Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ
4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
੧੯੧. ਇਦਾਨਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਂ ਭਾਜੇਤੁਂ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨਾਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਪੁਨ ਤਸ੍ਸੇવ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਤਂ। ਤਂ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੂਸੁ ਏਕਮ੍ਪਿ ਸਕਲਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਠਿਤਪਦੇਸੁ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਸਕਲੇਨ ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤੇਨੇવ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਥਾਰੂਪਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਾਰੇ ਨ ਗਹਿਤਾਨਿ। ਯਾਨਿ ਪਨ ਪਦਾਨਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਕਦੇਸਂ વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ – વੇਦਨੇਕਦੇਸਂ વਾ ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ વਾ ਸਦ੍ਦੇਕਦੇਸਂ વਾ, ਤਾਨਿ ਇਧ ਗਹਿਤਾਨਿ। ਤੇਸਂ ਇਦਮੁਦ੍ਦਾਨਂ –
191. Idāni saṅgahitenasaṅgahitapadaṃ bhājetuṃ samudayasaccenātiādi āraddhaṃ. Tattha yaṃ khandhādīhi saṅgahitena khandhādivasena saṅgahitaṃ, puna tasseva khandhādīhi saṅgahaṃ pucchitvā vissajjanaṃ kataṃ. Taṃ khandhāyatanadhātūsu ekampi sakalakoṭṭhāsaṃ gahetvā ṭhitapadesu na yujjati. Sakalena hi khandhādipadena aññaṃ khandhādivasena saṅgahitaṃ nāma natthi, yaṃ attano saṅgāhakaṃ saṅgaṇhitvā puna teneva saṅgahaṃ gaccheyya. Tasmā tathārūpāni padāni imasmiṃ vāre na gahitāni. Yāni pana padāni saṅkhārekadesaṃ vā aññena asammissaṃ dīpenti – vedanekadesaṃ vā sukhumarūpaṃ vā saddekadesaṃ vā, tāni idha gahitāni. Tesaṃ idamuddānaṃ –
‘‘ਦ੍વੇ ਸਚ੍ਚਾ ਪਨ੍ਨਰਸਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ, ਏਕਾਦਸ ਪਟਿਚ੍ਚਪਦਾ।
‘‘Dve saccā pannarasindriyā, ekādasa paṭiccapadā;
ਉਦ੍ਧਂ ਪੁਨ ਏਕਾਦਸ, ਗੋਚ੍ਛਕਪਦਮੇਤ੍ਥ ਤਿਂਸવਿਧ’’ਨ੍ਤਿ॥
Uddhaṃ puna ekādasa, gocchakapadamettha tiṃsavidha’’nti.
ਪਞ੍ਹਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦ੍વੇਯੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਂ ਪਦਂ, ਤਦੇવ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨਾਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਨਯੋ – ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਹਿ ਤਣ੍ਹਾવਜ੍ਜਾ ਸੇਸਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ। ਪੁਨ ਤੇਹਿ ਤਣ੍ਹਾવ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ। ਸਾ ਤਣ੍ਹਾ ਪੁਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇਹੇવ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ਅਰੂਪਧਮ੍ਮਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਾ વੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧੋ વਾ ਏਕੋ ਖਨ੍ਧੋ ਨਾਮ। ਰੂਪਧਮ੍ਮਪੁਚ੍ਛਾਸੁ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੋ। ਪਰਿਦੇવਪੁਚ੍ਛਾਯ ਸਦ੍ਦਾਯਤਨਂ ਏਕਂ ਆਯਤਨਂ ਨਾਮ। ਸਦ੍ਦਧਾਤੁ ਏਕਾ ਧਾਤੁ ਨਾਮ, ਸੇਸਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੁવਸੇਨੇવ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ।
Pañhā panettha dveyeva honti. Tattha yaṃ pucchāya uddhaṭaṃ padaṃ, tadeva yehi dhammehi khandhādivasena saṅgahitaṃ, te dhamme sandhāya sabbattha ekena khandhenātiādi vuttaṃ. Tatrāyaṃ nayo – samudayasaccena hi taṇhāvajjā sesā saṅkhārā khandhādisaṅgahena saṅgahitā. Puna tehi taṇhāva saṅgahitā. Sā taṇhā puna saṅkhāreheva khandhādisaṅgahena saṅgahitāti. Eseva nayo sabbattha. Arūpadhammapucchāsu panettha saṅkhārakkhandho vā vedanākkhandho vā eko khandho nāma. Rūpadhammapucchāsu rūpakkhandho. Paridevapucchāya saddāyatanaṃ ekaṃ āyatanaṃ nāma. Saddadhātu ekā dhātu nāma, sesaṭṭhānesu dhammāyatanadhammadhātuvaseneva attho veditabboti.
ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ।
Saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਾਤੁਕਥਾਪਾਲ਼ਿ • Dhātukathāpāḷi / ੪. ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 4. Saṅgahitenasaṅgahitapadaniddeso
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā