Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கங்கா²விதரணீ-அபி⁴னவ-டீகா • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
4. சதுத்த²பாராஜிகவண்ணனா
4. Catutthapārājikavaṇṇanā
அனபி⁴ஜானந்தி ந அபி⁴ஜானங். யேன ஹி யோ த⁴ம்மோ அதி⁴க³தோ, ஸோ தஸ்ஸ பாகடோ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஸகஸந்தானே’’திஆதி³. உத்தரிமனுஸ்ஸானந்தி பகதிமனுஸ்ஸேஹி உத்தரிதரானங் மனுஸ்ஸானங், உக்கட்ட²மனுஸ்ஸானந்தி அத்தோ². த⁴ம்மந்தி மஹக்³க³தலோகுத்தரபூ⁴தங் அதி⁴க³தத⁴ம்மங். அத² வா உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மாதி உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மோ. மனுஸ்ஸத⁴ம்மோ நாம வினா பா⁴வனாமனஸிகாரேன பகதியா மனுஸ்ஸேஹி நிப்³ப³த்தேதப்³போ³ த³ஸகுஸலகம்மபத²த⁴ம்மோ. ஸோ ஹி மனுஸ்ஸானங் சித்தாதி⁴ட்டா²னமத்தேன இஜ்ஜ²னதோ தேஸங் ஸோ பா⁴விதத⁴ம்மோ விய டி²தோதி ததா² வுத்தோ, மனுஸ்ஸக்³க³ஹணஞ்செத்த² தேஸு ப³ஹுலங் பவத்தனதோ. ஜா²னாதி³கங் பன தப்³பி³து⁴ரந்தி ததுத்தரி, இதி உத்தரி மனுஸ்ஸத⁴ம்மாதி உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மோ, தங் உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மந்தி ஏவம்பெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. ஸமுதா³சரந்தோதி ஆரோசெந்தோ.
Anabhijānanti na abhijānaṃ. Yena hi yo dhammo adhigato, so tassa pākaṭo hotīti āha ‘‘sakasantāne’’tiādi. Uttarimanussānanti pakatimanussehi uttaritarānaṃ manussānaṃ, ukkaṭṭhamanussānanti attho. Dhammanti mahaggatalokuttarabhūtaṃ adhigatadhammaṃ. Atha vā uttarimanussadhammāti uttarimanussadhammo. Manussadhammo nāma vinā bhāvanāmanasikārena pakatiyā manussehi nibbattetabbo dasakusalakammapathadhammo. So hi manussānaṃ cittādhiṭṭhānamattena ijjhanato tesaṃ so bhāvitadhammo viya ṭhitoti tathā vutto, manussaggahaṇañcettha tesu bahulaṃ pavattanato. Jhānādikaṃ pana tabbidhuranti tatuttari, iti uttari manussadhammāti uttarimanussadhammo, taṃ uttarimanussadhammanti evampettha attho daṭṭhabbo. Samudācarantoti ārocento.
கிஞ்சாபி லோகியலோகுத்தரா ஸப்³பா³வ பஞ்ஞா ‘‘ஞாண’’ந்தி வுச்சதி, இத⁴ பன மஹக்³க³தலோகுத்தராவ வேதி³தப்³பா³தி ஆஹ ‘‘மஹக்³க³தலோகுத்தரபஞ்ஞா ஜானநட்டே²ன ஞாண’’ந்தி. கிலேஸேஹி ஆரகத்தா பரிஸுத்³த⁴ட்டே²ன அரியந்தி ஆஹ ‘‘அரியங் விஸுத்³த⁴ங் உத்தம’’ந்தி. அரியஸத்³தோ³ செத்த² விஸுத்³த⁴பரியாயோ, ந லோகுத்தரபரியாயோ. ஜா²னாதி³பே⁴தே³தி ஆதி³ஸத்³தே³ன ‘‘விமொக்கோ², ஸமாதி⁴, ஸமாபத்தி, ஞாணத³ஸ்ஸனங், மக்³க³பா⁴வனா, ப²லஸச்சி²கிரியா, கிலேஸப்பஹானங், வினீவரணதா சித்தஸ்ஸ, ஸுஞ்ஞாகா³ரே அபி⁴ரதீ’’தி (பாரா॰ 198) இமே ஸங்க³ண்ஹாதி. விஞ்ஞுஸ்ஸ மனுஸ்ஸஜாதிகஸ்ஸாதி ஆரோசேதப்³ப³புக்³க³லனித³ஸ்ஸனங். ஏதஸ்ஸ ஹி ஆரோசிதே ஆரோசிதங் ஹோதி, ந தே³வப்³ரஹ்மானங், நாபி பேதயக்க²திரச்சா²னக³தானந்தி. ஆரோசெய்யாதி வதெ³ய்ய, விஞ்ஞாபெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி. வினா அஞ்ஞாபதே³ஸேனாதி ‘‘யோ தே விஹாரே வஸதி, ஸோ பி⁴க்கு² பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபீ⁴’’திஆதி³னா (பாரா॰ 220) நயேன அஞ்ஞாபதே³ஸங் வினாதி அத்தோ². இதே⁴வாதி ‘‘இதி ஜானாமி, இதி பஸ்ஸாமீ’’தி இமஸ்மிங்யேவ பதே³. ‘‘தேன வுத்த’’ந்திஆதி³ நிக³மனங்.
Kiñcāpi lokiyalokuttarā sabbāva paññā ‘‘ñāṇa’’nti vuccati, idha pana mahaggatalokuttarāva veditabbāti āha ‘‘mahaggatalokuttarapaññā jānanaṭṭhena ñāṇa’’nti. Kilesehi ārakattā parisuddhaṭṭhena ariyanti āha ‘‘ariyaṃ visuddhaṃ uttama’’nti. Ariyasaddo cettha visuddhapariyāyo, na lokuttarapariyāyo. Jhānādibhedeti ādisaddena ‘‘vimokkho, samādhi, samāpatti, ñāṇadassanaṃ, maggabhāvanā, phalasacchikiriyā, kilesappahānaṃ, vinīvaraṇatā cittassa, suññāgāre abhiratī’’ti (pārā. 198) ime saṅgaṇhāti. Viññussa manussajātikassāti ārocetabbapuggalanidassanaṃ. Etassa hi ārocite ārocitaṃ hoti, na devabrahmānaṃ, nāpi petayakkhatiracchānagatānanti. Āroceyyāti vadeyya, viññāpeyyāti vuttaṃ hoti. Vinā aññāpadesenāti ‘‘yo te vihāre vasati, so bhikkhu paṭhamassa jhānassa lābhī’’tiādinā (pārā. 220) nayena aññāpadesaṃ vināti attho. Idhevāti ‘‘iti jānāmi, iti passāmī’’ti imasmiṃyeva pade. ‘‘Tena vutta’’ntiādi nigamanaṃ.
ஸமனுக்³கா³ஹீயமானோதி சோதி³யமானோ, யங் வத்து² ஆரோசிதங் ஹோதி, தஸ்மிங் வத்து²ஸ்மிங் ‘‘கிங் தே அதி⁴க³தங், கிந்தி தே அதி⁴க³தங், கதா³ தே அதி⁴க³தங், கத்த² தே அதி⁴க³தங், கதமே தே கிலேஸா பஹீனா, கதமேஸங் த்வங் த⁴ம்மானங் லாபீ⁴’தி கேனசி வுச்சமானோ’’தி வுத்தங் ஹோதி. அஸமனுக்³கா³ஹீயமானோதி ந கேனசி வுச்சமானோ.
Samanuggāhīyamānoti codiyamāno, yaṃ vatthu ārocitaṃ hoti, tasmiṃ vatthusmiṃ ‘‘kiṃ te adhigataṃ, kinti te adhigataṃ, kadā te adhigataṃ, kattha te adhigataṃ, katame te kilesā pahīnā, katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhī’ti kenaci vuccamāno’’ti vuttaṃ hoti. Asamanuggāhīyamānoti na kenaci vuccamāno.
‘‘பி⁴க்கு²பா⁴வே ட²த்வா அப⁴ப்³போ³ ஜா²னாதீ³னி அதி⁴க³ந்து’’ந்தி ஸிக்கா²பதா³திக்கமஸ்ஸ அந்தராயகரத்தா வுத்தங். பி⁴க்கு²பா⁴வோ ஹிஸ்ஸ ஸக்³க³ந்தராயோ சேவ ஹோதி மக்³க³ந்தராயோ ச (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.198). வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘ஸாமஞ்ஞங் து³ப்பராமட்ட²ங், நிரயாயுபகட்³ட⁴தீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.89; த⁴॰ ப॰ 311). அபரம்பி வுத்தங் ‘‘ஸிதி²லோ ஹி பரிப்³பா³ஜோ, பி⁴ய்யோ ஆகிரதே ரஜ’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.89; த⁴॰ ப॰ 313). பி⁴க்கு²பா⁴வோதி பாராஜிகங் ஆபஜ்ஜித்வா ‘‘ஸமணோ அஹ’’ந்தி படிஜானநதோ வோஹாரமத்தஸித்³தோ⁴ பி⁴க்கு²பா⁴வோ. தா³னாதீ³ஹீதி தா³னஸரணஸீலஸங்வராதீ³ஹி.
‘‘Bhikkhubhāve ṭhatvā abhabbo jhānādīni adhigantu’’nti sikkhāpadātikkamassa antarāyakarattā vuttaṃ. Bhikkhubhāvo hissa saggantarāyo ceva hoti maggantarāyo ca (pārā. aṭṭha. 2.198). Vuttañhetaṃ ‘‘sāmaññaṃ dupparāmaṭṭhaṃ, nirayāyupakaḍḍhatī’’ti (saṃ. ni. 1.89; dha. pa. 311). Aparampi vuttaṃ ‘‘sithilo hi paribbājo, bhiyyo ākirate raja’’nti (saṃ. ni. 1.89; dha. pa. 313). Bhikkhubhāvoti pārājikaṃ āpajjitvā ‘‘samaṇo aha’’nti paṭijānanato vohāramattasiddho bhikkhubhāvo. Dānādīhīti dānasaraṇasīlasaṃvarādīhi.
அஜானமேவாதி எத்த² ஏவாதி அவதா⁴ரணத்தே² நிபாதோ. ‘‘அஜானமேவ’’ந்திபி பட²ந்தி. தத்த² பன ‘‘ஏவங் ஜானாமி, ஏவங் பஸ்ஸாமீ’’தி அவசந்தி யோஜேதப்³ப³ங். வசனத்த²விரஹதோதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜி’’ந்தி ஆதி³வசனஸ்ஸ (பாரா॰ 209) அத்த²பூ⁴தேன ஜா²னாதி³னா வஜ்ஜிதத்தா துச்ச²ங் உத³காதி³ஸுஞ்ஞங் பா⁴ஜனங் விய. முஸாதி விஸங்வாத³னபுரெக்கா²ரஸ்ஸ பரவிஸங்வாத³கோ வசீபயோகோ³, காயபயோகோ³ வா. தேனாஹ ‘‘வஞ்சனாதி⁴ப்பாயதோ முஸா’’தி. முஸா ச வஞ்சனாதி⁴ப்பாயோ ச புப்³ப³பா⁴க³க்க²ணே, தங்க²ணே ச. வுத்தஞ்ஹி ‘‘புப்³பே³ வாஸ்ஸ ஹோதி ‘முஸா ப⁴ணிஸ்ஸ’ந்தி, ப⁴ணந்தஸ்ஸ ஹோதி ‘முஸா ப⁴ணாமீ’’’தி (பாரா॰ 200). ஏதஞ்ஹி த்³வயங் அங்க³பூ⁴தங், இதரங் பன ஹோது வா, மா வா, அகாரணமேதங். அப⁴ணிந்தி விஞ்ஞாபனங் அகாஸிங்.
Ajānamevāti ettha evāti avadhāraṇatthe nipāto. ‘‘Ajānameva’’ntipi paṭhanti. Tattha pana ‘‘evaṃ jānāmi, evaṃ passāmī’’ti avacanti yojetabbaṃ. Vacanatthavirahatoti ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajji’’nti ādivacanassa (pārā. 209) atthabhūtena jhānādinā vajjitattā tucchaṃ udakādisuññaṃ bhājanaṃ viya. Musāti visaṃvādanapurekkhārassa paravisaṃvādako vacīpayogo, kāyapayogo vā. Tenāha ‘‘vañcanādhippāyato musā’’ti. Musā ca vañcanādhippāyo ca pubbabhāgakkhaṇe, taṅkhaṇe ca. Vuttañhi ‘‘pubbe vāssa hoti ‘musā bhaṇissa’nti, bhaṇantassa hoti ‘musā bhaṇāmī’’’ti (pārā. 200). Etañhi dvayaṃ aṅgabhūtaṃ, itaraṃ pana hotu vā, mā vā, akāraṇametaṃ. Abhaṇinti viññāpanaṃ akāsiṃ.
அஞ்ஞத்ர அதி⁴மானாதி அதி⁴க³தோ மானோ, அதி⁴கோ வா மானோ அதி⁴மானோ, த²த்³த⁴மானோதி அத்தோ², தங் வினாதி அத்தோ². கஸ்ஸ பனாயங் அதி⁴மானோ உப்பஜ்ஜதி, கஸ்ஸ நுப்பஜ்ஜதி? அரியஸாவகஸ்ஸ தாவ நுப்பஜ்ஜதி (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.196). ஸோ ஹி மக்³க³ப²லனிப்³பா³னபஹீனகிலேஸாவஸிட்ட²கிலேஸபச்சவெக்க²ணேன ஸஞ்ஜாதஸோமனஸ்ஸோ அரியகு³ணப்படிவேதே⁴ நிக்கங்கோ², தஸ்மா ஸோதாபன்னாதீ³னங் ‘‘அஹங் ஸகதா³கா³மீ’’திஆதி³வஸேன மானோ நுப்பஜ்ஜதி. து³ஸ்ஸீலஸ்ஸ நுப்பஜ்ஜதி. ஸோ ஹி அரியகு³ணாதி⁴க³மே நிராஸோவ. ஸீலவதோபி பரிச்சத்தகம்மட்டா²னஸ்ஸ நித்³தா³ராமதாதி³மனுயுத்தஸ்ஸ நுப்பஜ்ஜதி, ஸுபரிஸுத்³த⁴ஸீலஸ்ஸ பன கம்மட்டா²னே அப்பமத்தஸ்ஸ நாமரூபங் வவத்த²பெத்வா பச்சயபரிக்³க³ஹேன விதிண்ணகங்க²ஸ்ஸ திலக்க²ணங் ஆரோபெத்வா ஸங்கா²ரே ஸம்மஸந்தஸ்ஸ ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸகஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதி. தேனாஹ ‘‘ய்வாய’’ந்திஆதி³. தத்த² திலக்க²ணங் ஆரோபெத்வாதி (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.196) கலாபஸம்மஸனவஸேன அனிச்சாதி³லக்க²ணத்தயங் ஆரோபெத்வா. ஸம்மஸந்தஸ்ஸாதி விபஸ்ஸந்தஸ்ஸ. ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸகஸ்ஸாதி உத³யப்³ப³யானுபஸ்ஸனாய ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸகஸ்ஸ. அபத்தேதி அத்தனோ ஸந்தானே உப்பத்திவஸேன அபத்தே, அனதி⁴க³தேதி வுத்தங் ஹோதி. பத்தஸஞ்ஞிதாஸங்கா²தோதி ‘‘பத்தோ மயா உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மோ’’தி ஏவங்ஸஞ்ஞிதாஸங்கா²தோ அதி⁴மானோ உப்பஜ்ஜதி. உப்பன்னோ ச ஸுத்³த⁴ஸமத²லாபி⁴ங் வா ஸுத்³த⁴விபஸ்ஸனாலாபி⁴ங் வா அந்தரா ட²பேதி. ஸோ ஹி த³ஸபி வீஸம்பி திங்ஸம்பி வஸ்ஸானி கிலேஸஸமுதா³சாரங் அபஸ்ஸந்தோ ‘‘அஹங் ஸோதாபன்னோ’’தி வா ‘‘ஸகதா³கா³மீ’’தி வா ‘‘அனாகா³மீ’’தி வா மஞ்ஞதி. ஸமத²விபஸ்ஸனாலாபி⁴ங் பன அரஹத்தேயேவ ட²பேதி. தஸ்ஸ ஹி ஸமாதி⁴ப³லேன கிலேஸா விக்க²ம்பி⁴தா, விபஸ்ஸனாப³லேன ஸங்கா²ரா ஸுபரிக்³க³ஹிதா, தஸ்மா ஸட்டி²ம்பி வஸ்ஸானி, அஸீதிம்பி வஸ்ஸானி, வஸ்ஸஸதம்பி கிலேஸா ந ஸமுதா³சரந்தி, கீ²ணாஸவஸ்ஸேவ சித்தாசாரோ ஹோதி. ஸோ ஏவங் தீ³க⁴ரத்தங் கிலேஸஸமுதா³சாரங் அபஸ்ஸந்தோ அந்தரா அட்ட²த்வாவ ‘‘அரஹா அஹ’’ந்தி மஞ்ஞதீதி. ‘‘தங் அதி⁴மானங் ட²பெத்வா’’தி இமினா ‘‘அஞ்ஞத்ரா’’தி பத³ங் அபெக்கி²த்வா ‘‘அதி⁴மானா’’தி உபயோக³த்தே² நிஸ்ஸக்கவசனந்தி த³ஸ்ஸேதி.
Aññatra adhimānāti adhigato māno, adhiko vā māno adhimāno, thaddhamānoti attho, taṃ vināti attho. Kassa panāyaṃ adhimāno uppajjati, kassa nuppajjati? Ariyasāvakassa tāva nuppajjati (pārā. aṭṭha. 2.196). So hi maggaphalanibbānapahīnakilesāvasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇena sañjātasomanasso ariyaguṇappaṭivedhe nikkaṅkho, tasmā sotāpannādīnaṃ ‘‘ahaṃ sakadāgāmī’’tiādivasena māno nuppajjati. Dussīlassa nuppajjati. So hi ariyaguṇādhigame nirāsova. Sīlavatopi pariccattakammaṭṭhānassa niddārāmatādimanuyuttassa nuppajjati, suparisuddhasīlassa pana kammaṭṭhāne appamattassa nāmarūpaṃ vavatthapetvā paccayapariggahena vitiṇṇakaṅkhassa tilakkhaṇaṃ āropetvā saṅkhāre sammasantassa āraddhavipassakassa uppajjati. Tenāha ‘‘yvāya’’ntiādi. Tattha tilakkhaṇaṃ āropetvāti (sārattha. ṭī. 2.196) kalāpasammasanavasena aniccādilakkhaṇattayaṃ āropetvā. Sammasantassāti vipassantassa. Āraddhavipassakassāti udayabbayānupassanāya āraddhavipassakassa. Apatteti attano santāne uppattivasena apatte, anadhigateti vuttaṃ hoti. Pattasaññitāsaṅkhātoti ‘‘patto mayā uttarimanussadhammo’’ti evaṃsaññitāsaṅkhāto adhimāno uppajjati. Uppanno ca suddhasamathalābhiṃ vā suddhavipassanālābhiṃ vā antarā ṭhapeti. So hi dasapi vīsampi tiṃsampi vassāni kilesasamudācāraṃ apassanto ‘‘ahaṃ sotāpanno’’ti vā ‘‘sakadāgāmī’’ti vā ‘‘anāgāmī’’ti vā maññati. Samathavipassanālābhiṃ pana arahatteyeva ṭhapeti. Tassa hi samādhibalena kilesā vikkhambhitā, vipassanābalena saṅkhārā supariggahitā, tasmā saṭṭhimpi vassāni, asītimpi vassāni, vassasatampi kilesā na samudācaranti, khīṇāsavasseva cittācāro hoti. So evaṃ dīgharattaṃ kilesasamudācāraṃ apassanto antarā aṭṭhatvāva ‘‘arahā aha’’nti maññatīti. ‘‘Taṃ adhimānaṃ ṭhapetvā’’ti iminā ‘‘aññatrā’’ti padaṃ apekkhitvā ‘‘adhimānā’’ti upayogatthe nissakkavacananti dasseti.
பாபிச்ச²தாயாதி பாபா இச்சா² ஏதஸ்ஸாதி பாபிச்சோ², தஸ்ஸ பா⁴வோ பாபிச்ச²தா, தாய, பாபிகாய இச்சா²யாதி அத்தோ². யா ஸா ‘‘இதே⁴கச்சோ து³ஸ்ஸீலோவ ஸமானோ ‘ஸீலவா’தி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’திஆதி³னா (விப⁴॰ 851) நயேன வுத்தா, தாய அஸந்தகு³ணஸம்பா⁴வனிச்சா²யாதி வுத்தங் ஹோதி. இமினா பன மந்த³த்தா மோமூஹத்தா ஸமுதா³சரந்தஸ்ஸ அனாபத்தீதி த³ஸ்ஸேதி. அயம்பீதி பி-ஸத்³தே³ன ந கேவலங் புரிமா தயோவாதி த³ஸ்ஸேதி.
Pāpicchatāyāti pāpā icchā etassāti pāpiccho, tassa bhāvo pāpicchatā, tāya, pāpikāya icchāyāti attho. Yā sā ‘‘idhekacco dussīlova samāno ‘sīlavā’ti maṃ jano jānātū’’tiādinā (vibha. 851) nayena vuttā, tāya asantaguṇasambhāvanicchāyāti vuttaṃ hoti. Iminā pana mandattā momūhattā samudācarantassa anāpattīti dasseti. Ayampīti pi-saddena na kevalaṃ purimā tayovāti dasseti.
அஸந்தந்தி அபூ⁴தங். ஜா²னாதி³த⁴ம்மந்தி ஜா²னங், விமொக்கோ², ஸமாதி⁴, ஸமாபத்தி, ஞாணத³ஸ்ஸனங், மக்³க³பா⁴வனா, ப²லஸச்சி²கிரியா, கிலேஸப்பஹானங், வினீவரணதா சித்தஸ்ஸ, ஸுஞ்ஞாகா³ரே அபி⁴ரதீ’’தி (பாரா॰ 198) ஏவங் வுத்தங் உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மங். யஸ்ஸ ஆரோசேதீதி (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.215) வாசாய வா ஹத்த²விகாராதீ³ஹி வா அங்க³பச்சங்க³சோபனேஹி விஞ்ஞத்திபதே² டி²தஸ்ஸ யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஆரோசேதி. விஞ்ஞத்திபத²ங் பன அதிக்கமித்வா டி²தோ கோசி சே தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா (ஸாரத்த²॰ டீ॰ 2.215), தி³ப்³பா³ய ச ஸோததா⁴துயா தி³ஸ்வா ச ஸுத்வா ச ஜானாதி, ந பாராஜிகங். யோபி ‘‘கிங் அயங் ப⁴ணதீ’’தி ஸங்ஸயங் வா ஆபஜ்ஜதி, சிரங் வீமங்ஸித்வா வா பச்சா² ஜானாதி, ‘‘அவிஜானந்தோ’’இச்சேவ ஸங்க்²யங் க³ச்ச²தி. யோ பன ஜா²னாதீ³னி அத்தனோ அதி⁴க³மவஸேன வா உக்³க³ஹபரிபுச்சா²தி³வஸேன வா ந ஜானாதி, கேவலங் ‘‘ஜா²ன’’ந்தி வா ‘‘விமொக்கோ²’’தி வா வசனமத்தமேவ ஸுதங் ஹோதி, ஸோபி தேன வுத்தே ‘‘ஜா²னங் கிர ஸமாபஜ்ஜீ’’தி ஏஸ வத³தீதி யதி³ எத்தகமத்தம்பி ஜானாதி, ‘‘ஜானாதி’’ச்சேவ ஸங்க்²யங் க³ச்ச²தி, தஸ்ஸ வுத்தே பாராஜிகமேவ. ஸேஸோ பன ஏகஸ்ஸ வா த்³வின்னங் வா ப³ஹூனங் வா நியமிதானியமிதவஸேன விஸேஸோ ஸப்³போ³ ஸிக்கா²பச்சக்கா²னகதா²யங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³. பரியாயபா⁴ஸனே பன ‘‘அஹ’’ந்தி அவுத்தத்தா படிவிஜானந்தஸ்ஸ வுத்தேபி து²ல்லச்சயங். விஸங்வாத³னாதி⁴ப்பாயேன முஸாவாத³பயோக³ஸ்ஸ கதத்தா அப்படிவிஜானந்தஸ்ஸாபி து³க்கடந்தி ஆஹ ‘‘யோ தே விஹாரே வஸதி…பே॰… து³க்கட’’ந்தி. அனுல்லபனாதி⁴ப்பாயஸ்ஸாதி உல்லபனாதி⁴ப்பாயவிரஹிதஸ்ஸ, அபூ⁴தாரோசனாதி⁴ப்பாயவிரஹிதஸ்ஸாதி அத்தோ². உம்மத்தகாத³யோ புப்³பே³ வுத்தனயா ஏவ. இத⁴ பன ஆதி³கம்மிகா வக்³கு³முதா³தீரியபி⁴க்கூ², தேஸங் அனாபத்தி.
Asantanti abhūtaṃ. Jhānādidhammanti jhānaṃ, vimokkho, samādhi, samāpatti, ñāṇadassanaṃ, maggabhāvanā, phalasacchikiriyā, kilesappahānaṃ, vinīvaraṇatā cittassa, suññāgāre abhiratī’’ti (pārā. 198) evaṃ vuttaṃ uttarimanussadhammaṃ. Yassa ārocetīti (pārā. aṭṭha. 2.215) vācāya vā hatthavikārādīhi vā aṅgapaccaṅgacopanehi viññattipathe ṭhitassa yassa puggalassa āroceti. Viññattipathaṃ pana atikkamitvā ṭhito koci ce dibbena cakkhunā (sārattha. ṭī. 2.215), dibbāya ca sotadhātuyā disvā ca sutvā ca jānāti, na pārājikaṃ. Yopi ‘‘kiṃ ayaṃ bhaṇatī’’ti saṃsayaṃ vā āpajjati, ciraṃ vīmaṃsitvā vā pacchā jānāti, ‘‘avijānanto’’icceva saṅkhyaṃ gacchati. Yo pana jhānādīni attano adhigamavasena vā uggahaparipucchādivasena vā na jānāti, kevalaṃ ‘‘jhāna’’nti vā ‘‘vimokkho’’ti vā vacanamattameva sutaṃ hoti, sopi tena vutte ‘‘jhānaṃ kira samāpajjī’’ti esa vadatīti yadi ettakamattampi jānāti, ‘‘jānāti’’cceva saṅkhyaṃ gacchati, tassa vutte pārājikameva. Seso pana ekassa vā dvinnaṃ vā bahūnaṃ vā niyamitāniyamitavasena viseso sabbo sikkhāpaccakkhānakathāyaṃ vuttanayeneva veditabbo. Pariyāyabhāsane pana ‘‘aha’’nti avuttattā paṭivijānantassa vuttepi thullaccayaṃ. Visaṃvādanādhippāyena musāvādapayogassa katattā appaṭivijānantassāpi dukkaṭanti āha ‘‘yo te vihāre vasati…pe… dukkaṭa’’nti. Anullapanādhippāyassāti ullapanādhippāyavirahitassa, abhūtārocanādhippāyavirahitassāti attho. Ummattakādayo pubbe vuttanayā eva. Idha pana ādikammikā vaggumudātīriyabhikkhū, tesaṃ anāpatti.
சதுத்த²பாராஜிகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Catutthapārājikavaṇṇanā niṭṭhitā.