| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๗. จตุมหาราชสุตฺตวณฺณนา
7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
๓๗. สตฺตเม อมา สห วตฺตนฺติ ตสฺมิํ ตสฺมิํ กิเจฺจติ อมจฺจา, สหิตาฯ ปริสติ ภวาติ ปาริสชฺชา, ปริวารฎฺฐานิยา ปริสาปริยาปนฺนาฯ เตนาห ‘‘ปริจาริกเทวตา’’ติฯ ตาตาติ อาลปนํฯ เอวนฺติ ‘‘กจฺจิ พหู มนุสฺสา’’ติอาทินา วุตฺตากาเรนฯ อฎฺฐ วาเรติ เอกสฺมิํ อฑฺฒมาเส จตุกฺขตฺตุํ ตถา อิตรสฺมินฺติ เอวํ อฎฺฐ วาเรฯ อธิฎฺฐหนฺตีติ อธิติฎฺฐนฺติฯ ปฎิชาคโรนฺตีติ ปฎิ ปฎิ ชาคโรนฺติฯ ปุญฺญํ กโรนฺตา หิ สตฺตา ชาคโรนฺติ นาม กาตพฺพกิจฺจปฺปสุตตฺตา, อิตเร ปน สุปนฺติ นาม สหิตปรหิตวิมุตฺตตฺตาฯ จาตุทฺทสิอุโปสถสฺส อนุคมนํ วิย ปนฺนรสิอุโปสถสฺส ปจฺจุคฺคมนํ น ลพฺภติ ทิวสาภาวโตฯ
37. Sattame amā saha vattanti tasmiṃ tasmiṃ kicceti amaccā, sahitā. Parisati bhavāti pārisajjā, parivāraṭṭhāniyā parisāpariyāpannā. Tenāha ‘‘paricārikadevatā’’ti. Tātāti ālapanaṃ. Evanti ‘‘kacci bahū manussā’’tiādinā vuttākārena. Aṭṭha vāreti ekasmiṃ aḍḍhamāse catukkhattuṃ tathā itarasminti evaṃ aṭṭha vāre. Adhiṭṭhahantīti adhitiṭṭhanti. Paṭijāgarontīti paṭi paṭi jāgaronti. Puññaṃ karontā hi sattā jāgaronti nāma kātabbakiccappasutattā, itare pana supanti nāma sahitaparahitavimuttattā. Cātuddasiuposathassa anugamanaṃ viya pannarasiuposathassa paccuggamanaṃ na labbhati divasābhāvato.
ตโตติ ตโต ตโตฯ ตํ อุปนิสฺสายาติ ตา ตา คามนิคมราชธานิโย อุปนิสฺสายฯ อธิวตฺถาติ อารามวนรุกฺขาทีสุ อธิวตฺถา เทวตาฯ เตติ เต เทวาฯ สนฺธาย กเถตีติ ภควา กเถติฯ วุตฺตนฺติ อฎฺฐกถายํ วุตฺตํฯ
Tatoti tato tato. Taṃ upanissāyāti tā tā gāmanigamarājadhāniyo upanissāya. Adhivatthāti ārāmavanarukkhādīsu adhivatthā devatā. Teti te devā. Sandhāya kathetīti bhagavā katheti. Vuttanti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
นิจฺจํ นิพทฺธํ อุโปสโถ สํวจฺฉเร สํวจฺฉเร ปฎิ ปฎิ หริตพฺพโต ปวเตฺตตพฺพโต ปาฎิหาริยปโกฺข นามฯ คุณเงฺคหีติ อุโปสถเงฺคหิฯ
Niccaṃ nibaddhaṃ uposatho saṃvacchare saṃvacchare paṭi paṭi haritabbato pavattetabbato pāṭihāriyapakkho nāma. Guṇaṅgehīti uposathaṅgehi.
วุตฺถวาโสติ วุสิตพฺรหฺมจริยวาโสฯ กตฺตพฺพกิจฺจนฺติ ทุกฺขาทีสุ ปริญฺญาตาทิกิจฺจํฯ โอตาเรตฺวาติ ฉเฑฺฑตฺวาฯ ปริกฺขีณภวสํโยชโนติ สพฺพโส ขีณภวพนฺธโนฯ การเณน ชานิตฺวาติ วิปสฺสนาปญฺญาสหิตาย มคฺคปญฺญาย จตฺตาริ อริยสจฺจานิ ชานิตฺวาฯ
Vutthavāsoti vusitabrahmacariyavāso. Kattabbakiccanti dukkhādīsu pariññātādikiccaṃ. Otāretvāti chaḍḍetvā. Parikkhīṇabhavasaṃyojanoti sabbaso khīṇabhavabandhano. Kāraṇena jānitvāti vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya cattāri ariyasaccāni jānitvā.
ชานโนฺตติ ‘‘อรหนฺตานํ อนุกรณปฺปฎิปตฺติ เอสา, ยทิทํ สมฺมเทว อุโปสถานุฎฺฐาน’’นฺติ เอวํ อุโปสถกมฺมสฺส คุณํ ชานโนฺตฯ เอวรูเปนาติ ยาทิโส ภควโต อุโปสถภาโว วิหิโต, เอวรูเปน อรหนฺตานุกรเณน อุโปสถกเมฺมนฯ สกฺกา ปหิตโตฺต วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา ขีณาสวสมฺปตฺติํ ปาปุณิตุํฯ อฎฺฐมํ อุตฺตานตฺถเมว สตฺตเม วุตฺตนยตฺตาฯ
Jānantoti ‘‘arahantānaṃ anukaraṇappaṭipatti esā, yadidaṃ sammadeva uposathānuṭṭhāna’’nti evaṃ uposathakammassa guṇaṃ jānanto. Evarūpenāti yādiso bhagavato uposathabhāvo vihito, evarūpena arahantānukaraṇena uposathakammena. Sakkā pahitatto vipassanaṃ ussukkāpetvā khīṇāsavasampattiṃ pāpuṇituṃ. Aṭṭhamaṃ uttānatthameva sattame vuttanayattā.
จตุมหาราชสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Catumahārājasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๗. จตุมหาราชสุตฺตํ • 7. Catumahārājasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๗. จตุมหาราชสุตฺตวณฺณนา • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
