Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
၄. စတုတ္ထနယော သင္ဂဟိတေနသင္ဂဟိတပဒဝဏ္ဏနာ
4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
၁၉၁. သင္ဂဟိတေနသင္ဂဟိတပဒနိဒ္ဒေသေ ယသ္မာ ယထာ ဒုတိယတတိယနယာ တိဏ္ဏံ သင္ဂဟာနံ သင္ဂဟဏာသင္ဂဟဏပ္ပဝတ္တိဝိသေသေန ‘‘သင္ဂဟိတေန အသင္ဂဟိတံ, အသင္ဂဟိတေန သင္ဂဟိတ’’န္တိ စ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ, နေဝံ စတုတ္ထပဉ္စမာ။ သင္ဂဟဏပ္ပဝတ္တိယာ ဧဝ ဟိ သင္ဂဟိတေန သင္ဂဟိတံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ, အသင္ဂဟဏပ္ပဝတ္တိယာ ဧဝ စ အသင္ဂဟိတေန အသင္ဂဟိတန္တိ, တသ္မာ သင္ဂဟဏပ္ပဝတ္တိဝိသေသဝိရဟေ သင္ဂဟိတဓမ္မာသင္ဂဟိတဓမ္မဝိသေသေ နိသ္သိတာ ဧတေ ဒ္ဝေ နယာတိ ဧတ္ထ ကေနစိ သင္ဂဟိတေန ဓမ္မဝိသေသေန ပုန သင္ဂဟိတော ဓမ္မဝိသေသော သင္ဂဟိတေန သင္ဂဟိတော သင္ဂဟိတတာယ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော ဝိသ္သဇ္ဇိတဗ္ဗော စ, တမေဝ တာဝ ယထာနိဒ္ဓာရိတံ ဒသ္သေန္တော ‘‘သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓ။ပေ.။ သင္ဂဟိတာ, တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓ။ပေ.။ သင္ဂဟိတာ’’တိ အာဟ။ ဧတ္ထ စ ယေ တီဟိပိ သင္ဂဟေဟိ န သင္ဂာဟကာ ရူပက္ခန္ဓဝိညာဏက္ခန္ဓဓမ္မာယတနဒုက္ခသစ္စာဒီနိ ဝိယ, ယေ စ ဒ္ဝီဟာယတနဓာတုသင္ဂဟေဟိ အသင္ဂာဟကာ စက္ခာယတနာဒီနိ ဝိယ, ယေ စ ဧကေန ခန္ဓသင္ဂဟေနေဝ ဓာတုသင္ဂဟေနေဝ စ န သင္ဂာဟကာ ဝေဒနာဒိက္ခန္ဓနိရောဓသစ္စဇီဝိတိန္ဒ္ရိယာဒီနိ ဝိယ စက္ခုဝိညာဏဓာတာဒယော ဝိယ စ, တေ ဓမ္မာ သင္ဂာဟကတ္တာဘာဝသဗ္ဘာဝာ သင္ဂာဟကဘာဝေန န ဥဒ္ဓဋာ, တီဟိပိ ပန သင္ဂဟေဟိ ယေ သင္ဂာဟကာ, တေ သင္ဂာဟကတ္တာဘာဝာဘာဝတော ဣဓ ဥဒ္ဓဋာ။ တေဟိ သင္ဂဟိတာပိ ဟိ ဧကန္တေန အတ္တနော သင္ဂာဟကသ္သ သင္ဂာဟကာ ဟောန္တိ, ယသ္သ ပုန သင္ဂဟော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော ဝိသ္သဇ္ဇိတဗ္ဗော စာတိ။
191. Saṅgahitenasaṅgahitapadaniddese yasmā yathā dutiyatatiyanayā tiṇṇaṃ saṅgahānaṃ saṅgahaṇāsaṅgahaṇappavattivisesena ‘‘saṅgahitena asaṅgahitaṃ, asaṅgahitena saṅgahita’’nti ca uddiṭṭhā, nevaṃ catutthapañcamā. Saṅgahaṇappavattiyā eva hi saṅgahitena saṅgahitaṃ uddiṭṭhaṃ, asaṅgahaṇappavattiyā eva ca asaṅgahitena asaṅgahitanti, tasmā saṅgahaṇappavattivisesavirahe saṅgahitadhammāsaṅgahitadhammavisese nissitā ete dve nayāti ettha kenaci saṅgahitena dhammavisesena puna saṅgahito dhammaviseso saṅgahitena saṅgahito saṅgahitatāya pucchitabbo vissajjitabbo ca, tameva tāva yathāniddhāritaṃ dassento ‘‘samudayasaccena ye dhammā khandha…pe… saṅgahitā, tehi dhammehi ye dhammā khandha…pe… saṅgahitā’’ti āha. Ettha ca ye tīhipi saṅgahehi na saṅgāhakā rūpakkhandhaviññāṇakkhandhadhammāyatanadukkhasaccādīni viya, ye ca dvīhāyatanadhātusaṅgahehi asaṅgāhakā cakkhāyatanādīni viya, ye ca ekena khandhasaṅgaheneva dhātusaṅgaheneva ca na saṅgāhakā vedanādikkhandhanirodhasaccajīvitindriyādīni viya cakkhuviññāṇadhātādayo viya ca, te dhammā saṅgāhakattābhāvasabbhāvā saṅgāhakabhāvena na uddhaṭā, tīhipi pana saṅgahehi ye saṅgāhakā, te saṅgāhakattābhāvābhāvato idha uddhaṭā. Tehi saṅgahitāpi hi ekantena attano saṅgāhakassa saṅgāhakā honti, yassa puna saṅgaho pucchitabbo vissajjitabbo cāti.
အဋ္ဌကထာယံ ပန သကလေန ဟိ ခန္ဓာဒိပဒေနာတိ သကလဝာစကေန ရူပက္ခန္ဓာဒိပဒေနာတိ အတ္ထော။ ယံ ပနေတံ ဝုတ္တံ ‘‘ယံ အတ္တနော သင္ဂာဟကံ သင္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ပုန တေနေဝ သင္ဂဟံ ဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ, တံ တေန ခန္ဓာဒိပဒေနာတိ ဧဝံ အယောဇေတ္ဝာ တံ အညံ သင္ဂဟိတံ နာမ နတ္ထီတိ ဧဝံ န သက္ကာ ဝတ္တုံ။ န ဟိ ယေန ယံ သင္ဂဟိတံ, တေနေဝ တသ္သ သင္ဂဟော ပုစ္ဆိတော ဝိသ္သဇ္ဇိတော, န စ တသ္သေဝ, အထ ခော တေန သင္ဂဟိတသ္သာတိ။ ယထာ ဝေဒနာ သဒ္ဒော စ ခန္ဓော အာယတနဉ္စ, န ဧဝံ သုခုမရူပံ, တံ ပန ခန္ဓာယတနာနံ ဧကဒေသောဝ, တသ္မာ ‘‘သုခုမရူပေကဒေသံ ဝာ’’တိ အဝတ္ဝာ ‘‘သုခုမရူပံ ဝာ’’တိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗတ္ထ စ အညေန အသမ္မိသ္သန္တိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ယမ္ပိ စေတံ ဝုတ္တံ ‘‘တဒေဝ ယေဟိ ဓမ္မေဟိ ခန္ဓာဒိဝသေန သင္ဂဟိတံ, တေ ဓမ္မေ သန္ဓာယာ’’တိ, တမ္ပိ တထာ န သက္ကာ ဝတ္တုံ။ န ဟိ သင္ဂဟိတေန သင္ဂဟိတသ္သ သင္ဂဟိတေန သင္ဂဟော ဧတ္ထ ပုစ္ဆိတော ဝိသ္သဇ္ဇိတော စ, အထ ခော သင္ဂဟောဝ, တသ္မာ ဧကေန ခန္ဓေနာတိ ဧကေန ခန္ဓဂဏနေနာတိ အယမေဝေတ္ထ အတ္ထော, န သင္ဂာဟကေနာတိ။ န ဟိ ဧကော ခန္ဓော အတ္တနော ဧကဒေသသ္သ သင္ဂာဟကောတိ။
Aṭṭhakathāyaṃ pana sakalena hi khandhādipadenāti sakalavācakena rūpakkhandhādipadenāti attho. Yaṃ panetaṃ vuttaṃ ‘‘yaṃ attano saṅgāhakaṃ saṅgaṇhitvā puna teneva saṅgahaṃ gaccheyyā’’ti, taṃ tena khandhādipadenāti evaṃ ayojetvā taṃ aññaṃ saṅgahitaṃ nāma natthīti evaṃ na sakkā vattuṃ. Na hi yena yaṃ saṅgahitaṃ, teneva tassa saṅgaho pucchito vissajjito, na ca tasseva, atha kho tena saṅgahitassāti. Yathā vedanā saddo ca khandho āyatanañca, na evaṃ sukhumarūpaṃ, taṃ pana khandhāyatanānaṃ ekadesova, tasmā ‘‘sukhumarūpekadesaṃ vā’’ti avatvā ‘‘sukhumarūpaṃ vā’’ti vuttaṃ. Sabbattha ca aññena asammissanti yojetabbaṃ. Yampi cetaṃ vuttaṃ ‘‘tadeva yehi dhammehi khandhādivasena saṅgahitaṃ, te dhamme sandhāyā’’ti, tampi tathā na sakkā vattuṃ. Na hi saṅgahitena saṅgahitassa saṅgahitena saṅgaho ettha pucchito vissajjito ca, atha kho saṅgahova, tasmā ekena khandhenāti ekena khandhagaṇanenāti ayamevettha attho, na saṅgāhakenāti. Na hi eko khandho attano ekadesassa saṅgāhakoti.
စတုတ္ထနယသင္ဂဟိတေနသင္ဂဟိတပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Catutthanayasaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ဓာတုကထာပာဠိ • Dhātukathāpāḷi / ၄. သင္ဂဟိတေနသင္ဂဟိတပဒနိဒ္ဒေသော • 4. Saṅgahitenasaṅgahitapadaniddeso
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၄. စတုတ္ထနယော သင္ဂဟိတေနသင္ဂဟိတပဒဝဏ္ဏနာ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၄. စတုတ္ထနယော သင္ဂဟိတေနသင္ဂဟိတပဒဝဏ္ဏနာ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā