Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / භික්ඛුනීවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā |
4. චතුත්ථපාරාජිකසික්ඛාපදවණ්ණනා
4. Catutthapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
675. චතුත්ථෙ – අවස්සුතාති ලොකස්සාදමිත්තසන්ථවවසෙන කායසංසග්ගරාගෙන අවස්සුතා. දුතියපදෙපි එසෙව නයො. පුරිසපුග්ගලස්ස හත්ථග්ගහණං වාතිආදීසු පන යං පුරිසපුග්ගලෙන හත්ථෙ ගහණං කතං, තං පුරිසපුග්ගලස්ස හත්ථග්ගහණන්ති වුත්තං. එසෙව නයො සඞ්ඝාටිකණ්ණග්ගහණෙපි. හත්ථග්ගහණන්ති එත්ථ ච හත්ථග්ගහණඤ්ච අඤ්ඤම්පි අපාරාජිකක්ඛෙත්තෙ ගහණඤ්ච එකජ්ඣං කත්වා හත්ථග්ගහණන්ති වුත්තන්ති වෙදිතබ්බං. තෙනෙවස්ස පදභාජනෙ ‘‘හත්ථග්ගහණං වා සාදියෙය්යාති හත්ථො නාම කප්පරං උපාදාය යාව අග්ගනඛා, එතස්ස අසද්ධම්මස්ස පටිසෙවනත්ථාය උබ්භක්ඛකං අධොජාණුමණ්ඩලං ගහණං සාදියති, ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්සා’’ති වුත්තං. එත්ථ ච අසද්ධම්මොති කායසංසග්ගො වෙදිතබ්බො, න මෙථුනධම්මො. න හි මෙථුනස්ස සාමන්තා ථුල්ලච්චයං හොති. ‘‘විඤ්ඤූ පටිබලො කායසංසග්ගං සමාපජ්ජිතුන්ති වචනම්පි චෙත්ථ සාධකං.
675. Catutthe – avassutāti lokassādamittasanthavavasena kāyasaṃsaggarāgena avassutā. Dutiyapadepi eseva nayo. Purisapuggalassa hatthaggahaṇaṃ vātiādīsu pana yaṃ purisapuggalena hatthe gahaṇaṃ kataṃ, taṃ purisapuggalassa hatthaggahaṇanti vuttaṃ. Eseva nayo saṅghāṭikaṇṇaggahaṇepi. Hatthaggahaṇanti ettha ca hatthaggahaṇañca aññampi apārājikakkhette gahaṇañca ekajjhaṃ katvā hatthaggahaṇanti vuttanti veditabbaṃ. Tenevassa padabhājane ‘‘hatthaggahaṇaṃ vā sādiyeyyāti hattho nāma kapparaṃ upādāya yāva agganakhā, etassa asaddhammassa paṭisevanatthāya ubbhakkhakaṃ adhojāṇumaṇḍalaṃ gahaṇaṃ sādiyati, āpatti thullaccayassā’’ti vuttaṃ. Ettha ca asaddhammoti kāyasaṃsaggo veditabbo, na methunadhammo. Na hi methunassa sāmantā thullaccayaṃ hoti. ‘‘Viññū paṭibalo kāyasaṃsaggaṃ samāpajjitunti vacanampi cettha sādhakaṃ.
‘‘තිස්සිත්ථියො මෙථුනං තං න සෙවෙ,
‘‘Tissitthiyo methunaṃ taṃ na seve,
තයො පුරිසෙ තයො ච අනරියපණ්ඩකෙ;
Tayo purise tayo ca anariyapaṇḍake;
න චාචරෙ මෙථුනං බ්යඤ්ජනස්මිං,
Na cācare methunaṃ byañjanasmiṃ,
ඡෙජ්ජා සියා මෙථුනධම්මපච්චයා;
Chejjā siyā methunadhammapaccayā;
පඤ්හා මෙසා කුසලෙහි චින්තිතා’’ති. (පරි. 481);
Pañhā mesā kusalehi cintitā’’ti. (pari. 481);
ඉමාය පරිවාරෙ වුත්තාය සෙදමොචකගාථාය විරුජ්ඣතීති චෙ? න; මෙථුනධම්මස්ස පුබ්බභාගත්තා. පරිවාරෙයෙව හි ‘‘මෙථුනධම්මස්ස පුබ්බභාගො ජානිතබ්බො’’ති ‘‘වණ්ණාවණ්ණො කායසංසග්ගො දුට්ඨුල්ලවාචා අත්තකාමපාරිචරියාගමනුප්පාදන’’න්ති එවං සුක්කවිස්සට්ඨිආදීනි පඤ්ච සික්ඛාපදානි මෙථුනධම්මස්ස පුබ්බභාගොති වුත්තානි. තස්මා කායසංසග්ගො මෙථුනධම්මස්ස පුබ්බභාගත්තා පච්චයො හොති. ඉති ඡෙජ්ජා සියා මෙථුනධම්මපච්චයාති එත්ථ ඉමිනා පරියායෙන අත්ථො වෙදිතබ්බො. එතෙනුපායෙන සබ්බපදෙසු විනිච්ඡයො වෙදිතබ්බො. අපිච ‘‘සඞ්කෙතං වා ගච්ඡෙය්යා’’ති එතස්ස පදභාජනෙ ‘‘ඉත්ථන්නාමං ආගච්ඡා’’ති. එවංනාමකං ඨානං ආගච්ඡාති අත්ථො.
Imāya parivāre vuttāya sedamocakagāthāya virujjhatīti ce? Na; methunadhammassa pubbabhāgattā. Parivāreyeva hi ‘‘methunadhammassa pubbabhāgo jānitabbo’’ti ‘‘vaṇṇāvaṇṇo kāyasaṃsaggo duṭṭhullavācā attakāmapāricariyāgamanuppādana’’nti evaṃ sukkavissaṭṭhiādīni pañca sikkhāpadāni methunadhammassa pubbabhāgoti vuttāni. Tasmā kāyasaṃsaggo methunadhammassa pubbabhāgattā paccayo hoti. Iti chejjā siyā methunadhammapaccayāti ettha iminā pariyāyena attho veditabbo. Etenupāyena sabbapadesu vinicchayo veditabbo. Apica ‘‘saṅketaṃ vā gaccheyyā’’ti etassa padabhājane ‘‘itthannāmaṃ āgacchā’’ti. Evaṃnāmakaṃ ṭhānaṃ āgacchāti attho.
676. අට්ඨමං වත්ථුං පරිපූරෙන්තී අස්සමණී හොතීති අනුලොමතො වා පටිලොමතො වා එකන්තරිකාය වා යෙන තෙන නයෙන අට්ඨමං වත්ථුං පරිපූරෙන්තීයෙව අස්සමණී හොති. යා පන එකං වා වත්ථුං සත්ත වා වත්ථූනි සතක්ඛත්තුම්පි පූරෙති, නෙව අස්සමණී හොති. ආපන්නා ආපත්තියො දෙසෙත්වා මුච්චති. අපිචෙත්ථ ගණනූපිකා ආපත්ති වෙදිතබ්බා. වුත්තඤ්හෙතං ‘‘අත්ථාපත්ති දෙසිතා ගණනූපිකා, අත්ථාපත්ති දෙසිතා න ගණනූපිකා’’ති. තත්රායං විනිච්ඡයො – ඉදානි නාපජ්ජිස්සාමීති ධුරනික්ඛෙපං කත්වා දෙසිතා ගණනූපිකා දෙසිතගණනං උපෙති පාරාජිකස්ස අඞ්ගං න හොති. තස්මා යා එකං ආපන්නා ධුරනික්ඛෙපං කත්වා දෙසෙත්වා පුන කිලෙසවසෙන ආපජ්ජති, පුන දෙසෙති, එවං අට්ඨ වත්ථූනි පූරෙන්තීපි පාරාජිකා න හොති. යා පන ආපජ්ජිත්වා පුනපි අඤ්ඤං වත්ථුං ආපජ්ජිස්සාමීති සඋස්සාහාව දෙසෙති, තස්සා සා ආපත්ති නගණනූපිකා, දෙසිතාපි අදෙසිතා හොති, දෙසිතගණනං න ගච්ඡති, පාරාජිකස්සෙව අඞ්ගං හොති. අට්ඨමෙ වත්ථුම්හි පරිපුණ්ණමත්තෙ පාරාජිකා හොති. සෙසං උත්තානමෙවාති.
676.Aṭṭhamaṃ vatthuṃ paripūrentī assamaṇī hotīti anulomato vā paṭilomato vā ekantarikāya vā yena tena nayena aṭṭhamaṃ vatthuṃ paripūrentīyeva assamaṇī hoti. Yā pana ekaṃ vā vatthuṃ satta vā vatthūni satakkhattumpi pūreti, neva assamaṇī hoti. Āpannā āpattiyo desetvā muccati. Apicettha gaṇanūpikā āpatti veditabbā. Vuttañhetaṃ ‘‘atthāpatti desitā gaṇanūpikā, atthāpatti desitā na gaṇanūpikā’’ti. Tatrāyaṃ vinicchayo – idāni nāpajjissāmīti dhuranikkhepaṃ katvā desitā gaṇanūpikā desitagaṇanaṃ upeti pārājikassa aṅgaṃ na hoti. Tasmā yā ekaṃ āpannā dhuranikkhepaṃ katvā desetvā puna kilesavasena āpajjati, puna deseti, evaṃ aṭṭha vatthūni pūrentīpi pārājikā na hoti. Yā pana āpajjitvā punapi aññaṃ vatthuṃ āpajjissāmīti saussāhāva deseti, tassā sā āpatti nagaṇanūpikā, desitāpi adesitā hoti, desitagaṇanaṃ na gacchati, pārājikasseva aṅgaṃ hoti. Aṭṭhame vatthumhi paripuṇṇamatte pārājikā hoti. Sesaṃ uttānamevāti.
ධුරනික්ඛෙපසමුට්ඨානං – කායවාචාචිත්තතො සමුට්ඨාති, කිරියං, සඤ්ඤාවිමොක්ඛං, සචිත්තකං, ලොකවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, අකුසලචිත්තං, ද්විවෙදනන්ති.
Dhuranikkhepasamuṭṭhānaṃ – kāyavācācittato samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dvivedananti.
චතුත්ථපාරාජිකං.
Catutthapārājikaṃ.
උද්දිට්ඨා ඛො අය්යායො අට්ඨ පාරාජිකා ධම්මාති භික්ඛූ ආරබ්භ පඤ්ඤත්තා සාධාරණා චත්තාරො ඉමෙ ච චත්තාරොති එවං පාතිමොක්ඛුද්දෙසමග්ගෙන උද්දිට්ඨා ඛො අය්යායො අට්ඨ පාරාජිකා ධම්මාති එවමෙත්ථ අත්ථො දට්ඨබ්බො. සෙසං මහාවිභඞ්ගෙ වුත්තනයමෙවාති.
Uddiṭṭhākho ayyāyo aṭṭha pārājikā dhammāti bhikkhū ārabbha paññattā sādhāraṇā cattāro ime ca cattāroti evaṃ pātimokkhuddesamaggena uddiṭṭhā kho ayyāyo aṭṭha pārājikā dhammāti evamettha attho daṭṭhabbo. Sesaṃ mahāvibhaṅge vuttanayamevāti.
සමන්තපාසාදිකාය විනයසංවණ්ණනාය භික්ඛුනීවිභඞ්ගෙ
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya bhikkhunīvibhaṅge
පාරාජිකකණ්ඩවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Pārājikakaṇḍavaṇṇanā niṭṭhitā.
පාරාජිකකණ්ඩං නිට්ඨිතං.
Pārājikakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / භික්ඛුනීවිභඞ්ග • Bhikkhunīvibhaṅga / 4. චතුත්ථපාරාජිකං • 4. Catutthapārājikaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 4. චතුත්ථපාරාජිකසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Catutthapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 4. චතුත්ථපාරාජිකසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Catutthapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 4. අට්ඨවත්ථුකසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Aṭṭhavatthukasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 4. චතුත්ථපාරාජිකසික්ඛාපදං • 4. Catutthapārājikasikkhāpadaṃ