Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൪. ചതുത്ഥപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദം
4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
൫൭൦. ചതുത്ഥേ അവരുദ്ധസദ്ദോ പരിരുദ്ധസദ്ദസ്സ പരിയായോതി ആഹ ‘‘പരിരുദ്ധാ ഹോന്തീ’’തി. ആരഞ്ഞകസ്സ സേനാസനസ്സ പരിസമന്തതോ രുദ്ധാ ആവുതാ ഹോന്തീതി അത്ഥോ.
570. Catutthe avaruddhasaddo pariruddhasaddassa pariyāyoti āha ‘‘pariruddhā hontī’’ti. Āraññakassa senāsanassa parisamantato ruddhā āvutā hontīti attho.
൫൭൩. ‘‘പഞ്ചന്ന’’ന്തി നിദ്ധാരണേ സാമിവചനഭാവഞ്ച ‘‘യംകിഞ്ചീ’’തി നിദ്ധാരണീയേന സമ്ബന്ധിതബ്ബഭാവഞ്ച ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘പഞ്ചസു സഹധമ്മികേസു യം കിഞ്ചീ’’തി. ‘‘പേസേത്വാ ഖാദനീയം ഭോജനീയം ആഹരിസ്സാമീ’’തിഇമിനാ പടിസംവിദിതാകാരദസ്സനം. ‘‘ആരാമ’’ന്തി സാമഞ്ഞതോ വുത്തേപി ആരഞ്ഞകസേനാസനസ്സ ആരാമോ ഏവ അധിപ്പേതോതി ആഹ ‘‘ആരഞ്ഞകസേനാസനാരാമഞ്ചാ’’തി. തസ്സാതി ആരഞ്ഞകസേനാസനാരാമസ്സ. ‘‘കസ്മാ’’തി പുച്ഛായ ‘‘പടിമോചനത്ഥ’’ന്തി വിസജ്ജനായ സമേതും സമ്പദാനത്ഥേ നിസ്സക്കവചനം കാതബ്ബം. കിമത്ഥന്തി ഹി അത്ഥോ. പടിമോചനത്ഥന്തി തദത്ഥേ പച്ചത്തവചനം. പടിമോചനസങ്ഖാതായ അത്ഥായാതി ഹി അത്ഥോ. അത്ഥസദ്ദോ ച പയോജനവാചകോ. പയോജനായാതി ഹി അത്ഥോ. അഥ വാ ‘‘പടിമോചനത്ഥ’’ന്തി വിസജ്ജനായം. ‘‘കസ്മാ’’തി പുച്ഛായ സമേതും നിസ്സക്കത്ഥേ പച്ചത്തവചനം കാതബ്ബം. പടിമോചനസങ്ഖാതാ അത്ഥാതി ഹി അത്ഥോ. അത്ഥസദ്ദോ ച കാരണവാചകോ. കാരണാതി ഹി അത്ഥോ. ഏവഞ്ഹി പുച്ഛാവിസജ്ജനാനം പുബ്ബാപരസമസങ്ഖാതോ വിചയോ ഹാരോ പരിപുണ്ണോ ഹോതീതി ദട്ഠബ്ബം. അമ്ഹാകന്തി ഖാദനീയഭോജനീയപടിഹരന്താനം അമ്ഹാകം. അമ്ഹേതി ചോരസങ്ഖാതേ അമ്ഹേ.
573. ‘‘Pañcanna’’nti niddhāraṇe sāmivacanabhāvañca ‘‘yaṃkiñcī’’ti niddhāraṇīyena sambandhitabbabhāvañca dassetuṃ vuttaṃ ‘‘pañcasu sahadhammikesu yaṃ kiñcī’’ti. ‘‘Pesetvā khādanīyaṃ bhojanīyaṃ āharissāmī’’tiiminā paṭisaṃviditākāradassanaṃ. ‘‘Ārāma’’nti sāmaññato vuttepi āraññakasenāsanassa ārāmo eva adhippetoti āha ‘‘āraññakasenāsanārāmañcā’’ti. Tassāti āraññakasenāsanārāmassa. ‘‘Kasmā’’ti pucchāya ‘‘paṭimocanattha’’nti visajjanāya sametuṃ sampadānatthe nissakkavacanaṃ kātabbaṃ. Kimatthanti hi attho. Paṭimocanatthanti tadatthe paccattavacanaṃ. Paṭimocanasaṅkhātāya atthāyāti hi attho. Atthasaddo ca payojanavācako. Payojanāyāti hi attho. Atha vā ‘‘paṭimocanattha’’nti visajjanāyaṃ. ‘‘Kasmā’’ti pucchāya sametuṃ nissakkatthe paccattavacanaṃ kātabbaṃ. Paṭimocanasaṅkhātā atthāti hi attho. Atthasaddo ca kāraṇavācako. Kāraṇāti hi attho. Evañhi pucchāvisajjanānaṃ pubbāparasamasaṅkhāto vicayo hāro paripuṇṇo hotīti daṭṭhabbaṃ. Amhākanti khādanīyabhojanīyapaṭiharantānaṃ amhākaṃ. Amheti corasaṅkhāte amhe.
‘‘തസ്സാ’’തി പദസ്സത്ഥം ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘ഏതിസ്സാ യാഗുയാ’’തി. അഞ്ഞാനിപീതി പടിസംവിദിതകുലതോ അഞ്ഞാനിപി കുലാനി. തേനാതി പടിസംവിദിതകുലേന. കുരുന്ദിവാദേ യാഗുയാ പടിസംവിദിതം കത്വാ യാഗും അഗ്ഗഹേത്വാ പൂവാദീനി ആഹരന്തി, വട്ടതീതി അധിപ്പായോ.
‘‘Tassā’’ti padassatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘etissā yāguyā’’ti. Aññānipīti paṭisaṃviditakulato aññānipi kulāni. Tenāti paṭisaṃviditakulena. Kurundivāde yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā yāguṃ aggahetvā pūvādīni āharanti, vaṭṭatīti adhippāyo.
൫൭൫. ഏകസ്സാതി ഭിക്ഖുസ്സ. തസ്സാതി പടിസംവിദിതഭിക്ഖുസ്സ, ചതുന്നം വാ പഞ്ചന്നം വാ ഭിക്ഖൂനം അത്ഥായാതി യോജനാ. അഞ്ഞേസമ്പീതി ചതുപഞ്ചഭിക്ഖുതോ അഞ്ഞേസമ്പി. അധികമേവാതി പരിഭുത്തതോ അതിരേകമേവ. യം പനാതി ഖാദനീയഭോജനീയം പന, യമ്പി ഖാദനീയഭോജനീയം വനതോ ആഹരിത്വാ ദേന്തീതി യോജനാ. ‘‘തത്ഥജാതക’’ന്തി ഏത്ഥ തസദ്ദസ്സ വിസയം ദസ്സേതും വുത്തം ‘‘ആരാമേ’’തി. അഞ്ഞേന ദിന്നന്തി സമ്ബന്ധോ. നന്തി മൂലഖാദനീയാദിം. പടിസംവിദിതന്തി പടികച്ചേവ സുട്ഠു ജാനാപിതന്തി അത്ഥോതി. ചതുത്ഥം.
575.Ekassāti bhikkhussa. Tassāti paṭisaṃviditabhikkhussa, catunnaṃ vā pañcannaṃ vā bhikkhūnaṃ atthāyāti yojanā. Aññesampīti catupañcabhikkhuto aññesampi. Adhikamevāti paribhuttato atirekameva. Yaṃ panāti khādanīyabhojanīyaṃ pana, yampi khādanīyabhojanīyaṃ vanato āharitvā dentīti yojanā. ‘‘Tatthajātaka’’nti ettha tasaddassa visayaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘ārāme’’ti. Aññena dinnanti sambandho. Nanti mūlakhādanīyādiṃ. Paṭisaṃviditanti paṭikacceva suṭṭhu jānāpitanti atthoti. Catutthaṃ.
ഇതി സമന്തപാസാദികായ വിനയസംവണ്ണനായ
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
പാടിദേസനീയവണ്ണനായ
Pāṭidesanīyavaṇṇanāya
യോജനാ സമത്താ.
Yojanā samattā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൪. ചതുത്ഥപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദം • 4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൪. ചതുത്ഥപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൨. ദുതിയപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧. പഠമപാടിദേസനീയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā