Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปุคฺคลปญฺญตฺติปาฬิ • Puggalapaññattipāḷi |
๔. จตุกฺกอุเทฺทโส
4. Catukkauddeso
๑๐. จตฺตาโร ปุคฺคลา –
10. Cattāropuggalā –
(๑) อสปฺปุริโส, อสปฺปุริเสน อสปฺปุริสตโร, สปฺปุริโส, สปฺปุริเสน สปฺปุริสตโรฯ
(1) Asappuriso, asappurisena asappurisataro, sappuriso, sappurisena sappurisataro.
(๒) ปาโป, ปาเปน ปาปตโร, กลฺยาโณ, กลฺยาเณน กลฺยาณตโรฯ
(2) Pāpo, pāpena pāpataro, kalyāṇo, kalyāṇena kalyāṇataro.
(๓) ปาปธโมฺม , ปาปธเมฺมน ปาปธมฺมตโร, กลฺยาณธโมฺม, กลฺยาณธเมฺมน กลฺยาณธมฺมตโรฯ
(3) Pāpadhammo , pāpadhammena pāpadhammataro, kalyāṇadhammo, kalyāṇadhammena kalyāṇadhammataro.
(๕) อุคฺฆฎิตญฺญู, วิปญฺจิตญฺญู 3, เนโยฺย, ปทปรโมฯ
(5) Ugghaṭitaññū, vipañcitaññū 4, neyyo, padaparamo.
(๖) ยุตฺตปฺปฎิภาโน , โน มุตฺตปฺปฎิภาโน, มุตฺตปฺปฎิภาโน, โน ยุตฺตปฺปฎิภาโน, ยุตฺตปฺปฎิภาโน จ มุตฺตปฺปฎิภาโน จ, เนว ยุตฺตปฺปฎิภาโน โน มุตฺตปฺปฎิภาโนฯ
(6) Yuttappaṭibhāno , no muttappaṭibhāno, muttappaṭibhāno, no yuttappaṭibhāno, yuttappaṭibhāno ca muttappaṭibhāno ca, neva yuttappaṭibhāno no muttappaṭibhāno.
(๗) จตฺตาโร ธมฺมกถิกา ปุคฺคลาฯ
(7) Cattāro dhammakathikā puggalā.
(๘) จตฺตาโร วลาหกูปมา ปุคฺคลาฯ
(8) Cattāro valāhakūpamā puggalā.
(๙) จตฺตาโร มูสิกูปมา ปุคฺคลาฯ
(9) Cattāro mūsikūpamā puggalā.
(๑๐) จตฺตาโร อมฺพูปมา ปุคฺคลาฯ
(10) Cattāro ambūpamā puggalā.
(๑๑) จตฺตาโร กุมฺภูปมา ปุคฺคลาฯ
(11) Cattāro kumbhūpamā puggalā.
(๑๒) จตฺตาโร อุทกรหทูปมา ปุคฺคลาฯ
(12) Cattāro udakarahadūpamā puggalā.
(๑๔) จตฺตาโร อาสีวิสูปมา ปุคฺคลาฯ
(14) Cattāro āsīvisūpamā puggalā.
(๑๕) อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนนุวิจฺจ อปริโยคาเหตฺวา อวณฺณารหสฺส วณฺณํ ภาสิตา โหติ, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนนุวิจฺจ อปริโยคาเหตฺวา วณฺณารหสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนนุวิจฺจ อปริโยคาเหตฺวา อปฺปสาทนีเย ฐาเน ปสาทํ อุปทํสิตา โหติ, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนนุวิจฺจ อปริโยคาเหตฺวา ปสาทนีเย ฐาเน อปฺปสาทํ อุปทํสิตา โหติฯ
(15) Atthekacco puggalo ananuvicca apariyogāhetvā avaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti, atthekacco puggalo ananuvicca apariyogāhetvā vaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti, atthekacco puggalo ananuvicca apariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti, atthekacco puggalo ananuvicca apariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti.
(๑๖) อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนุวิจฺจ ปริโยคาเหตฺวา อวณฺณารหสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนุวิจฺจ ปริโยคาเหตฺวา วณฺณารหสฺส วณฺณํ ภาสิตา โหติ, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนุวิจฺจ ปริโยคาเหตฺวา อปฺปสาทนีเย ฐาเน อปฺปสาทํ อุปทํสิตา โหติ, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อนุวิจฺจ ปริโยคาเหตฺวา ปสาทนีเย ฐาเน ปสาทํ อุปทํสิตา โหติฯ
(16) Atthekacco puggalo anuvicca pariyogāhetvā avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti, atthekacco puggalo anuvicca pariyogāhetvā vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti, atthekacco puggalo anuvicca pariyogāhetvā appasādanīye ṭhāne appasādaṃ upadaṃsitā hoti, atthekacco puggalo anuvicca pariyogāhetvā pasādanīye ṭhāne pasādaṃ upadaṃsitā hoti.
(๑๗) อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อวณฺณารหสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน, โน จ โข วณฺณารหสฺส วณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล วณฺณารหสฺส วณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน, โน จ โข อวณฺณารหสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อวณฺณารหสฺส จ อวณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน; วณฺณารหสฺส จ วณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน, อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล เนว อวณฺณารหสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลน, โน จ วณฺณารหสฺส วณฺณํ ภาสิตา โหติ ภูตํ ตจฺฉํ กาเลนฯ
(17) Atthekacco puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena; atthekacco puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena; atthekacco puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena; vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, atthekacco puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena.
(๑๘) อุฎฺฐานผลูปชีวี โน ปุญฺญผลูปชีวี, ปุญฺญผลูปชีวี โน อุฎฺฐานผลูปชีวี, อุฎฺฐานผลูปชีวี จ ปุญฺญผลูปชีวี จ, เนว อุฎฺฐานผลูปชีวี โน ปุญฺญผลูปชีวีฯ
(18) Uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī, puññaphalūpajīvī no uṭṭhānaphalūpajīvī, uṭṭhānaphalūpajīvī ca puññaphalūpajīvī ca, neva uṭṭhānaphalūpajīvī no puññaphalūpajīvī.
(๑๙) ตโม ตมปรายโน, ตโม โชติปรายโน, โชติ ตมปรายโน, โชติ โชติปรายโนฯ
(19) Tamo tamaparāyano, tamo jotiparāyano, joti tamaparāyano, joti jotiparāyano.
(๒๐) โอณโตณโต, โอณตุณฺณโต, อุณฺณโตณโต, อุณฺณตุณฺณโตฯ
(20) Oṇatoṇato, oṇatuṇṇato, uṇṇatoṇato, uṇṇatuṇṇato.
(๒๑) จตฺตาโร รุกฺขูปมา ปุคฺคลาฯ
(21) Cattāro rukkhūpamā puggalā.
(๒๒) รูปปฺปมาโณ, รูปปฺปสโนฺน, โฆสปฺปมาโณ, โฆสปฺปสโนฺนฯ
(22) Rūpappamāṇo, rūpappasanno, ghosappamāṇo, ghosappasanno.
(๒๓) ลูขปฺปมาโณ, ลูขปฺปสโนฺน , ธมฺมปฺปมาโณ, ธมฺมปฺปสโนฺนฯ
(23) Lūkhappamāṇo, lūkhappasanno , dhammappamāṇo, dhammappasanno.
(๒๔) อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย ปฎิปโนฺน โหติ, โน ปรหิตาย; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล ปรหิตาย ปฎิปโนฺน โหติ, โน อตฺตหิตาย; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย เจว ปฎิปโนฺน โหติ ปรหิตาย จ; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล เนว อตฺตหิตาย ปฎิปโนฺน โหติ โน ปรหิตายฯ
(24) Atthekacco puggalo attahitāya paṭipanno hoti, no parahitāya; atthekacco puggalo parahitāya paṭipanno hoti, no attahitāya; atthekacco puggalo attahitāya ceva paṭipanno hoti parahitāya ca; atthekacco puggalo neva attahitāya paṭipanno hoti no parahitāya.
(๒๕) อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อตฺตนฺตโป โหติ อตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุโตฺต; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล ปรนฺตโป โหติ ปรปริตาปนานุโยคมนุยุโตฺต; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล อตฺตนฺตโป จ โหติ อตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุโตฺต , ปรนฺตโป จ ปรปริตาปนานุโยคมนุยุโตฺต; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล เนว อตฺตนฺตโป โหติ น อตฺตปริตาปนานุโยคมนุยุโตฺต, น ปรนฺตโป น ปรปริตาปนานุโยคมนุยุโตฺตฯ โส อนตฺตนฺตโป อปรนฺตโป ทิเฎฺฐว ธเมฺม นิจฺฉาโต นิพฺพุโต สีตีภูโต 7 สุขปฺปฎิสํเวที พฺรหฺมภูเตน อตฺตนา วิหรติฯ
(25) Atthekacco puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto; atthekacco puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto; atthekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto , parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto; atthekacco puggalo neva attantapo hoti na attaparitāpanānuyogamanuyutto, na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto. So anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto 8 sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.
(๒๖) สราโค, สโทโส, สโมโห, สมาโนฯ
(26) Sarāgo, sadoso, samoho, samāno.
(๒๗) อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล ลาภี โหติ อชฺฌตฺตํ เจโตสมถสฺส, น ลาภี อธิปญฺญาธมฺมวิปสฺสนาย; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล ลาภี โหติ อธิปญฺญาธมฺมวิปสฺสนาย, น ลาภี อชฺฌตฺตํ เจโตสมถสฺส; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล ลาภี เจว โหติ อชฺฌตฺตํ เจโตสมถสฺส, ลาภี จ อธิปญฺญาธมฺมวิปสฺสนาย; อเตฺถกโจฺจ ปุคฺคโล เนว ลาภี โหติ อชฺฌตฺตํ เจโตสมถสฺส, น ลาภี อธิปญฺญาธมฺมวิปสฺสนายฯ
(27) Atthekacco puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya; atthekacco puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa; atthekacco puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya; atthekacco puggalo neva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya.
(๒๘) อนุโสตคามี ปุคฺคโล, ปฎิโสตคามี ปุคฺคโล, ฐิตโตฺต ปุคฺคโล, ติโณฺณ ปารงฺคโต 9 ถเล ติฎฺฐติ พฺราหฺมโณฯ
(28) Anusotagāmī puggalo, paṭisotagāmī puggalo, ṭhitatto puggalo, tiṇṇo pāraṅgato 10 thale tiṭṭhati brāhmaṇo.
(๒๙) อปฺปสฺสุโต สุเตน อนุปปโนฺน, อปฺปสฺสุโต สุเตน อุปปโนฺน, พหุสฺสุโต สุเตน อนุปปโนฺน, พหุสฺสุโต สุเตน อุปปโนฺนฯ
(29) Appassuto sutena anupapanno, appassuto sutena upapanno, bahussuto sutena anupapanno, bahussuto sutena upapanno.
(๓๐) สมณมจโล, สมณปทุโม, สมณปุณฺฑรีโก, สมเณสุ สมณสุขุมาโลฯ
(30) Samaṇamacalo, samaṇapadumo, samaṇapuṇḍarīko, samaṇesu samaṇasukhumālo.
จตุกฺกํฯ
Catukkaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๑. มาติกาวณฺณนา • 1. Mātikāvaṇṇanā