Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൭. ചതുമഹാരാജസുത്തം
7. Catumahārājasuttaṃ
൩൭. ‘‘അട്ഠമിയം, ഭിക്ഖവേ, പക്ഖസ്സ ചതുന്നം മഹാരാജാനം അമച്ചാ പാരിസജ്ജാ ഇമം ലോകം അനുവിചരന്തി – ‘കച്ചി ബഹൂ മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തീ’തി. ചാതുദ്ദസിം, ഭിക്ഖവേ, പക്ഖസ്സ ചതുന്നം മഹാരാജാനം പുത്താ ഇമം ലോകം അനുവിചരന്തി – ‘കച്ചി ബഹൂ മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തീ’തി. തദഹു, ഭിക്ഖവേ, ഉപോസഥേ പന്നരസേ ചത്താരോ മഹാരാജാനോ സാമഞ്ഞേവ ഇമം ലോകം അനുവിചരന്തി – ‘കച്ചി ബഹൂ മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തീ’’’തി.
37. ‘‘Aṭṭhamiyaṃ, bhikkhave, pakkhassa catunnaṃ mahārājānaṃ amaccā pārisajjā imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Cātuddasiṃ, bhikkhave, pakkhassa catunnaṃ mahārājānaṃ puttā imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tadahu, bhikkhave, uposathe pannarase cattāro mahārājāno sāmaññeva imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’’’ti.
‘‘സചേ, ഭിക്ഖവേ, അപ്പകാ ഹോന്തി മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തി. തമേനം, ഭിക്ഖവേ, ചത്താരോ മഹാരാജാനോ ദേവാനം താവതിംസാനം സുധമ്മായ സഭായ സന്നിസിന്നാനം സന്നിപതിതാനം ആരോചേന്തി – ‘അപ്പകാ ഖോ, മാരിസാ, മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തീ’തി. തേന ഖോ, ഭിക്ഖവേ , ദേവാ താവതിംസാ അനത്തമനാ ഹോന്തി – ‘ദിബ്ബാ വത, ഭോ, കായാ പരിഹായിസ്സന്തി, പരിപൂരിസ്സന്തി അസുരകായാ’’’തി.
‘‘Sace, bhikkhave, appakā honti manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karonti. Tamenaṃ, bhikkhave, cattāro mahārājāno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāya sabhāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ārocenti – ‘appakā kho, mārisā, manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tena kho, bhikkhave , devā tāvatiṃsā anattamanā honti – ‘dibbā vata, bho, kāyā parihāyissanti, paripūrissanti asurakāyā’’’ti.
‘‘സചേ പന, ഭിക്ഖവേ, ബഹൂ ഹോന്തി മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തി. തമേനം, ഭിക്ഖവേ , ചത്താരോ മഹാരാജാനോ ദേവാനം താവതിംസാനം സുധമ്മായ സഭായ സന്നിസിന്നാനം സന്നിപതിതാനം ആരോചേന്തി – ‘ബഹൂ ഖോ , മാരിസാ, മനുസ്സാ മനുസ്സേസു മത്തേയ്യാ പേത്തേയ്യാ സാമഞ്ഞാ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ കുലേ ജേട്ഠാപചായിനോ ഉപോസഥം ഉപവസന്തി പടിജാഗരോന്തി പുഞ്ഞാനി കരോന്തീ’തി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ദേവാ താവതിംസാ അത്തമനാ ഹോന്തി – ‘ദിബ്ബാ വത, ഭോ, കായാ പരിപൂരിസ്സന്തി, പരിഹായിസ്സന്തി അസുരകായാ’’’തി.
‘‘Sace pana, bhikkhave, bahū honti manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karonti. Tamenaṃ, bhikkhave , cattāro mahārājāno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāya sabhāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ārocenti – ‘bahū kho , mārisā, manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tena, bhikkhave, devā tāvatiṃsā attamanā honti – ‘dibbā vata, bho, kāyā paripūrissanti, parihāyissanti asurakāyā’’’ti.
‘‘ഭൂതപുബ്ബം, ഭിക്ഖവേ, സക്കോ ദേവാനമിന്ദോ ദേവേ താവതിംസേ അനുനയമാനോ തായം വേലായം ഇമം ഗാഥം അഭാസി –
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ചാതുദ്ദസിം പഞ്ചദസിം, യാ ച പക്ഖസ്സ അട്ഠമീ;
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;
പാടിഹാരിയപക്ഖഞ്ച, അട്ഠങ്ഗസുസമാഗതം;
Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ;
‘‘സാ ഖോ പനേസാ, ഭിക്ഖവേ, സക്കേന ദേവാനമിന്ദേന ഗാഥാ ദുഗ്ഗീതാ ന സുഗീതാ ദുബ്ഭാസിതാ ന സുഭാസിതാ. തം കിസ്സ ഹേതു? സക്കോ ഹി, ഭിക്ഖവേ, ദേവാനമിന്ദോ അവീതരാഗോ അവീതദോസോ അവീതമോഹോ.
‘‘Sā kho panesā, bhikkhave, sakkena devānamindena gāthā duggītā na sugītā dubbhāsitā na subhāsitā. Taṃ kissa hetu? Sakko hi, bhikkhave, devānamindo avītarāgo avītadoso avītamoho.
‘‘യോ ച ഖോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഹം ഖീണാസവോ വുസിതവാ ബ്രഹ്മചരിയോ കതകരണീയോ ഓഹിതഭാരോ അനുപ്പത്തസദത്ഥോ പരിക്ഖീണഭവസംയോജനോ സമ്മദഞ്ഞാ വിമുത്തോ, തസ്സ ഖോ ഏതം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ 3 കല്ലം വചനായ –
‘‘Yo ca kho so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā brahmacariyo katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, tassa kho etaṃ, bhikkhave, bhikkhuno 4 kallaṃ vacanāya –
‘‘ചാതുദ്ദസിം പഞ്ചദസിം, യാ ച പക്ഖസ്സ അട്ഠമീ;
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;
പാടിഹാരിയപക്ഖഞ്ച, അട്ഠങ്ഗസുസമാഗതം;
Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ;
ഉപോസഥം ഉപവസേയ്യ, യോപിസ്സ മാദിസോ നരോ’’തി.
Uposathaṃ upavaseyya, yopissa mādiso naro’’ti.
‘‘തം കിസ്സ ഹേതു? സോ ഹി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വീതരാഗോ വീതദോസോ വീതമോഹോ’’തി. സത്തമം.
‘‘Taṃ kissa hetu? So hi, bhikkhave, bhikkhu vītarāgo vītadoso vītamoho’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൭. ചതുമഹാരാജസുത്തവണ്ണനാ • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൭. ചതുമഹാരാജസുത്തവണ്ണനാ • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā