫേഗ്ഗു ഫേഗ്ഗുപരിവാരോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ.
Kathañca puggalo pheggu hoti phegguparivāro? Idhekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo, parisāpissa hoti dussīlā pāpadhammā. Evaṃ puggalo pheggu hoti phegguparivāro. Seyyathāpi so rukkho pheggu phegguparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ സാരോ ഹോതി സാരപരിവാരോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സീലവാ ഹോതി കല്യാണധമ്മോ, പരിസാപിസ്സ ഹോതി സീലവതീ കല്യാണധമ്മാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ സാരോ ഹോതി സാരപരിവാരോ. സേയ്യഥാപി സോ രുക്ഖോ സാരോ സാരപരിവാരോ, തഥൂപമോ അയം പുഗ്ഗലോ. ഇമേ ചത്താരോ രുക്ഖൂപമാ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം.
Kathañca puggalo sāro hoti sāraparivāro? Idhekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo, parisāpissa hoti sīlavatī kalyāṇadhammā. Evaṃ puggalo sāro hoti sāraparivāro. Seyyathāpi so rukkho sāro sāraparivāro, tathūpamo ayaṃ puggalo. Ime cattāro rukkhūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
൧൭൧. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ രൂപപ്പമാണോ രൂപപ്പസന്നോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ആരോഹം വാ പസ്സിത്വാ പരിണാഹം വാ പസ്സിത്വാ സണ്ഠാനം വാ പസ്സിത്വാ പാരിപൂരിം വാ പസ്സിത്വാ തത്ഥ പമാണം ഗഹേത്വാ പസാദം ജനേതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ രൂപപ്പമാണോ രൂപപ്പസന്നോ.
171. Katamo ca puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno? Idhekacco puggalo ārohaṃ vā passitvā pariṇāhaṃ vā passitvā saṇṭhānaṃ vā passitvā pāripūriṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo rūpappamāṇo rūpappasanno.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ഘോസപ്പമാണോ ഘോസപ്പസന്നോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പരവണ്ണനായ പരഥോമനായ പരപസംസനായ പരവണ്ണഹാരികായ 31 തത്ഥ പമാണം ഗഹേത്വാ പസാദം ജനേതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ഘോസപ്പമാണോ ഘോസപ്പസന്നോ.
Katamo ca puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno? Idhekacco puggalo paravaṇṇanāya parathomanāya parapasaṃsanāya paravaṇṇahārikāya 32 tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo ghosappamāṇo ghosappasanno.
൧൭൨. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ലൂഖപ്പമാണോ ലൂഖപ്പസന്നോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ചീവരലൂഖം വാ പസ്സിത്വാ പത്തലൂഖം വാ പസ്സിത്വാ സേനാസനലൂഖം വാ പസ്സിത്വാ വിവിധം വാ ദുക്കരകാരികം പസ്സിത്വാ തത്ഥ പമാണം ഗഹേത്വാ പസാദം ജനേതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ലൂഖപ്പമാണോ ലൂഖപ്പസന്നോ.
172. Katamo ca puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno? Idhekacco puggalo cīvaralūkhaṃ vā passitvā pattalūkhaṃ vā passitvā senāsanalūkhaṃ vā passitvā vividhaṃ vā dukkarakārikaṃ passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo lūkhappamāṇo lūkhappasanno.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ധമ്മപ്പമാണോ ധമ്മപ്പസന്നോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ സീലം വാ പസ്സിത്വാ സമാധിം വാ പസ്സിത്വാ പഞ്ഞം വാ പസ്സിത്വാ തത്ഥ പമാണം ഗഹേത്വാ പസാദം ജനേതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ധമ്മപ്പമാണോ ധമ്മപ്പസന്നോ.
Katamo ca puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno? Idhekacco puggalo sīlaṃ vā passitvā samādhiṃ vā passitvā paññaṃ vā passitvā tattha pamāṇaṃ gahetvā pasādaṃ janeti. Ayaṃ vuccati puggalo dhammappamāṇo dhammappasanno.
൧൭൩. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അത്തഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി നോ പരഹിതായ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ സീലസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം സീലസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ സമാധിസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം സമാധിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ പഞ്ഞാസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം പഞ്ഞാസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ വിമുത്തിസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം വിമുത്തിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പദായ സമാദപേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അത്തഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി നോ പരഹിതായ.
173. Kathañca puggalo attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya? Idhekacco puggalo attanā sīlasampanno hoti, no paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā samādhisampanno hoti, no paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā paññāsampanno hoti, no paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā vimuttisampanno hoti, no paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, no paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പരഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി നോ അത്തഹിതായ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ന സീലസമ്പന്നോ ഹോതി, പരം സീലസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന സമാധിസമ്പന്നോ ഹോതി, പരം സമാധിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന പഞ്ഞാസമ്പന്നോ ഹോതി, പരം പഞ്ഞാസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന വിമുത്തിസമ്പന്നോ ഹോതി, പരം വിമുത്തിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പന്നോ ഹോതി, പരം വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പദായ സമാദപേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ പരഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി നോ അത്തഹിതായ.
Kathañca puggalo parahitāya paṭipanno hoti no attahitāya? Idhekacco puggalo attanā na sīlasampanno hoti, paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā na samādhisampanno hoti, paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā na paññāsampanno hoti, paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā na vimuttisampanno hoti, paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā na vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo parahitāya paṭipanno hoti no attahitāya.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അത്തഹിതായ ചേവ പടിപന്നോ ഹോതി പരഹിതായ ച? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ച സീലസമ്പന്നോ ഹോതി, പരഞ്ച സീലസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ച സമാധിസമ്പന്നോ ഹോതി, പരഞ്ച സമാധിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ച പഞ്ഞാസമ്പന്നോ ഹോതി, പരഞ്ച പഞ്ഞാസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ച വിമുത്തിസമ്പന്നോ ഹോതി, പരഞ്ച വിമുത്തിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ച വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പന്നോ ഹോതി, പരഞ്ച വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പദായ സമാദപേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അത്തഹിതായ ചേവ പടിപന്നോ ഹോതി പരഹിതായ ച.
Kathañca puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca? Idhekacco puggalo attanā ca sīlasampanno hoti, parañca sīlasampadāya samādapeti; attanā ca samādhisampanno hoti, parañca samādhisampadāya samādapeti; attanā ca paññāsampanno hoti, parañca paññāsampadāya samādapeti; attanā ca vimuttisampanno hoti, parañca vimuttisampadāya samādapeti; attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, parañca vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ അത്തഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി നോ പരഹിതായ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അത്തനാ ന സീലസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം സീലസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന സമാധിസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം സമാധിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന പഞ്ഞാസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം പഞ്ഞാസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന വിമുത്തിസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം വിമുത്തിസമ്പദായ സമാദപേതി; അത്തനാ ന വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പന്നോ ഹോതി, നോ പരം വിമുത്തിഞാണദസ്സനസമ്പദായ സമാദപേതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ അത്തഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി നോ പരഹിതായ.
Kathañca puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya? Idhekacco puggalo attanā na sīlasampanno hoti, no paraṃ sīlasampadāya samādapeti; attanā na samādhisampanno hoti, no paraṃ samādhisampadāya samādapeti; attanā na paññāsampanno hoti, no paraṃ paññāsampadāya samādapeti; attanā na vimuttisampanno hoti, no paraṃ vimuttisampadāya samādapeti; attanā na vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, no paraṃ vimuttiñāṇadassanasampadāya samādapeti. Evaṃ puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.
൧൭൪. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അത്തന്തപോ ഹോതി അത്തപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ അചേലകോ ഹോതി മുത്താചാരോ ഹത്ഥാപലേഖനോ 33, നഏഹിഭദ്ദന്തികോ നതിട്ഠഭദ്ദന്തികോ നാഭിഹടം ന ഉദ്ദിസ്സകതം ന നിമന്തനം സാദിയതി, സോ ന കുമ്ഭിമുഖാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി ന കളോപിമുഖാ 34 പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ന ഏളകമന്തരം ന ദണ്ഡമന്തരം ന മുസലമന്തരം ന ദ്വിന്നം ഭുഞ്ജമാനാനം ന ഗബ്ഭിനിയാ ന പായമാനായ ന പുരിസന്തരഗതായ, ന സങ്കിത്തീസു ന യത്ഥ സാ ഉപട്ഠിതോ ഹോതി ന യത്ഥ മക്ഖികാ സണ്ഡസണ്ഡചാരിനീ, ന മച്ഛം ന മംസം ന സുരം ന മേരയം ന ഥുസോദകം പിവതി. സോ ഏകാഗാരികോ വാ ഹോതി ഏകാലോപികോ, ദ്വാഗാരികോ വാ ഹോതി ദ്വാലോപികോ…പേ॰… സത്താഗാരികോ വാ ഹോതി സത്താലോപികോ; ഏകിസ്സാപി ദത്തിയാ യാപേതി, ദ്വീഹിപി ദത്തീഹി യാപേതി…പേ॰… സത്തഹിപി ദത്തീഹി യാപേതി; ഏകാഹികമ്പി ആഹാരം ആഹാരേതി, ദ്വീഹികമ്പി 35 ആഹാരം ആഹാരേതി…പേ॰… സത്താഹികമ്പി ആഹാരം ആഹാരേതി. ഇതി ഏവരൂപം അഡ്ഢമാസികമ്പി പരിയായഭത്തഭോജനാനുയോഗമനുയുത്തോ വിഹരതി. സോ സാകഭക്ഖോ വാ ഹോതി സാമാകഭക്ഖോ വാ ഹോതി നീവാരഭക്ഖോ വാ ഹോതി ദദ്ദുലഭക്ഖോ വാ ഹോതി ഹടഭക്ഖോ വാ ഹോതി കണഭക്ഖോ വാ ഹോതി ആചാമഭക്ഖോ വാ ഹോതി പിഞ്ഞാകഭക്ഖോ വാ ഹോതി തിണഭക്ഖോ വാ ഹോതി ഗോമയഭക്ഖോ വാ ഹോതി, വനമൂലഫലാഹാരോ യാപേതി പവത്തഫലഭോജീ. സോ സാണാനിപി ധാരേതി മസാണാനിപി ധാരേതി ഛവദുസ്സാനിപി ധാരേതി പംസുകൂലാനിപി ധാരേതി തിരീടാനിപി ധാരേതി അജിനമ്പി ധാരേതി അജിനക്ഖിപമ്പി ധാരേതി കുസചീരമ്പി ധാരേതി വാകചീരമ്പി ധാരേതി ഫലകചീരമ്പി ധാരേതി കേസകമ്ബലമ്പി ധാരേതി വാളകമ്ബലമ്പി ധാരേതി ഉലൂകപക്ഖമ്പി 36 ധാരേതി, കേസമസ്സുലോചകോപി ഹോതി കേസമസ്സുലോചനാനുയോഗമനുയുത്തോ, ഉബ്ഭട്ഠകോപി ഹോതി ആസനപടിക്ഖിത്തോ, ഉക്കുടികോപി ഹോതി ഉക്കുടികപ്പധാനമനുയുത്തോ, കണ്ടകാപസ്സയികോപി ഹോതി കണ്ടകാപസ്സയേ സേയ്യം കപ്പേതി, സായതതിയകമ്പി 37 ഉദകോരോഹനാനുയോഗമനുയുത്തോ വിഹരതി. ഇതി ഏവരൂപം അനേകവിഹിതം കായസ്സ ആതാപനപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ വിഹരതി . ഏവം പുഗ്ഗലോ അത്തന്തപോ ഹോതി അത്തപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ.
174. Kathañca puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo acelako hoti muttācāro hatthāpalekhano 38, naehibhaddantiko natiṭṭhabhaddantiko nābhihaṭaṃ na uddissakataṃ na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti na kaḷopimukhā 39 paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ na daṇḍamantaraṃ na musalamantaraṃ na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ na gabbhiniyā na pāyamānāya na purisantaragatāya, na saṅkittīsu na yattha sā upaṭṭhito hoti na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ na maṃsaṃ na suraṃ na merayaṃ na thusodakaṃ pivati. So ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko…pe… sattāgāriko vā hoti sattālopiko; ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti…pe… sattahipi dattīhi yāpeti; ekāhikampi āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi 40 āhāraṃ āhāreti…pe… sattāhikampi āhāraṃ āhāreti. Iti evarūpaṃ aḍḍhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti sāmākabhakkho vā hoti nīvārabhakkho vā hoti daddulabhakkho vā hoti haṭabhakkho vā hoti kaṇabhakkho vā hoti ācāmabhakkho vā hoti piññākabhakkho vā hoti tiṇabhakkho vā hoti gomayabhakkho vā hoti, vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti masāṇānipi dhāreti chavadussānipi dhāreti paṃsukūlānipi dhāreti tirīṭānipi dhāreti ajinampi dhāreti ajinakkhipampi dhāreti kusacīrampi dhāreti vākacīrampi dhāreti phalakacīrampi dhāreti kesakambalampi dhāreti vāḷakambalampi dhāreti ulūkapakkhampi 41 dhāreti, kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto, ubbhaṭṭhakopi hoti āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto, kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti, sāyatatiyakampi 42 udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Iti evarūpaṃ anekavihitaṃ kāyassa ātāpanaparitāpanānuyogamanuyutto viharati . Evaṃ puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto.
൧൭൫. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ പരന്തപോ ഹോതി പരപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഓരബ്ഭികോ ഹോതി സൂകരികോ സാകുണികോ മാഗവികോ ലുദ്ദോ മച്ഛഘാതകോ ചോരോ ചോരഘാതകോ ഗോഘാതകോ ബന്ധനാഗാരികോ, യേ വാ പനഞ്ഞേപി കേചി കുരൂരകമ്മന്താ. ഏവം പുഗ്ഗലോ പരന്തപോ ഹോതി പരപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ.
175. Kathañca puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo orabbhiko hoti sūkariko sākuṇiko māgaviko luddo macchaghātako coro coraghātako goghātako bandhanāgāriko, ye vā panaññepi keci kurūrakammantā. Evaṃ puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto.
൧൭൬. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അത്തന്തപോ ച ഹോതി അത്തപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ, പരന്തപോ ച പരപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ രാജാ വാ ഹോതി ഖത്തിയോ മുദ്ധാവസിത്തോ 43 ബ്രാഹ്മണോ വാ മഹാസാലോ. സോ പുരത്ഥിമേന നരസ്സ നവം സന്ധാഗാരം 44 കാരാപേത്വാ കേസമസ്സും ഓഹാരേത്വാ ഖരാജിനം 45 നിവാസേത്വാ സപ്പിതേലേന കായം അബ്ഭഞ്ജിത്വാ മിഗവിസാണേന പിട്ഠിം കണ്ഡുവമാനോ 46 സന്ധാഗാരം പവിസതി സദ്ധിം മഹേസിയാ ബ്രാഹ്മണേന ച പുരോഹിതേന. സോ തത്ഥ അനന്തരഹിതായ ഭൂമിയാ ഹരിതുപലിത്തായ സേയ്യം കപ്പേതി. ഏകിസ്സാ ഗാവിയാ സരൂപവച്ഛായ യം ഏകസ്മിം ഥനേ ഖീരം ഹോതി തേന രാജാ യാപേതി, യം ദുതിയസ്മിം ഥനേ ഖീരം ഹോതി തേന മഹേസീ യാപേതി, യം തതിയസ്മിം ഥനേ ഖീരം ഹോതി തേന ബ്രാഹ്മണോ പുരോഹിതോ യാപേതി, യം ചതുത്ഥസ്മിം ഥനേ ഖീരം ഹോതി തേന അഗ്ഗിം ജുഹതി, അവസേസേന വച്ഛകോ യാപേതി. സോ ഏവമാഹ – ‘‘ഏത്തകാ ഉസഭാ ഹഞ്ഞന്തു യഞ്ഞത്ഥായ, ഏത്തകാ വച്ഛതരാ ഹഞ്ഞന്തു യഞ്ഞത്ഥായ, ഏത്തകാ വച്ഛതരിയോ ഹഞ്ഞന്തു യഞ്ഞത്ഥായ, ഏത്തകാ അജാ ഹഞ്ഞന്തു യഞ്ഞത്ഥായ, ഏത്തകാ ഉരബ്ഭാ ഹഞ്ഞന്തു യഞ്ഞത്ഥായ, (ഏത്തകാ അസ്സാ ഹഞ്ഞന്തു യഞ്ഞത്ഥായ) 47 ഏത്തകാ രുക്ഖാ ഛിജ്ജന്തു യൂപത്ഥായ, ഏത്തകാ ദബ്ഭാ ലൂയന്തു ബരിഹിസത്ഥായാ’’തി 48. യേപിസ്സ തേ ഹോന്തി ദാസാതി വാ പേസ്സാതി വാ കമ്മകരാതി വാ, തേപി ദണ്ഡതജ്ജിതാ ഭയതജ്ജിതാ അസ്സുമുഖാ രുദമാനാ പരികമ്മാനി കരോന്തി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അത്തന്തപോ ച ഹോതി അത്തപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ, പരന്തപോ ച പരപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ.
176. Kathañca puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto, parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idhekacco puggalo rājā vā hoti khattiyo muddhāvasitto 49 brāhmaṇo vā mahāsālo. So puratthimena narassa navaṃ sandhāgāraṃ 50 kārāpetvā kesamassuṃ ohāretvā kharājinaṃ 51 nivāsetvā sappitelena kāyaṃ abbhañjitvā migavisāṇena piṭṭhiṃ kaṇḍuvamāno 52 sandhāgāraṃ pavisati saddhiṃ mahesiyā brāhmaṇena ca purohitena. So tattha anantarahitāya bhūmiyā haritupalittāya seyyaṃ kappeti. Ekissā gāviyā sarūpavacchāya yaṃ ekasmiṃ thane khīraṃ hoti tena rājā yāpeti, yaṃ dutiyasmiṃ thane khīraṃ hoti tena mahesī yāpeti, yaṃ tatiyasmiṃ thane khīraṃ hoti tena brāhmaṇo purohito yāpeti, yaṃ catutthasmiṃ thane khīraṃ hoti tena aggiṃ juhati, avasesena vacchako yāpeti. So evamāha – ‘‘ettakā usabhā haññantu yaññatthāya, ettakā vacchatarā haññantu yaññatthāya, ettakā vacchatariyo haññantu yaññatthāya, ettakā ajā haññantu yaññatthāya, ettakā urabbhā haññantu yaññatthāya, (ettakā assā haññantu yaññatthāya) 53 ettakā rukkhā chijjantu yūpatthāya, ettakā dabbhā lūyantu barihisatthāyā’’ti 54. Yepissa te honti dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi daṇḍatajjitā bhayatajjitā assumukhā rudamānā parikammāni karonti. Evaṃ puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto, parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto.
൧൭൭. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ അത്തന്തപോ ച ഹോതി ന അത്തപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ, ന പരന്തപോ ന പരപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ? സോ അനത്തന്തപോ അപരന്തപോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ നിച്ഛാതോ നിബ്ബുതോ സീതീഭൂതോ സുഖപ്പടിസംവേദീ ബ്രഹ്മഭൂതേന അത്തനാ വിഹരതി.
177. Kathañca puggalo neva attantapo ca hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto? So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.
ഇധ തഥാഗതോ ലോകേ ഉപ്പജ്ജതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ വിജ്ജാചരണസമ്പന്നോ സുഗതോ ലോകവിദൂ അനുത്തരോ പുരിസദമ്മസാരഥി സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാ. സോ ഇമം ലോകം സദേവകം സമാരകം സബ്രഹ്മകം സസ്സമണബ്രാഹ്മണിം പജം സദേവമനുസ്സം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേതി. സോ ധമ്മം ദേസേതി ആദികല്യാണം മജ്ഝേകല്യാണം പരിയോസാനകല്യാണം സാത്ഥം സബ്യഞ്ജനം, കേവലപരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം പകാസേതി. തം ധമ്മം സുണാതി ഗഹപതി വാ ഗഹപതിപുത്തോ വാ അഞ്ഞതരസ്മിം വാ കുലേ പച്ചാജാതോ . സോ തം ധമ്മം സുത്വാ തഥാഗതേ സദ്ധം പടിലഭതി. സോ തേന സദ്ധാപടിലാഭേന സമന്നാഗതോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘‘സമ്ബാധോ ഘരാവാസോ രജാപഥോ, അബ്ഭോകാസോ പബ്ബജ്ജാ. നയിദം സുകരം അഗാരം അജ്ഝാവസതാ ഏകന്തപരിപുണ്ണം ഏകന്തപരിസുദ്ധം സങ്ഖലിഖിതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും. യംനൂനാഹം കേസമസ്സും ഓഹാരേത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദേത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജേയ്യ’’ന്തി! സോ അപരേന സമയേന അപ്പം വാ ഭോഗക്ഖന്ധം പഹായ മഹന്തം വാ ഭോഗക്ഖന്ധം പഹായ അപ്പം വാ ഞാതിപരിവട്ടം പഹായ മഹന്തം വാ ഞാതിപരിവട്ടം പഹായ കേസമസ്സും ഓഹാരേത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദേത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജതി.
Idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto . So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’’nti! So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.
൧൭൮. സോ ഏവം പബ്ബജിതോ സമാനോ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ പാണാതിപാതം പഹായ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി നിഹിതദണ്ഡോ നിഹിതസത്ഥോ ലജ്ജീ ദയാപന്നോ സബ്ബപാണഭൂതഹിതാനുകമ്പീ വിഹരതി.
178. So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati.
അദിന്നാദാനം പഹായ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി ദിന്നാദായീ ദിന്നപാടികങ്ഖീ, അഥേനേന സുചിഭൂതേന അത്തനാ വിഹരതി.
Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati.
അബ്രഹ്മചരിയം പഹായ ബ്രഹ്മചാരീ ഹോതി ആരാചാരീ 55 പടിവിരതോ മേഥുനാ ഗാമധമ്മാ.
Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī 56 paṭivirato methunā gāmadhammā.
മുസാവാദം പഹായ മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി സച്ചവാദീ സച്ചസന്ധോ ഥേതോ പച്ചയികോ അവിസംവാദകോ ലോകസ്സ.
Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa.
പിസുണം വാചം പഹായ പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, ഇതോ സുത്വാ ന അമുത്ര അക്ഖാതാ ഇമേസം ഭേദായ, അമുത്ര വാ സുത്വാ ന ഇമേസം അക്ഖാതാ അമൂസം ഭേദായ. ഇതി ഭിന്നാനം വാ സന്ധാതാ സഹിതാനം വാ അനുപ്പദാതാ സമഗ്ഗാരാമോ സമഗ്ഗരതോ സമഗ്ഗനന്ദീ സമഗ്ഗകരണിം വാചം ഭാസിതാ ഹോതി.
Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
ഫരുസം വാചം പഹായ ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി. യാ സാ വാചാ നേലാ കണ്ണസുഖാ പേമനീയാ ഹദയങ്ഗമാ പോരീ ബഹുജനകന്താ ബഹുജനമനാപാ തഥാരൂപിം വാചം ഭാസിതാ ഹോതി.
Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
സമ്ഫപ്പലാപം പഹായ സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി, കാലവാദീ ഭൂതവാദീ അത്ഥവാദീ ധമ്മവാദീ വിനയവാദീ നിധാനവതിം വാചം ഭാസിതാ കാലേന സാപദേസം പരിയന്തവതിം അത്ഥസംഹിതം.
Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti, kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ.
൧൭൯. സോ ബീജഗാമഭൂതഗാമസമാരമ്ഭാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഏകഭത്തികോ ഹോതി രത്തൂപരതോ വിരതോ വികാലഭോജനാ, നച്ചഗീതവാദിതവിസൂകദസ്സനാ പടിവിരതോ ഹോതി, മാലാഗന്ധവിലേപനധാരണമണ്ഡനവിഭൂസനട്ഠാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഉച്ചാസയനമഹാസയനാ പടിവിരതോ ഹോതി, ജാതരൂപരജതപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി.
179. So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti, ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā, naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti, mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti, uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti, jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti.
ആമകധഞ്ഞപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, ആമകമംസപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഇത്ഥികുമാരികാപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, ദാസിദാസപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, അജേളകപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, കുക്കുടസൂകരപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഖേത്തവത്ഥുപടിഗ്ഗഹണാ പടിവിരതോ ഹോതി, ദൂതേയ്യപഹിണഗമനാനുയോഗാ പടിവിരതോ ഹോതി, കയവിക്കയാ പടിവിരതോ ഹോതി, തുലാകൂടകംസകൂടമാനകൂടാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഉക്കോടനവഞ്ചനനികതിസാചിയോഗാ 57 പടിവിരതോ ഹോതി, ഛേദനവധബന്ധനവിപരാമോസആലോപസഹസാകാരാ പടിവിരതോ ഹോതി.
Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, itthikumārikāpaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, hatthigavāssavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti, dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti, kayavikkayā paṭivirato hoti, tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti, ukkoṭanavañcananikatisāciyogā 58 paṭivirato hoti, chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti.
൧൮൦. സോ സന്തുട്ഠോ ഹോതി കായപരിഹാരികേന ചീവരേന കുച്ഛിപരിഹാരികേന പിണ്ഡപാതേന. സോ യേന യേനേവ പക്കമതി സമാദായേവ പക്കമതി, സേയ്യഥാപി നാമ പക്ഖീ സകുണോ യേന യേനേവ ഡേതി സപത്തഭാരോവ ഡേതി. ഏവമേവം ഭിക്ഖു സന്തുട്ഠോ ഹോതി കായപരിഹാരികേന ചീവരേന കുച്ഛിപരിഹാരികേന പിണ്ഡപാതേന. സോ യേന യേനേവ പക്കമതി സമാദായേവ പക്കമതി. സോ ഇമിനാ അരിയേന സീലക്ഖന്ധേന സമന്നാഗതോ അജ്ഝത്തം അനവജ്ജസുഖം പടിസംവേദേതി.
180. So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati, seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti. Evamevaṃ bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.
൧൮൧. സോ ചക്ഖുനാ രൂപം ദിസ്വാ ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി നാനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ. യത്വാധികരണമേനം ചക്ഖുന്ദ്രിയം അസംവുതം വിഹരന്തം അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവേയ്യും, തസ്സ സംവരായ പടിപജ്ജതി, രക്ഖതി ചക്ഖുന്ദ്രിയം, ചക്ഖുന്ദ്രിയേ സംവരം ആപജ്ജതി; സോതേന സദ്ദം സുത്വാ…പേ॰… ഘാനേന ഗന്ധം ഘായിത്വാ…പേ॰… ജിവ്ഹായ രസം സായിത്വാ…പേ॰… കായേന ഫോട്ഠബ്ബം ഫുസിത്വാ…പേ॰… മനസാ ധമ്മം വിഞ്ഞായ ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി നാനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ. യത്വാധികരണമേനം മനിന്ദ്രിയം അസംവുതം വിഹരന്തം അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവേയ്യും, തസ്സ സംവരായ പടിപജ്ജതി, രക്ഖതി മനിന്ദ്രിയം, മനിന്ദ്രിയേ സംവരം ആപജ്ജതി. സോ ഇമിനാ അരിയേന ഇന്ദ്രിയസംവരേന സമന്നാഗതോ അജ്ഝത്തം അബ്യാസേകസുഖം പടിസംവേദേതി.
181. So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati; sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.
൧൮൨. സോ അഭിക്കന്തേ പടിക്കന്തേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി, ആലോകിതേ വിലോകിതേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി, സമിഞ്ജിതേ പസാരിതേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി, സങ്ഘാടിപത്തചീവരധാരണേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി, അസിതേ പീതേ ഖായിതേ സായിതേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി, ഉച്ചാരപസ്സാവകമ്മേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി, ഗതേ ഠിതേ നിസിന്നേ സുത്തേ ജാഗരിതേ ഭാസിതേ തുണ്ഹീഭാവേ സമ്പജാനകാരീ ഹോതി.
182. So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.
സോ ഇമിനാ ച അരിയേന സീലക്ഖന്ധേന സമന്നാഗതോ ഇമിനാ ച അരിയേന ഇന്ദ്രിയസംവരേന സമന്നാഗതോ ഇമിനാ ച അരിയേന സതിസമ്പജഞ്ഞേന സമന്നാഗതോ ഇമായ ച അരിയായ സന്തുട്ഠിയാ സമന്നാഗതോ 59 വിവിത്തം സേനാസനം ഭജതി അരഞ്ഞം രുക്ഖമൂലം പബ്ബതം കന്ദരം ഗിരിഗുഹം സുസാനം വനപത്ഥം അബ്ഭോകാസം പലാലപുഞ്ജം. സോ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ നിസീദതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ. സോ അഭിജ്ഝം ലോകേ പഹായ വിഗതാഭിജ്ഝേന ചേതസാ വിഹരതി, അഭിജ്ഝായ ചിത്തം പരിസോധേതി; ബ്യാപാദപദോസം പഹായ അബ്യാപന്നചിത്തോ വിഹരതി സബ്ബപാണഭൂതഹിതാനുകമ്പീ, ബ്യാപാദപദോസാ ചിത്തം പരിസോധേതി; ഥിനമിദ്ധം 60 പഹായ വിഗതഥിനമിദ്ധോ വിഹരതി ആലോകസഞ്ഞീ സതോ സമ്പജാനോ, ഥിനമിദ്ധാ ചിത്തം പരിസോധേതി; ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചം പഹായ അനുദ്ധതോ വിഹരതി അജ്ഝത്തം വൂപസന്തചിത്തോ, ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചാ ചിത്തം പരിസോധേതി; വിചികിച്ഛം പഹായ തിണ്ണവിചികിച്ഛോ വിഹരതി അകഥംകഥീ കുസലേസു ധമ്മേസു, വിചികിച്ഛായ ചിത്തം പരിസോധേതി.
So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato 61 vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti; byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti; thinamiddhaṃ 62 pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti; uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti; vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.
൧൮൩. സോ ഇമേ പഞ്ച നീവരണേ പഹായ ചേതസോ ഉപക്കിലേസേ പഞ്ഞായ ദുബ്ബലീകരണേ വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി; വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ അജ്ഝത്തം സമ്പസാദനം ചേതസോ ഏകോദിഭാവം അവിതക്കം അവിചാരം സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി; പീതിയാ ച വിരാഗാ ഉപേക്ഖകോ ച വിഹരതി സതോ ച സമ്പജാനോ സുഖഞ്ച കായേന പടിസംവേദേതി, യം തം അരിയാ ആചിക്ഖന്തി – ‘‘ഉപേക്ഖകോ സതിമാ സുഖവിഹാരീ’’തി തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി; സുഖസ്സ ച പഹാനാ ദുക്ഖസ്സ ച പഹാനാ പുബ്ബേവ സോമനസ്സദോമനസ്സാനം അത്ഥങ്ഗമാ അദുക്ഖമസുഖം ഉപേക്ഖാസതിപാരിസുദ്ധിം ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി.
183. So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
സോ ഏവം സമാഹിതേ ചിത്തേ പരിസുദ്ധേ പരിയോദാതേ അനങ്ഗണേ വിഗതൂപക്കിലേസേ മുദുഭൂതേ കമ്മനിയേ ഠിതേ ആനേഞ്ജപ്പത്തേ പുബ്ബേനിവാസാനുസ്സതിഞാണായ ചിത്തം അഭിനിന്നാമേതി. സോ അനേകവിഹിതം പുബ്ബേനിവാസം അനുസ്സരതി, സേയ്യഥിദം – ഏകമ്പി ജാതിം ദ്വേപി ജാതിയോ തിസ്സോപി ജാതിയോ ചതസ്സോപി ജാതിയോ പഞ്ചപി ജാതിയോ ദസപി ജാതിയോ വീസമ്പി ജാതിയോ തിംസമ്പി ജാതിയോ ചത്താലീസമ്പി ജാതിയോ പഞ്ഞാസമ്പി ജാതിയോ ജാതിസതമ്പി ജാതിസഹസ്സമ്പി ജാതിസതസഹസ്സമ്പി അനേകേപി സംവട്ടകപ്പേ അനേകേപി വിവട്ടകപ്പേ അനേകേപി സംവട്ടവിവട്ടകപ്പേ – ‘‘അമുത്രാസിം ഏവംനാമോ ഏവംഗോത്തോ ഏവംവണ്ണോ ഏവമാഹാരോ ഏവംസുഖദുക്ഖപടിസംവേദീ ഏവമായുപരിയന്തോ, സോ തതോ ചുതോ അമുത്ര ഉദപാദിം; തത്രാപാസിം ഏവംനാമോ ഏവംഗോത്തോ ഏവംവണ്ണോ ഏവമാഹാരോ ഏവംസുഖദുക്ഖപടിസംവേദീ ഏവമായുപരിയന്തോ, സോ തതോ ചുതോ ഇധൂപപന്നോ’’തി. ഇതി സാകാരം സഉദ്ദേസം അനേകവിഹിതം പുബ്ബേനിവാസം അനുസ്സരതി.
So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
൧൮൪. സോ ഏവം സമാഹിതേ ചിത്തേ പരിസുദ്ധേ പരിയോദാതേ അനങ്ഗണേ വിഗതൂപക്കിലേസേ മുദുഭൂതേ കമ്മനിയേ ഠിതേ ആനേഞ്ജപ്പത്തേ സത്താനം ചുതൂപപാതഞാണായ ചിത്തം അഭിനിന്നാമേതി. സോ ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന സത്തേ പസ്സതി ചവമാനേ ഉപപജ്ജമാനേ ഹീനേ പണീതേ സുവണ്ണേ ദുബ്ബണ്ണേ, സുഗതേ ദുഗ്ഗതേ യഥാകമ്മൂപഗേ സത്തേ പജാനാതി – ‘‘ഇമേ വത ഭോന്തോ സത്താ കായദുച്ചരിതേന സമന്നാഗതാ, വചീദുച്ചരിതേന സമന്നാഗതാ, മനോദുച്ചരിതേന സമന്നാഗതാ, അരിയാനം ഉപവാദകാ, മിച്ഛാദിട്ഠികാ മിച്ഛാദിട്ഠികമ്മസമാദാനാ. തേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്നാ. ഇമേ വാ പന ഭോന്തോ സത്താ കായസുചരിതേന സമന്നാഗതാ വചീസുചരിതേന സമന്നാഗതാ മനോസുചരിതേന സമന്നാഗതാ അരിയാനം അനുപവാദകാ സമ്മാദിട്ഠികാ സമ്മാദിട്ഠികമ്മസമാദാനാ. തേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്നാ’’തി. സോ ഇതി ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന സത്തേ പസ്സതി ചവമാനേ ഉപപജ്ജമാനേ ഹീനേ പണീതേ സുവണ്ണേ ദുബ്ബണ്ണേ, സുഗതേ ദുഗ്ഗതേ യഥാകമ്മൂപഗേ സത്തേ പജാനാതി.
184. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā, vacīduccaritena samannāgatā, manoduccaritena samannāgatā, ariyānaṃ upavādakā, micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti. So iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.
൧൮൫. സോ ഏവം സമാഹിതേ ചിത്തേ പരിസുദ്ധേ പരിയോദാതേ അനങ്ഗണേ വിഗതൂപക്കിലേസേ മുദുഭൂതേ കമ്മനിയേ ഠിതേ ആനേഞ്ജപ്പത്തേ ആസവാനം ഖയഞാണായ ചിത്തം അഭിനിന്നാമേതി. സോ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘ഇമേ ആസവാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ആസവസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ആസവനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ആസവനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. തസ്സ ഏവം ജാനതോ ഏവം പസ്സതോ കാമാസവാപി ചിത്തം വിമുച്ചതി, ഭവാസവാപി ചിത്തം വിമുച്ചതി, അവിജ്ജാസവാപി ചിത്തം വിമുച്ചതി. വിമുത്തസ്മിം വിമുത്തമിതി ഞാണം ഹോതി. ‘‘ഖീണാ ജാതി, വുസിതം ബ്രഹ്മചരിയം, കതം കരണീയം, നാപരം ഇത്ഥത്തായാ’’തി പജാനാതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ അത്തന്തപോ ച ഹോതി ന അത്തപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ, ന പരന്തപോ ന പരപരിതാപനാനുയോഗമനുയുത്തോ. സോ അനത്തന്തപോ അപരന്തപോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ നിച്ഛാതോ നിബ്ബുതോ സീതീഭൂതോ സുഖപ്പടിസംവേദീ ബ്രഹ്മഭൂതേന അത്തനാ വിഹരതി.
185. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘‘idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ime āsavā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti pajānāti. Evaṃ puggalo neva attantapo ca hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto. So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.
൧൮൬. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സരാഗോ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ രാഗോ അപ്പഹീനോ, അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സരാഗോ’’.
186. Katamo ca puggalo sarāgo? Yassa puggalassa rāgo appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sarāgo’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സദോസോ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ദോസോ അപ്പഹീനോ, അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സദോസോ’’.
Katamo ca puggalo sadoso? Yassa puggalassa doso appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘sadoso’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സമോഹോ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ മോഹോ അപ്പഹീനോ, അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സമോഹോ’’.
Katamo ca puggalo samoho? Yassa puggalassa moho appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samoho’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സമാനോ? യസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ മാനോ അപ്പഹീനോ, അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സമാനോ’’.
Katamo ca puggalo samāno? Yassa puggalassa māno appahīno, ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samāno’’.
൧൮൭. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ന ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി രൂപസഹഗതാനം വാ അരൂപസഹഗതാനം വാ സമാപത്തീനം, ന ലാഭീ ലോകുത്തരമഗ്ഗസ്സ വാ ഫലസ്സ വാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ന ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ.
187. Kathañca puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, na lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ, ന ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി ലോകുത്തരമഗ്ഗസ്സ വാ ഫലസ്സ വാ, ന ലാഭീ രൂപസഹഗതാനം വാ അരൂപസഹഗതാനം വാ സമാപത്തീനം. ഏവം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ, ന ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ.
Kathañca puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa? Idhekacco puggalo lābhī hoti lokuttaramaggassa vā phalassa vā, na lābhī rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ. Evaṃ puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ചേവ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ലാഭീ ച അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി രൂപസഹഗതാനം വാ അരൂപസഹഗതാനം വാ സമാപത്തീനം, ലാഭീ ലോകുത്തരമഗ്ഗസ്സ വാ ഫലസ്സ വാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ചേവ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ലാഭീ ച അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ.
Kathañca puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ നേവ ലാഭീ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ന ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ നേവ ലാഭീ ഹോതി രൂപസഹഗതാനം വാ അരൂപസഹഗതാനം വാ സമാപത്തീനം, ന ലാഭീ ലോകുത്തരമഗ്ഗസ്സ വാ ഫലസ്സ വാ. ഏവം പുഗ്ഗലോ നേവ ലാഭീ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ന ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ.
Kathañca puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya? Idhekacco puggalo neva lābhī hoti rūpasahagatānaṃ vā arūpasahagatānaṃ vā samāpattīnaṃ, na lābhī lokuttaramaggassa vā phalassa vā. Evaṃ puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.
൧൮൮. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ അനുസോതഗാമീ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ കാമേ ച പടിസേവതി പാപഞ്ച കമ്മം കരോതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘അനുസോതഗാമീ’’.
188. Katamo ca puggalo anusotagāmī? Idhekacco puggalo kāme ca paṭisevati pāpañca kammaṃ karoti. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘anusotagāmī’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ പടിസോതഗാമീ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ കാമേ ച ന പടിസേവതി പാപഞ്ച കമ്മം ന കരോതി. സോ സഹാപി ദുക്ഖേന സഹാപി ദോമനസ്സേന അസ്സുമുഖേനപി രുദമാനോ പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘പടിസോതഗാമീ’’.
Katamo ca puggalo paṭisotagāmī? Idhekacco puggalo kāme ca na paṭisevati pāpañca kammaṃ na karoti. So sahāpi dukkhena sahāpi domanassena assumukhenapi rudamāno paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘paṭisotagāmī’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ ഠിതത്തോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പഞ്ചന്നം ഓരമ്ഭാഗിയാനം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ ഓപപാതികോ ഹോതി തത്ഥ പരിനിബ്ബായീ അനാവത്തിധമ്മോ തസ്മാ ലോകാ. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘ഠിതത്തോ’’.
Katamo ca puggalo ṭhitatto? Idhekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘ṭhitatto’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ തിണ്ണോ പാരങ്ഗതോ ഥലേ തിട്ഠതി ബ്രാഹ്മണോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ തിണ്ണോ പാരങ്ഗതോ ഥലേ തിട്ഠതി ബ്രാഹ്മണോ.
Katamo ca puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo? Idhekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo.
൧൮൯. കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അപ്പസ്സുതോ ഹോതി സുതേന അനുപപന്നോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ അപ്പകം സുതം ഹോതി സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ തസ്സ അപ്പകസ്സ സുതസ്സ ന അത്ഥമഞ്ഞായ ധമ്മമഞ്ഞായ ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ 63 ഹോതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അപ്പസ്സുതോ ഹോതി സുതേന അനുപപന്നോ.
189. Kathañca puggalo appassuto hoti sutena anupapanno? Idhekaccassa puggalassa appakaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa appakassa sutassa na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno 64 hoti. Evaṃ puggalo appassuto hoti sutena anupapanno.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ അപ്പസ്സുതോ ഹോതി സുതേന ഉപപന്നോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ അപ്പകം സുതം ഹോതി സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ തസ്സ അപ്പകസ്സ സുതസ്സ അത്ഥമഞ്ഞായ ധമ്മമഞ്ഞായ ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ ഹോതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ അപ്പസ്സുതോ ഹോതി സുതേന ഉപപന്നോ.
Kathañca puggalo appassuto hoti sutena upapanno? Idhekaccassa puggalassa appakaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa appakassa sutassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo appassuto hoti sutena upapanno.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ബഹുസ്സുതോ ഹോതി സുതേന അനുപപന്നോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ബഹുകം സുതം ഹോതി സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ തസ്സ ബഹുകസ്സ സുതസ്സ ന അത്ഥമഞ്ഞായ ധമ്മമഞ്ഞായ ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ ഹോതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ബഹുസ്സുതോ ഹോതി സുതേന അനുപപന്നോ.
Kathañca puggalo bahussuto hoti sutena anupapanno? Idhekaccassa puggalassa bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa bahukassa sutassa na atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo bahussuto hoti sutena anupapanno.
കഥഞ്ച പുഗ്ഗലോ ബഹുസ്സുതോ ഹോതി സുതേന ഉപപന്നോ? ഇധേകച്ചസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ബഹുകം സുതം ഹോതി സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം ഗാഥം ഉദാനം ഇതിവുത്തകം ജാതകം അബ്ഭുതധമ്മം വേദല്ലം. സോ തസ്സ ബഹുകസ്സ സുതസ്സ അത്ഥമഞ്ഞായ ധമ്മമഞ്ഞായ ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ ഹോതി. ഏവം പുഗ്ഗലോ ബഹുസ്സുതോ ഹോതി സുതേന ഉപപന്നോ.
Kathañca puggalo bahussuto hoti sutena upapanno? Idhekaccassa puggalassa bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ. So tassa bahukassa sutassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti. Evaṃ puggalo bahussuto hoti sutena upapanno.
൧൯൦. കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സമണമചലോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ തിണ്ണം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ സോതാപന്നോ ഹോതി അവിനിപാതധമ്മോ നിയതോ സമ്ബോധിപരായനോ. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സമണമചലോ’’.
190. Katamo ca puggalo samaṇamacalo? Idhekacco puggalo tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇamacalo’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സമണപദുമോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ തിണ്ണം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ രാഗദോസമോഹാനം തനുത്താ സകദാഗാമീ ഹോതി, സകിദേവ ഇമം ലോകം ആഗന്ത്വാ ദുക്ഖസ്സന്തം കരോതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സമണപദുമോ’’.
Katamo ca puggalo samaṇapadumo? Idhekacco puggalo tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇapadumo’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സമണപുണ്ഡരീകോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ പഞ്ചന്നം ഓരമ്ഭാഗിയാനം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ ഓപപാതികോ ഹോതി തത്ഥ പരിനിബ്ബായീ അനാവത്തിധമ്മോ തസ്മാ ലോകാ. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സമണപുണ്ഡരീകോ’’.
Katamo ca puggalo samaṇapuṇḍarīko? Idhekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇapuṇḍarīko’’.
കതമോ ച പുഗ്ഗലോ സമണേസു സമണസുഖുമാലോ? ഇധേകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി പുഗ്ഗലോ ‘‘സമണേസു സമണസുഖുമാലോ’’തി.
Katamo ca puggalo samaṇesu samaṇasukhumālo? Idhekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati puggalo ‘‘samaṇesu samaṇasukhumālo’’ti.
ചതുക്കനിദ്ദേസോ.
Catukkaniddeso.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൪. ചതുക്കനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൪. ചതുക്കനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൪. ചതുക്കനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 4. Catukkaniddesavaṇṇanā
