| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
๔. จตุตฺถปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา
4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
๕๗๐. จตุเตฺถ – อวรุทฺธา โหนฺตีติ ปฎิวิรุทฺธา โหนฺติฯ
570. Catutthe – avaruddhā hontīti paṭiviruddhā honti.
๕๗๓. ปญฺจนฺนํ ปฎิสํวิทิตนฺติ ปญฺจสุ สหธมฺมิเกสุ ยํกิญฺจิ เปเสตฺวา ขาทนียํ โภชนียํ อาหริสฺสามาติ ปฎิสํวิทิตํ กตมฺปิ อปฺปฎิสํวิทิตเมวาติ อโตฺถฯ อารามํ อารามูปจารํ ฐเปตฺวาติ อารญฺญกเสนาสนารามญฺจ ตสฺส อุปจารญฺจ ฐเปตฺวา; อุปจารโต นิกฺขนฺตํ อนฺตรามเคฺค ภิกฺขุํ ทิสฺวา วา คามํ อาคตสฺส วา ปฎิสํวิทิตํ กตมฺปิ อปฺปฎิสํวิทิตเมว โหตีติ เวทิตพฺพํฯ สเจ สาสงฺกํ โหติ สาสงฺกนฺติ อาจิกฺขิตพฺพนฺติ กสฺมา อาจิกฺขิตพฺพํ? อาราเม โจเร วสเนฺต อมฺหากํ นาโรเจนฺตีติ วจนปฎิโมจนตฺถํฯ โจรา วตฺตพฺพา มนุสฺสา อิธูปจรนฺตีติ กสฺมา วตฺตพฺพํ? อตฺตโน อุปฎฺฐาเกหิ อเมฺห คณฺหาเปนฺตีติ วจนปฎิโมจนตฺถํฯ
573.Pañcannaṃ paṭisaṃviditanti pañcasu sahadhammikesu yaṃkiñci pesetvā khādanīyaṃ bhojanīyaṃ āharissāmāti paṭisaṃviditaṃ katampi appaṭisaṃviditamevāti attho. Ārāmaṃ ārāmūpacāraṃ ṭhapetvāti āraññakasenāsanārāmañca tassa upacārañca ṭhapetvā; upacārato nikkhantaṃ antarāmagge bhikkhuṃ disvā vā gāmaṃ āgatassa vā paṭisaṃviditaṃ katampi appaṭisaṃviditameva hotīti veditabbaṃ. Sace sāsaṅkaṃ hoti sāsaṅkanti ācikkhitabbanti kasmā ācikkhitabbaṃ? Ārāme core vasante amhākaṃ nārocentīti vacanapaṭimocanatthaṃ. Corā vattabbā manussā idhūpacarantīti kasmā vattabbaṃ? Attano upaṭṭhākehi amhe gaṇhāpentīti vacanapaṭimocanatthaṃ.
ยาคุยา ปฎิสํวิทิเต ตสฺสา ปริวาโร อาหริยฺยตีติ ยาคุยา ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา ‘‘กิํ สุทฺธยาคุยา ทินฺนาย ปูวภตฺตาทีนิปิ เอติสฺสา ยาคุยา ปริวารํ กตฺวา ทสฺสามา’’ติ เอวํ ยํ กิญฺจิ อาหรนฺติ, สพฺพํ ปฎิสํวิทิตเมว โหติฯ ภเตฺตน ปฎิสํวิทิเตติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ อสุกํ นาม กุลํ ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา ขาทนียาทีนิ คเหตฺวา คจฺฉตีติ สุตฺวา อญฺญานิปิ เตน สทฺธิํ อตฺตโน เทยฺยธมฺมํ อาหรนฺติ, วฎฺฎติฯ ยาคุยา ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา ปูวํ วา ภตฺตํ วา อาหรนฺติ, เอตมฺปิ วฎฺฎตีติ กุรุนฺทิยํ วุตฺตํฯ
Yāguyā paṭisaṃvidite tassā parivāro āhariyyatīti yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā ‘‘kiṃ suddhayāguyā dinnāya pūvabhattādīnipi etissā yāguyā parivāraṃ katvā dassāmā’’ti evaṃ yaṃ kiñci āharanti, sabbaṃ paṭisaṃviditameva hoti. Bhattena paṭisaṃviditetiādīsupi eseva nayo. Asukaṃ nāma kulaṃ paṭisaṃviditaṃ katvā khādanīyādīni gahetvā gacchatīti sutvā aññānipi tena saddhiṃ attano deyyadhammaṃ āharanti, vaṭṭati. Yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā pūvaṃ vā bhattaṃ vā āharanti, etampi vaṭṭatīti kurundiyaṃ vuttaṃ.
๕๗๕. คิลานสฺสาติ อปฺปฎิสํวิทิเตปิ คิลานสฺส อนาปตฺติฯ ปฎิสํวิทิเต วา คิลานสฺส วา เสสกนฺติ เอกสฺสตฺถาย ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา อาหฎํ, ตสฺส เสสกํ อญฺญสฺสาปิ ภุญฺชิตุํ วฎฺฎติฯ จตุนฺนํ ปญฺจนฺนํ วา ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา พหุํ อาหฎํ โหติ, อเญฺญสมฺปิ ทาตุํ อิจฺฉนฺติ, เอตมฺปิ ปฎิสํวิทิตเสสกเมว, สเพฺพสมฺปิ วฎฺฎติฯ อถ อธิกเมว โหติ, สนฺนิธิํ โมเจตฺวา ฐปิตํ ทุติยทิวเสปิ วฎฺฎติฯ คิลานสฺส อาหฎาวเสเสปิ เอเสว นโยฯ ยํ ปน อปฺปฎิสํวิทิตเมว กตฺวา อาภตํ, ตํ พหิอารามํ เปเสตฺวา ปฎิสํวิทิตํ กาเรตฺวา อาหราเปตพฺพํ, ภิกฺขูหิ วา คนฺตฺวา อนฺตรามเคฺค คเหตพฺพํฯ ยมฺปิ วิหารมเชฺฌน คจฺฉนฺตา วา วนจรกาทโย วา วนโต อาหริตฺวา เทนฺติ, ปุริมนเยเนว ปฎิสํวิทิตํ กาเรตพฺพํฯ ตตฺถชาตกนฺติ อาราเม ชาตกเมว; มูลขาทนียาทิํ อเญฺญน กปฺปิยํ กตฺวา ทินฺนํ ปริภุญฺชโต อนาปตฺติฯ สเจ ปน ตํ คามํ หริตฺวา ปจิตฺวา อาหรนฺติ, น วฎฺฎติฯ ปฎิสํวิทิตํ กาเรตพฺพํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ
575.Gilānassāti appaṭisaṃviditepi gilānassa anāpatti. Paṭisaṃvidite vā gilānassa vā sesakanti ekassatthāya paṭisaṃviditaṃ katvā āhaṭaṃ, tassa sesakaṃ aññassāpi bhuñjituṃ vaṭṭati. Catunnaṃ pañcannaṃ vā paṭisaṃviditaṃ katvā bahuṃ āhaṭaṃ hoti, aññesampi dātuṃ icchanti, etampi paṭisaṃviditasesakameva, sabbesampi vaṭṭati. Atha adhikameva hoti, sannidhiṃ mocetvā ṭhapitaṃ dutiyadivasepi vaṭṭati. Gilānassa āhaṭāvasesepi eseva nayo. Yaṃ pana appaṭisaṃviditameva katvā ābhataṃ, taṃ bahiārāmaṃ pesetvā paṭisaṃviditaṃ kāretvā āharāpetabbaṃ, bhikkhūhi vā gantvā antarāmagge gahetabbaṃ. Yampi vihāramajjhena gacchantā vā vanacarakādayo vā vanato āharitvā denti, purimanayeneva paṭisaṃviditaṃ kāretabbaṃ. Tatthajātakanti ārāme jātakameva; mūlakhādanīyādiṃ aññena kappiyaṃ katvā dinnaṃ paribhuñjato anāpatti. Sace pana taṃ gāmaṃ haritvā pacitvā āharanti, na vaṭṭati. Paṭisaṃviditaṃ kāretabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
กถินสมุฎฺฐานํ – กิริยากิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ
Kathinasamuṭṭhānaṃ – kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
จตุตฺถปาฎิเทสนียํ ฯ
Catutthapāṭidesanīyaṃ .
สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ปาฎิเทสนียวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Pāṭidesanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ปาฎิเทสนียกณฺฑํ นิฎฺฐิตํฯ
Pāṭidesanīyakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๔. จตุตฺถปาฎิเทสนียสิกฺขาปทํ • 4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๒. ทุติยปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา • 2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑. ปฐมปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๔. จตุตฺถปาฎิเทสนียสิกฺขาปทํ • 4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
