| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
จตุกฺกวารวณฺณนา
Catukkavāravaṇṇanā
๓๒๔. จตุเกฺกสุ อนริยโวหาราติ อนริยานํ ลามกานํ โวหารา สํโวหารา อภิลาปวาจาฯ อริยโวหาราติ อริยานํ สปฺปุริสานํ โวหาราฯ ทิฎฺฐวาทิตาติ ‘‘ทิฎฺฐํ มยา’’ติ เอวํวาทิตาฯ เอตฺถ จ ตํตํสมุฎฺฐาปกเจตนาวเสน อโตฺถ เวทิตโพฺพฯ
324. Catukkesu anariyavohārāti anariyānaṃ lāmakānaṃ vohārā saṃvohārā abhilāpavācā. Ariyavohārāti ariyānaṃ sappurisānaṃ vohārā. Diṭṭhavāditāti ‘‘diṭṭhaṃ mayā’’ti evaṃvāditā. Ettha ca taṃtaṃsamuṭṭhāpakacetanāvasena attho veditabbo.
ปฐมกปฺปิเกสุ ปฐมํ ปุริสลิงฺคเมว อุปฺปชฺชตีติ อาห ‘‘ปฐมํ อุปฺปนฺนวเสนา’’ติฯ ปุริมํ ปุริสลิงฺคํ ปชหตีติ ยถาวุเตฺตนเตฺถน ปุพฺพงฺคมภาวโต ปุริมสงฺขาตํ ปุริสลิงฺคํ ชหติฯ สตํ ติํสญฺจ สิกฺขาปทานีติ ติํสาธิกานิ สตํ สิกฺขาปทานิฯ
Paṭhamakappikesu paṭhamaṃ purisaliṅgameva uppajjatīti āha ‘‘paṭhamaṃ uppannavasenā’’ti. Purimaṃ purisaliṅgaṃ pajahatīti yathāvuttenatthena pubbaṅgamabhāvato purimasaṅkhātaṃ purisaliṅgaṃ jahati. Sataṃ tiṃsañca sikkhāpadānīti tiṃsādhikāni sataṃ sikkhāpadāni.
ภิกฺขุสฺส จ ภิกฺขุนิยา จ จตูสุ ปาราชิเกสูติ สาธารเณสุเยว จตูสุ ปาราชิเกสุฯ ปฐโม ปโญฺหติ ‘‘อตฺถิ วตฺถุนานตฺตตา, โน อาปตฺตินานตฺตตา’’ติ อยํ ปโญฺหฯ ‘‘อตฺถิ อาปตฺติสภาคตา, โน วตฺถุสภาคตา’’ติ อยํ อิธ ทุติโย นามฯ
Bhikkhussa ca bhikkhuniyā ca catūsu pārājikesūti sādhāraṇesuyeva catūsu pārājikesu. Paṭhamo pañhoti ‘‘atthi vatthunānattatā, no āpattinānattatā’’ti ayaṃ pañho. ‘‘Atthi āpattisabhāgatā, no vatthusabhāgatā’’ti ayaṃ idha dutiyo nāma.
อนาปตฺติวสฺสเจฺฉทสฺสาติ นตฺถิ เอตสฺมิํ วสฺสเจฺฉเท อาปตฺตีติ อนาปตฺติวสฺสเจฺฉโท, ตสฺส, อนาปตฺติกสฺส วสฺสเจฺฉทสฺสาติ อโตฺถฯ มนฺตาภาสาติ มติยา อุปปริกฺขิตฺวา ภาสนโต อสมฺผปฺปลาปวาจา อิธ ‘‘มนฺตาภาสา’’ติ วุตฺตาฯ
Anāpattivassacchedassāti natthi etasmiṃ vassacchede āpattīti anāpattivassacchedo, tassa, anāpattikassa vassacchedassāti attho. Mantābhāsāti matiyā upaparikkhitvā bhāsanato asamphappalāpavācā idha ‘‘mantābhāsā’’ti vuttā.
นวมภิกฺขุนิโต ปฎฺฐาย อุปชฺฌายาปิ อภิวาทนารหา โน ปจฺจุฎฺฐานารหาติ ยสฺมา ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภตฺตเคฺค อฎฺฐนฺนํ ภิกฺขุนีนํ ยถาวุฑฺฒํ อวเสสานํ ยถาคติก’’นฺติ วทเนฺตน ภควตา ภตฺตเคฺค อาทิโต ปฎฺฐาย อฎฺฐนฺนํเยว ภิกฺขุนีนํ ยถาวุฑฺฒํ อนุญฺญาตํ, อวเสสานํ อาคตปฎิปาฎิยา, ตสฺมา นวมภิกฺขุนิโต ปฎฺฐาย สเจ อุปชฺฌายาปิ ภิกฺขุนี ปจฺฉา อาคจฺฉติ, น ปจฺจุฎฺฐานารหา, ยถานิสินฺนาหิเยว สีสํ อุกฺขิปิตฺวา อภิวาเทตพฺพตฺตา อภิวาทนารหาฯ อาทิโต นิสินฺนาสุ ปน อฎฺฐสุ ยา อพฺภนฺตริมา อญฺญา วุฑฺฒตรา อาคจฺฉติ, สา อตฺตโน นวกตรํ วุฎฺฐาเปตฺวา นิสีทิตุํ ลภติฯ ตสฺมา สา ตาหิ อฎฺฐหิ ภิกฺขุนีหิ ปจฺจุฎฺฐานารหาฯ ยา ปน อฎฺฐหิปิ นวกตรา, สา สเจปิ สฎฺฐิวสฺสา โหติ, อาคตปฎิปาฎิยาว นิสีทิตุํ ลภติฯ
Navamabhikkhunitopaṭṭhāya upajjhāyāpi abhivādanārahā no paccuṭṭhānārahāti yasmā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bhattagge aṭṭhannaṃ bhikkhunīnaṃ yathāvuḍḍhaṃ avasesānaṃ yathāgatika’’nti vadantena bhagavatā bhattagge ādito paṭṭhāya aṭṭhannaṃyeva bhikkhunīnaṃ yathāvuḍḍhaṃ anuññātaṃ, avasesānaṃ āgatapaṭipāṭiyā, tasmā navamabhikkhunito paṭṭhāya sace upajjhāyāpi bhikkhunī pacchā āgacchati, na paccuṭṭhānārahā, yathānisinnāhiyeva sīsaṃ ukkhipitvā abhivādetabbattā abhivādanārahā. Ādito nisinnāsu pana aṭṭhasu yā abbhantarimā aññā vuḍḍhatarā āgacchati, sā attano navakataraṃ vuṭṭhāpetvā nisīdituṃ labhati. Tasmā sā tāhi aṭṭhahi bhikkhunīhi paccuṭṭhānārahā. Yā pana aṭṭhahipi navakatarā, sā sacepi saṭṭhivassā hoti, āgatapaṭipāṭiyāva nisīdituṃ labhati.
อิธ น กปฺปนฺตีติ วทโนฺตติ ปจฺจนฺติมชนปเทสุ ฐตฺวา ‘‘อิธ น กปฺปนฺตี’’ติ วทโนฺต วินยาติสารทุกฺกฎํ อาปชฺชติฯ กปฺปิยญฺหิ ‘‘น กปฺปตี’’ติ วทโนฺต ปญฺญตฺตํ สมุจฺฉินฺทติ นามฯ อิธ กปฺปนฺตีติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ
Idha na kappantīti vadantoti paccantimajanapadesu ṭhatvā ‘‘idha na kappantī’’ti vadanto vinayātisāradukkaṭaṃ āpajjati. Kappiyañhi ‘‘na kappatī’’ti vadanto paññattaṃ samucchindati nāma. Idha kappantītiādīsupi eseva nayo.
จตุกฺกวารวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Catukkavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๔. จตุกฺกวาโร • 4. Catukkavāro
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / จตุกฺกวารวณฺณนา • Catukkavāravaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / จตุกฺกวารวณฺณนา • Catukkavāravaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / จตุกฺกวารวณฺณนา • Catukkavāravaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / เอกุตฺตริกนโย จตุกฺกวารวณฺณนา • Ekuttarikanayo catukkavāravaṇṇanā
