| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
१८५. चतुमहापदेसकथा
185. Catumahāpadesakathā
३०५. इदं न कप्पतीतिआदीति ‘‘इदं न कप्पती’’तिआदयो इमे चत्तारो महापदेसेति योजना। अपस्सयं कत्वा दिसियन्ति एत्थाति अपदेसा ओकासा, अपस्सयं कत्वा दिसियन्ति एतेहीति वा अपदेसा कारणा, ‘‘महन्ता अपदेसा महापदेसा। तञ्चाति महापदेससङ्खातं तञ्च सुत्तं, गहेत्वाति योजना। परिमद्दन्ताति पुनप्पुनं मद्दन्ता, उपपरिक्खन्ताति अत्थो। इदन्ति कारणं। तन्ति नवमहाफलअपरण्णं। तानीति खुद्दकफलपानानि। हीति सच्चं।
305.Idaṃ na kappatītiādīti ‘‘idaṃ na kappatī’’tiādayo ime cattāro mahāpadeseti yojanā. Apassayaṃ katvā disiyanti etthāti apadesā okāsā, apassayaṃ katvā disiyanti etehīti vā apadesā kāraṇā, ‘‘mahantā apadesā mahāpadesā. Tañcāti mahāpadesasaṅkhātaṃ tañca suttaṃ, gahetvāti yojanā. Parimaddantāti punappunaṃ maddantā, upaparikkhantāti attho. Idanti kāraṇaṃ. Tanti navamahāphalaaparaṇṇaṃ. Tānīti khuddakaphalapānāni. Hīti saccaṃ.
तेसन्ति छन्नं चीवरानं। तत्थाति छसु अनुलोमचीवरेसु। ‘‘पाणकेहि सञ्जातवत्थ’’न्ति इमिना कोसेय्यवत्थभावं दस्सेति। द्वे पटाति चीनपटसोमारपटा। दुकूलं साणस्स अनुलोमन्ति योजना।
Tesanti channaṃ cīvarānaṃ. Tatthāti chasu anulomacīvaresu. ‘‘Pāṇakehi sañjātavattha’’nti iminā koseyyavatthabhāvaṃ dasseti. Dve paṭāti cīnapaṭasomārapaṭā. Dukūlaṃ sāṇassa anulomanti yojanā.
तेसंयेवाति द्विन्नं पत्तानमेव। तेसंयेवाति तिण्णं तुम्बानमेव। तेसंयेवाति द्विन्नं कायबन्धनानमेव। सेतच्छत्तन्ति सेतेहि वत्थेहि कतं छत्तं। तेसंयेवाति तिण्णं छत्तानमेव।
Tesaṃyevāti dvinnaṃ pattānameva. Tesaṃyevāti tiṇṇaṃ tumbānameva. Tesaṃyevāti dvinnaṃ kāyabandhanānameva. Setacchattanti setehi vatthehi kataṃ chattaṃ. Tesaṃyevāti tiṇṇaṃ chattānameva.
सम्भिन्नरसन्ति संसग्गरसं। एत्थ भिज्जित्थाति भिन्नोति वचनत्थेन भिदिधातु द्विधाकरणसङ्खातो भेदत्थो होति, धात्वत्थबाधकेन संत्यूपसग्गेन भिदिधातुया भेदत्थं बाधेत्वा संसग्गत्थवाचको होतीति दट्ठब्बं। छल्लिम्पीति तचम्पि। सकलेनेवाति छल्लिया एव। पायासेन असंसट्ठं यं सब्बीति योजना। तानीति तक्कोलजातिफलादीनि। यट्ठिमधुकादीसुपीति मधुलट्ठिकादीसुपि। ‘‘लट्ठिमधुकादीसुपी’’ति वा पाठो, सो अपाठोयेव। यं यन्ति वत्थु। यथाति येनाकारेन, धोवियमाने तच्छियमानेति सम्बन्धो।
Sambhinnarasanti saṃsaggarasaṃ. Ettha bhijjitthāti bhinnoti vacanatthena bhididhātu dvidhākaraṇasaṅkhāto bhedattho hoti, dhātvatthabādhakena saṃtyūpasaggena bhididhātuyā bhedatthaṃ bādhetvā saṃsaggatthavācako hotīti daṭṭhabbaṃ. Challimpīti tacampi. Sakalenevāti challiyā eva. Pāyāsena asaṃsaṭṭhaṃ yaṃ sabbīti yojanā. Tānīti takkolajātiphalādīni. Yaṭṭhimadhukādīsupīti madhulaṭṭhikādīsupi. ‘‘Laṭṭhimadhukādīsupī’’ti vā pāṭho, so apāṭhoyeva. Yaṃ yanti vatthu. Yathāti yenākārena, dhoviyamāne tacchiyamāneti sambandho.
सम्भिन्नरसन्ति वत्वा तमेवत्थं दस्सेतुं वुत्तं ‘‘संसट्ठ’’न्ति। सभावन्ति यावकालं कप्पियसभावं । तस्माति यस्मा उपनेति, तस्मा। तेनाति सत्ताहकालिकेन। तदहुपटिग्गहितन्ति तदहेव पटिग्गहितं। द्वीहपटिग्गहितेन सत्ताहकालिकेनाति सम्बन्धो।
Sambhinnarasanti vatvā tamevatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘saṃsaṭṭha’’nti. Sabhāvanti yāvakālaṃ kappiyasabhāvaṃ . Tasmāti yasmā upaneti, tasmā. Tenāti sattāhakālikena. Tadahupaṭiggahitanti tadaheva paṭiggahitaṃ. Dvīhapaṭiggahitena sattāhakālikenāti sambandho.
एत्थाति कालिकसंसग्गे। आपत्तियो वेदितब्बाति यथाक्कमं आपत्तियो वेदितब्बा। सब्बत्थाति सब्बस्मिं भेसज्जक्खन्धके।
Etthāti kālikasaṃsagge. Āpattiyo veditabbāti yathākkamaṃ āpattiyo veditabbā. Sabbatthāti sabbasmiṃ bhesajjakkhandhake.
इति भेसज्जक्खन्धकवण्णनाय योजना समत्ता।
Iti bhesajjakkhandhakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / १८५. चतुमहापदेसकथा • 185. Catumahāpadesakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / चतुमहापदेसकथा • Catumahāpadesakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / चतुमहापदेसकथावण्णना • Catumahāpadesakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / केणियजटिलवत्थुकथावण्णना • Keṇiyajaṭilavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / चतुमहापदेसकथावण्णना • Catumahāpadesakathāvaṇṇanā
