| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กงฺขาวิตรณี-อภินว-ฎีกา • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
๔. จตุตฺถปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา
4. Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ตสฺส ปริวารํ กตฺวา, อญฺญํ วา เตน สทฺธิํ พหุกมฺปีติ ยาคุยา ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา ‘‘กิํ สุทฺธาย ยาคุยา ทินฺนาย, ปูวภตฺตาทีนิปิ เอติสฺสา ยาคุยา ปริวารํ กตฺวา, ทสฺสามา’’ติอาทินา ตสฺส ขาทนียสฺส วา โภชนียสฺส วา ปริวารํ กตฺวา, อญฺญํ วา ยํ กิญฺจิ เตน สทฺธิํ พหุกมฺปิ อาหรียตุฯ ขาทนียนฺติ นิทสฺสนมตฺตํ ‘‘โภชนียํ วา’’ติปิ อิจฺฉิตพฺพตฺตาฯ เตน สทฺธิํ อาหรนฺตูติ เตน สทฺธิํ อตฺตโน เทยฺยธมฺมํ อาหรนฺตุฯ ‘‘ยาคุยา ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา ปูวํ วา ภตฺตํ วา อาหรนฺติ, เอตมฺปิ วฎฺฎตี’’ติ (ปาจิ. อฎฺฐ. ๕๗๓) กุรุนฺทิยํ วุตฺตํฯ
Tassa parivāraṃ katvā, aññaṃ vā tena saddhiṃ bahukampīti yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā ‘‘kiṃ suddhāya yāguyā dinnāya, pūvabhattādīnipi etissā yāguyā parivāraṃ katvā, dassāmā’’tiādinā tassa khādanīyassa vā bhojanīyassa vā parivāraṃ katvā, aññaṃ vā yaṃ kiñci tena saddhiṃ bahukampi āharīyatu. Khādanīyanti nidassanamattaṃ ‘‘bhojanīyaṃ vā’’tipi icchitabbattā. Tena saddhiṃ āharantūti tena saddhiṃ attano deyyadhammaṃ āharantu. ‘‘Yāguyā paṭisaṃviditaṃ katvā pūvaṃ vā bhattaṃ vā āharanti, etampi vaṭṭatī’’ti (pāci. aṭṭha. 573) kurundiyaṃ vuttaṃ.
ปฎิสํวิทิตคิลานาวเสสกํ วาติ ปฎิสํวิทิตญฺจ คิลาโน จ ปฎิสํวิทิตคิลานา, เตสํ อวเสสกํ, ปฎิสํวิทิตสฺส จ คิลานสฺส จ เสสกนฺติ อโตฺถฯ เอกสฺสตฺถาย ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา อาหฎํ, ตสฺส เสสกํ อญฺญสฺสาปิ ปริภุญฺชิตุํ วฎฺฎติฯ จตุนฺนํ วา ปญฺจนฺนํ วา ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา พหูนํ อาหฎํ โหติ, อเญฺญสมฺปิ ทาตุํ อิจฺฉนฺติ, เอตมฺปิ ปฎิสํวิทิตเสสกเมว, สเพฺพสมฺปิ วฎฺฎติฯ อถ อธิกเมว โหติ, สนฺนิธิํ โมเจตฺวา ฐปิตํ ทุติยทิวเสปิ วฎฺฎติฯ คิลานสฺสาหฎาวเสเสปิ เอเสว นโยฯ ยํ ปน อปฺปฎิสํวิทิตเมว กตฺวา อาภตํ, ตํ พหิอารามํ เปเสตฺวา ปฎิสํวิทิตํ กาเรตฺวา อาหราเปตพฺพํ, ภิกฺขูหิ วา คนฺตฺวา อนฺตรามเคฺค คเหตพฺพํฯ ยมฺปิ วิหารมเชฺฌน คจฺฉโนฺต วา วนจรกาทโย วา วนโต อาหริตฺวา เทนฺติ, ปุริมนเยเนว ปฎิสํวิทิตํ กาเรตพฺพํฯ กตฺถจิ ปน โปตฺถเกสุ ‘‘ปฎิสํวิทิตํ กตฺวา อาหฎํ วา คิลานาวเสสกํ วา’’ติ ปาโฐ ทิสฺสติ, โส น คเหตโพฺพฯ ตตฺถชาตกเมว วาติ อาราเม ชาตกเมวฯ มูลผลาทินฺติ มูลผลตจปตฺตาทิํ อเญฺญน กปฺปิยํ กตฺวา ทินฺนํ ปริภุญฺชโต อนาปตฺติฯ สเจ ปน ตํ คามํ หริตฺวา ปจิตฺวา อาหรนฺติ, น วฎฺฎติฯ ปฎิสํวิทิตํ กาเรตพฺพํฯ
Paṭisaṃviditagilānāvasesakaṃ vāti paṭisaṃviditañca gilāno ca paṭisaṃviditagilānā, tesaṃ avasesakaṃ, paṭisaṃviditassa ca gilānassa ca sesakanti attho. Ekassatthāya paṭisaṃviditaṃ katvā āhaṭaṃ, tassa sesakaṃ aññassāpi paribhuñjituṃ vaṭṭati. Catunnaṃ vā pañcannaṃ vā paṭisaṃviditaṃ katvā bahūnaṃ āhaṭaṃ hoti, aññesampi dātuṃ icchanti, etampi paṭisaṃviditasesakameva, sabbesampi vaṭṭati. Atha adhikameva hoti, sannidhiṃ mocetvā ṭhapitaṃ dutiyadivasepi vaṭṭati. Gilānassāhaṭāvasesepi eseva nayo. Yaṃ pana appaṭisaṃviditameva katvā ābhataṃ, taṃ bahiārāmaṃ pesetvā paṭisaṃviditaṃ kāretvā āharāpetabbaṃ, bhikkhūhi vā gantvā antarāmagge gahetabbaṃ. Yampi vihāramajjhena gacchanto vā vanacarakādayo vā vanato āharitvā denti, purimanayeneva paṭisaṃviditaṃ kāretabbaṃ. Katthaci pana potthakesu ‘‘paṭisaṃviditaṃ katvā āhaṭaṃ vā gilānāvasesakaṃ vā’’ti pāṭho dissati, so na gahetabbo. Tatthajātakameva vāti ārāme jātakameva. Mūlaphalādinti mūlaphalatacapattādiṃ aññena kappiyaṃ katvā dinnaṃ paribhuñjato anāpatti. Sace pana taṃ gāmaṃ haritvā pacitvā āharanti, na vaṭṭati. Paṭisaṃviditaṃ kāretabbaṃ.
จตุตฺถปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Catutthapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
อิติ กงฺขาวิตรณิยา ปาติโมกฺขวณฺณนาย
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
วินยตฺถมญฺชูสายํ ลีนตฺถปฺปกาสนิยํ
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
ปาฎิเทสนียวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Pāṭidesanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
