| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā |
੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Catutthanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā
੭੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾਤਿ ਤਦਾ ਕਿਰ ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਾਦਿવਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਕਤਾਯ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਤਾવ ਭਗવਤਾ ਅਮਤਮਹਾਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਅਨੇਕਾਕਾਰવੋਕਾਰਂ ਆਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣੋ ਆਨੁਭਾવੋ ਪਕਾਸਿਤੋ, ਅਧਿਗਮੂਪਾਯੋ ਪਨਸ੍ਸਾ ਨ ਭਾਸਿਤੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਹਿ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਅਯਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਭਗવਾ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪਰਿવਿਤਕ੍ਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ વਿਦਿਤ੍વਾ। ਇਮਂ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨવਿਪਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਤਣ੍ਹਾਪਹਾਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮવਿਭਾવਨਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ।
74. Catutthe atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvāti tadā kira bhagavatā anekapariyāyena sandassanādivasena nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammadesanāya katāya tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ tāva bhagavatā amatamahānibbānadhātuyā anekākāravokāraṃ ānisaṃsaṃ dassentena anaññasādhāraṇo ānubhāvo pakāsito, adhigamūpāyo panassā na bhāsito, kathaṃ nu kho paṭipajjantehi amhehi ayaṃ adhigantabbā’’ti. Atha bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ etaṃ yathāvuttaparivitakkasaṅkhātaṃ atthaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti taṇhāvasena katthaci anissitassa passaddhakāyacittassa vīthipaṭipannavipassanassa ariyamaggena anavasesato taṇhāpahānena nibbānādhigamavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ਤਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਚਲਿਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਸਙ੍ਖਾਰੇ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਚਲਿਤਂ ‘‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿવਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਪ੍ਪਹੀਨਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੁਖਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ વਿਹਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਮਮ વੇਦਨਾ, ਅਹਂ વੇਦਿਯਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਗਾਹવਸੇਨ ਕੁਸਲਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਤੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਸ੍ਸ ਚਲਨਂ ਕਮ੍ਪਨਂ, ਅવਕ੍ਖਲਿਤਂ વਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਚਲਿਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋ ਪਨ વਿਸੁਦ੍ਧਿਪਟਿਪਦਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾਹਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਚਲਿਤਂ ਅવਕ੍ਖਲਿਤਂ, વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਰਣਸ੍ਸ ਸੁવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਾ।
Tattha nissitassa calitanti rūpādisaṅkhāre taṇhādiṭṭhīhi nissitassa calitaṃ ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti taṇhādiṭṭhivipphanditaṃ hoti. Appahīnataṇhādiṭṭhikassa hi puggalassa sukhādīsu uppannesu tāni abhibhuyya viharituṃ asakkontassa ‘‘mama vedanā, ahaṃ vediyāmī’’tiādinā taṇhādiṭṭhigāhavasena kusalappavattito cittasantānassa calanaṃ kampanaṃ, avakkhalitaṃ vā hotīti attho. Anissitassa calitaṃ natthīti yo pana visuddhipaṭipadaṃ paṭipajjanto samathavipassanāhi taṇhādiṭṭhiyo vikkhambhetvā aniccādivasena saṅkhāre sammasanto viharati, tassa taṃ anissitassa yathāvuttaṃ calitaṃ avakkhalitaṃ, vipphanditaṃ vā natthi kāraṇassa suvikkhambhitattā.
ਚਲਿਤੇ ਅਸਤੀਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇ ਚਲਿਤੇ ਅਸਤਿ ਯਥਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਗਾਹਾ ਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ વੀਥਿਪਟਿਪਨ੍ਨਾਯ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਤਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤਸਹਜਾਤਾਨਂ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਾਰਮ੍ਭਕਰਕਿਲੇਸવੂਪਸਮਿਨੀ ਦੁવਿਧਾਪਿ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਹੋਤਿ। ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਸਤਿ ਨਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ વਿਸੇਸਯੁਤ੍ਤਾਯ ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਸਤਿ ਅਨવਜ੍ਜਸੁਖਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਮਾਧਿਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮવਾਯਕਰਣੇਨ ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਂ ਯੁਗਨਦ੍ਧਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਕਿਲੇਸੇ ਖੇਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਭવਾਦੀਸੁ ਨਮਨਤੋ ‘‘ਨਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਾ ਤਣ੍ਹਾ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਂ ਆਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Calite asatīti yathāvutte calite asati yathā taṇhādiṭṭhigāhā nappavattanti, tathā vīthipaṭipannāya vipassanāya taṃ ussukkantassa. Passaddhīti vipassanācittasahajātānaṃ kāyacittānaṃ sārambhakarakilesavūpasaminī duvidhāpi passaddhi hoti. Passaddhiyā sati nati na hotīti pubbenāparaṃ visesayuttāya passaddhiyā sati anavajjasukhādhiṭṭhānaṃ samādhiṃ vaḍḍhetvā taṃ paññāya samavāyakaraṇena samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ yojetvā maggaparamparāya kilese khepentassa kāmabhavādīsu namanato ‘‘natī’’ti laddhanāmā taṇhā arahattamaggakkhaṇe anavasesato na hoti, anuppattidhammataṃ āpāditattā na uppajjatīti attho.
ਨਤਿਯਾ ਅਸਤੀਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਤਣ੍ਹਾਯ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਭવਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਆਲਯਨਿਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇ ਅਸਤਿ। ਆਗਤਿਗਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਇਧ ਆਗਤਿ ਆਗਮਨਂ ਚੁਤਿવਸੇਨ ਗਤਿ ਇਤੋ ਪਰਲੋਕਗਮਨਂ ਪੇਚ੍ਚਭਾવੋ ਨ ਹੋਤਿ ਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਆਗਤਿਗਤਿਯਾ ਅਸਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਆਗਤਿਯਾ ਚ ਗਤਿਯਾ ਚ ਅਸਤਿ। ਚੁਤੂਪਪਾਤੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚવਨੁਪਪਜ੍ਜਨਂ ਨ ਹੋਤਿ ਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਅਸਤਿ ਹਿ ਕਿਲੇਸવਟ੍ਟੇ ਕਮ੍ਮવਟ੍ਟਂ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੇવ, ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੁਤੋ વਿਪਾਕવਟ੍ਟਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭવੋ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਚੁਤੂਪਪਾਤੇ ਅਸਤਿ ਨੇવਿਧ ਨ ਹੁਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਬਾਹਿਯਸੁਤ੍ਤੇ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Natiyā asatīti arahattamaggena taṇhāya suppahīnattā bhavādiatthāya ālayanikanti pariyuṭṭhāne asati. Āgatigati na hotīti paṭisandhivasena idha āgati āgamanaṃ cutivasena gati ito paralokagamanaṃ peccabhāvo na hoti na pavattati. Āgatigatiyā asatīti vuttanayena āgatiyā ca gatiyā ca asati. Cutūpapāto na hotīti aparāparaṃ cavanupapajjanaṃ na hoti na pavattati. Asati hi kilesavaṭṭe kammavaṭṭaṃ pacchinnameva, pacchinne ca tasmiṃ kuto vipākavaṭṭassa sambhavo. Tenāha – ‘‘cutūpapāte asati nevidha na hura’’ntiādi. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā bāhiyasutte vitthārato vuttameva. Tasmā tattha vuttanayeneva attho veditabbo.
ਇਤਿ ਭਗવਾ ਇਧਾਪਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਨવਸੇਸਤੋ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖવੂਪਸਮਹੇਤੁਭੂਤਂ ਅਮਤਮਹਾਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾવਂ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਕਾਸੇਤਿ।
Iti bhagavā idhāpi tesaṃ bhikkhūnaṃ anavasesato vaṭṭadukkhavūpasamahetubhūtaṃ amatamahānibbānassa ānubhāvaṃ sammāpaṭipattiyā pakāseti.
ਚਤੁਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Catutthanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ
