Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఉదాన-అట్ఠకథా • Udāna-aṭṭhakathā |
౪. చతుత్థనిబ్బానపటిసంయుత్తసుత్తవణ్ణనా
4. Catutthanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā
౭౪. చతుత్థే అథ ఖో భగవా ఏతమత్థం విదిత్వాతి తదా కిర భగవతా అనేకపరియాయేన సన్దస్సనాదివసేన నిబ్బానపటిసంయుత్తాయ ధమ్మదేసనాయ కతాయ తేసం భిక్ఖూనం ఏతదహోసి – ‘‘అయం తావ భగవతా అమతమహానిబ్బానధాతుయా అనేకాకారవోకారం ఆనిసంసం దస్సేన్తేన అనఞ్ఞసాధారణో ఆనుభావో పకాసితో, అధిగమూపాయో పనస్సా న భాసితో, కథం ను ఖో పటిపజ్జన్తేహి అమ్హేహి అయం అధిగన్తబ్బా’’తి. అథ భగవా తేసం భిక్ఖూనం ఏతం యథావుత్తపరివితక్కసఙ్ఖాతం అత్థం సబ్బాకారతో విదిత్వా. ఇమం ఉదానన్తి తణ్హావసేన కత్థచి అనిస్సితస్స పస్సద్ధకాయచిత్తస్స వీథిపటిపన్నవిపస్సనస్స అరియమగ్గేన అనవసేసతో తణ్హాపహానేన నిబ్బానాధిగమవిభావనం ఇమం ఉదానం ఉదానేసి.
74. Catutthe atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvāti tadā kira bhagavatā anekapariyāyena sandassanādivasena nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammadesanāya katāya tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ tāva bhagavatā amatamahānibbānadhātuyā anekākāravokāraṃ ānisaṃsaṃ dassentena anaññasādhāraṇo ānubhāvo pakāsito, adhigamūpāyo panassā na bhāsito, kathaṃ nu kho paṭipajjantehi amhehi ayaṃ adhigantabbā’’ti. Atha bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ etaṃ yathāvuttaparivitakkasaṅkhātaṃ atthaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti taṇhāvasena katthaci anissitassa passaddhakāyacittassa vīthipaṭipannavipassanassa ariyamaggena anavasesato taṇhāpahānena nibbānādhigamavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
తత్థ నిస్సితస్స చలితన్తి రూపాదిసఙ్ఖారే తణ్హాదిట్ఠీహి నిస్సితస్స చలితం ‘‘ఏతం మమ, ఏసో మే అత్తా’’తి తణ్హాదిట్ఠివిప్ఫన్దితం హోతి. అప్పహీనతణ్హాదిట్ఠికస్స హి పుగ్గలస్స సుఖాదీసు ఉప్పన్నేసు తాని అభిభుయ్య విహరితుం అసక్కోన్తస్స ‘‘మమ వేదనా, అహం వేదియామీ’’తిఆదినా తణ్హాదిట్ఠిగాహవసేన కుసలప్పవత్తితో చిత్తసన్తానస్స చలనం కమ్పనం, అవక్ఖలితం వా హోతీతి అత్థో. అనిస్సితస్స చలితం నత్థీతి యో పన విసుద్ధిపటిపదం పటిపజ్జన్తో సమథవిపస్సనాహి తణ్హాదిట్ఠియో విక్ఖమ్భేత్వా అనిచ్చాదివసేన సఙ్ఖారే సమ్మసన్తో విహరతి, తస్స తం అనిస్సితస్స యథావుత్తం చలితం అవక్ఖలితం, విప్ఫన్దితం వా నత్థి కారణస్స సువిక్ఖమ్భితత్తా.
Tattha nissitassa calitanti rūpādisaṅkhāre taṇhādiṭṭhīhi nissitassa calitaṃ ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti taṇhādiṭṭhivipphanditaṃ hoti. Appahīnataṇhādiṭṭhikassa hi puggalassa sukhādīsu uppannesu tāni abhibhuyya viharituṃ asakkontassa ‘‘mama vedanā, ahaṃ vediyāmī’’tiādinā taṇhādiṭṭhigāhavasena kusalappavattito cittasantānassa calanaṃ kampanaṃ, avakkhalitaṃ vā hotīti attho. Anissitassa calitaṃ natthīti yo pana visuddhipaṭipadaṃ paṭipajjanto samathavipassanāhi taṇhādiṭṭhiyo vikkhambhetvā aniccādivasena saṅkhāre sammasanto viharati, tassa taṃ anissitassa yathāvuttaṃ calitaṃ avakkhalitaṃ, vipphanditaṃ vā natthi kāraṇassa suvikkhambhitattā.
చలితే అసతీతి యథావుత్తే చలితే అసతి యథా తణ్హాదిట్ఠిగాహా నప్పవత్తన్తి, తథా వీథిపటిపన్నాయ విపస్సనాయ తం ఉస్సుక్కన్తస్స. పస్సద్ధీతి విపస్సనాచిత్తసహజాతానం కాయచిత్తానం సారమ్భకరకిలేసవూపసమినీ దువిధాపి పస్సద్ధి హోతి. పస్సద్ధియా సతి నతి న హోతీతి పుబ్బేనాపరం విసేసయుత్తాయ పస్సద్ధియా సతి అనవజ్జసుఖాధిట్ఠానం సమాధిం వడ్ఢేత్వా తం పఞ్ఞాయ సమవాయకరణేన సమథవిపస్సనం యుగనద్ధం యోజేత్వా మగ్గపరమ్పరాయ కిలేసే ఖేపేన్తస్స కామభవాదీసు నమనతో ‘‘నతీ’’తి లద్ధనామా తణ్హా అరహత్తమగ్గక్ఖణే అనవసేసతో న హోతి, అనుప్పత్తిధమ్మతం ఆపాదితత్తా న ఉప్పజ్జతీతి అత్థో.
Calite asatīti yathāvutte calite asati yathā taṇhādiṭṭhigāhā nappavattanti, tathā vīthipaṭipannāya vipassanāya taṃ ussukkantassa. Passaddhīti vipassanācittasahajātānaṃ kāyacittānaṃ sārambhakarakilesavūpasaminī duvidhāpi passaddhi hoti. Passaddhiyā sati nati na hotīti pubbenāparaṃ visesayuttāya passaddhiyā sati anavajjasukhādhiṭṭhānaṃ samādhiṃ vaḍḍhetvā taṃ paññāya samavāyakaraṇena samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ yojetvā maggaparamparāya kilese khepentassa kāmabhavādīsu namanato ‘‘natī’’ti laddhanāmā taṇhā arahattamaggakkhaṇe anavasesato na hoti, anuppattidhammataṃ āpāditattā na uppajjatīti attho.
నతియా అసతీతి అరహత్తమగ్గేన తణ్హాయ సుప్పహీనత్తా భవాదిఅత్థాయ ఆలయనికన్తి పరియుట్ఠానే అసతి. ఆగతిగతి న హోతీతి పటిసన్ధివసేన ఇధ ఆగతి ఆగమనం చుతివసేన గతి ఇతో పరలోకగమనం పేచ్చభావో న హోతి న పవత్తతి. ఆగతిగతియా అసతీతి వుత్తనయేన ఆగతియా చ గతియా చ అసతి. చుతూపపాతో న హోతీతి అపరాపరం చవనుపపజ్జనం న హోతి న పవత్తతి. అసతి హి కిలేసవట్టే కమ్మవట్టం పచ్ఛిన్నమేవ, పచ్ఛిన్నే చ తస్మిం కుతో విపాకవట్టస్స సమ్భవో. తేనాహ – ‘‘చుతూపపాతే అసతి నేవిధ న హుర’’న్తిఆది. తత్థ యం వత్తబ్బం, తం హేట్ఠా బాహియసుత్తే విత్థారతో వుత్తమేవ. తస్మా తత్థ వుత్తనయేనేవ అత్థో వేదితబ్బో.
Natiyā asatīti arahattamaggena taṇhāya suppahīnattā bhavādiatthāya ālayanikanti pariyuṭṭhāne asati. Āgatigati na hotīti paṭisandhivasena idha āgati āgamanaṃ cutivasena gati ito paralokagamanaṃ peccabhāvo na hoti na pavattati. Āgatigatiyā asatīti vuttanayena āgatiyā ca gatiyā ca asati. Cutūpapāto na hotīti aparāparaṃ cavanupapajjanaṃ na hoti na pavattati. Asati hi kilesavaṭṭe kammavaṭṭaṃ pacchinnameva, pacchinne ca tasmiṃ kuto vipākavaṭṭassa sambhavo. Tenāha – ‘‘cutūpapāte asati nevidha na hura’’ntiādi. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā bāhiyasutte vitthārato vuttameva. Tasmā tattha vuttanayeneva attho veditabbo.
ఇతి భగవా ఇధాపి తేసం భిక్ఖూనం అనవసేసతో వట్టదుక్ఖవూపసమహేతుభూతం అమతమహానిబ్బానస్స ఆనుభావం సమ్మాపటిపత్తియా పకాసేతి.
Iti bhagavā idhāpi tesaṃ bhikkhūnaṃ anavasesato vaṭṭadukkhavūpasamahetubhūtaṃ amatamahānibbānassa ānubhāvaṃ sammāpaṭipattiyā pakāseti.
చతుత్థసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఉదానపాళి • Udānapāḷi / ౪. చతుత్థనిబ్బానపటిసంయుత్తసుత్తం • 4. Catutthanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ