| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ
4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
੧੯੧. ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਙ੍ਗਹਾਨਨ੍ਤਿ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹਾਨਂ। ਸਙ੍ਗਹਣਪੁਬ੍ਬਂ ਅਸਙ੍ਗਹਣਂ, ਅਸਙ੍ਗਹਣਪੁਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਗਹਣਞ੍ਚ વੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਣਾਸਙ੍ਗਹਣਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਿવਿਸੇਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਣਾ…ਪੇ॰… ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ। ਸਙ੍ਗਹਾਭਾવਕਤੋ ਅਸਙ੍ਗਹੋ ਸਙ੍ਗਹਹੇਤੁਕੋ ਸਙ੍ਗਹਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਿવਿਸੇਸੋਯੇવ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਣਪ੍ਪવਤ੍ਤਿવਿਸੇਸવਿਰਹੇ’’ਤਿ। ਕੇਨਚਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਨ ਧਮ੍ਮવਿਸੇਸੇਨ ਪੁਨ ਤਥੇવ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਸੋ ਏવ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਕੋ ਧਮ੍ਮવਿਸੇਸੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ। ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾવਸਬ੍ਭਾવਾ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾવੇਨ ਨ ਉਦ੍ਧਟਾ, ਨ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾ ਏવ। ਯਥਾ ਹਿ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ, ਏવਂ ਦ੍વੀਹਿ, ਏਕੇਨਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਨ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਇਧ ਨ ਉਦ੍ਧਟਾ। ਤੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਧਮ੍ਮਾ। ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ।
191. Tiṇṇaṃsaṅgahānanti khandhāyatanadhātusaṅgahānaṃ. Saṅgahaṇapubbaṃ asaṅgahaṇaṃ, asaṅgahaṇapubbaṃ saṅgahaṇañca vuccamānaṃ saṅgahaṇāsaṅgahaṇānaṃ pavattivisesena vuttaṃ hotīti āha ‘‘saṅgahaṇā…pe… uddiṭṭhā’’ti. Saṅgahābhāvakato asaṅgaho saṅgahahetuko saṅgahassa pavattivisesoyeva nāma hotīti āha ‘‘saṅgahaṇappavattivisesavirahe’’ti. Kenaci samudayasaccādinā tīhipi saṅgahehi saṅgahitena saṅkhārakkhandhapariyāpannena dhammavisesena puna tatheva saṅgahito so eva samudayasaccādiko dhammaviseso saṅgahitena saṅgahito. Saṅgāhakattābhāvasabbhāvā saṅgāhakabhāvena na uddhaṭā, na asaṅgāhakattā eva. Yathā hi tīhi saṅgahehi na saṅgāhakā, evaṃ dvīhi, ekenapi saṅgahena na saṅgāhakā idha na uddhaṭā. Tehi saṅgahitāti tehi tīhi saṅgahehi saṅgahitā dhammā. Yassāti yassa attano saṅgāhakassa.
ਸਕਲવਾਚਕੇਨਾਤਿ ਅਨવਸੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਅਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤੇਨ। ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ‘‘ਤੇਨੇવ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ਏવਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਪਨ ਅਯੋਜੇਤ੍વਾ ‘‘ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤੇਨੇવ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ। ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇ? ਨ ਹਿ ਯੇਨ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਯਂ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ ਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨੇવ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਤਦવਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਨ ਚ ਤਸ੍ਸੇવ ਕੇવਲਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਥ ਖੋ ਤੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮੇਨ ਫਸ੍ਸਾਦਿਨਾ। ਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾવਿਸਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਕਲਕ੍ਖਣਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨ ਯਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਤਾਦਿਸਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। વੇਦਨਾ ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਖਨ੍ਧੋ ਆਯਤਨਞ੍ਚਾਤਿ વੇਦਨਾ વਿਸੁਂ ਖਨ੍ਧੋ, ਸਦ੍ਦੋ ਚ વਿਸੁਂ ਆਯਤਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞੇਨ ਖਨ੍ਧਨ੍ਤਰਾਦਿਨਾ। ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਯਾਕਤਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦਿ વਿਯ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਂ। ਨ ਹਿ…ਪੇ॰… ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾવਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾવਿਸਿਟ੍ਠੋਯੇવ ਯੋ ਸਙ੍ਗਹੋ, ਸੋ ਨ ਏਤ੍ਥ વਾਰੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਚ। ਸਙ੍ਗਹੋવਾਤਿ ਕੇવਲੋ ਸਙ੍ਗਹੋ , ਨ ਕਤ੍ਤਾਪੇਕ੍ਖੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਥੇਨ ਨਿવਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ। ਨ ਹੀਤਿਆਦਿ ਤਂਸਮਤ੍ਥਨਂ।
Sakalavācakenāti anavasesaṃ khandhādiatthaṃ vadantena. Tena khandhādipadenāti ‘‘teneva saṅgahaṃ gaccheyyā’’ti ettha tena khandhādipadenāti evaṃ yojetabbaṃ. Evaṃ pana ayojetvā ‘‘yaṃ attano saṅgāhakaṃ saṅgaṇhitvā puna teneva saṅgahaṃ gaccheyya, taṃ aññaṃ saṅgahitaṃ nāma natthī’’ti evaṃ na sakkā vattuṃ. Kasmāti ce? Na hi yena samudayasaccādinā yaṃ saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ dhammajātaṃ khandhādisaṅgahehi saṅgahitaṃ, teneva samudayasaccādinā tassa tadavasiṭṭhassa saṅkhārakkhandhadhammassa, na ca tasseva kevalassa samudayasaccādikassa saṅgaho pucchito vissajjitoti yojanā, atha kho tena saṅkhārakkhandhadhammena phassādinā. Saṅgahitassāti saṅgahitatāvisiṭṭhassāti attho. Tasmā attano saṅgāhakaṃ sakalakkhaṇādiṃ saṅgaṇhitvā puna tena khandhādipadena yaṃ saṅgahaṃ gaccheyya, taṃ tādisaṃ natthīti attho veditabbo. Vedanā saddo ca khandho āyatanañcāti vedanā visuṃ khandho, saddo ca visuṃ āyatananti attho. Aññena khandhantarādinā. Asammissanti abyākatadukkhasaccādi viya amissitaṃ. Na hi…pe… etthāti saṅgahitatāvisiṭṭhena dhammena yo dhammo saṅgahito, tassa saṅgahitatāvisiṭṭhoyeva yo saṅgaho, so na ettha vāre pucchito vissajjito ca. Saṅgahovāti kevalo saṅgaho , na kattāpekkhoti attho. Na saṅgāhakenāti idaṃ yathāvuttena atthena nivattitassa dassanaṃ. Na hītiādi taṃsamatthanaṃ.
ਚਤੁਤ੍ਥਨਯਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Catutthanayasaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਾਤੁਕਥਾਪਾਲ਼ਿ • Dhātukathāpāḷi / ੪. ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 4. Saṅgahitenasaṅgahitapadaniddeso
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
