| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೭. ಚಾತುಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Cātumasuttavaṇṇanā
೧೫೭. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಚಾತುಮಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಚಾತುಮಾಯನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ಗಾಮೇ। ಪಞ್ಚಮತ್ತಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಾನೀತಿ ಅಧುನಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಚ ಸತಾನಿ। ಥೇರಾ ಕಿರ ಚಿನ್ತೇಸುಂ – ‘‘ಇಮೇ ಕುಲಪುತ್ತಾ ದಸಬಲಂ ಅದಿಸ್ವಾವ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ಏತೇಸಂ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸೇಸ್ಸಾಮ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಯಥಾಉಪನಿಸ್ಸಯೇನ ಪತಿಟ್ಠಹಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಗತಾ। ಪಟಿಸಮ್ಮೋದಮಾನಾತಿ ‘‘ಕಚ್ಚಾವುಸೋ, ಖಮನೀಯ’’ನ್ತಿಆದಿಂ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಕಥಂ ಕುರುಮಾನಾ। ಸೇನಾಸನಾನಿ ಪಞ್ಞಾಪಯಮಾನಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಾನಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾನಿ ವಿವರಿತ್ವಾ ಮಞ್ಚಪೀಠಕಟಸಾರಕಾದೀನಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ಯಥಾಟ್ಠಾನೇ ಸಣ್ಠಾಪಯಮಾನಾ। ಪತ್ತಚೀವರಾನಿ ಪಟಿಸಾಮಯಮಾನಾತಿ, ಭನ್ತೇ, ಇದಂ ಮೇ ಪತ್ತಂ ಠಪೇಥ, ಇದಂ ಚೀವರಂ, ಇದಂ ಥಾಲಕಂ, ಇದಂ ಉದಕತುಮ್ಬಂ, ಇಮಂ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿನ್ತಿ ಏವಂ ಸಮಣಪರಿಕ್ಖಾರೇ ಸಙ್ಗೋಪಯಮಾನಾ।
157.Evaṃme sutanti cātumasuttaṃ. Tattha cātumāyanti evaṃnāmake gāme. Pañcamattāni bhikkhusatānīti adhunā pabbajitānaṃ bhikkhūnaṃ pañca satāni. Therā kira cintesuṃ – ‘‘ime kulaputtā dasabalaṃ adisvāva pabbajitā, etesaṃ bhagavantaṃ dassessāma, bhagavato santike dhammaṃ sutvā attano attano yathāupanissayena patiṭṭhahissantī’’ti. Tasmā te bhikkhū gahetvā āgatā. Paṭisammodamānāti ‘‘kaccāvuso, khamanīya’’ntiādiṃ paṭisanthārakathaṃ kurumānā. Senāsanāni paññāpayamānāti attano attano ācariyupajjhāyānaṃ vasanaṭṭhānāni pucchitvā dvāravātapānāni vivaritvā mañcapīṭhakaṭasārakādīni nīharitvā papphoṭetvā yathāṭṭhāne saṇṭhāpayamānā. Pattacīvarāni paṭisāmayamānāti, bhante, idaṃ me pattaṃ ṭhapetha, idaṃ cīvaraṃ, idaṃ thālakaṃ, idaṃ udakatumbaṃ, imaṃ kattarayaṭṭhinti evaṃ samaṇaparikkhāre saṅgopayamānā.
ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾತಿ ಉದ್ಧಂ ಉಗ್ಗತತ್ತಾ ಉಚ್ಚಂ, ಪತ್ಥಟತ್ತಾ ಮಹನ್ತಂ ಅವಿನಿಬ್ಭೋಗಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತಾ। ಕೇವಟ್ಟಾ ಮಞ್ಞೇ ಮಚ್ಛವಿಲೋಪೇತಿ ಕೇವಟ್ಟಾನಂ ಮಚ್ಛಪಚ್ಛಿಠಪಿತಟ್ಠಾನೇ ಮಹಾಜನೋ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ – ‘‘ಇಧ ಅಞ್ಞಂ ಏಕಂ ಮಚ್ಛಂ ದೇಹಿ, ಏಕಂ ಮಚ್ಛಫಾಲಂ ದೇಹಿ, ಏತಸ್ಸ ತೇ ಮಹಾ ದಿನ್ನೋ, ಮಯ್ಹಂ ಖುದ್ದಕೋ’’ತಿ ಏವಂ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಂ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಮಚ್ಛಗಹಣತ್ಥಂ ಜಾಲೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೇಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಕೇವಟ್ಟಾ ಚೇವ ಅಞ್ಞೇ ಚ ‘‘ಪವಿಟ್ಠೋ ನ ಪವಿಟ್ಠೋ, ಗಹಿತೋ ನ ಗಹಿತೋ’’ತಿ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತಿ। ತಮ್ಪಿ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಪಣಾಮೇಮೀತಿ ನೀಹರಾಮಿ। ನ ವೋ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ವತ್ಥಬ್ಬನ್ತಿ ತುಮ್ಹೇ ಮಾದಿಸಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಏವಂ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರೋಥ, ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ವಸನ್ತಾ ಕಿಂ ನಾಮ ಸಾರುಪ್ಪಂ ಕರಿಸ್ಸಥ, ತುಮ್ಹಾದಿಸಾನಂ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ವಸನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ತೇಸು ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ‘‘ಭಗವಾ ತುಮ್ಹೇ ಮಹಾಸದ್ದಮತ್ತಕೇನ ಅಮ್ಹೇ ಪಣಾಮೇಥಾ’’ತಿ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿ, ಸಬ್ಬೇ ಭಗವತೋ ವಚನಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಾ ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ,’’ತಿ ವತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಮಿಂಸು। ಏವಂ ಪನ ತೇಸಂ ಅಹೋಸಿ ‘‘ಮಯಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮ, ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸೋಸ್ಸಾಮ, ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ವಸಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಆಗತಾ। ಏವರೂಪಸ್ಸ ಪನ ಗರುನೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರಿಮ್ಹಾ, ಅಮ್ಹಾಕಮೇವ ದೋಸೋಯಂ, ಪಣಾಮಿತಮ್ಹಾ, ನ ನೋ ಲದ್ಧಂ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ವತ್ಥುಂ, ನ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಸರೀರಂ ಓಲೋಕೇತುಂ, ನ ಮಧುರಸ್ಸರೇನ ಧಮ್ಮಂ ಸೋತು’’ನ್ತಿ। ತೇ ಬಲವದೋಮನಸ್ಸಜಾತಾ ಹುತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು।
Uccāsaddā mahāsaddāti uddhaṃ uggatattā uccaṃ, patthaṭattā mahantaṃ avinibbhogasaddaṃ karontā. Kevaṭṭā maññe macchavilopeti kevaṭṭānaṃ macchapacchiṭhapitaṭṭhāne mahājano sannipatitvā – ‘‘idha aññaṃ ekaṃ macchaṃ dehi, ekaṃ macchaphālaṃ dehi, etassa te mahā dinno, mayhaṃ khuddako’’ti evaṃ uccāsaddaṃ mahāsaddaṃ karonti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Macchagahaṇatthaṃ jāle pakkhittepi tasmiṃ ṭhāne kevaṭṭā ceva aññe ca ‘‘paviṭṭho na paviṭṭho, gahito na gahito’’ti mahāsaddaṃ karonti. Tampi sandhāyetaṃ vuttaṃ. Paṇāmemīti nīharāmi. Na vo mama santike vatthabbanti tumhe mādisassa buddhassa vasanaṭṭhānaṃ āgantvā evaṃ mahāsaddaṃ karotha, attano dhammatāya vasantā kiṃ nāma sāruppaṃ karissatha, tumhādisānaṃ mama santike vasanakiccaṃ natthīti dīpeti. Tesu ekabhikkhupi ‘‘bhagavā tumhe mahāsaddamattakena amhe paṇāmethā’’ti vā aññaṃ vā kiñci vattuṃ nāsakkhi, sabbe bhagavato vacanaṃ sampaṭicchantā ‘‘evaṃ, bhante,’’ti vatvā nikkhamiṃsu. Evaṃ pana tesaṃ ahosi ‘‘mayaṃ satthāraṃ passissāma, dhammakathaṃ sossāma, satthu santike vasissāmāti āgatā. Evarūpassa pana garuno satthu santikaṃ āgantvā mahāsaddaṃ karimhā, amhākameva dosoyaṃ, paṇāmitamhā, na no laddhaṃ bhagavato santike vatthuṃ, na suvaṇṇavaṇṇasarīraṃ oloketuṃ, na madhurassarena dhammaṃ sotu’’nti. Te balavadomanassajātā hutvā pakkamiṃsu.
೧೫೮. ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸೂತಿ ತೇ ಕಿರ ಸಕ್ಯಾ ಆಗಮನಸಮಯೇಪಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತತ್ಥೇವ ನಿಸಿನ್ನಾ ಪಸ್ಸಿಂಸು। ಅಥ ನೇಸಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಏತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪವಿಸಿತ್ವಾವ ಪಟಿನಿವತ್ತಾ, ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ ತಂ ಕಾರಣ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಯೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು। ಹನ್ದಾತಿ ವವಸ್ಸಗ್ಗತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಕಹಂ ಪನ ತುಮ್ಹೇತಿ ತುಮ್ಹೇ ಇದಾನೇವ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಕಹಂ ಗಚ್ಛಥ, ಕಿಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಕೋಚಿ ಉಪದ್ದವೋ, ಉದಾಹು ದಸಬಲಸ್ಸಾತಿ? ತೇಸಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, – ‘‘ಆವುಸೋ, ಮಯಂ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಆಗತಾ, ದಿಟ್ಠೋ ನೋ ಭಗವಾ, ಇದಾನಿ ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಏವಂ ವಚನಪರಿಹಾರೋ ಅತ್ಥಿ, ಏವರೂಪಂ ಪನ ಲೇಸಕಪ್ಪಂ ಅಕತ್ವಾ ಯಥಾಭೂತಮೇವ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಪಣಾಮಿತೋತಿ ಆಹಂಸು। ತೇ ಪನ ರಾಜಾನೋ ಸಾಸನೇ ಧುರವಹಾ, ತಸ್ಮಾ ಚಿನ್ತೇಸುಂ – ‘‘ದ್ವೀಹಿ ಅಗ್ಗಸಾವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಸು ಭಿಕ್ಖುಸತೇಸು ಗಚ್ಛನ್ತೇಸು ಭಗವತೋ ಪಾದಮೂಲಂ ವಿಗಚ್ಛಿಸ್ಸತಿ, ಇಮೇಸಂ ನಿವತ್ತನಾಕಾರಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಏವಂ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ತೇನ ಹಾಯಸ್ಮನ್ತೋತಿಆದಿಮಾಹಂಸು। ತೇಸುಪಿ ಭಿಕ್ಖೂಸು ‘‘ಮಯಂ ಮಹಾಸದ್ದಮತ್ತಕೇನ ಪಣಾಮಿತಾ, ನ ಮಯಂ ಜೀವಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ’’ತಿ ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಪಟಿಪ್ಫರಿತೋ ನಾಮ ನಾಹೋಸಿ, ಸಬ್ಬೇ ಪನ ಸಮಕಂಯೇವ, ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ,’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿಂಸು।
158.Tenupasaṅkamiṃsūti te kira sakyā āgamanasamayepi te bhikkhū tattheva nisinnā passiṃsu. Atha nesaṃ etadahosi – ‘‘kiṃ nu kho ete bhikkhū pavisitvāva paṭinivattā, jānissāma taṃ kāraṇa’’nti cintetvā yena te bhikkhū tenupasaṅkamiṃsu. Handāti vavassaggatthe nipāto. Kahaṃ pana tumheti tumhe idāneva āgantvā kahaṃ gacchatha, kiṃ tumhākaṃ koci upaddavo, udāhu dasabalassāti? Tesaṃ pana bhikkhūnaṃ, – ‘‘āvuso, mayaṃ bhagavantaṃ dassanāya āgatā, diṭṭho no bhagavā, idāni attano vasanaṭṭhānaṃ gacchāmā’’ti kiñcāpi evaṃ vacanaparihāro atthi, evarūpaṃ pana lesakappaṃ akatvā yathābhūtameva ārocetvā bhagavatā kho, āvuso, bhikkhusaṅgho paṇāmitoti āhaṃsu. Te pana rājāno sāsane dhuravahā, tasmā cintesuṃ – ‘‘dvīhi aggasāvakehi saddhiṃ pañcasu bhikkhusatesu gacchantesu bhagavato pādamūlaṃ vigacchissati, imesaṃ nivattanākāraṃ karissāmā’’ti. Evaṃ cintetvā tena hāyasmantotiādimāhaṃsu. Tesupi bhikkhūsu ‘‘mayaṃ mahāsaddamattakena paṇāmitā, na mayaṃ jīvituṃ asakkontā pabbajitā’’ti ekabhikkhupi paṭippharito nāma nāhosi, sabbe pana samakaṃyeva, ‘‘evamāvuso,’’ti sampaṭicchiṃsu.
೧೫೯. ಅಭಿನನ್ದತೂತಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಆಗಮನಂ ಇಚ್ಛನ್ತೋ ಅಭಿನನ್ದತು। ಅಭಿವದತೂತಿ ಏತು ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋತಿ ಏವಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಅಭಿವದತು। ಅನುಗ್ಗಹಿತೋತಿ ಆಮಿಸಾನುಗ್ಗಹೇನ ಚ ಧಮ್ಮಾನುಗ್ಗಹೇನ ಚ ಅನುಗ್ಗಹಿತೋ। ಅಞ್ಞಥತ್ತನ್ತಿ ದಸಬಲಸ್ಸ ದಸ್ಸನಂ ನ ಲಭಾಮಾತಿ ಪಸಾದಞ್ಞಥತ್ತಂ ಭವೇಯ್ಯ। ವಿಪರಿಣಾಮೋತಿ ಪಸಾದಞ್ಞಥತ್ತೇನ ವಿಬ್ಭಮನ್ತಾನಂ ವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥತ್ತಂ ಭವೇಯ್ಯ। ಬೀಜಾನಂ ತರುಣಾನನ್ತಿ ತರುಣಸಸ್ಸಾನಂ। ಸಿಯಾ ಅಞ್ಞಥತ್ತನ್ತಿ ಉದಕವಾರಕಾಲೇ ಉದಕಂ ಅಲಭನ್ತಾನಂ ಮಿಲಾತಭಾವೇನ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ಭವೇಯ್ಯ, ಸುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಮಿಲಾತಭಾವಂ ಆಪಜ್ಜನೇನ ವಿಪರಿಣಾಮೋ ಭವೇಯ್ಯ। ವಚ್ಛಕಸ್ಸ ಪನ ಖೀರಪಿಪಾಸಾಯ ಸುಸ್ಸನಂ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ ನಾಮ, ಸುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಕಾಲಕಿರಿಯಾ ವಿಪರಿಣಾಮೋ ನಾಮ।
159.Abhinandatūti bhikkhusaṅghassa āgamanaṃ icchanto abhinandatu. Abhivadatūti etu bhikkhusaṅghoti evaṃ cittaṃ uppādento abhivadatu. Anuggahitoti āmisānuggahena ca dhammānuggahena ca anuggahito. Aññathattanti dasabalassa dassanaṃ na labhāmāti pasādaññathattaṃ bhaveyya. Vipariṇāmoti pasādaññathattena vibbhamantānaṃ vipariṇāmaññathattaṃ bhaveyya. Bījānaṃ taruṇānanti taruṇasassānaṃ. Siyā aññathattanti udakavārakāle udakaṃ alabhantānaṃ milātabhāvena aññathattaṃ bhaveyya, sussitvā milātabhāvaṃ āpajjanena vipariṇāmo bhaveyya. Vacchakassa pana khīrapipāsāya sussanaṃ aññathattaṃ nāma, sussitvā kālakiriyā vipariṇāmo nāma.
೧೬೦. ಪಸಾದಿತೋ ಭಗವಾತಿ ಥೇರೋ ಕಿರ ತತ್ಥ ನಿಸಿನ್ನೋವ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುನಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಆಗತಂ ಅದ್ದಸ , ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ಚ ಆಯಾಚನಸದ್ದಂ ಸುಣಿ, ಚೇತೋಪರಿಯಞಾಣೇನ ಭಗವತೋ ಪಸನ್ನಭಾವಂ ಅಞ್ಞಾಸಿ। ತಸ್ಮಾ – ‘‘ಕಞ್ಚಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕೋಸಿಯಮಾನಾನಂ ಗಮನಂ ನಾಮ ನ ಫಾಸುಕಂ, ಯಾವ ಸತ್ಥಾ ನ ಪೇಸೇತಿ, ತಾವದೇವ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಏವಮಾಹ। ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋತಿ ಅಞ್ಞೇಸು ಕಿಚ್ಚೇಸು ಅನುಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಹುತ್ವಾ। ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರನ್ತಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿವಿಹಾರಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ಮಞ್ಞೇ ಭಗವಾ ವಿಹರಿತುಕಾಮೋ, ಸೋ ಇದಾನಿ ಯಥಾರುಚಿಯಾ ವಿಹರಿಸ್ಸತೀತಿ ಏವಂ ಮೇ ಅಹೋಸೀತಿ ವದತಿ। ಮಯಮ್ಪಿ ದಾನೀತಿ ಮಯಂ ಪರಂ ಓವದಮಾನಾ ವಿಹಾರತೋ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿತಾ, ಕಿಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪರೋವಾದೇನ। ಇದಾನಿ ಮಯಮ್ಪಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರೇನೇವ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ದೀಪೇತಿ। ಥೇರೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ವಿರದ್ಧೋ ಅತ್ತನೋ ಭಾರಭಾವಂ ನ ಅಞ್ಞಾಸಿ। ಅಯಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಮಹಾಥೇರಾನಂ ಭಾರೋ, ತೇನ ನಂ ಪಟಿಸೇಧೇನ್ತೋ ಭಗವಾ ಆಗಮೇಹೀತಿಆದಿಮಾಹ। ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಭಾರಭಾವಂ ಅಞ್ಞಾಸಿ। ತೇನಸ್ಸ ಭಗವಾ ಸಾಧುಕಾರಂ ಅದಾಸಿ।
160.Pasādito bhagavāti thero kira tattha nisinnova dibbacakkhunā brahmānaṃ āgataṃ addasa , dibbāya sotadhātuyā ca āyācanasaddaṃ suṇi, cetopariyañāṇena bhagavato pasannabhāvaṃ aññāsi. Tasmā – ‘‘kañci bhikkhuṃ pesetvā pakkosiyamānānaṃ gamanaṃ nāma na phāsukaṃ, yāva satthā na peseti, tāvadeva gamissāmā’’ti maññamāno evamāha. Appossukkoti aññesu kiccesu anussukko hutvā. Diṭṭhadhammasukhavihāranti phalasamāpattivihāraṃ anuyutto maññe bhagavā viharitukāmo, so idāni yathāruciyā viharissatīti evaṃ me ahosīti vadati. Mayampidānīti mayaṃ paraṃ ovadamānā vihārato nikkaḍḍhitā, kiṃ amhākaṃ parovādena. Idāni mayampi diṭṭhadhammasukhavihāreneva viharissāmāti dīpeti. Thero imasmiṃ ṭhāne viraddho attano bhārabhāvaṃ na aññāsi. Ayañhi bhikkhusaṅgho dvinnampi mahātherānaṃ bhāro, tena naṃ paṭisedhento bhagavā āgamehītiādimāha. Mahāmoggallānatthero pana attano bhārabhāvaṃ aññāsi. Tenassa bhagavā sādhukāraṃ adāsi.
೧೬೧. ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇತಿ ಕಸ್ಮಾ ಆರಭಿ? ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ। ಯೋ ತಾನಿ ಅಭೀತೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಪತಿಟ್ಠಾತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಇತರೋ ಪನ ನ ಸಕ್ಕೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇಮಂ ದೇಸನಂ ಆರಭಿ। ತತ್ಥ ಉದಕೋರೋಹನ್ತೇತಿ ಉದಕಂ ಓರೋಹನ್ತೇ ಪುಗ್ಗಲೇ। ಕುಮ್ಭೀಲಭಯನ್ತಿ ಸುಂಸುಮಾರಭಯಂ। ಸುಸುಕಾಭಯನ್ತಿ ಚಣ್ಡಮಚ್ಛಭಯಂ।
161.Cattārimāni, bhikkhaveti kasmā ārabhi? Imasmiṃ sāsane cattāri bhayāni. Yo tāni abhīto hoti, so imasmiṃ sāsane patiṭṭhātuṃ sakkoti. Itaro pana na sakkotīti dassetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha udakorohanteti udakaṃ orohante puggale. Kumbhīlabhayanti suṃsumārabhayaṃ. Susukābhayanti caṇḍamacchabhayaṃ.
೧೬೨. ಕೋಧುಪಾಯಾಸಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಯಥಾ ಹಿ ಬಾಹಿರಂ ಉದಕಂ ಓತಿಣ್ಣೋ ಊಮೀಸು ಓಸೀದಿತ್ವಾ ಮರತಿ, ಏವಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಕೋಧುಪಾಯಾಸೇ ಓಸೀದಿತ್ವಾ ವಿಬ್ಭಮತಿ। ತಸ್ಮಾ ಕೋಧುಪಾಯಾಸೋ ‘‘ಊಮಿಭಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೋ।
162.Kodhupāyāsassetaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo ūmīsu osīditvā marati, evaṃ imasmiṃ sāsane kodhupāyāse osīditvā vibbhamati. Tasmā kodhupāyāso ‘‘ūmibhaya’’nti vutto.
೧೬೩. ಓದರಿಕತ್ತಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಯಥಾ ಹಿ ಬಾಹಿರಂ ಉದಕಂ ಓತಿಣ್ಣೋ ಕುಮ್ಭೀಲೇನ ಖಾದಿತೋ ಮರತಿ, ಏವಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಓದರಿಕತ್ತೇನ ಖಾದಿತೋ ವಿಬ್ಭಮತಿ। ತಸ್ಮಾ ಓದರಿಕತ್ತಂ ‘‘ಕುಮ್ಭೀಲಭಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
163.Odarikattassetaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo kumbhīlena khādito marati, evaṃ imasmiṃ sāsane odarikattena khādito vibbhamati. Tasmā odarikattaṃ ‘‘kumbhīlabhaya’’nti vuttaṃ.
೧೬೪. ಅರಕ್ಖಿತೇನೇವ ಕಾಯೇನಾತಿ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಾದಿಕರಣೇನ ಅರಕ್ಖಿತಕಾಯೋ ಹುತ್ವಾ। ಅರಕ್ಖಿತಾಯ ವಾಚಾಯಾತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಭಾಸನಾದಿವಸೇನ ಅರಕ್ಖಿತವಾಚೋ ಹುತ್ವಾ। ಅನುಪಟ್ಠಿತಾಯ ಸತಿಯಾತಿ ಕಾಯಗತಾಸತಿಂ ಅನುಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ। ಅಸಂವುತೇಹೀತಿ ಅಪಿಹಿತೇಹಿ। ಪಞ್ಚನ್ನೇತಂ ಕಾಮಗುಣಾನಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಯಥಾ ಹಿ ಬಾಹಿರಂ ಉದಕಂ ಓತಿಣ್ಣೋ ಆವಟ್ಟೇ ನಿಮುಜ್ಜಿತ್ವಾ ಮರತಿ, ಏವಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣಾವಟ್ಟೇ ನಿಮುಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿಬ್ಭಮತಿ। ತಸ್ಮಾ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ ‘‘ಆವಟ್ಟಭಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಾ।
164.Arakkhiteneva kāyenāti sīsappacālakādikaraṇena arakkhitakāyo hutvā. Arakkhitāya vācāyāti duṭṭhullabhāsanādivasena arakkhitavāco hutvā. Anupaṭṭhitāyasatiyāti kāyagatāsatiṃ anupaṭṭhāpetvā. Asaṃvutehīti apihitehi. Pañcannetaṃkāmaguṇānaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo āvaṭṭe nimujjitvā marati, evaṃ imasmiṃ sāsane pabbajito pañcakāmaguṇāvaṭṭe nimujjitvā vibbhamati. Tasmā pañca kāmaguṇā ‘‘āvaṭṭabhaya’’nti vuttā.
೧೬೫. ಅನುದ್ಧಂಸೇತೀತಿ ಕಿಲಮೇತಿ ಮಿಲಾಪೇತಿ। ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸೇನಾತಿ ರಾಗಾನುದ್ಧಂಸಿತೇನ। ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ಯಥಾ ಹಿ ಬಾಹಿರಂ ಉದಕಂ ಓತಿಣ್ಣೋ ಚಣ್ಡಮಚ್ಛಂ ಆಗಮ್ಮ ಲದ್ಧಪ್ಪಹಾರೋ ಮರತಿ, ಏವಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಮಾತುಗಾಮಂ ಆಗಮ್ಮ ಉಪ್ಪನ್ನಕಾಮರಾಗೋ ವಿಬ್ಭಮತಿ। ತಸ್ಮಾ ಮಾತುಗಾಮೋ ‘‘ಸುಸುಕಾಭಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೋ।
165.Anuddhaṃsetīti kilameti milāpeti. Rāgānuddhaṃsenāti rāgānuddhaṃsitena. Mātugāmassetaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo caṇḍamacchaṃ āgamma laddhappahāro marati, evaṃ imasmiṃ sāsane mātugāmaṃ āgamma uppannakāmarāgo vibbhamati. Tasmā mātugāmo ‘‘susukābhaya’’nti vutto.
ಇಮಾನಿ ಪನ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ ಭಾಯಿತ್ವಾ ಯಥಾ ಉದಕಂ ಅನೋರೋಹನ್ತಸ್ಸ ಉದಕಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆನಿಸಂಸೋ ನತ್ಥಿ, ಉದಕಪಿಪಾಸಾಯ ಪಿಪಾಸಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ರಜೋಜಲ್ಲೇನ ಕಿಲಿಟ್ಠಸರೀರೋ ಚ, ಏವಮೇವಂ ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ ಭಾಯಿತ್ವಾ ಸಾಸನೇ ಅಪಬ್ಬಜನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಇಮಂ ಸಾಸನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆನಿಸಂಸೋ ನತ್ಥಿ, ತಣ್ಹಾಪಿಪಾಸಾಯ ಪಿಪಾಸಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಕಿಲೇಸರಜೇನ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಚ। ಯಥಾ ಪನ ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ ಅಭಾಯಿತ್ವಾ ಉದಕಂ ಓರೋಹನ್ತಸ್ಸ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಇಮಾನಿ ಅಭಾಯಿತ್ವಾ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸಾಪಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ಆನಿಸಂಸೋ ಹೋತಿ। ಥೇರೋ ಪನಾಹ – ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ ಭಾಯಿತ್ವಾ ಉದಕಂ ಅನೋತರನ್ತೋ ಸೋತಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರತೀರಂ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಅಭಾಯಿತ್ವಾ ಓತರನ್ತೋ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಏವಮೇವಂ ಭಾಯಿತ್ವಾ ಸಾಸನೇ ಅಪಬ್ಬಜನ್ತೋಪಿ ತಣ್ಹಾಸೋತಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಾನಪಾರಂ ದಟ್ಠುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಅಭಾಯಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜನ್ತೋ ಪನ ಸಕ್ಕೋತೀ’’ತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಅಯಂ ಪನ ದೇಸನಾ ನೇಯ್ಯಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಸೇನ ನಿಟ್ಠಾಪಿತಾತಿ।
Imāni pana cattāri bhayāni bhāyitvā yathā udakaṃ anorohantassa udakaṃ nissāya ānisaṃso natthi, udakapipāsāya pipāsito ca hoti rajojallena kiliṭṭhasarīro ca, evamevaṃ imāni cattāri bhayāni bhāyitvā sāsane apabbajantassāpi imaṃ sāsanaṃ nissāya ānisaṃso natthi, taṇhāpipāsāya pipāsito ca hoti kilesarajena saṃkiliṭṭhacitto ca. Yathā pana imāni cattāri bhayāni abhāyitvā udakaṃ orohantassa vuttappakāro ānisaṃso hoti, evaṃ imāni abhāyitvā sāsane pabbajitassāpi vuttappakāro ānisaṃso hoti. Thero panāha – ‘‘cattāri bhayāni bhāyitvā udakaṃ anotaranto sotaṃ chinditvā paratīraṃ pāpuṇituṃ na sakkoti, abhāyitvā otaranto sakkoti, evamevaṃ bhāyitvā sāsane apabbajantopi taṇhāsotaṃ chinditvā nibbānapāraṃ daṭṭhuṃ na sakkoti, abhāyitvā pabbajanto pana sakkotī’’ti. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Ayaṃ pana desanā neyyapuggalassa vasena niṭṭhāpitāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಚಾತುಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Cātumasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಚಾತುಮಸುತ್ತಂ • 7. Cātumasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೭. ಚಾತುಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Cātumasuttavaṇṇanā
