| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
७. चतुमहाराजसुत्तवण्णना
7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
३७. सत्तमे अमा सह वत्तन्ति तस्मिं तस्मिं किच्चेति अमच्चा, सहिता। परिसति भवाति पारिसज्जा, परिवारट्ठानिया परिसापरियापन्ना। तेनाह ‘‘परिचारिकदेवता’’ति। ताताति आलपनं। एवन्ति ‘‘कच्चि बहू मनुस्सा’’तिआदिना वुत्ताकारेन। अट्ठ वारेति एकस्मिं अड्ढमासे चतुक्खत्तुं तथा इतरस्मिन्ति एवं अट्ठ वारे। अधिट्ठहन्तीति अधितिट्ठन्ति। पटिजागरोन्तीति पटि पटि जागरोन्ति। पुञ्ञं करोन्ता हि सत्ता जागरोन्ति नाम कातब्बकिच्चप्पसुतत्ता, इतरे पन सुपन्ति नाम सहितपरहितविमुत्तत्ता। चातुद्दसिउपोसथस्स अनुगमनं विय पन्नरसिउपोसथस्स पच्चुग्गमनं न लब्भति दिवसाभावतो।
37. Sattame amā saha vattanti tasmiṃ tasmiṃ kicceti amaccā, sahitā. Parisati bhavāti pārisajjā, parivāraṭṭhāniyā parisāpariyāpannā. Tenāha ‘‘paricārikadevatā’’ti. Tātāti ālapanaṃ. Evanti ‘‘kacci bahū manussā’’tiādinā vuttākārena. Aṭṭha vāreti ekasmiṃ aḍḍhamāse catukkhattuṃ tathā itarasminti evaṃ aṭṭha vāre. Adhiṭṭhahantīti adhitiṭṭhanti. Paṭijāgarontīti paṭi paṭi jāgaronti. Puññaṃ karontā hi sattā jāgaronti nāma kātabbakiccappasutattā, itare pana supanti nāma sahitaparahitavimuttattā. Cātuddasiuposathassa anugamanaṃ viya pannarasiuposathassa paccuggamanaṃ na labbhati divasābhāvato.
ततोति ततो ततो। तं उपनिस्सायाति ता ता गामनिगमराजधानियो उपनिस्साय। अधिवत्थाति आरामवनरुक्खादीसु अधिवत्था देवता। तेति ते देवा। सन्धाय कथेतीति भगवा कथेति। वुत्तन्ति अट्ठकथायं वुत्तं।
Tatoti tato tato. Taṃ upanissāyāti tā tā gāmanigamarājadhāniyo upanissāya. Adhivatthāti ārāmavanarukkhādīsu adhivatthā devatā. Teti te devā. Sandhāya kathetīti bhagavā katheti. Vuttanti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
निच्चं निबद्धं उपोसथो संवच्छरे संवच्छरे पटि पटि हरितब्बतो पवत्तेतब्बतो पाटिहारियपक्खो नाम। गुणङ्गेहीति उपोसथङ्गेहि।
Niccaṃ nibaddhaṃ uposatho saṃvacchare saṃvacchare paṭi paṭi haritabbato pavattetabbato pāṭihāriyapakkho nāma. Guṇaṅgehīti uposathaṅgehi.
वुत्थवासोति वुसितब्रह्मचरियवासो। कत्तब्बकिच्चन्ति दुक्खादीसु परिञ्ञातादिकिच्चं। ओतारेत्वाति छड्डेत्वा। परिक्खीणभवसंयोजनोति सब्बसो खीणभवबन्धनो। कारणेन जानित्वाति विपस्सनापञ्ञासहिताय मग्गपञ्ञाय चत्तारि अरियसच्चानि जानित्वा।
Vutthavāsoti vusitabrahmacariyavāso. Kattabbakiccanti dukkhādīsu pariññātādikiccaṃ. Otāretvāti chaḍḍetvā. Parikkhīṇabhavasaṃyojanoti sabbaso khīṇabhavabandhano. Kāraṇena jānitvāti vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya cattāri ariyasaccāni jānitvā.
जानन्तोति ‘‘अरहन्तानं अनुकरणप्पटिपत्ति एसा, यदिदं सम्मदेव उपोसथानुट्ठान’’न्ति एवं उपोसथकम्मस्स गुणं जानन्तो। एवरूपेनाति यादिसो भगवतो उपोसथभावो विहितो, एवरूपेन अरहन्तानुकरणेन उपोसथकम्मेन। सक्का पहितत्तो विपस्सनं उस्सुक्कापेत्वा खीणासवसम्पत्तिं पापुणितुं। अट्ठमं उत्तानत्थमेव सत्तमे वुत्तनयत्ता।
Jānantoti ‘‘arahantānaṃ anukaraṇappaṭipatti esā, yadidaṃ sammadeva uposathānuṭṭhāna’’nti evaṃ uposathakammassa guṇaṃ jānanto. Evarūpenāti yādiso bhagavato uposathabhāvo vihito, evarūpena arahantānukaraṇena uposathakammena. Sakkā pahitatto vipassanaṃ ussukkāpetvā khīṇāsavasampattiṃ pāpuṇituṃ. Aṭṭhamaṃ uttānatthameva sattame vuttanayattā.
चतुमहाराजसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Catumahārājasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ७. चतुमहाराजसुत्तं • 7. Catumahārājasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ७. चतुमहाराजसुत्तवण्णना • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
