Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੭. ਚਤੁਮਹਾਰਾਜਸੁਤ੍ਤਂ
7. Catumahārājasuttaṃ
੩੭. ‘‘ਅਟ੍ਠਮਿਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਰਾਜਾਨਂ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤਿ – ‘ਕਚ੍ਚਿ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਰਾਜਾਨਂ ਪੁਤ੍ਤਾ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤਿ – ‘ਕਚ੍ਚਿ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਤਦਹੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਸਾਮਞ੍ਞੇવ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤਿ – ‘ਕਚ੍ਚਿ ਬਹੂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ।
37. ‘‘Aṭṭhamiyaṃ, bhikkhave, pakkhassa catunnaṃ mahārājānaṃ amaccā pārisajjā imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Cātuddasiṃ, bhikkhave, pakkhassa catunnaṃ mahārājānaṃ puttā imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tadahu, bhikkhave, uposathe pannarase cattāro mahārājāno sāmaññeva imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’’’ti.
‘‘ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਦੇવਾਨਂ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਸੁਧਮ੍ਮਾਯ ਸਭਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ – ‘ਅਪ੍ਪਕਾ ਖੋ, ਮਾਰਿਸਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਦੇવਾ ਤਾવਤਿਂਸਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ‘ਦਿਬ੍ਬਾ વਤ, ਭੋ, ਕਾਯਾ ਪਰਿਹਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਪੂਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਸੁਰਕਾਯਾ’’’ਤਿ।
‘‘Sace, bhikkhave, appakā honti manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karonti. Tamenaṃ, bhikkhave, cattāro mahārājāno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāya sabhāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ārocenti – ‘appakā kho, mārisā, manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tena kho, bhikkhave , devā tāvatiṃsā anattamanā honti – ‘dibbā vata, bho, kāyā parihāyissanti, paripūrissanti asurakāyā’’’ti.
‘‘ਸਚੇ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬਹੂ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਦੇવਾਨਂ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਸੁਧਮ੍ਮਾਯ ਸਭਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਂ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ – ‘ਬਹੂ ਖੋ , ਮਾਰਿਸਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਪੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ ਸਾਮਞ੍ਞਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਞ੍ਞਾ ਕੁਲੇ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਨੋ ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਗਰੋਨ੍ਤਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਾ ਤਾવਤਿਂਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ‘ਦਿਬ੍ਬਾ વਤ, ਭੋ, ਕਾਯਾ ਪਰਿਪੂਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਹਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਸੁਰਕਾਯਾ’’’ਤਿ।
‘‘Sace pana, bhikkhave, bahū honti manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karonti. Tamenaṃ, bhikkhave , cattāro mahārājāno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāya sabhāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ārocenti – ‘bahū kho , mārisā, manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tena, bhikkhave, devā tāvatiṃsā attamanā honti – ‘dibbā vata, bho, kāyā paripūrissanti, parihāyissanti asurakāyā’’’ti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦੇવੇ ਤਾવਤਿਂਸੇ ਅਨੁਨਯਮਾਨੋ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ ਪਞ੍ਚਦਸਿਂ, ਯਾ ਚ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੀ।
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;
ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਕ੍ਖਞ੍ਚ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸੁਸਮਾਗਤਂ।
Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ;
‘‘ਸਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕ੍ਕੇਨ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੇਨ ਗਾਥਾ ਦੁਗ੍ਗੀਤਾ ਨ ਸੁਗੀਤਾ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾ ਨ ਸੁਭਾਸਿਤਾ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਸਕ੍ਕੋ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਅવੀਤਰਾਗੋ ਅવੀਤਦੋਸੋ ਅવੀਤਮੋਹੋ।
‘‘Sā kho panesā, bhikkhave, sakkena devānamindena gāthā duggītā na sugītā dubbhāsitā na subhāsitā. Taṃ kissa hetu? Sakko hi, bhikkhave, devānamindo avītarāgo avītadoso avītamoho.
‘‘ਯੋ ਚ ਖੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ 3 ਕਲ੍ਲਂ વਚਨਾਯ –
‘‘Yo ca kho so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā brahmacariyo katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, tassa kho etaṃ, bhikkhave, bhikkhuno 4 kallaṃ vacanāya –
‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ ਪਞ੍ਚਦਸਿਂ, ਯਾ ਚ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮੀ।
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;
ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਕ੍ਖਞ੍ਚ, ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸੁਸਮਾਗਤਂ।
Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ;
ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸੇਯ੍ਯ, ਯੋਪਿਸ੍ਸ ਮਾਦਿਸੋ ਨਰੋ’’ਤਿ॥
Uposathaṃ upavaseyya, yopissa mādiso naro’’ti.
‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਸੋ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ વੀਤਰਾਗੋ વੀਤਦੋਸੋ વੀਤਮੋਹੋ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
‘‘Taṃ kissa hetu? So hi, bhikkhave, bhikkhu vītarāgo vītadoso vītamoho’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੭. ਚਤੁਮਹਾਰਾਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੭. ਚਤੁਮਹਾਰਾਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā