| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೪. ಚತುತ್ಥನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Catutthanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā
೭೪. ಚತುತ್ಥೇ ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ತದಾ ಕಿರ ಭಗವತಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಸನ್ದಸ್ಸನಾದಿವಸೇನ ನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ಕತಾಯ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ತಾವ ಭಗವತಾ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಯಾ ಅನೇಕಾಕಾರವೋಕಾರಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೇನ ಅನಞ್ಞಸಾಧಾರಣೋ ಆನುಭಾವೋ ಪಕಾಸಿತೋ, ಅಧಿಗಮೂಪಾಯೋ ಪನಸ್ಸಾ ನ ಭಾಸಿತೋ, ಕಥಂ ನು ಖೋ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೇಹಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅಯಂ ಅಧಿಗನ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏತಂ ಯಥಾವುತ್ತಪರಿವಿತಕ್ಕಸಙ್ಖಾತಂ ಅತ್ಥಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರತೋ ವಿದಿತ್ವಾ। ಇಮಂ ಉದಾನನ್ತಿ ತಣ್ಹಾವಸೇನ ಕತ್ಥಚಿ ಅನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೀಥಿಪಟಿಪನ್ನವಿಪಸ್ಸನಸ್ಸ ಅರಿಯಮಗ್ಗೇನ ಅನವಸೇಸತೋ ತಣ್ಹಾಪಹಾನೇನ ನಿಬ್ಬಾನಾಧಿಗಮವಿಭಾವನಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
74. Catutthe atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvāti tadā kira bhagavatā anekapariyāyena sandassanādivasena nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammadesanāya katāya tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ tāva bhagavatā amatamahānibbānadhātuyā anekākāravokāraṃ ānisaṃsaṃ dassentena anaññasādhāraṇo ānubhāvo pakāsito, adhigamūpāyo panassā na bhāsito, kathaṃ nu kho paṭipajjantehi amhehi ayaṃ adhigantabbā’’ti. Atha bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ etaṃ yathāvuttaparivitakkasaṅkhātaṃ atthaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti taṇhāvasena katthaci anissitassa passaddhakāyacittassa vīthipaṭipannavipassanassa ariyamaggena anavasesato taṇhāpahānena nibbānādhigamavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತನ್ತಿ ರೂಪಾದಿಸಙ್ಖಾರೇ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠೀಹಿ ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತಂ ‘‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ಹೋತಿ। ಅಪ್ಪಹೀನತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸುಖಾದೀಸು ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ತಾನಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ವಿಹರಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಸ್ಸ ‘‘ಮಮ ವೇದನಾ, ಅಹಂ ವೇದಿಯಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಗಾಹವಸೇನ ಕುಸಲಪ್ಪವತ್ತಿತೋ ಚಿತ್ತಸನ್ತಾನಸ್ಸ ಚಲನಂ ಕಮ್ಪನಂ, ಅವಕ್ಖಲಿತಂ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತಂ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋ ಪನ ವಿಸುದ್ಧಿಪಟಿಪದಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೋ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಹಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಯೋ ವಿಕ್ಖಮ್ಭೇತ್ವಾ ಅನಿಚ್ಚಾದಿವಸೇನ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಅನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಯಥಾವುತ್ತಂ ಚಲಿತಂ ಅವಕ್ಖಲಿತಂ, ವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ವಾ ನತ್ಥಿ ಕಾರಣಸ್ಸ ಸುವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತತ್ತಾ।
Tattha nissitassa calitanti rūpādisaṅkhāre taṇhādiṭṭhīhi nissitassa calitaṃ ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti taṇhādiṭṭhivipphanditaṃ hoti. Appahīnataṇhādiṭṭhikassa hi puggalassa sukhādīsu uppannesu tāni abhibhuyya viharituṃ asakkontassa ‘‘mama vedanā, ahaṃ vediyāmī’’tiādinā taṇhādiṭṭhigāhavasena kusalappavattito cittasantānassa calanaṃ kampanaṃ, avakkhalitaṃ vā hotīti attho. Anissitassa calitaṃ natthīti yo pana visuddhipaṭipadaṃ paṭipajjanto samathavipassanāhi taṇhādiṭṭhiyo vikkhambhetvā aniccādivasena saṅkhāre sammasanto viharati, tassa taṃ anissitassa yathāvuttaṃ calitaṃ avakkhalitaṃ, vipphanditaṃ vā natthi kāraṇassa suvikkhambhitattā.
ಚಲಿತೇ ಅಸತೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇ ಚಲಿತೇ ಅಸತಿ ಯಥಾ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಗಾಹಾ ನಪ್ಪವತ್ತನ್ತಿ, ತಥಾ ವೀಥಿಪಟಿಪನ್ನಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ತಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ। ಪಸ್ಸದ್ಧೀತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಚಿತ್ತಸಹಜಾತಾನಂ ಕಾಯಚಿತ್ತಾನಂ ಸಾರಮ್ಭಕರಕಿಲೇಸವೂಪಸಮಿನೀ ದುವಿಧಾಪಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ಹೋತಿ। ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಸತಿ ನತಿ ನ ಹೋತೀತಿ ಪುಬ್ಬೇನಾಪರಂ ವಿಸೇಸಯುತ್ತಾಯ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಸತಿ ಅನವಜ್ಜಸುಖಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಸಮಾಧಿಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ತಂ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಮವಾಯಕರಣೇನ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಯುಗನದ್ಧಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಮಗ್ಗಪರಮ್ಪರಾಯ ಕಿಲೇಸೇ ಖೇಪೇನ್ತಸ್ಸ ಕಾಮಭವಾದೀಸು ನಮನತೋ ‘‘ನತೀ’’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಾ ತಣ್ಹಾ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಅನವಸೇಸತೋ ನ ಹೋತಿ, ಅನುಪ್ಪತ್ತಿಧಮ್ಮತಂ ಆಪಾದಿತತ್ತಾ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Calite asatīti yathāvutte calite asati yathā taṇhādiṭṭhigāhā nappavattanti, tathā vīthipaṭipannāya vipassanāya taṃ ussukkantassa. Passaddhīti vipassanācittasahajātānaṃ kāyacittānaṃ sārambhakarakilesavūpasaminī duvidhāpi passaddhi hoti. Passaddhiyā sati nati na hotīti pubbenāparaṃ visesayuttāya passaddhiyā sati anavajjasukhādhiṭṭhānaṃ samādhiṃ vaḍḍhetvā taṃ paññāya samavāyakaraṇena samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ yojetvā maggaparamparāya kilese khepentassa kāmabhavādīsu namanato ‘‘natī’’ti laddhanāmā taṇhā arahattamaggakkhaṇe anavasesato na hoti, anuppattidhammataṃ āpāditattā na uppajjatīti attho.
ನತಿಯಾ ಅಸತೀತಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ತಣ್ಹಾಯ ಸುಪ್ಪಹೀನತ್ತಾ ಭವಾದಿಅತ್ಥಾಯ ಆಲಯನಿಕನ್ತಿ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನೇ ಅಸತಿ। ಆಗತಿಗತಿ ನ ಹೋತೀತಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿವಸೇನ ಇಧ ಆಗತಿ ಆಗಮನಂ ಚುತಿವಸೇನ ಗತಿ ಇತೋ ಪರಲೋಕಗಮನಂ ಪೇಚ್ಚಭಾವೋ ನ ಹೋತಿ ನ ಪವತ್ತತಿ। ಆಗತಿಗತಿಯಾ ಅಸತೀತಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಆಗತಿಯಾ ಚ ಗತಿಯಾ ಚ ಅಸತಿ। ಚುತೂಪಪಾತೋ ನ ಹೋತೀತಿ ಅಪರಾಪರಂ ಚವನುಪಪಜ್ಜನಂ ನ ಹೋತಿ ನ ಪವತ್ತತಿ। ಅಸತಿ ಹಿ ಕಿಲೇಸವಟ್ಟೇ ಕಮ್ಮವಟ್ಟಂ ಪಚ್ಛಿನ್ನಮೇವ, ಪಚ್ಛಿನ್ನೇ ಚ ತಸ್ಮಿಂ ಕುತೋ ವಿಪಾಕವಟ್ಟಸ್ಸ ಸಮ್ಭವೋ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಚುತೂಪಪಾತೇ ಅಸತಿ ನೇವಿಧ ನ ಹುರ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಬಾಹಿಯಸುತ್ತೇ ವಿತ್ಥಾರತೋ ವುತ್ತಮೇವ। ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Natiyā asatīti arahattamaggena taṇhāya suppahīnattā bhavādiatthāya ālayanikanti pariyuṭṭhāne asati. Āgatigati na hotīti paṭisandhivasena idha āgati āgamanaṃ cutivasena gati ito paralokagamanaṃ peccabhāvo na hoti na pavattati. Āgatigatiyā asatīti vuttanayena āgatiyā ca gatiyā ca asati. Cutūpapāto na hotīti aparāparaṃ cavanupapajjanaṃ na hoti na pavattati. Asati hi kilesavaṭṭe kammavaṭṭaṃ pacchinnameva, pacchinne ca tasmiṃ kuto vipākavaṭṭassa sambhavo. Tenāha – ‘‘cutūpapāte asati nevidha na hura’’ntiādi. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā bāhiyasutte vitthārato vuttameva. Tasmā tattha vuttanayeneva attho veditabbo.
ಇತಿ ಭಗವಾ ಇಧಾಪಿ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನವಸೇಸತೋ ವಟ್ಟದುಕ್ಖವೂಪಸಮಹೇತುಭೂತಂ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಆನುಭಾವಂ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಪಕಾಸೇತಿ।
Iti bhagavā idhāpi tesaṃ bhikkhūnaṃ anavasesato vaṭṭadukkhavūpasamahetubhūtaṃ amatamahānibbānassa ānubhāvaṃ sammāpaṭipattiyā pakāseti.
ಚತುತ್ಥಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೪. ಚತುತ್ಥನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸುತ್ತಂ • 4. Catutthanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ
