Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
४. चतुत्थपाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना
4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
५७०. चतुत्थे – अवरुद्धा होन्तीति पटिविरुद्धा होन्ति।
570. Catutthe – avaruddhā hontīti paṭiviruddhā honti.
५७३. पञ्चन्नं पटिसंविदितन्ति पञ्चसु सहधम्मिकेसु यंकिञ्चि पेसेत्वा खादनीयं भोजनीयं आहरिस्सामाति पटिसंविदितं कतम्पि अप्पटिसंविदितमेवाति अत्थो। आरामं आरामूपचारं ठपेत्वाति आरञ्ञकसेनासनारामञ्च तस्स उपचारञ्च ठपेत्वा; उपचारतो निक्खन्तं अन्तरामग्गे भिक्खुं दिस्वा वा गामं आगतस्स वा पटिसंविदितं कतम्पि अप्पटिसंविदितमेव होतीति वेदितब्बं। सचे सासङ्कं होति सासङ्कन्ति आचिक्खितब्बन्ति कस्मा आचिक्खितब्बं? आरामे चोरे वसन्ते अम्हाकं नारोचेन्तीति वचनपटिमोचनत्थं। चोरा वत्तब्बा मनुस्सा इधूपचरन्तीति कस्मा वत्तब्बं? अत्तनो उपट्ठाकेहि अम्हे गण्हापेन्तीति वचनपटिमोचनत्थं।
573.Pañcannaṃ paṭisaṃviditanti pañcasu sahadhammikesu yaṃkiñci pesetvā khādanīyaṃ bhojanīyaṃ āharissāmāti paṭisaṃviditaṃ katampi appaṭisaṃviditamevāti attho. Ārāmaṃ ārāmūpacāraṃ ṭhapetvāti āraññakasenāsanārāmañca tassa upacārañca ṭhapetvā; upacārato nikkhantaṃ antarāmagge bhikkhuṃ disvā vā gāmaṃ āgatassa vā paṭisaṃviditaṃ katampi appaṭisaṃviditameva hotīti veditabbaṃ. Sace sāsaṅkaṃ hoti sāsaṅkanti ācikkhitabbanti kasmā ācikkhitabbaṃ? Ārāme core vasante amhākaṃ nārocentīti vacanapaṭimocanatthaṃ. Corā vattabbā manussā idhūpacarantīti kasmā vattabbaṃ? Attano upaṭṭhākehi amhe gaṇhāpentīti vacanapaṭimocanatthaṃ.
यागुया पटिसंविदिते तस्सा परिवारो आहरिय्यतीति यागुया पटिसंविदितं कत्वा ‘‘किं सुद्धयागुया दिन्नाय पूवभत्तादीनिपि एतिस्सा यागुया परिवारं कत्वा दस्सामा’’ति एवं यं किञ्चि आहरन्ति, सब्बं पटिसंविदितमेव होति। भत्तेन पटिसंविदितेतिआदीसुपि एसेव नयो। असुकं नाम कुलं पटिसंविदितं कत्वा खादनीयादीनि गहेत्वा गच्छतीति सुत्वा अञ्ञानिपि तेन सद्धिं अत्तनो देय्यधम्मं आहरन्ति, वट्टति। यागुया पटिसंविदितं कत्वा पूवं वा भत्तं वा आहरन्ति, एतम्पि वट्टतीति कुरुन्दियं वुत्तं।
Yāguyā paṭisaṃvidite tassā parivāro āhariyyatīti yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā ‘‘kiṃ suddhayāguyā dinnāya pūvabhattādīnipi etissā yāguyā parivāraṃ katvā dassāmā’’ti evaṃ yaṃ kiñci āharanti, sabbaṃ paṭisaṃviditameva hoti. Bhattena paṭisaṃviditetiādīsupi eseva nayo. Asukaṃ nāma kulaṃ paṭisaṃviditaṃ katvā khādanīyādīni gahetvā gacchatīti sutvā aññānipi tena saddhiṃ attano deyyadhammaṃ āharanti, vaṭṭati. Yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā pūvaṃ vā bhattaṃ vā āharanti, etampi vaṭṭatīti kurundiyaṃ vuttaṃ.
५७५. गिलानस्साति अप्पटिसंविदितेपि गिलानस्स अनापत्ति। पटिसंविदिते वा गिलानस्स वा सेसकन्ति एकस्सत्थाय पटिसंविदितं कत्वा आहटं, तस्स सेसकं अञ्ञस्सापि भुञ्जितुं वट्टति। चतुन्नं पञ्चन्नं वा पटिसंविदितं कत्वा बहुं आहटं होति, अञ्ञेसम्पि दातुं इच्छन्ति, एतम्पि पटिसंविदितसेसकमेव, सब्बेसम्पि वट्टति। अथ अधिकमेव होति, सन्निधिं मोचेत्वा ठपितं दुतियदिवसेपि वट्टति। गिलानस्स आहटावसेसेपि एसेव नयो। यं पन अप्पटिसंविदितमेव कत्वा आभतं, तं बहिआरामं पेसेत्वा पटिसंविदितं कारेत्वा आहरापेतब्बं, भिक्खूहि वा गन्त्वा अन्तरामग्गे गहेतब्बं। यम्पि विहारमज्झेन गच्छन्ता वा वनचरकादयो वा वनतो आहरित्वा देन्ति, पुरिमनयेनेव पटिसंविदितं कारेतब्बं। तत्थजातकन्ति आरामे जातकमेव; मूलखादनीयादिं अञ्ञेन कप्पियं कत्वा दिन्नं परिभुञ्जतो अनापत्ति। सचे पन तं गामं हरित्वा पचित्वा आहरन्ति, न वट्टति। पटिसंविदितं कारेतब्बं। सेसमेत्थ उत्तानमेव।
575.Gilānassāti appaṭisaṃviditepi gilānassa anāpatti. Paṭisaṃvidite vā gilānassa vā sesakanti ekassatthāya paṭisaṃviditaṃ katvā āhaṭaṃ, tassa sesakaṃ aññassāpi bhuñjituṃ vaṭṭati. Catunnaṃ pañcannaṃ vā paṭisaṃviditaṃ katvā bahuṃ āhaṭaṃ hoti, aññesampi dātuṃ icchanti, etampi paṭisaṃviditasesakameva, sabbesampi vaṭṭati. Atha adhikameva hoti, sannidhiṃ mocetvā ṭhapitaṃ dutiyadivasepi vaṭṭati. Gilānassa āhaṭāvasesepi eseva nayo. Yaṃ pana appaṭisaṃviditameva katvā ābhataṃ, taṃ bahiārāmaṃ pesetvā paṭisaṃviditaṃ kāretvā āharāpetabbaṃ, bhikkhūhi vā gantvā antarāmagge gahetabbaṃ. Yampi vihāramajjhena gacchantā vā vanacarakādayo vā vanato āharitvā denti, purimanayeneva paṭisaṃviditaṃ kāretabbaṃ. Tatthajātakanti ārāme jātakameva; mūlakhādanīyādiṃ aññena kappiyaṃ katvā dinnaṃ paribhuñjato anāpatti. Sace pana taṃ gāmaṃ haritvā pacitvā āharanti, na vaṭṭati. Paṭisaṃviditaṃ kāretabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
कथिनसमुट्ठानं – किरियाकिरियं, नोसञ्ञाविमोक्खं, अचित्तकं, पण्णत्तिवज्जं, कायकम्मं, वचीकम्मं, तिचित्तं, तिवेदनन्ति।
Kathinasamuṭṭhānaṃ – kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
चतुत्थपाटिदेसनीयं ।
Catutthapāṭidesanīyaṃ .
समन्तपासादिकाय विनयसंवण्णनाय
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
पाटिदेसनीयवण्णना निट्ठिता।
Pāṭidesanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
पाटिदेसनीयकण्डं निट्ठितं।
Pāṭidesanīyakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ४. चतुत्थपाटिदेसनीयसिक्खापदं • 4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / २. दुतियपाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / १. पठमपाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ४. चतुत्थपाटिदेसनीयसिक्खापदं • 4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ