| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๑๘๕. จตุมหาปเทสกถา
185. Catumahāpadesakathā
๓๐๕. อิทํ น กปฺปตีติอาทีติ ‘‘อิทํ น กปฺปตี’’ติอาทโย อิเม จตฺตาโร มหาปเทเสติ โยชนาฯ อปสฺสยํ กตฺวา ทิสิยนฺติ เอตฺถาติ อปเทสา โอกาสา, อปสฺสยํ กตฺวา ทิสิยนฺติ เอเตหีติ วา อปเทสา การณา, ‘‘มหนฺตา อปเทสา มหาปเทสาฯ ตญฺจาติ มหาปเทสสงฺขาตํ ตญฺจ สุตฺตํ, คเหตฺวาติ โยชนาฯ ปริมทฺทนฺตาติ ปุนปฺปุนํ มทฺทนฺตา, อุปปริกฺขนฺตาติ อโตฺถฯ อิทนฺติ การณํฯ ตนฺติ นวมหาผลอปรณฺณํฯ ตานีติ ขุทฺทกผลปานานิฯ หีติ สจฺจํฯ
305.Idaṃ na kappatītiādīti ‘‘idaṃ na kappatī’’tiādayo ime cattāro mahāpadeseti yojanā. Apassayaṃ katvā disiyanti etthāti apadesā okāsā, apassayaṃ katvā disiyanti etehīti vā apadesā kāraṇā, ‘‘mahantā apadesā mahāpadesā. Tañcāti mahāpadesasaṅkhātaṃ tañca suttaṃ, gahetvāti yojanā. Parimaddantāti punappunaṃ maddantā, upaparikkhantāti attho. Idanti kāraṇaṃ. Tanti navamahāphalaaparaṇṇaṃ. Tānīti khuddakaphalapānāni. Hīti saccaṃ.
เตสนฺติ ฉนฺนํ จีวรานํฯ ตตฺถาติ ฉสุ อนุโลมจีวเรสุฯ ‘‘ปาณเกหิ สญฺชาตวตฺถ’’นฺติ อิมินา โกเสยฺยวตฺถภาวํ ทเสฺสติฯ เทฺว ปฎาติ จีนปฎโสมารปฎาฯ ทุกูลํ สาณสฺส อนุโลมนฺติ โยชนาฯ
Tesanti channaṃ cīvarānaṃ. Tatthāti chasu anulomacīvaresu. ‘‘Pāṇakehi sañjātavattha’’nti iminā koseyyavatthabhāvaṃ dasseti. Dve paṭāti cīnapaṭasomārapaṭā. Dukūlaṃ sāṇassa anulomanti yojanā.
เตสํเยวาติ ทฺวินฺนํ ปตฺตานเมวฯ เตสํเยวาติ ติณฺณํ ตุมฺพานเมวฯ เตสํเยวาติ ทฺวินฺนํ กายพนฺธนานเมวฯ เสตจฺฉตฺตนฺติ เสเตหิ วเตฺถหิ กตํ ฉตฺตํฯ เตสํเยวาติ ติณฺณํ ฉตฺตานเมวฯ
Tesaṃyevāti dvinnaṃ pattānameva. Tesaṃyevāti tiṇṇaṃ tumbānameva. Tesaṃyevāti dvinnaṃ kāyabandhanānameva. Setacchattanti setehi vatthehi kataṃ chattaṃ. Tesaṃyevāti tiṇṇaṃ chattānameva.
สมฺภินฺนรสนฺติ สํสคฺครสํฯ เอตฺถ ภิชฺชิตฺถาติ ภิโนฺนติ วจนเตฺถน ภิทิธาตุ ทฺวิธากรณสงฺขาโต เภทโตฺถ โหติ, ธาตฺวตฺถพาธเกน สํตฺยูปสเคฺคน ภิทิธาตุยา เภทตฺถํ พาเธตฺวา สํสคฺคตฺถวาจโก โหตีติ ทฎฺฐพฺพํฯ ฉลฺลิมฺปีติ ตจมฺปิฯ สกเลเนวาติ ฉลฺลิยา เอวฯ ปายาเสน อสํสฎฺฐํ ยํ สพฺพีติ โยชนาฯ ตานีติ ตโกฺกลชาติผลาทีนิฯ ยฎฺฐิมธุกาทีสุปีติ มธุลฎฺฐิกาทีสุปิฯ ‘‘ลฎฺฐิมธุกาทีสุปี’’ติ วา ปาโฐ, โส อปาโฐเยวฯ ยํ ยนฺติ วตฺถุฯ ยถาติ เยนากาเรน, โธวิยมาเน ตจฺฉิยมาเนติ สมฺพโนฺธฯ
Sambhinnarasanti saṃsaggarasaṃ. Ettha bhijjitthāti bhinnoti vacanatthena bhididhātu dvidhākaraṇasaṅkhāto bhedattho hoti, dhātvatthabādhakena saṃtyūpasaggena bhididhātuyā bhedatthaṃ bādhetvā saṃsaggatthavācako hotīti daṭṭhabbaṃ. Challimpīti tacampi. Sakalenevāti challiyā eva. Pāyāsena asaṃsaṭṭhaṃ yaṃ sabbīti yojanā. Tānīti takkolajātiphalādīni. Yaṭṭhimadhukādīsupīti madhulaṭṭhikādīsupi. ‘‘Laṭṭhimadhukādīsupī’’ti vā pāṭho, so apāṭhoyeva. Yaṃ yanti vatthu. Yathāti yenākārena, dhoviyamāne tacchiyamāneti sambandho.
สมฺภินฺนรสนฺติ วตฺวา ตเมวตฺถํ ทเสฺสตุํ วุตฺตํ ‘‘สํสฎฺฐ’’นฺติฯ สภาวนฺติ ยาวกาลํ กปฺปิยสภาวํ ฯ ตสฺมาติ ยสฺมา อุปเนติ, ตสฺมาฯ เตนาติ สตฺตาหกาลิเกนฯ ตทหุปฎิคฺคหิตนฺติ ตทเหว ปฎิคฺคหิตํฯ ทฺวีหปฎิคฺคหิเตน สตฺตาหกาลิเกนาติ สมฺพโนฺธฯ
Sambhinnarasanti vatvā tamevatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘saṃsaṭṭha’’nti. Sabhāvanti yāvakālaṃ kappiyasabhāvaṃ . Tasmāti yasmā upaneti, tasmā. Tenāti sattāhakālikena. Tadahupaṭiggahitanti tadaheva paṭiggahitaṃ. Dvīhapaṭiggahitena sattāhakālikenāti sambandho.
เอตฺถาติ กาลิกสํสเคฺคฯ อาปตฺติโย เวทิตพฺพาติ ยถากฺกมํ อาปตฺติโย เวทิตพฺพาฯ สพฺพตฺถาติ สพฺพสฺมิํ เภสชฺชกฺขนฺธเกฯ
Etthāti kālikasaṃsagge. Āpattiyo veditabbāti yathākkamaṃ āpattiyo veditabbā. Sabbatthāti sabbasmiṃ bhesajjakkhandhake.
อิติ เภสชฺชกฺขนฺธกวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ
Iti bhesajjakkhandhakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๘๕. จตุมหาปเทสกถา • 185. Catumahāpadesakathā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / จตุมหาปเทสกถา • Catumahāpadesakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / จตุมหาปเทสกถาวณฺณนา • Catumahāpadesakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / เกณิยชฎิลวตฺถุกถาวณฺณนา • Keṇiyajaṭilavatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / จตุมหาปเทสกถาวณฺณนา • Catumahāpadesakathāvaṇṇanā
